TUVILYSO.net: VÔ CảM

Mặc dù khoa Tử vi xuất hiện hồi thế kỷ thứ 10 tại Trung hoa, dưới đời nhà Tống, do công trình trước tác của đạo sĩ Trần đoàn, nhưng, những ý niệm sơ khai của triết lý khoa này có từ rất lâu trước đó. Nó có từ thời vua Phục Hy, khoảng 44 thế kỷ trước Tây lịch, tức là khoảng 5400 năm trước khi bộ môn Tử vi ra đời. Triết lý này được đời sau gọi là triết lý của Dịch, trong đó nội dung căn bản là lý thuyết Âm Dương Ngũ hành. Những tác giả hữu công đã từng khai sáng và khai triển lý thuyết này suốt 54 thế kỷ trước Trần Đoàn kể ra cũng khá nhiều. Như vua Phục Hy (44 thế kỷ trước Tây lịch), vua Hạ Vũ (22 thế kỷ trước Tây lịch), Khổng Tử (5 thế kỷ trước Tây lịch), Trâu Diễn (3 thế kỷ trước Tây lịch), Đổng trọng Thư (190-105 trước Tây lịch).

Trước Trâu Diễn, lý thuyết này còn rời rạc, bàng bạc, chưa mấy hệ thống hóa, bị nhiều dị nghị về nguồn gốc và tác giả. Đến Trâu Diễn, một học phái được biết với cái tên “Âm Dương gia” mới được sáng lập hẳn hòi. Từ đó, lý thuyết được đào sâu, giải thích và phát triển đặc biệt nhờ Đổng trọng Thư, đời nhà Hán. Họ Đổng lập ra phái Tượng Số, áp dụng lý thuyết Dịch Âm Dương và Ngũ hành vào việc bói toán. Mười thế kỷ sau, đạo sĩ Trần Đoàn đã tham chiếu lý thuyết để bày ra khoa Tử vi, cho đến nay vẫn cò tiếp tục được lưu truyền.

Trần Đoàn tham chiếu lý thuyết lập ra khoa Tử vi, ông chỉ còn giữ lại cá ý niệm sinh hóa Âm Dương và Ngũ hành, còn Tứ tượng và Bát Quái được coi như thứ yếu, không góp phần quyết định cục diện con người. Vì Trần Đoàn là một nhà bói toán, nên ông có nhu cầu diễn đạt định luật sinh hóa của vũ trụ (tham khảo thêm Kim Định, tác giả Chữ Thời) thành định luật sinh hóa của đời người. Do nhu cầu này khiến Trần Đoàn phải đặt để thêm những yếu tố khác để mô tả con người và cuộc đời. Ông đã đặt ra các “SAO” để thể hiện các yếu tố đó. Có sao mô tả cá tính hình dáng, có sao mô tả năng khiếu, tư lực, tính tình, có sao mô tả cuộc sống thế tục, dưới mọi hình thái và phương diện (giàu, nghèo, thọ, yểu v.v…) có sao mô tả hoàn cảnh sống của cá nhân (nghề nghiệp, gia đạo, con cái, cha mẹ, bạn bè…). Trần Đoàn đã đồ biểu hóa các sao đó vào một lá số, được chia thành nhiều ô, gọi là cung. Mỗi cung dùng để diễn tả một lãnh vực sinh hoạt của con người, và một “trường đoạn” của đời người. Mỗi lãnh vực cá tính, huyết thống, gia đình, hoàn cảnh xã hội, nghề nghiệp, sinh kế, điền sản, con cái, bệnh họa, bạn bè đều được trình bày trong một cung. Trong mỗi cung có an nhiều sao mô tả các yếu tố chi phối con người và cuộc sống. Thể theo lý thuyết âm dương ngũ hành, cung và sao đều có âm dương tính và ngũ hành tính, các yếu tố này tác động lẫn nhau đều tuân theo quy luật của âm dương và ngũ hành. Kết quả của sự biến hóa này giúp tiên đoán được vận mệnh cá nhân. Nội dung khoa bói toán của Trần Đoàn chỉ có thế.

Vấn đề đặt ra bây giờ là, chúng ta xem xét lại sự ứng dụng triết lý âm dương ngũ hành vào các yếu tố chi phối con người có giá trị nào trong việc tiên đoán vận mệnh con người. Như vậy, ta cần phải nhận định trở lại lý thuyết âm dương ngũ hành trong vũ trụ quan và nhân sinh quan của Trung hoa.

Thiết nghĩ, đặt ra một vấn đề như trên thật là vô cùng khó khăn trong hoàn cảnh hiện tại vì có rất nhiều yếu tố khách quan mà người viết không thể có đủ điều kiện trình bày thật chi tiết rõ ràng (và cũng không thể vượt qua được những nghi kỵ hiểu lầm bao trùm). Chỉ tự đặt ra cho mình một giới hạn sao cho phù hợp nhất với hoàn cảnh hiện tại, là chỉ có thể khảo hướng (khảo sát theo hướng, viết tắt lại là khảo hướng) nhận xét vũ trụ quan Trung hoa theo hai hướng nhìn, một là đứng trong khuôn khổ tư tưởng Trung hoa và một là đứng ngoài khuôn khổ của tư tưởng này.

1. Nhận xét về lý thuyết Âm Dương Ngũ hành trong khuôn khổ của tư tưởng Trung hoa.

Nếu theo khảo hướng (khảo sát theo hướng, viết tắt lại là khảo hướng) Trung hoa để phê bình lý thuyết Âm Dương Ngũ hành thì thiển nghĩ, bất cứ ai cũng gặp khó khăn bối rối, khiến cho không thể phê bình được lý thuyết này một cách đúng nghĩa do vì có nhiều lý do. Trước tiên ta phải lưu ý rằng lý thuyết Âm Dương Ngũ hành không phải của một tác giả, cũng không phải là lý thuyết của một thời kỳ. Trái lại, lý thuyết này do cả một truyền thống triết học bối đắp (kéo dài trong một khoảng thời gian) từ thế kỷ 44 trước Tây lịch kéo dài mãi đến thế kỷ thứ 19 sau Tây lịch mà vẫn còn những học giả bổ chính. Như vậy tính theo thời gian lý thuyết Âm Dương Ngũ hành đã phủ trùm lên 63 thế kỷ (6300 năm).

Vấn đề đặt ra là người phê bình nên đứng vào thời đại nào ? tại thời điểm nào ? khảo hướng và nhận xét theo tư tưởng nào ? và phê bình tác giả nào ?

Vì kéo dài 6300 năm, sơ lược điểm qua các tác giả có công trình đóng góp vào lý thuyết Âm Dương Ngũ hành có trên 20 tác giả góp bàn thành 6 trào lưu, khi thì bổ túc, khi thì du nhập khái niệm mới, nhưng nhìn chung có vô số sự dị biệt quá nhiều trong tư tưởng các triết gia Trung quốc, việc đặt bút phê bình lý thuyết Âm Dương Ngũ hành hết sức bất trắc, võ đoán và hầu như bất khả thi, nếu như không muốn nói là đã có bất trắc và sẽ còn nhiều bất trắc không thể vượt qua được.

Vì thế cho nên có quan điểm cho rằng ta thử nhận xét về lý thuyết Âm Dương Ngũ hành khi đứng ngoài khuôn khổ của tư tưởng Trung hoa.

Phần này xin để dành lại cho các thế hệ mai sau.

DIỄN ĐÀN NÀY ĐÃ ĐÓNG CỬA, TẤT CẢ HỘI VIÊN SINH HOẠT TẠI TUVILYSO.ORG