Pháp Thuật Chiêm Bốc Khắc Ứng

Khắc Ứng có nghĩa là khắc kỳ ứng nghiệm. Trong pháp chiêm bốc nếu không có khắc ứng thì không thể biết được thời kỳ, lúc nào các sự việc cát hung, thành bại, vậy cho nên khắc ứng rất cần thiết cho quẻ. Song le, sự khắc rất khó biện, có lúc dùng số để biện khắc, có lúc dùng lý mà biện khắc, đều phải cần yếu mà bàn đến.

Dùng số mà khắc kỳ ắt phải minh tường cái lý. Như bói xem gia trạch, lúc mới xây cất, nam nữ lúc mới kết hôn. Phần mộ lúc mới chôn. Khí vật, vật dụng lúc mới sắm, đều lấy năm tháng ngày giờ khởi tạo, rồi gia số sự vật mà bố quẻ, đã thành quẻ rồi, xét xem thể Dụng, Hổ Biến toàn quái mà ước định thời kỳ, như xét về sự đoán mau, chậm mà định kỳ.

Như Ốc trạch, phần mộ là thuộc về trường cửu, về ốc trạch phải lấy số của toàn quái mà định thời kỳ chung cuộc của ốc trạch, vì ốc trạch cũng có thời kỳ hủ hoại.

Phần mộ, cũng có thời kỳ hủ hoại, tuy nhiên chiêm về phần mộ chỉ xem cho biết tốt xấu thôi chứ không có định thời kỳ hủ hoại.

Về hôn nhân lâu cũng chẳng qua niên số của quẻ, lấy toàn quái mà đoán, lâu cũng bằng bằng sự trường cửu của ốc trạch vậy. Tuy nhiên, xem hôn nhân chẳng chỉ muốn biết sự tốt xấu mà thôi, chứ không định thời kỳ. Ví bằng muốn biết kỳ tốt xấu thì lấy năm, tháng của quẻ sinh Thể hay tỵ hòa mà định thời kỳ tốt và lấy năm tháng của quẻ khắc Thể mà định thời kỳ không tốt.

Chiêm khí vật như đất đá là chất trường cửu, loài thảo mộc thuộc loại ít lâu bền; lâu thì lấy số toàn quái làm niên kỳ, còn ít lâu thì lấy số toàn quái làm nguyệt kỳ và ít lâu hơn nữa thì lấy số toàn quái làm nhật kỳ.

Như cái nghiên mài mực, thì lấy số toàn quái kể niên kỳ, chí như cái bút mực không lẽ cũng lấy số toàn quái mà kể năm sao? Phải kể là nhật kỳ mới được, như thế gọi là định kỳ, khắc ứng cho khí vật.

Tiên sinh quan Mai và Mẫu đơn, là loài hoa thuộc loại sớm nở chiều tàn, cho nên lấy lý mà suy, thì chẳng có thể nói sự lâu bền dài ngày được.

Lại như ở quẻ Hậu thiên, lão nhân, thiếu niên, gà gáy, bò rống, dùng phương quái hợp với vạn vật quái số mà đoán, các sự vật như lão nhân, thiếu niên, gà gáy, bò rống, đều cũng lấy nhật kỳ mà đoán thôi. Ví như chiêm sự vật gì về loại trường cửu, lấy ngày làm tháng, lấy tháng làm năm.

Như chiêm về sự tầm thường (không quan trọng lắm) mà muốn biết rõ cái sự, muốn định khắc kỳ thì lấy số toàn quái, xét cho kỹ càng, lấy quẻ sinh Thể để định kỳ cát ứng, lấy quẻ khắc Thể định kỳ hung ứng, xa thì lấy số toàn quái kể năm, gần thì lấy số tòan quái kể tháng, còn gần nữa thì lấy số toàn quái mà kể ngày.

Như chiêm cầu danh, nếu Càn là Thể quái, xem trong quẻ có Khôn Cấn, thì đóan tháng ngày Thìn, Tuất, Sửu, Mùi, vì Càn Đoài thuộc Kim là Thể, là ứng sinh Thể. Ấy gọi là cát sự.

Lại ví như chiêm bịnh, nếu Càn là Thể quái, xem trong quẻ có Ly thuộc Hỏa, trong quẻ không có Khôn, Cấn, tức là quẻ sinh Thể, nếu còn phạm thêm hung triệu nữa, đoán con bịnh phải chết vào ngày Tý Ngọ hoặc Hỏa nhật, như vậy gọi là khắc Thể, ấy là kỳ hung của sự.

Còn như chiêm về hành nhân, lấy ngày của quẻ sinh Thể làm ngày quy kỳ; không có ngày của quẻ sinh Thể và không có ngày của quẻ tỵ hòa, thì về ắt chậm (nghĩa là không có quẻ sinh Thể hay không có quẻ tỵ hòa).

Nói theo luật lệ trên thì hoàn toàn khó tả cho hết. Học giả hãy khảo xét kỹ càng.

Vạn Vật Phú

Ẩm Thực Thiên

- Càn: là tượng của Thiên (trời) bền chắc mà vị thì cay. Là đầu của chim muông (con vật dùng để tế thần) - là ngựa - là heo - Mùa Thu gặp Càn, ăn uống no say; mùa Hạ gặp Càn ăn uống sơ sài; mùa Xuân thì hưởng vật thời tân^(*), quả, rau các loại; mùa Đông thì ăn đồ lạnh cách đêm. Nếu cùng Khảm, thì ăn đồ giang, hồ, hải vị. Có Thủy thì ăn rau quả và trân tu (đồ ăn quý lạ).

- Cấn: là Thổ, vật nấu chín - Mùa Thu ăn cua; mùa Xuân ăn thịt ngựa, đồ thịt nhiều mà vị thì cay, dĩa bát dùng toàn đồ kiểu, đồ sứ, ly chén bằng vàng bằng ngà - Rau thì rau cần - Vật thuộc loại có lông - Khắc xuất thì ăn thịt sinh vật như ngỗng, vịt chẳng hạn - Khắc nhập thì ăn đồ rau ráng chốn thôn quê.

- Khôn: là tượng Địa (đất), có viễn khách, cố nhân đến, đồ dùng toàn đồ kiểu, đồ sứ - đồ ăn thì gạo, nếp, trái cây, món làm bằng tay thợ khéo - Tịnh là Lê, táo, ngó sen, măng tre - Động thì cá hộp, dê tươi - Không chả, không nem thì cũng thịt ướp, cũng là dạ dày, lạp xưởng, ruột - Đãi khách lại có đàn bà, khắc có khẩu thiệt - Khắc xuất thì ăn các sinh vật như chim muông. Khắc nhập thì đồ ăn nấu nhiều thứ khác nhau (lẫn lộn) - Thấy có Càn Đoài, ăn đồ thái mỏng, cắt nhỏ - Thấy có Chấn Tốn thì ăn đồ tân sinh, mà nấu theo lối cũ - Sắc đen, vàng, vị thì ngọt - Gặp Thủy Hỏa đồ ăn thì nấu chưng - Tứ thời đều là lúa gạo, lúa mì, ắt lại có mè gừng gia vị.

Phải nên xét kỹ càng, ắt đoán có hiệu nghiệm.

- Tốn: chủ văn thơ (nghĩa là có văn thơ hay danh thiếp mời nhau), thời gian vắt tắt, hòa xướng luận bàn - Có khách lạ, có thông gia, cố nhân cựu giao hoặc chủ có khách xa định kỳ phó hội - Sắc trắng xanh, chỉ tịnh ngay thẳng - vị chua hình tượng dài - Đào, lý, Mộc quả, dưa, đồ ăn chay lạt - Là cá, gà, đậu, miến, chẳng phải là đồ trợ cấp, biếu tặng, mà là đồ ăn tự tay cày bừa lấy mà dùng - Có Đoài, Càn, ăn đến sanh bịnh - Có Khôn đồ ăn tuy không khéo nấu thì cũng rán, rang, rau, dưa thô bạc - Ly thì trà sao, chè - Có Khảm thì có tửu thang, đồ ăn không có sinh vật, nửa chay nửa lạt - Có Cấn, hội lân lý, có quý nhân đồ ăn chẳng nhiều, chỉ vừa thích miệng. Dâu, quít, rau quả có đốt có lóng, đốn hái ở chốn sơn lâm, hổ báo, thỏ nai, chài lưới, bẫy, dò - Gạo, mè, miến, mì - Khắc nhập, đồ ăn nhiều mà khác nhau (lẫn lộn), bị khẩu thiệt, thị phi, âm tai (là đàn bà), kết cuộc chẳng được ăn - Khắc xuất có thịt dê - Vị ngọt, sắc huyền, hoàng (vàng).

- Khảm: tượng Thủy; thủy cận hải nội, hương vị, loài có vảy nhỏ hoặc thú bốn chân; phàm các loài vật ở nước đều là đồ ăn uống. Nơi chốn là chỗ có tiếng tiêu, tiếng sáo, tiếng trống hoặc ở chỗ lễ lạt (ý nói lúc ăn ở chỗ có âm nhạc, hoặc chỗ đám đình) - Sắc đen - Vị mặn - Khắc xuất thì có rượu, đồ ăn có sinh vật như cá, heo - là con mắt, lỗ tai, huyết - Canh nấu vị các vật, rượu, tương - Ngộ Ly, thì bàn luận văn thơ - Gặp Càn thì đồ ăn hải vị.

- Chấn: thuộc Mộc - Bạn rượu thì thô lỗ, quái gở lạ lùng - Quả của cây lớn - Rau ở vườn, rừng - Sắc xanh - Vị chua - Đồ ăn nhiều, khách hội thì ít - Đồ ăn hơi tanh, hôi giống dê, hoặc có đồ nhắm thơm lạ - Với Ly chỉ về muối, trà - Cùng Khảm thì muối và dấm.

- Ly: là giao dịch, văn thơ, hoặc thân thích, sư nho cùng dự tiệc có người lễ mão, trong tiệc có lắm kẻ anh tài - Đồ ăn nướng thui, thỉnh thoảng lại có trà, muối - Tiếp khách giữa ban ngày. Tuy nhiên có dùng nến soi sáng, cuối Xuân đầu Hạ - Phàm vật có hoa - Lão nhân chẳng nên ăn - Tâm sự chẳng yên, trẻ tuổi nên thích đáng - Nên giảng luận hửu ích - Là gà, chim trĩ, cua, rắn - Sắc đỏ, vị đắng - Tính nồng nhiệt khí thơm - Gặp Khảm uống rượu sinh cãi nhau - Gặp Tốn chỉ rau, dưa sao, xào nhi dĩ.

- Đoài: thuộc bạch kim - Vị cay - Sắc trắng- Có bạo khách (kẻ hung bạo) xa tới, hoặc giao tranh với kẻ ở gần kề - Phàm động vật là dao, chày đá - Vị toan đồ cay - Đồ ăn là những thức gói, đùm, ướp muối - Rau, rau phỉ, rau lăng, củ cải, củ ấu, hành - Thịt sống, cá tươi - Vượng thì dê, ngan, ngỗng - Cùng dự tiệc có người vượt quyền hạn của mình, hoặc nữ ca xướng - Đơn (ít) chẳng có khẩu thiệt, trùng (nhiều) được hoan hỷ - Sinh xuất được ăn nhiều - Khắc xuất có hảo sự.

(*) Thời tân: vật đầu mùa.

Bài Ca Đoán Các Vật Rất Huyền Diệu

Đoán vật tuy không cần thiết lắm cho đời; nhưng các học giả cũng nên lấy đó mà nghiệm, mới biết Thánh hiền làm Dịch rất linh ứng vậy.

Vật ở đời cũng có số, vì cớ ấy nên:

Trời tròn, đất vuông, đó là hình của vật.
Trời huyền, đất hoàng (vàng), ấy là sắc của vật.
Trời động, đất tịnh, ấy là ngôi thứ của vật.
Càn cương (cứng), Khôn nhu (mềm), ấy là thể của vật.

Vì lý do đó nên bảo:

- Càn: là tròn mà cứng, quý và bền là loài kim, loài ngọc, sắc đỏ, hòn lớn, cái đầu, quả, vật ở trên; thấy Đoài là hủy, chiết; gặp Khảm bị chìm đắm; gặp Ly là loài kim nung luyện; gặp Chấn là vật chuyển động; gặp Tốn là trái cây và tròn; gặp Khôn Cấn chỉ đá ở trong đất; gặp Hỏa thì thành khí vật, Đoài là mũi nhọn của đầu kiếm - Mùa thu mà gặp có giá trị cao, mùa Hạ mà gặp thì suy vậy.

- Khôn: hình thẳng mà vuông, sắc đen và vàng, là văn, vải, xe lớn, búa - Về vật có voi, ngưu (trâu); về tínhcó ác mà động; gặp Càn vừa tròn vừa vuông, khá sang, khá bền; gặp Chấn, Tốn là khí vật dài; gặp Ly là văn chương; gặp Đoài là vàng ở trong đất ra; gặp Cấn thuộc vê loài đá đất cứng rắn.

- Chấn: sắc huyền và vàng mà có nhiều sắc xanh, là cây, tiếng, tre, cỏ lau, cỏ rậm rạp, trên mềm dưới cứng, chấn động, sợ sệt - Gặp Càn vật có giá trị; gặp Đoài cây vô dụng; thấy Cấn đá ở sơn lâm, thấy Khảm loài có hơi (khí); gặp Tốn cành là; gặp Ly có hoa.

- Tốn: sắc trắng, khí thơm, thảo mộc, cứng mềm; thấy Ly thuộc về văn thơ; thấy Đoài Càn cây vô dụng, ắt gặp kim đao; thấy Khôn Cấn loài thảo mộc; thấy Khảm Đoài vật ăn được, dài, thẳng; gặp Chấn, mùa Xuân thì sinh, mùa Hạ thì lớn - Rau quả của loài thảo mộc.

- Khảm: sắc đen, vừa tròn vừa vuông, vật mềm và thối nát, ở trong vật cứng ở chỗ ẩm thấp; phần nhiều là vật ở trong nước - Gặp Càn cứng tròn; thấy Đoài hư nát, ở chỗ nước đục ẩm thấp; gặp Chấn Tốn vật ăn được; gặp Ly là quẻ thủy Hỏa Ký Tế là giả thủy mà xuất, giả hỏa mà thành, lại là vật ứ động không thông được; gặp Đoài có đái khẩu (vật có lỗ, có miệng); cùng Chấn Tốn có cành lá, có bông hoa.

- Ly: sắc vàng, xanh, thể thì khô và dòn, tính thì trên cứng dưới mềm như đá trên núi, loài đồ gốm, đồ sành, đá nhỏ trên núi; chỗ cửa ngõ, đường xá - Gặp Càn thì cứng, gặp Đoài thì hủy nát; gặp Khôn là đất khối; gặp Tốn vật thuộc loài thảo; gặp Chấn loài cây; gặp Khảm vật ở ven sông; gặp Ly đồ gốm; gặp Chấn Tốn vật ở bờ rào, vách, tường, bờ dậu.

- Đoài: sắc trắng, tính ít nhu, nhiều cương, là hủy hoại, gãy nát, mà thấp, loài kim có miệng có lỗ mà tròn - Thấy Càn thì trước tròn, sau khuyết; gặp Cấnlà loài kim, đá vất bỏ (phế khí); thấy Chấn Tốn là vật bóc, lột, vót, gọt; thấy Khảm là vật thuộc thủy; gặp Cấn thì vật cứng nhiều; thấy Khôn mềm nhiều, lớn lên ở trong ao đầm, loài ở trong nước mềm mà được thành khí vật.

(Thiếu quẻ Cấn)

Bài Ca Hưởng Ứng Các Sự Vật

Buổi khai thiên lập địa, lộn xộn mờ mịt nên loài người, sự cát hung hưởng ứng (tiếng vang trở lại, dội lại) càng khó tránh. Tiên hiền xưa đã để sẵn âm luật, cái chuẩn tắc đặt ra Quan Mai, làm ra Chu Dịch, sự nhiệm mầu sâu kín mênh mông, bát ngát, không bờ bến, dặt ra các thuật, nhiều lời nói hay, mà người chẳng ghi chép được.

Đại để Thể cần phải dụng quái sinh, vượng cùng có kế hoạch, mới kết cuộc có ích, tỵ hòa là tốt, khắc là xấu. Thể sinh Dụng cũng là triệu xấu.

Hỏi trời mưa, trời tạnh ráo, nếu khôg có Khảm, Đoài là nắng hạn không mưa; có Khảm, Đoài nói cho cùng thì trời mưa liên tiếp.

Hỏi trời tạnh thì chỉ có Cấn, Ly, Bí quái (tức Sơn Hỏa Bí đáp ứng mà thôi. Càn minh (sáng suốt); Khôn hối (tối tăm); Tốn đa phong (gió to); Chấn chủ sấm sét, định chẳng lầm.

Phàm chiêm nhân sự, Thể khắc Dụng, chủ sự hanh thông, khá may được tỵ hòa là tốt, khắc là hung, lại xét xem trong quẻ có quẻ nào chứng minh trạng thái.

Càn chủ công môn ấy là lão nhân, Khôn gặp âm nhu gọi là Thế ứng. Chấn là phương Đông hoặc ở sơn lâm. Tốn cũng là hoa quả phẩm ở chốn sơn lâm. Khảm thuộc Bắc phương cũng chung hàng rượu, cùng thủy tinh (người có họ tên bộ thủy), cá muối, nên lấy tài năng mà định đoạt. Ly là văn thơ, chỗ lò nung đúc loài kim thì có lợi, cũng gọi là phương Nam, nhan sắc lẫn lộn khác nhau. Cấn thuộc Đông Bắc mà cũng là sơn lâm tài^(*). Đoài là phương Tây, cũng là chốn vui mừng thỏa đáng; sinh Thể, khắc Thể ghi chép lại để làm ứng chủ sự.

Phàm chiêm gia trạch, Thể quái là chủ, vượng tướng nên hiểu biết đó là lợi điều tài. Sinh Dụng bị hao tài của tán. Tỵ hòa gia thế yên vui, khắc thể là hung.

Đoán về sinh sản, Thể quái là mẹ, lưỡng nghi (cả hai mẹ lẫm con), phải sinh vượng, chẳng nên suy. Xét sự kỳ ngộ để xem trai hay gái, quẻ Càn thì dương, Khôn là âm, lại xem người đương thời (nghĩa là xem số người chẵn hay lẻ, hoặc nhiều nam hay nhiều nữ), cũng tìm xem hào nội, nhiều âm thì gái, nhiều dương thì trai. Theo số ấy, cái lý rõ ràng của Dịch.

Chiêm hôn nhân, Thể sinh Dụng tất nan thành, tỵ hòa, khắc Dụng đại cát lợi.

Chiêm ẩm thực, Dụng sinh Thể, cỗ bàn thịnh soạn, sinh Dụng khắc Thể ẩm thực tất nan; khắc Dụng ắt không, tỵ hòa ắt có Khảm, Đoài là rượu, Chấn là ngư (cá), tùy suy, vượng Bát quái mà dò xét.

Chiêm cầu mưu được xứng ý là tỵ hòa; Thể khắc Dụng thì mưu sự chậm. Cầu danh có Thể khắc Dụng nên danh; Dụng sinh thể hay tỵ hòa cũng tốt. Cầu tài, Thể khắc Dụng có tài ngay; Dụng sinh Thể hoặc tỵ hòa, ắt xứng ý.

Giao dịch, Dụng sinh Thể hoặc tỵ hòa ắt có lợi, chắc chắn khỏi lo về sau.

Xuất hành, hể khắc Dụng, hoặc Dụng khắc Thể rất được vừa ý, chỗ nào mình muốn tới; Khảm nên đi bằng thuyền; Ly nên lên đường sớm; Càn Chấn thì nên động; Khôn Cấn thì nên ngừng.

Còn hành nhân, Thể khắc Dụng sẽ về chậm, sinh Thể với tỵ hòa ắt người về sớm. Hàm tốc (quẻ Trạch Sơn Hàm) thì về mau; Hằng từ (quẻ Lôi Phong Hằng) về chậm; Thăng (quẻ Địa phong Thăng) chẳng về; quẻ Cấn bị trở ngại; quẻ Khảm ắt có hiểm họa, người nên nhìn kỹ.

Yết kiến muốn được gặp người, cần nên Thể khắc Dụng hoặc tỵ hòa, hay Dụng sinh Thể, gặp ngay được việc. Đoài chủ ngoại kiến; Tụng (quẻ Thiên Thủy Tụng) bất thân (không thân thiết lắm); Càn thì lợi đại nhân, trưởng giả.

Xem thất vật, Thể khắc Dụng, nên mau chóng kiếm tìm, theo quái tương sinh,tỵ hòa, của mất sẽ tìm thấy; Đoài tìm ở chỗ đổ nát, bờ ven giếng; Ly nên ở chỗ lò bếp phía Nam; Khôn thì ở vật vuông, dựa vào đó mà tìm.

Bịnh tật rất nên Thể vượng tướng, Thể khắc Dụng bịnh uống thuốc lành ngay, tỵ hòa ắt có cứu tinh. Thể quái mà thụ khắc, ắt là hung triệu; Ly nên uống thuốc chsn; Khảm nên uống thuốc lạnh; Khôn Thổ quái, nên ôn thổ, liệu phanh (điều thuốc nấu).

Bàn về vương vấn quỷ thần, nên lấy quái tượng mà suy, Chấn chủ hình dạng yêu quái; Tốn thì tự ải gông cùm; Khảm Cấn thì bị kẻ trầm mình và huyết nhục.

Chiên tụng sự, Dụng quái nên bị khắc, thể quái vượng tướng, chung quy đắc lý, chẳng cần người giúp sức.

Nhược xem mồ huyệt (mồ mả) ở tại chốn nào; Khảm mai táng ở chỗ đồng bằng; Tốn chôn ở chốn rừng núi; Càn ở chỗ cao ráo; Cấn ở núi; Ly ở thôn quê; Đoài bị tàn phế; tỵ hòa và sinh Thể chỗ chôn rất tốt; khắc Dụng lại rất tốt lợi.

Nhược nghe chuyện trò, phô nói vui cười, gà gáy đều ứng tốt. Vật cũng ứng điềm lành, suy lược chỉ có một lời mà suốt muôn vật.

(*) Tài: Vật của trời sinh có thể dùng được như: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ.

Chư Quái Đối Nghĩa Tính Tình

Càn cương Khôn nhu nghĩa đối nhau,
Tỷ quái hân hoan, Khổn lo âu.
Lâm gặp việc hay Quan phải cầu,
Mông quái khó thông Truân chẳng mất.
Đại súc sanh phúc Vọng (Vô vọng) họa lai,
Thăng đã đi không hề trở lại,
Tụy thì xum họp chẳng lúc rời,
Khiêm vốn tự tôn, Dữ đãi⁽¹⁾ nhân.
Chấn hay dấy động Cấn ngăn ngừng,
Đoài chủ ngoại ngộ, Tốn nội tàng.
Tùy trước Khảm sau vô chí hướng,
Bác thể tiêu tan, Phục hồi sinh.
Cổ thì sẵn tính hay hối cãi,
Minh Di nội lãng, lại phùng Thương.
Tấn chủ ngoại minh tinh thông lý,
Ích thịnh vượng Tổn suy vi.
Hàm mau, Hằng chậm Hoán xa lánh,
Đồng nhân nội thân Khuê ngoại sơ.
Giải thung dung Kiển khó mở mang,
Ly văn mỹ lệ, Cấn quang minh.
Độn chỉ thối thân, Cấu tượng ngô,
Đại hữu chúng đa, Phong lắm kẻ⁽²⁾.
Khảm rủi thay gặp nhiều cản trở,
Cấn thì dấy động chẳng lúc ngừng.
Nhu bất tiến Tụng chẳng được an,
Ký tế nhất định vô hậu Lữ.
Quy muội trước tiên là phụ nữ.
Vị tế sau cùng lại phái nam,
Bí đi khỏi, chắc chẳng muốn về.
Thái đã về thì chẳng muốn lại,
Cách khử cựu, Đỉnh⁽³⁾ lại tòng tân.
Tiểu súc là quả (góa, ít) Hạp là ăn,
Đại quá lại điên đảo khốn đốn.
Quái mới thật rõ ràng khoái lạc,
Nên đem từng chữ xét tinh tường,
Đối nghĩa tính tình từng quẻ một.

Ghi chú:
(1) Đãi: đãi ngộ người.
(2) Lắm kẻ: nhiều người.
(3) Đỉnh: đổi ra mới.

[

Đoán Nghiệm Xem các Loại Vật
(Chớ nên khinh thường)

Phàm phỏng đoán vật nắm trong tay, thì:

Càn thuộc Kim, vật tròn, sắc trắng, tính cứng rắn, vật báu vô gá.
Khảm sắc đen, tính mềm dịu, vật ở gần nước.
Cấn là vật ở trong đất như gạch, ngói, đá, có khí chất mà thành đồ dùng, sắc vàng; gặp Đoài khắc thì mềm, không có khí chất là vật hư hỏng, thương tàn.
Chấn, Tốn thuộc loài trúc mộc, có khí chất là vật hữu dụng, vật có thể ăn được; không có khí chất là thuộc về loại trúc mộc; gặp Đoài là vật ăn được như loại cây trái, sắc xanh, có khí chất mềm, không có khí chất thì cứng; gặp Khảm là vật ở trong chỗ ẩm thấp, hoặc có khí chất, như không có khí chất là loài mộc chín quá, hư thối, mục nát.
Ly sắc đỏ, tính mềm dịu, có thủy có mộc, mà lửa đốt cháy được, tức loài than, có khí chất là vật có giá trị, quý.
Khôn là vật ở trong đất, sắc vàng, tính thì ôn.
Đoài là vật hư nát, có lỗ, có miệng.

Phàm đoán vật lấy mùa Xuân là Chấn Tốn - mùa Hạ thì Ly - mùa Thu thì Càn Đoài - mùa Đông thì Khảm, đều được kể là vật dùng được, vật đã thành đồ dùng.

Trái lại không theo thời tiết kể trên, là vật khôg dùng được,cònbị mục hư xung phá,hoặc không có vật gì hết, mà là tay không vậy.

Pháp Thuật Chiêm Bốc Thập Ứng

Phàm chiêm bốc lấy Thể quái làm chủ, Dụng quái làm sự ứng là lẽ cố nhiên.hẳng những Thể quái đã làm chủ, Dụng, Hổ, Biến quái tương ứng, cũng đều để xẽmét họa phước. Tuy nhiên ngày hôm nay, toán được một quẻ dùng Thể, Dụng, Hổ, Biến rồi đoán một việc như thế; ngày hôm sau, cũng đoán được một quẻ cũng như vậy, và Thể, Dụng, Hổ, Biến cũng như ngày hôm trước, há có thể cũng đoán được như ngày hôm trước chăng? Không! tất phải nhờ vào thuyết Thập Ứng mới quyết đoán được. Trong thuyết Thập Ứng chia ra:

Chánh ứng, Hổ ứng, Biến ứng, Phương ứng, Nhật ứng, Khắc ứng, Ngoại ứng, Thiên thời ứng, Dịch lý ứng và nhân sự ứng.
Chánh ứng là Chánh quái ứng ra.
Hổ ứng là Hổ quái ứng ra.
Biến ứng là Biến quái ứng ra.

Căn cứ vào hai quái (Thể và Dụng), mọi sự chiêm bốc đều lấy đó mà đoán việc cát hung; ngoài ra còn nhiều lý khác, mà người ta không biết đến, rồi căn cứ vào mấy nghi thức trên mà đoán, thì tất nhiên quẻ không được linh nghiệm.

Vậy cho nên phải hiểu thông suốt Thập Ứng mới đoán được linh nghiệm, nếu nắm được pháp thuật đó thì rất bí yếu.

1.- Chánh ứng tức là sự tốt xấu do hai quái Thể Dụng.

2.- Hổ ứng tức là sự tốt xấu của Hổ quái.

3.- Biến ứng tức sự tốt xấu của Biến quái.

4.- Phương ứng là lấy Thể làm chủ, xem người tới chiêm ở phương vị nào tới, tức họ ngồi đứng thuộc về phương vị nào, phải nên sinh Thể quái hoặc tỵ hòa với Thể quái thì tốt; nếu khắc Thể quái thì xấu, cón như sinh cũng xấu.

5.- Nhật ứng cũng lấy Thể quái làm chủ, rồi xem quẻ mình chiêm đó thuộc về quẻ gì và Thể quái có thuộc vào sinh vượng trong ngày mình chiêm quẻ như thế nào. Quẻ ấy phải sinh Thể hoặc tỵ hòa với Thể mới tốt, chẳng nên khắc Thể và cũng chẳng nên Thể quái sinh quẻ ấy mới được.

Ngày ấy sở thuộc quái khí như: Dần Mẹo thuộc Mộc, Tỵ Ngọ thuộc Hỏa, Thân Dậu thuộc Kim, Tý Hợi thuộc Thủy, Thìn Tuất Sửu Mùi thuộc Thổ.

6.- Khắc ứng tức là pháp thuật của Tam yếu, trong lúc chiêm quẻ, tùy theo sự nghe thấy triệu tốt xấu mà đoán cát hung.

7.- Ngoại ứng tức ứng của ngoại quái, nghĩa là trong lúc chiêm quẻ, tình cờ thấy ngoại vật tới, thì phải xem ngoại vật đó thuộc về loại gì, như thấy lửa là thuộc ly, thấy nước thuộc Thủy là Khảm, thấy lão nhân thuộc Càn và ngựa, vàng bạc, ngọc, vật tròn cũng thuộc Càn; như thấy lão bà, trâu, bò, đất, gạch ngói thuộc Khôn.

Vật thấy đó tức là quái Ngoại ứng và thuộc về quẻ gì, xem quẻ đó inh khắc, tỵ hòa với Thể quái, để đoán cát hung. Nếu quẻ của Ngoại quái đó khắc Thể hay là sinh Thể thì xấu.

8.- Thiên thời ứng tức trong lúc chiêm quẻ mà trời tạnh, sáng sủa là Ly, nưa tuyết là Khảm, gió là Tốn, sấm là Chấn.

Ví dụ: quẻ Ly là Thể quái, thì nên gặp trời tạnh ráo, sáng sủa. Như quẻ Khảm là Thể quái, thì nên gặp trời mưa; như quẻ Tốn là Thể quái, nêm gặp trời gió; Chấn là Thể quái, nêm gặp trời có sấm. Hỏa mà gặp sấm là tỵ hòa, phải nêm xét kỹ sinh khắc mà định cát hung.

9.- Địa lý ứng là đang lúc chiêm quẻ mình ở chốn trúc lâm, chỗ cây cối rừng núi là thuộc Chấn Tốn; nếu mình ở giang, hà, khe, suối, ao, hồ tức thuộc khảm; nếu ở chốn thuộc ngũ kim tức thuộc Càn Đoài; nếu mình ở chốn lò, bếp, gần lửa tức thuộc ly; nếu mình ở chốn có gạch ngói, đất cát tức thuộc Khôn rồi so với Thể quái mà định cát hung, theo sinh khắc, tỵ hòa với Thể quái.

10.- Nhân sự ứng tức là khắc ứng theo rtong Tam yếu nhân sự vậy. Trong lúc chiêm quẻ, tình cờ gặp nhân sự tốt thì tốt, nhân sự xấu thì xấu. Nghe tiếng cười, vui vẻ là chủ cát khánh, gặp khóc và buồn là chủ sự buồn bã, đau khổ, lại lấy nhân sự thuộc cái quái mà luận bàn, như lão nhân thuộc Càn, lão mẫu thuộc Khôn, Cấn thuộc thiếu nam, Đoài thuộc thiếu nữ, rồi gồm ứng quái nhân sự đó mà so với Thể quái, hiện sinh khắc, tỵ hòa để đoán cát hung.

Tất cả những lý của Thập Ứng nói trên, phàm lúc chiêm quẻ mà tai nghe, mắt thấy các ứng đó rồi so với Thể quái là chủ mà đoán. Phải hiểu tường tận lý sinh khắc, tỵ hòa.

Thí dụ: chiêm bịnh chứng, trong quẻ Hổ và Biến thấy nhiều quẻ khắc Thể, mà trong bản quái lại không có quả sinh Thể thì đoán không tốt; lại xem quẻ Thê suy vượng, nếu Thể vượng cũng còn hy vọng. Nếu thể suy tức là không có phục sinh, rồi phải xem chư ứng, nếu có ứng sinh Thể, thì sự nguy cơ có thể cứu vớt được; nếu chư ứng khắc Thể quái, thì không thể nào được yên ổn.

Tất cả các cách chiêm bốc, đều dựa theo như thế mà đoán cát hung.

Luận Các Sự Việc Thuộc Thập Đại Thiên

(10 sự dời đổi, thuyên chuyển. Lấy ngày giờ mà luận, Bản văn bí mật)

1.- Hành: là đi. Chiêm quan sự chẳng vượng. Thuộc Mộc, có văn thơ. thuộc Hỏa có quan tư, tai. kim Mộc, tài tới, có khách tới. Chiêm bịnh thì chứng sốt rét, đúng cử trưa phát lên: Kim Thủy là gạo, nước uống.

2.- Lập: là đứng. Chiêm quan sự chẳng phát. Mộc Thổ cùng Kim đại tiểu khẩu thiệt. Bịnh chẳng xấu. Tài Thủy Thổ. Có quý nhân tới. Văn thư phát động.

3.- Tọa: là ngồi. Chiêm quan tư có lợi, kiện tụng không thành. Chủ tài thuộc Hỏa. Chủ hòa khuyến (khuyên hòa). Kim bại tài. Mộc đắc tài. Bịnh cuối tháng lành, lại phạm lâm Mộc thần. Có họa chẳng hung.

4.- Ngọa: là nằm. Quan tư, nằm nghiêng mà muốn trở dậy, là do chủ âm nhân sự. Kim có tài. Hỏa thì sự phát phá tài. Thủy Thổ vô tài, khó thành tựu. Thổ Mộc có tài.

5.- Đam: là gánh vác. Quan tư mắc phải người tự làm rối loạn. Hỏa cùng người bàn luận sinh khẩu thiệt. Chiêm tin tức thì được tin. Thủy Thổ đắc tài, Kim mộc có khách tới. Bịnh tứ chi trầm trọng, không cử động được.

6.- Quyện: là mỏi mệt, chán nản. Quan tư chẳng thành. Hỏa có tài, Thủy Thổ có tài. Tâm không được yên. Có quý nhân. Chủ khẩu thiệt, chẳng xấu.

7.- Khòa đầu: khòa đầu là đầu để trần, không có nón, không có khăn. Quan tư sắp có khẩu thiệt. Hỏa thì đại quan tư (có danh vọng), Thủy Thổ tỵ hòa tài vô. Tiểu nhân phân rẽ bề trên (xâm lấn). Khẩu thiệt, Bịnh ẩu khí. Phòng ám nhân, tiêu khẩu tai.

8.- Tiển: là đi chân không (không có mang giày, dép). Quan tư thì phá tài, ngoại nhân khí ám hoang mang. Hỏa chủ phá tài. Thổ chẳng xấu. Bịnh có hiếu sự đến.

9.- Hỷ: là mừng. Quan tư tự mình không có căn bản. Có ngoại nhân mới. Quan tư có rượu thịt. Với người có nhiều việc lôn xộn. Cầu tài chẳng được, chẳng xấu.

10.- Nộ: là giận. Quan tư chủ ngoại nhân khinh dễ. Chẳng thấy quan. Chủ phá tài. Dựa người để thoát thân. Kinh sợ hỏa tai. Binh xấu.

Quái Ứng
(Cùng với tiền Bát Quái định loại đại đồng, nhưng có tiểu dị, xem thì lấy Hổ quái mà tham cứu)

CÀN:

Càn là trời - cha - vua - đầu - ngọc - kim - rét băng - dỏ thắm - ngựa - ngựa hiền - ngựa già - ngựa gầy - ngựa tải đồ - trái cây (Cửu gia dịch bảo là rồng, thẳng, áo, lời nói). Như quẻ Cấu, Độn, Di, quẻ Lý, quẻ Vô vọng, quẻ Tụng, quẻ Đồng nhân, tất cả 7 quái thì quẻ Càn ở trên, cứng ở ngoài. Còn những quẻ như quẻ Đại hữu, quẻ Thái, quẻ Đại tráng, quẻ Quải, quẻ Nhu, quẻ Đại súc và Tiểu súc gồm có 7 quẻ thì quẻ Càn ở dưới, cứng ở trong. Càn Khôn cương nhu (cứng mềm; tứ phát bát biến (bốn phơng tám hướng), nhưng tùy theo lục động, tùy thời có khác nhau. Chẳng nên câu nệ một quẻ Càn, tính ôn mà cương trực. Ở Dịch về hướng Tây Bắc, chẳng ở Tý Ngọ, mà ở Tuất Hợi. Dựa vào lệ pháp thì cương hiền, sáng sủa, chẳng dựa vào lệ pháp thì cương ác, hung bạo.

Thiên Văn: Tuyết - Khí dương thạnh.

Thiên khí: Rét.

Hung đạo: Quân - Tay ná (cũng như tay súng) - Giặc - cường hoành - Đình thi (cái thây không tan, nghĩa là người ngồi như xác chết để hưởng lợi).

Quan quý: Triều quỳ - Giám ty - Thái thú - Chủ tọa.

Thân thể: Đỉnh đầu - Má mặt - Xương mép.

Tính tình: Cương kiện chánh trực - Tôn trọng - Hảo cao - Tranh đua hơn thua.

Âm thanh: Chính thanh - Tiếng Thương (ngũ âm).

Tín âm: Thiều tín - Triệu lịnh - Tiến cử - Quan thăng - Kẻ nghĩa, thân.

Sự ý: Quẻ trên là người có vẻ hình dáng bề ngoài - Quẻ dưới là bọn cường hoành.

Bịnh tật: Tay, thái dương mạch đi Huyền và Khẩu - Uy trời trừng phạt - Trên thì bế tắt, mắt đau - Hàn nhiệt.

Phục dược: Thuốc hoàn, ăn đồ vật - Bánh bằng bột màu đỏ - Bánh bò chiên - Bánh sen gói - Canh não heo - Canh đầu xương heo - Bột gạo tốt - Bánh bao.

Các quả: Lúa tẻ - Cay dẻ - Dưa - Đậu - Long nhãn - Rau lệ - Cải.

Cầm thú: Chim sẻ - chin nhạn - chim chài chài - chim ưng - chim bằng.

Y phục: Xích, huyền sắc.

Khí dụng: Cái chén tròn - Khay trà - Thủy tinh - Vòng ngọc - Đồ dùng có quy định - Quả bóng cầu.

Tài: Của cải giao dịch có nhân nghĩa - Tiền thuộc loài ngựa.

Lộc: Nhâm Thân.

Tự: Hình vuông và tròn.

Sách: 216.

Quỷ: 768.

Khôn:

Khôn là đất - mẹ, vải - vàng - bụng - hẹp hòi bỏn sẻn - đều nhau - bò - bò con - bò mẹ - xe chở đồ - văn - chúng đông - cái khớp cái mộng - ở đất vậy. Đen là Khôn ở trên Thể; ở ngoài lục quái thì mềm ở dưới, mềm ở trong - Khôn là ngôi thứ tốt, ở lệch về hướng Tây Nam trên Thân (cung Thân) - Dựa vào lý pháp là thánh hiền, không dựa vào lý pháp là đảng.

Thiên Văn: Sương mù - Giọt móc - Mây mù mịt.

Địa lý: Quận nước - Cung cửa ải - Thành ấp - Vách tường.

Nhân vật: Mẹ - Vợ - Nhà nho - Nông phu - Tăng (sư).

Hung đạo: Nô tỳ, dấu ở chỗ hoang vắng.

Quan quý: Đại thần - Giáo quan - Khảo hiệu văn tự.

Sinh dục: Nữ - Phì hậu.

Tính tình: Thuận thảo hòa hảo - Lòng tin - Ương độn - Không có tự ái.

Âm thanh: Tiếng Cung (ngũ âm).

Tín âm: Thỏa lòng đã hứa, mau chóng ứng vào ngày tháng Thìn Tuất Sửu Mùi.

Sự ý: Trì trệ - Ngu hèn - Hà tiện bỏn sẻn - Thung dung.

Bịnh tật: Tay - Thái âm thời tiết - Đau bụng - Tỳ vị bế, mạch trầm phù.

Ẩm thực: Canh lê - Thiêu, rang khô, nước đá các vật - Ngỗng - Vịt - Phổi - Ăn uống, lệ tế Thái tào - Kẹo, đường.

Các quả: Lấy vật đựng trong sọt, giỏ.

Cầm thú: Bò trâu - Ngựa cái - Con cò bể - Chim sẻ - Con quạ đen - Chim chìa vôi.

Ngũ vị: Đắng - Cay lắm - Ngọt.

Khí dụng: Cái kiệu - Cái xe - Đồ gốm - Đồ làm ruộng - Đồ bằng cát.

Tài vật: Tiền lễ thầy học - Chép lại đề - Áo thầy tu - Vải quần xiêm.

Hôn nhân: Phú gia - Nhà làm ruộng - Thương gia - Xấu - Vụng về - Hạ tiện - Bụng lớn - Trai tráng - Trì độn - Mặt vàng.

Tự: Khuê, kim tứ ngưu bàng.

Sách: 144.

Quỷ: 672.

Lộc: Quý Dậu.

Chấn:

Chấn là sấm - rồng - huyền hoàng - đường đi - đường đi lớn - trưởng tử - chân - cương quyết nóng nảy - tre non - cỏ lau.

Còn như ngựa thì: tiếng kêu hiền - Chân sau phía trái của ngựa - Chân đang nằm im mà đứng trở dậy - Cái trán.

Còn trồng lúa thì: làm sống trở lại cỏ tươi tốt (Cửu gia Dịch nói rằng: vua - ngỗng trời cái trống). Xuân Hạ tính nghiêm, cương trực chúng đều khâm phục - Thu Đông cứng mà không có uy, chẳng thể chế được vật - Chẳng thích nhàn hạ - Tính lệch lạc mà ngẫu nhiên - Dựa vào lý thì oai nghiêm, nếu không thì táo bạo - Thể Dụng quẻ trên là bay được, quẻ dưới là chạy được.

Thiên Văn: Sấm - cái cầu vồng - cáiang - chớp.

Địa lý: Nhà ở - chợ - mồ mả - chỗ nhà cửa có cây cối sầm uất - phương sở - ở chính phương Đông.

Hung đạo: ở Đông tới - người trộm nam.

Nhân vật: Thương lữ - tướng soái - thợ.

Quan quý: Giám ty - chủ quận - Quan coi về văn thư Bộ Hình - tuần kiểm - pháp quan.

Sinh dục: Trưởng nam - chuyển động kinh sợ hãi hùng

Tính tình: Đậu thì cương quyết - có quyết đoán - lúc gấp rút rối loạn, nóng nảy, bộp chộp.

Hôn nhân: Nhà quan hoạn - nhà có nghế xảo công nữ dung - tâm thần ưa động tịnh, dễ lay chuyển.

Âm thanh: Tiếng giác thượng hạ (ngũ âm) - Thượng bình thanh (ngũ âm) - Tam âm thất thanh.

Tín âm: Có hứa mà không tới.

Sự ý: Việc cũ chồng chất có tiếng mà không có miếng.

Bịnh tật: Khí tích lạnh - thượng vị - chân tay mệt mỏi - ớn lạnh thường trực - thuốc - chân thuộc thái dương - mạch hồng phù.

Yến hội: Tửu hội - ngoạn thưởng - tụ họp có định kỳ.

Thực vật: Miến - bao tử - rượu - đồ ăn - vật trái đầu mùa - Khoai lang - tiêu, dâu - mộng giá.

Cầm thú: Con ong - con bướm - con cò trắng - con hạc.

Y phục: Quần, dây lưng - dây cột - dây thắt lưng bằng lụa - đố lụa có sắc xanh, huyền, vàng - xấp lụa.

Khí dụng: Cái bàn bằng cây - cái sọt vuông đan bằng tre - bàn toán - thuyền xe - xe nhà binh - kiệu càng - đồ chén bát, dĩa - cái bình - cái chén - cái bàn nhỏ nhạc khí - trống

Tài: Kẻ âm nhân tạo ra - Tiền thuộc về trúc mộc.

Lộc: Hai bên có người giúp đỡ.

Tự: Tẩu, trúc đứng một bên - một nửa chữ Lập.

Sắc: Thanh - huyền - hoàng.

Sách: 168

Quỷ: 704

Tốn:

Tốn là cây - gió - trưởng nữ - dây thẳng - thợ - cây cối - đàn - cao - tiến thối - chẳng quả quyết - cá - gà.

Người thì góa chồng- tóc - thuận - cải tán - nhiều lớp da mỏng ở nhản cầu - bắp vế - ở gần chỗ buôn bán có lợi - Ba lần cứu xét là quẻ rối loạn nóng nảy, bộp chộp (Cửu gia Dịch bảo rằng bốc lên - giơ lên - chim sếu) - Xuân Hạ có quyền, hiệu lịnh mưu chước - Thu Đông cương nhu bất nhất - Vật làm hại cùng người thì nhún nhường - Phàm sự chẳng bao giờ thối tránh. TYốnthuộc âm, tính tình lệch lạc - Dựa vào lệ pháp thì cơ mưu có quyền, nếu không thì gian tà.

Thiên Văn: Gió.

Địa lý: Lâm uyển (chỗ nuôi thú) - vườn nuôi thú để chơi.

Nhân vật: Mệnh phụ - Dược bà (nữ bác sĩ) - Đàn bà giỏi khéo về công thuật.

Hung đạo: Nô tỳ thương lượng với nhau mà lấy, nên thu gấp thì được.

Quan quý: Người chủ ngục - Khảo giáo - Cán quan - Hưu cứu (quan lại tạm nghỉ để tra xét).

Thân thể: Tai - mắt - mật - tóc - thân mình - khẩu - tứ chi.

Sinh dục: Trưởng nữ - thai thiếu tháng - tâm địa sáng suốt.

Tính tình: Quê mùa - Keo kiệt - gian khổ - hay than khóc gào thét.

Hôn nhân: Mệnh phụ - tôn thất nữ - tiến thối - ủy thác trông cho (uốn mình tuân theo).

Âm thanh: Tiếng giác (ngũ âm) Giác trắc thanh tam, thanh tứ, thanh thượng la.

Tín âm: Triệu mệnh tin báo - sai - trạng tiến cử.

Sự ý: Tiến cử - đi trình - cứu xét kẻ oan ức - hiệu lịnh - vậng lịnh.

Bịnh tật: Tay chân giá lạnh vì thời tiết - 30 ngày - mạch nhu nhược - ẩm thực thượng vi vì nghiện rượu - sốt rét lâu ngày - đau màng ngực - thuộc về mũi - ăn đồ hột không tiêu.

Dược: Dược thảo.

Yến hội: Tiệc trong gia đình - khách tới không đầy đủ.

Các quả: Mè - bột nghiền - trà.

Cầm thú: Gà - ngan - vịt - cá - loài trùng, loài cầm biết gáy - quái thượng là loài biết bay, quái hạ là loài biết chạy.

Y phục: Áo - dây lưng - tơ - xanh - lục - biếc - trắng - tía.

Khí dụng: Đồ bằng tre, cây, nứa - dây - dây đờn bằng tơ - nhạc khí.

Tài: Khu vực lợi để làm ăm - tiền thuế - tiền tài vật - tiền của lo liệu tính toán.

Lộc: Tân (can Tân).

Tự: Một bên có bộ thảo, bộ mộc, bộ trúc.

Sách: 192.

Quỷ: 736.

Khảm:

Khảm là nước - cái rãnh - cái ngòi - trung nam - tai - heo - ẩn phục - uốn cong ra thẳng - uốn thẳng ra cong - cái cung - bánh xe vòng tròn.

Như người: thêm ưu - tâm bịnh - đau tai - huyết xấu - đỏ.

Như ngựa: cái xương sống - lòng bứt rứt - cúi đầu xuống (luồn cúi) - móng chân mỏng manh - kéo dắt - kiệt lực.

Như xe là nhiều sắc xanh - thông suốt - sáng - mặt trăng - kẻ trộm.

Như nguồn gốc mọi việc thì bền chắc - đa tâm - Xuân Hạ tính hiểm họa - chẳng sợ vong nguy - việc nhiều táo bạo - Thu Đông thì yên tịnh - trước khó sau dễ - có mưu lược - có chí can đảm - Khảm thâm độc tuy lòng hướng về bên trong - chủ lập mưu kế hiểm hại - bản tính thường.

Thể ở Bắc Khảm là vật ẩn nấp - dựa vào lý pháp thì cương - ví không dựa vào lý pháp là hãm độc.

Thiên Văn: Mặt trăng - cái ráng - mây - sương.

Địa lý: Bể rộng - nước muối - cái rãnh - cái ngòi - cầu tiêu - phương sở - ở chính Bắc - chỗ mồ mả - trong hang của chồn, thỏ.

Nhân vật: Đạo hữu - tăng đồ.

Hung đạo: Thừa dịp mà tới - dấu đầu lộ đuôi - có hư hỏng mới nên việc.

Quan quý: Quan đi tuần - quan chuyên chở tiền lương.

Thân thể: Tóc - chỗ dưới quả tim - huyết.

Sinh sản: Khó sinh - trung nam - thanh tú.

Tính tình: Tâm độc ác, thâm trầm - trí tùy nỗi khó khăn, ngoắt ngoéo.

Hôn nhân: Phú gia - nhà buôn rượu - thân gia dụng cái bản tính của mình.

Âm thanh: Tiếng vũ (ngũ âm) thượng quái - tiếng vũ bình lục thanh hạ quái.

Tín âm: Phản phúc do dự - tiểu nhân nói dối - nịnh - xỏ lá - quỷ quyệt - đạo tặc - ngục tù.

Thực vật: Rượu - vật mặn - heo - cá - hải vị - quả cật.

Bịnh tật: Chân - khí thái âm - mạch hoạt.

Phục dược: Thuốc bổ thận - hoặc tửu thủy hạ.

Các quả: Lúa mạch - táo - mai - lý - đào - ngoài mềm trong cứng có hột.

Cầm thú: Hươu - nai - heo - voi - heo con - chồn - yến - con ốc.

Y phục: Sắc xanh, đen.

Khí dụng: Đồ đựng rượu - bánh xe - xe hư.

Tài: Tiền tranh tụng - của được không công bình.

Lộc: Tuất.

Sắc: Sắc đen, trắng.

Tự: Thuộc về loại chấm thủy, chữ nguyệt, chữ cung các loại.

Sách: 168

Quỷ: (mất chữ, không rõ).

Ly:

Ly là hỏa - mặt trời - điện - trung nữ - áo giáp - mũ sắt - chiến tranh.

Như người thì bụng lớn - mắt - quẻ Càn - chim trĩ - ba ba - cua - thú ít lông - trai - rùa.

Như loài cây thì gốc cây rỗng, khô héo (Cửu gia Dịch bảo rằng: trâu, bò cái, bọt nổi trên mặt nước). Xuân Hạ tinh sáng, có màu vẻ đẹp, có đứt gãy. Thu Đông tối chẳng sáng, trước sau chẳng quyết định - Ty là đẹp đẽ - Tự hay xét mình. Bổn tính thì trực - Ở chính Nam - Dựa theo lý pháp thì văn minh, trái lý pháp thì lầm lỗi.

Thiên Văn: Mặt trời - cái ráng - chớp - tạnh ráo.

Địa lý: Cung điện - trung đường - mái nhà - nhà bếp - phương sở - chánh Nam.

Nhân vật: Tướng soái - binh lính - quan vỏ.

Hung đạo: Kẻ trộm đàn bà từ phương Nam tới.

Quan quý: Nhà văn học - giáo quan - Thông phán - Bổ nhiệm nên đi hướng Nam.

Thân thể: Tam tiêu - tiểu trường - mắt - tim.

Sinh dục: Thứ nữ - tính táo bạo, hay khóc đêm, hay khóc.

Tính tình: Thông minh - thấy sư thì minh mẫn

Tín âm: Triều tín - Văn thơ - bảo thiệp - khế ước.

Sự ý: Ưu nghi - phóng đảng - Huyên náo ồn ào - Cấp tính - hư ưu.

Bịnh tật: Tay chân - nhị quân thái dương minh, tam tướng hỏa - bịnh mắt - khí táo nhiệt - bịnh phát cuồng -

Thực vật: Bánh bao - vỏ loại trùng - vật trống rỗng trong tâm - vật nướng - nấu, sắc, đặc - cóc, quả - hột - trái cây - lúa nếp - củ sen - vật ngoài cứng trong mềm - bông của cây cỏ gai - lá cành khô.

Cầm thú: Phượng có sắc rực rỡ - con ba ba, con ốc, con trai, con cua, con kềnh - hến - thú ít lông, con cú - cút - con hạc - chim bay - dê cái.

Y phục: Sắc đỏ - hồng tía.

Khí dụng: Đồ đèn dầu lửa - vật ngoài cứng trong mềm - cái bình phong - cái màn che - ức mành mành - cây cơ - binh khí - áp giáp - mũ sắt, cái mâm - cái siêu sành - cái bình, cái tên bắn - bức tường - vật trong lòng trống rỗng - cái lò - cái bếp - xưởng đúc, lò rèn - cái bóp, cái hũ, cái lồng đan bằng tre.

Tài: Ngoại ý chi tài.

Lộc: Kỷ

Sách:192.

Quỷ: 763

Cấn:

Cấn là núi - thiếu nam - tay - đường tắt - đá nhỏ - cửa cổng - trái cây - nấm - cái cổng lầu của chùa - ngón tay - chó - con báo con - con gấu - con bò - chuột - loại mỏ đen.

Như cây là bền có nhiều lóng, nhiều đốt. (Cửu gia Dịch bảo rằng: là sóng mũi, lớp da trong, lớp da ngoài - da thú cọp, chồn). Xuân Hạ tính chất ôn hòa, hảo thiện. Thu Đông chấp trệ chẳng thường, về việc thì trì hoãn. Cấn là thôi, đừng, có cương có nhu. Phú tính lệch thì ở cung lệch. Dựa theo pháp lý là cương trực, nếu không thì ngoan ngạnh.

Thiên Văn: Sao - khí trời.

Địa lý: Đường nhỏ trên núi - bức tường - đường nhỏ trong làng - Gò - vườn - tường cửa - chuồng trâu, dê - cái cửa, cái chùa, tôn miếu.

Phương sở: Phương Đông Bắc - bức tường về phía đông bắc - chùa.

Nhân vật: Người giữ cửa chùa - tôi tớ - quan liêu - người bảo lãnh.

Hung đạo: Dùng kẻ dưới thông báo dấu vết để noi theo.

Quan quý: Sơn quận không thuyên chuyển.

Thân thể: Bàn tay, ngón tay - mũi - xương sườn - tỳ vị.

Sinh sản: Tổn thai - thứ nam.

Tính tình: Nhu trệ - đa nghi - thung dung chơi bời - trong cứng ngoài nhuyễn.

Âm thanh: Thanh thượng bình - Nhất âm - Thập nhị âm - Tam âm.

Sự ý: Phản phúc, tiến thối - đa nghi - không tới.

Bịnh tật: Tay, thái dương - bịnh đã lâu - tỳ vị - mạch trầm phục.

Phục dược: Thấp, hổ thạch, dược.

Yến hội: Tiệc rượu thường - Tập hợp có dịnh kỳ.

Các quả: Đậu - lúa tẻ.

Thực vật: Vật ăn, trang điểm bất nhất - rượu - tương - nước đá - tạp vật - canh - nước sốt - vịt - ngan - đồ ngọt.

Cầm thú: Bò cái - bò con - ngỗng trời - chim cắt - quạ khoang - chim sẻ - vịt nước - cò bể - chuột, chim khách.

Y phục: Cái quần, cái xiêm màu vàng - áo cà sa - màu đen - đồ lụa có sắc sặc sỡ - cái đạy bằng vải.

Khí dụng: Cái kiệu - cái xe tải đồ - cái cày - đồ binh giáp - đồ gốm, đồ sành - cái nồi - cái chõ - cái bình - vò đựng rượu - cái bình đựng xôi cúng - cái tàn - cáiđạy đựng tiền - đá nam châm - cái bàn đạp yên ngựa - khảm óc - cái hộp - vật trong mềm ngoài cứng.

Tài: Tiền cũ đặt mua hàng, mua ruộng - tiền thừa tiện dịp mà có.

Lộc: Bính.

Tự: Bên chữ Thổ, chữ Ngưu, chữ Điền.

Sách: 168,

Quỷ: 701.