TUVILYSO.net: Hành của bản mệnh

Lê Quí Đôn 黎貴惇, (1726–1784) là một danh nhân trong lịch sử VN, vô số các đường phố và trường học trong nước mang tên của ông. Tuy nhiên, nếu muốn biết thêm chi tiết của cuộc đời của ông thì xem link này :

http://vi.wikipedia.org/wiki/L%C3%AA_Qu%C3%BD_%C4%90%C3%B4n

Ông đã viết quyển Vân Đài Loại Ngữ 芸臺類語 năm 1773, 13 năm sau khi đi sứ bên Tàu. Tôi có bản in lại của nhà sách Tự Lực ở Caliornia, bên Mỹ. Nguyên bản do 2 ông Phạm Vũ và Lê Hiền dịch, xuất bản tại Sài Gòn năm 1972. Tôi tìm trong sách mãi mà không thấy chỗ nào có giải nghĩa tên của sách. Theo từ điển Thiều Chửu thì:

1) Vân 芸: một thứ cỏ thơm (mần tưới), thường gọi là cỏ vân hương 芸香, lấy lá hoa nó gấp vào sách thì khỏi mọt. Vì thế nên gọi quyển sách là vân biên 芸編

2) Đài 臺: phàm chiếm một chỗ hơi cao để cho người dễ nhận biết cũng gọi là đài.

Thật ra đây là một tiếng kép, tiếng cổ, có nghĩa là thư viện.

(Link: http://www.hudong.com/wiki/%E8%8A%B8%E5%8F%B0 và http://hk.dictionary.yahoo.com/search.html?s=%AA%E5%A5x)

Còn “loại ngữ” có nghĩa là chữ được sắp xếp, phân loại. Nguyên cả tựa đề có thể được hiểu theo bây giờ là Bách khoa từ điển (the Encyclopedia).

Vân Đài Loại Ngữ có tất cả 9 quyển. Trong quyển thứ nhất, Lý Khí Loại, đoạn 37 và 38, Lê Quí Đôn viết:

“37- Sách “Dĩ ngược biên” nói: “Về thuật xem sao để đoán số mệnh thì có số Tử bình, số Ngũ tinh và số Tử vi tiền định. Các sĩ phu thích xem số Tử bình vì nó ám hợp với lý, nó đoán cho người ta biết số giàu sang, nghèo hèn, phần nhiều được đúng. Nghe như Tử bình là một ẩn giả, người đời Ngũ quí, thường cùng với Ma Y đạo giả là Trần Đồ Nam, và Lã Đồng Tân cùng ẩn trên núi Hoa Sơn. Thế thì Tử bình cũng là một nhân vật khác thường.

“38- Sách “Tử vi đẩu số”, theo bài tựa của La Luân nói, mới được Tăng Liễu Nhiên ở Hoa Sơn truyền cho. La Luân lại tự xưng là cháu ba đời của Hi Di (Trần Đoàn tức Đồ Nam). Nhưng xét trong sách “Hoạch man lục” của Trương Thuấn Dân, đời Tống, thì Hi Di chỉ có sách “Nhân luân phong giám” lưu hành ở đời bấy giờ, là sách mà hậu nhân góp nhặt những lời nói của người làm thành ra; không nói gì đến Tử vi đẩu số cả. Những lý số nói trong sách “Tử vi đẩu số” ấy cũng hẹp hòi, hẳn là người sau gán nó cho của Hi Di, chớ không phải bản thật. Nếu quả sách của Hi Di, sao từ Tống tới Nguyên, trong khoảng bốn, năm trăm năm, không truyền ra đời, phải đến giữa đời Minh mới thấy xuất hiện? Những người hiểu biết cần xét kỹ lại vấn đề này.”

(Trang 51 và 52, sách đã dẫn)

Chú thích của johnmiths:

Nhân: người. Luân: thường, như trong chữ luân lý. Phong: phong tục. Giám: cái gương soi bằng đồng. Đọc cái tựa, mới đầu tôi có ý nghĩ là tác giả muốn kiếm chuyện (gây khó khăn) không cho trai gái đùa giỡn với nhau, căn cứ trên lời nói của Lê Quí Đôn. Nhưng đến khi tra cứu trên Internet thì mới chưng hửng. Theo một webpage, đó là cuốn sách về Tướng học:

“风鉴之学与因果

phong giám chi học dữ nhân quả luật

(môn học Phong giám và Luật Nhân quả)

陈抟是风鉴学术的大家，相学十三家中陈希夷的人伦风鉴是很重要的一部著作。

trần đoàn thị phong giám học thuật đích đại gia ，tương học thập tam gia trung trần hi di đích 《nhân luân phong giám 》thị ngận trọng yếu đích nhất bộ trứ tác.

(Trần Đoàn là đại gia trong môn học Phong giám. Trong 13 nhà Tướng (mạo) học, sách “Nhân luân phong giám” của Trần Hi Di là bộ sách rất quan trọng.

医卜星相旧称术数之学，是中国传统文化的应用技术部分，非常宝贵，但是我们现在统统把它归到糟粕一类，视为封建迷信，这是我们后代不肖子孙的无

y bốc tinh tương cựu xưng thuật sổ chi học ，thị trung quốc truyện thống văn hóa đích ứng dụng kĩ thuật bộ phân ，phi thường bảo quý ，đãn thị ngã môn hiện tại thống thống bả tha quy đáo tao phách nhất loại ，thị vi phong kiến mê tín ，giá thị ngã môn hậu đại bất tiếu tử tôn đích vô tri .

Y (nghề chữa bệnh), Bốc (bói toán), Tinh (chiêm tinh, tức Tử Vi), Tướng (Tướng mạo học) từ lâu được cho là môn học thuật số, là những bộ phận kỹ thuật ứng dụng của văn hóa truyền thống của Trung quốc, quí báu phi thường, nhưng hiện tại chúng ta hoàn toàn coi nó như là đồ cặn bả, là sự mê tín của thời phong kiến, đó là sự ngu dốt của bọn con cháu (đời sau) bất hiếu của chúng ta.

… 鉴就是镜子，通过镜子照出你的相貌，从你的相貌推测出你的心地因果。

giám tựu thị kính tử ，thông quá kính tử chiếu xuất nhĩ đích tương mạo ，tòng nhĩ đích tương mạo thôi trắc xuất nhĩ đích tâm địa nhân quả 。

Giám là gương soi, thông qua gương soi thấy được tướng mạo của anh, từ tướng mạo của anh cho ra nhân quả của tâm địa của anh.

(Link: http://www.wwmm.cn/%E4%B9%A6/%E3%80%8A%E5%BF%83%E7%9B%B8%E7% AF%87%E3%80%8B%E8%AE%B2%E8%AE%B0/%E9%A3%8E%E9%89%B4%E4%B9%8B %E5%AD%A6%E4%B8%8E%E5%9B%A0%E6%9E%9C%E5%BE%8B.htm )

Từ lâu, người Việt chúng ta tin tưởng Trần Đoàn là sư tổ của khoa Tử Vi. Trong khi đó, Lê Quí Đôn tra cứu sách vở tận đời nhà Tống, và xác nhận Trần Đoàn không hề sáng tác Tử Vi Đẩu Số, mà chỉ sáng tác “Nhân luân phong giám” vốn là một loại sách “mà hậu nhân góp nhặt những lời nói của người (xưa) làm thành ra”. Xin chú ý là Lê Quí Đôn “nói có sách, mách có chứng” như đã dẫn ở trên. Tới thế kỷ 21 lại có người Tàu khẳng định rằng Trần Đoàn là sư phụ của ngành Tướng mạo học. Như vậy khi người Tàu muốn bán sách Tử Vi, thì nói đây là sách của Trần Đoàn. Còn khi muốn bán sách Tướng, thì cũng kêu là sách của Trần Đoàn luôn. Sau này, nếu johnmiths muốn bán sách “Đoán điềm giải mộng”, tuyên bố là Trần Đoàn đã cất cuốn sách đó ở đâu đó trong núi Hoa Sơn, đến khi johnmiths đi du lịch, trợt chân lọt xuống một u cốc, rồi tình cờ nhặt được bí kíp, chắc cũng kiếm được khối tiền!

Nên nhớ rằng Lê Quí Đôn đi sứ bên Tàu có tới 2 năm, như vậy không phải là ngồi trong nước mà đoán mò. Ông là một người hiếu học, lại thích học đủ thứ. Ông đã đem về nước biết bao nhiêu quyển sách quí. Nếu ai có đọc qua quyển Vân Đài Loại Ngữ, sẽ tin điều tôi nói. Và ông có tác phong của một professor đời nay là luôn luôn “nói có sách, mách có chứng”.

(còn tiếp)

Sửa lại bởi johnmiths : 31 May 2009 lúc 5:49am

DIỄN ĐÀN NÀY ĐÃ ĐÓNG CỬA, TẤT CẢ HỘI VIÊN SINH HOẠT TẠI TUVILYSO.ORG