| Tác giả |
|
TTruMeTin
Thượng Khách
Đă tham gia: 05 December 2002
Nơi cư ngụ: Canada
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 262
|
| Msg 1 of 12: Đă gửi: 05 July 2006 lúc 10:06am | Đă lưu IP
|
|
|
Thân chào các bạn,
Các bạn nào biết nguyên tắc xác định tháng âm lịch 29 hoặc 30 ngày, nguyên tắc xác định năm nhuận, và tháng nhuận th́ xin cho biết rơ các nguyên tắc trên. Thành thật cám ơn
Thân chào
TMT
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
dinhvantan
Hội viên
Đă tham gia: 20 September 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 6262
|
| Msg 2 of 12: Đă gửi: 05 July 2006 lúc 7:15pm | Đă lưu IP
|
|
|
Nguyên tắc xác định năm nhuận (tức là tháng nào có nhuận), tháng nào 29 hay 30 ngày của Âm lịch .
V́ tài liệu dài nhưng tôi sơ lược cho ngắn gọn và v́ phải đánh thẳng vào đây nên tôi mạn phép chia ra nhiều lần .
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
dinhvantan
Hội viên
Đă tham gia: 20 September 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 6262
|
| Msg 3 of 12: Đă gửi: 05 July 2006 lúc 7:23pm | Đă lưu IP
|
|
|
I.- Lịch Ta .
Lịch ta, người VN quen gọi là Âm Lịch, là lọai lịch chú trọng vào Mặt trăng lẫn Mặt trời . Mặt trăng để tính tháng và Mặt trời để tính mùa trong đó có cả tiết khí . V́ Âm lịch có cả tính chất của Mặt trời cho nên phải gọi Âm Dương lịch mới đúng .
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
dinhvantan
Hội viên
Đă tham gia: 20 September 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 6262
|
| Msg 4 of 12: Đă gửi: 05 July 2006 lúc 9:18pm | Đă lưu IP
|
|
|
II.- Tính tháng .
Ngày sóc và ngày vọng .
Tháng thể hiện bằng sự vận chuyễn của mặt trăng . Khi mặt trăng và mặt trời cùng ở một hướng đối với trái đất và quay nữa tối về phía ta th́ ngày xưa gọi là ngày Sóc hay nói cho đúng là điểm Sóc . Ngày Sóc là ngày bắt đầu một tháng nên kể là ngày mồng Một.
Từ ngày sóc nầy đến ngày sóc sau là chu kỳ một tháng (hay c̣n gọi là sóc sách). Tủy theo số ngày dài ngắn mà chia ra thành 30 hay 29 v́ ngày là số chẳng không có số lẽ (ngày 12 giờ không có 12 giờ rưỡi) .
Ngược với Sóc là Vọng tức là lúc nữa sáng xoay về phía ta th́ gọi là ngày Vọng hay điểm vọng .
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
dinhvantan
Hội viên
Đă tham gia: 20 September 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 6262
|
| Msg 5 of 12: Đă gửi: 05 July 2006 lúc 10:04pm | Đă lưu IP
|
|
|
III.- Năm nào nhuận .
Với cách tính đại lọai như trên th́ một năm Âm dương lịch có 354 ngày, so với năm Dương lịch th́ ngắn hơn lối 11 ngày, cứ 3 năm th́ thiếu chừng 33 ngày . Như vậy muốn bù đắp th́ mỗi 3 năm (có khi là 2 năm "1") phải thêm vào một tháng cho đủ .
Như vậy tính trung b́nh khỏang 19 năm DL th́ có 7 lần nhuận của năm Âm dương lịch . Chu kỳ nầy người Trung Hoa gọi là Chương .
==========
"1" Ví dụ như năm nay 2006 , mới 2 năm mà đă nhuận lại nhưng cách giải thích trên các Báo chưa được thơa măn .
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
|
|
dinhvantan
Hội viên
Đă tham gia: 20 September 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 6262
|
| Msg 6 of 12: Đă gửi: 05 July 2006 lúc 11:00pm | Đă lưu IP
|
|
|
IV.- Đặt tháng nhuận vào giai đọan nào .
Âm dương lịch lại c̣n tùy thuộc vào tiết khí, mỗi năm có 24 tiết khí mà tiết khí nầy lại liên quan đến năm Dương lịch .
Mỗi tháng trong Âm dương lịch phải bắt đầu ngày chứa trung khi; ví dụ tháng Giêng bắt đầu bằng tiết Vũ thủy . V́ mỗi khí sách lâu hơn 15 ngày và từ trung khí nầy đến trung khí sau phải lâu hơn 30 ngày . V́ vậy càng lâu trung khí càng tuột dần về sau và lẽ tất nhiên có tháng không có trung khí . Theo lệ của nhà Hán, tháng nào không có trung khí th́ đặt làm tháng nhuận .
Ng̣ai ra c̣n có quy luật mà Nhà làm lịch phải lưu ư .
- Ngày Đông chí phải nằm trong tháng Tư .
- Không nhuận tháng Chạp và tháng Giêng v́ ăn Tết 2 lần .
Nếu gặp 3 trường hợp trên th́ phải chuyễn tháng nhuận qua năm sau mà phải sau tháng Hai . Vậy th́ tháng Hai nầy nhuận oan v́ tháng Hai đă có trung khí rồi .
======================
Tham khảo các tài liệu về lịch của GS Ḥang xuân Hăn, Tạp chí Tết Ất Sửu (VN) , tạp chí Á châu tháng 4 năm 1999 (Pháp) .
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
dinhvantan
Hội viên
Đă tham gia: 20 September 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 6262
|
| Msg 7 of 12: Đă gửi: 05 July 2006 lúc 11:11pm | Đă lưu IP
|
|
|
Kết luận .
Cách tính lịch Ta, tháng thiếu tháng đủ tháng nhuận không có một quy tắc nào nhứt định cả ; chỉ tùy thuộc vào Nhà làm lịch .
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
TTruMeTin
Thượng Khách
Đă tham gia: 05 December 2002
Nơi cư ngụ: Canada
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 262
|
| Msg 8 of 12: Đă gửi: 06 July 2006 lúc 3:36am | Đă lưu IP
|
|
|
Kính gửi bác dinhvantan,
Chân thành cám ơn bác đă trả lời, tuy nhiên cháu vẫn c̣n thắc mắc:
Nếu lấy ngày làm đơn vị đo chính xác thời gian một tháng âm lịch kéo dài bao lâu th́ ta được một số lẻ 29.53059 ngày. V́ thế, để điều chỉnh th́ tháng âm lịch sẽ có tháng 29 ngày, và tháng 30 ngày. Phải chăng nếu tháng âm lịch nào đó có 29 ngày th́ tháng sau có 30 ngày và tháng kế lại 29 ngày. Nếu như vậy th́ sai số cho mỗi tháng chỉ c̣n 0.03059 ngày và như vậy ước lượng khoảng 15 tháng {= (30.00000 - 29.53059) / 0.03059)} sẽ có hai tháng liên tiếp có tháng 30 ngày? Thật ra th́ cháu đoán là sẽ có nguyên tắc để định chính xác số ngày âm lịch trong từng tháng, và lập tŕnh viên đă sử dụng thông tin này để đổi ngày tháng năm dương lịch sang âm lịch.
Làm thế nào để xác định ngày chứa trung khí. Một năm th́ b́nh quân có bao nhiêu ngày có trung khí? Hai mươi bốn tiết khí trung b́nh kéo dài bao lâu, có tương đương với một năm dương lịch hay không?
Có khi nào tháng nhuận là tháng 11 không?
Việc xác định năm nhuận phải chăng được thực hiện trước, hay là xác định trước tháng nhuận rồi mới gọi năm đó là năm nhuận? Nếu căn cứ vào thông tin của bác:
"Ngoài ra c̣n có quy luật mà Nhà làm lịch phải lưu ư .
- Ngày Đông chí phải nằm trong tháng Tư .
- Không nhuận tháng Chạp và tháng Giêng v́ ăn Tết 2 lần .
Nếu gặp 3 trường hợp trên th́ phải chuyễn tháng nhuận qua năm sau mà phải sau tháng Hai . Vậy th́ tháng Hai nầy nhuận oan v́ tháng Hai đă có trung khí rồi ." th́ có nghĩa là tuy đă xác định năm đó nhuận, nhưng v́ rơi vào 3 trường hợp trên nên phải để năm sau, vào sau tháng 2, tháng nào không có trung khí th́ là tháng nhuận, hiểu như vậy có chính xác không?
Bác có thể cho tài liệu kéo dài 60 năm, năm nào nhuận, và nhuận tháng nào, kèm theo ngày đông chí là ngày nào của mỗi năm
Chân thành cám ơn bác
TMT
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
dinhvantan
Hội viên
Đă tham gia: 20 September 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 6262
|
| Msg 9 of 12: Đă gửi: 06 July 2006 lúc 6:54am | Đă lưu IP
|
|
|
C̣n nửa năm nữa mới tới Tết nhưng gần đây nhiều người đă bàn tán về chuyện năm nay Việt Nam sẽ ăn Tết sớm hơn Trung Quốc một ngày.
Mùng 1 Tết Đinh Hợi ở Việt Nam là ngày 17/2/2007 dương lịch
Ông Trịnh Tiến Điều, trưởng Ban Lịch nhà nước giải thích tại sao có sự chênh lệch này:
Việt Nam lấy chuẩn là múi giờ Hà Nội đi gần qua kinh tuyến 105 độ Đông, c̣n Trung Quốc th́ lấy chuẩn là múi giờ tám đi qua kinh tuyến 120 độ Đông. Bởi vậy tính giờ lịch, Trung Quốc và Việt Nam chênh nhau 15 độ, v́ thế chênh nhau một giờ.
Do đó tháng Năm âm lịch, lịch Việt Nam có 29 ngày c̣n Trung Quốc th́ có 30 ngày. Hai bên chênh nhau một ngày bắt đầu từ 1 tháng Sáu. Tháng Bảy lại trở về như cũ.
Trích từ :
http://www.tienphongonline.com.vn
---------------------------
(nhận xét : sau năm 1975 th́ thấy Cơ quan Lịch năm trong Nha Khí tượng Thủy Văn nay th́ chỉ c̣n có Trưởng Ban Lịch Nhà Nước)
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
tdnv
Hội viên
Đă tham gia: 02 May 2005
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 4
|
| Msg 10 of 12: Đă gửi: 06 July 2006 lúc 11:02am | Đă lưu IP
|
|
|
TTruMeTin đă viết:
Bác có thể cho tài liệu kéo dài 60 năm, năm nào nhuận, và nhuận tháng nào, kèm theo ngày đông chí là ngày nào của mỗi năm
Chân thành cám ơn bác
TMT
|
|
|
Bạn TTruMeTin có thể t́m cuốn "Lịch Việt Nam thế kỷ XX - XXI (1901 - 2100)" để xem thông tin về các năm tháng nhuận trong lịch pháp định của Việt Nam:
http://www.sachviet.com.vn/item_detail.asp?id=4255
Tác giả công tác tại Ban lịch Nhà nước (Trung tâm Thông tin Tư liệu) thuộc Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam nên chắc rằng cuốn lịch này có thể coi là lịch chính thức được.
Trong các chương tŕnh tính lịch trên máy tính th́ có chương tŕnh của ông Hồ Ngọc Đức cung cấp đầy đủ thông tinh nhất:
http://www.informatik.uni-leipzig.de/~duc/amlich/
Giống như cuốn sách "Lịch Việt Nam thế kỷ XX - XXI (1901 - 2100)" nói trên, chương tŕnh này tính lịch căn cứ theo các nguyên tắc quy định trong Quyết định 121/CP ngày 08/08/1967 về việc "Tính lịch và quản lư lịch Nhà nước". Các nguyên tắc tính lịch được giải thích rơ trong bài viết "Thuật toán tính âm lịch":
Theo bài viết này th́ phải xác định năm nhuận trước rồi mới xác định tháng nhuận. Dùng chương tŕnh của ông Đức (phần Công cụ lịch) có thể tính được dễ dàng các năm tháng nhuận hay ngày Tết cho bất kỳ năm nào:
2001: tháng 4 nhuâ.n (23/05/2001 - 20/06/2001)
2004: tháng 2 nhuâ.n (21/03/2004 - 18/04/2004)
2006: tháng 7 nhuâ.n (24/08/2006 - 21/09/2006)
2009: tháng 5 nhuâ.n (23/06/2009 - 21/07/2009)
2012: tháng 4 nhuâ.n (21/05/2012 - 18/06/2012)
2014: tháng 9 nhuâ.n (24/10/2014 - 21/11/2014)
2017: tháng 6 nhuâ.n (23/07/2017 - 21/08/2017)
2020: tháng 4 nhuâ.n (23/05/2020 - 20/06/2020)
2023: tháng 2 nhuâ.n (22/03/2023 - 19/04/2023)
2025: tháng 6 nhuâ.n (25/07/2025 - 22/08/2025)
2028: tháng 5 nhuâ.n (23/06/2028 - 21/07/2028)
2031: tháng 3 nhuâ.n (21/04/2031 - 20/05/2031)
2033: tháng 11 nhuâ.n (22/12/2033 - 19/01/2034)
2036: tháng 6 nhuâ.n (23/07/2036 - 21/08/2036)
2039: tháng 5 nhuâ.n (22/06/2039 - 20/07/2039)
2042: tháng 2 nhuâ.n (22/03/2042 - 19/04/2042)
2044: tháng 7 nhuâ.n (23/08/2044 - 20/09/2044)
2047: tháng 5 nhuâ.n (23/06/2047 - 22/07/2047)
2050: tháng 3 nhuâ.n (21/04/2050 - 20/05/2050)
2052: tháng 8 nhuâ.n (23/09/2052 - 21/10/2052)
2055: tháng 6 nhuâ.n (24/07/2055 - 22/08/2055)
2058: tháng 4 nhuâ.n (22/05/2058 - 20/06/2058)
2061: tháng 3 nhuâ.n (20/04/2061 - 18/05/2061)
2063: tháng 7 nhuâ.n (24/08/2063 - 21/09/2063)
2066: tháng 5 nhuâ.n (23/06/2066 - 21/07/2066)
2069: tháng 4 nhuâ.n (21/05/2069 - 18/06/2069)
2071: tháng 8 nhuâ.n (24/09/2071 - 22/10/2071)
2074: tháng 6 nhuâ.n (24/07/2074 - 21/08/2074)
2077: tháng 4 nhuâ.n (22/05/2077 - 19/06/2077)
2080: tháng 3 nhuâ.n (20/04/2080 - 18/05/2080)
2082: tháng 7 nhuâ.n (24/08/2082 - 21/09/2082)
2085: tháng 5 nhuâ.n (22/06/2085 - 21/07/2085)
2088: tháng 4 nhuâ.n (21/05/2088 - 18/06/2088)
2090: tháng 8 nhuâ.n (24/09/2090 - 22/10/2090)
2093: tháng 6 nhuâ.n (23/07/2093 - 21/08/2093)
2096: tháng 4 nhuâ.n (22/05/2096 - 19/06/2096)
2099: tháng 2 nhuâ.n (22/03/2099 - 19/04/2099)
Theo đó năm 2033 có tháng 11 nhuận.
Sửa lại bởi tdnv : 07 July 2006 lúc 3:41am
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
TTruMeTin
Thượng Khách
Đă tham gia: 05 December 2002
Nơi cư ngụ: Canada
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 262
|
| Msg 11 of 12: Đă gửi: 10 July 2006 lúc 12:46pm | Đă lưu IP
|
|
|
Chân thành cám ơn bác dinhvantan và bạn tdnv đă cung cấp các thông tin hữu ích
TMT
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
CindyNg
Hội viên
Đă tham gia: 30 November 2004
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 353
|
| Msg 12 of 12: Đă gửi: 15 July 2006 lúc 12:25am | Đă lưu IP
|
|
|
Chào anh TMT,
Dưới đây là ư kiến đóng góp ngắn gọn của tôi.
Lịch vốn là một công cụ do các nhà chuyên môn lập ra cho người b́nh dân sử dụng. Đầu tiên là để xác định các thời điểm để gieo trồng, kế là dùng để lưu lại các thời điểm trong lịch sử.
Âm dương lịch c̣n chuyển tải các thông tin về Trăng (khi nào trăng tṛn, khi nào trăng khuyết,...) nên có phần phức tạp. Tuy nhiên nguyên tắc cơ bản nhất vẫn là dựa vào vị trí của mặt trăng mặt trời mà làm lịch.
Tất anh cũng biết, với nguyên tắc này th́ th́ tháng thiếu tháng đủ tháng nhuần có thể xảy ra cho bất cứ tháng nào trong năm.
Tuy nhiên,
1. Tháng nhuận: Trên thực tế, các nhà làm lịch phải "né" các tháng nhuần sao cho nó tránh các ngày lễ truyền thống, và như vậy, chúng ta sẽ không có hai tháng giêng, cũng có thể là không có hai tháng 8,...Và đây cũng là một lư do khiến cho âm dương lịch có thể không chính xác lắm.
2. Tháng thiếu, tháng đủ: Như bác ĐVT đă nói, nguyên tắc cơ bản đề xác định thời điểm đầu tiên của một tháng, là xác định thời điểm SÓC sao cho nó xảy ra trong ngày mùng 1 âm lịch. Nói một cách khác, ngày mồng 1 âm lịch là ngày mà Mặt trăng nằm ngay giửa Đất và Trời. Nh́n kỷ một chút, chúng ta sẽ nhận ra rằng sẽ có những tháng mà SÓC sẽ xảy ra vào lúc một hai giờ sáng của ngày mùng một; và cũng có tháng mà SÓC xảy ra vào lúc 10, 11 giờ tối của ngày mùng một. Và đây là lư do thứ hai làm cho lịch âm thiếu sự chính xác. Một hệ quả nữa là các múi giờ khác nhau sẽ có lịch âm khác nhau. Nếu người Mỹ cũng đồng thời lập ra lịch âm dương với cùng cách thức như người Việt, th́ khi so lịch của 2 nước, chúng ta sẽ thấy rơ sự khác biệt. Vào một tháng Y nào đó, lịch Việt chỉ có 29 ngày, nhưng lịch Mỹ sẽ co 30 ngày, hoặc là ngược lại. Sự khác biệt này có khi ảnh hưởng đến cả việc xác định tháng nhuận, và đó chính là lư do đưa đến việc đôi khi Ta và Tàu ăn Tết khác ngày với nhau.
3. Theo các phép tính cơ bản của anh, th́ nếu ta cứ xen kẻ một tháng đủ một tháng thiếu, thí sau khoảng chừng 15 tháng, chúng ta sẽ có 2 tháng đủ đi liền với nhau. Nhưng trên thực tế, chúng ta vẫn có thể t́m ra những cuốn lịch có 3 tháng đủ đi liền, hoặc có 2 tháng thiếu đi liền. Là bởi v́ như tôi đă nói ở trên, ngày mùng 1 được xác định theo SÓC. Có thể anh sẽ thắc mắc chuyện này, v́ thoạt nh́n, th́ theo các phép tính của anh chúng ta không có 2 tháng thiếu liên tiếp hoặc 3 tháng đủ liên tiếp. Câu trả lời là các phép tính của anh không có ǵ sai, nhưng là bởi v́ các phép tính đó chỉ chính xác khi quỉ đạo của Trái Đất và quỉ đạo của Mặt Trăng là các ṿng tṛn VÀ vận tốc của chúng trên quỉ đạo là một tốc độ không đổi.
Đôi ḍng vắn tắt đóng góp, mạo muội chuyển đến anh ít lời. Hy vọng anh sẽ không chấp.
Thân chào,
Sửa lại bởi CindyNg : 15 July 2006 lúc 12:28am
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
Diễn đàn bị khoá)
Chủ đề: Thắc mắc về nguyên tắc xác định ngày của tháng âm lịch và tháng nhuận
