platinum_1993
Hội viên
Đă tham gia: 14 January 2005
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 304
|
| Msg 1 of 1: Đă gửi: 08 August 2009 lúc 4:41pm | Đă lưu IP
|
|
|
Như mọi h́nh thức bói toán, chiêm tinh học đưa ra các dự
báo quá chung chung, nên nhiều người cho là chính xác.
Năm 1992, nhà vật lư Geoffrey Dean đă đúc kết ra 10
nguyên lư và 26 kỹ thuật dự báo của các nhà chiêm tinh.
Dưới đây là một số kỹ thuật thường gặp nhất.
1. Hiệu ứng Barnum, hay việc người ta rất dễ dàng tiếp
nhận những thông báo mơ hồ, chung chung. Hiệu ứng này
được đặt tên theo các màn xiếc của P.T. Barnum. Năm
1949, một giáo sư tâm lư đưa ra một mô tả nhân cách tổng
quát đến mức mọi sinh viên đều nhận đó là của chính
ḿnh, kiểu như: “Bạn có xu hướng phê phán bản thân” hay
“bạn thích một chút thay đổi”. Thông báo Barnum càng
được thừa nhận khi: 1) Ngắn gọn, tổng quát, dễ được chấp
nhận và được cho là chỉ đúng với bạn, 2) Là những điều
dễ ưa, phù hợp với nhân cách bạn, tránh những thông báo
khó chịu kiểu như: “Bạn không phải là người suy nghĩ độc
lập”, 3) Đối tượng ngây thơ và dễ thay đổi.
2. Đọc nguội (cold reading), hay vai tṛ của ngôn ngữ cơ
thể. Đầu thế kỷ 20 tại Berlin, chú ngựa Hans thông minh
biết lựa theo phản ứng của người đối diện (nhướn mày,
nhăn trán, hít vào hay thở nhẹ ra, vươn hay so vai…) để
làm toán. Ngựa c̣n biết, th́ tại sao thầy bói lại không?
Không chỉ các thầy bói, mà giới đồng cốt cũng rất thạo
“kỹ thuật lấy tin” này.
3. Hiệu ứng Tiến sĩ Fox, hay chúng ta bị lừa bằng khoa
học và sự hài hước. Khi cảm thấy ở trong một môi trường
giàu trí tuệ, và tin rằng đang được nghe một người am
hiểu vấn đề nói, ta sẽ thỏa măn mà không để ư rằng, thực
ra quan điểm đó chưa hẳn đă đúng. Năm 1947, ba nhà giáo
dùng một người đóng vai “tiến sĩ Fox” thuyết giảng về Lư
thuyết tṛ chơi trong toán học, ứng dụng trong giảng dạy
vật lư trước 55 nhà tâm thần học, tâm lư học, giảng
viên, quan chức trường phổ thông và nhà hoạt động xă
hội. Khi điền phiếu thăm ḍ, 42 người cho rằng, bài
giảng được tổ chức tốt, nhiều minh họa và kích thích tư
duy. Hầu hết cử tọa đều muốn nghe thêm về chủ đề này.
Không ai biết đó chỉ là một tṛ lừa gạt.
4. Hiệu ứng vầng hào quang, hay tầm quan trọng của ấn
tượng ban đầu. Ta có xu hướng tin tưởng những thầy bói
có tính cách nồng nhiệt hơn lạnh lùng, tự chủ hơn thiếu
tự chủ, áo quần tươm tất hơn ăn mặc cẩu thả, ưa nh́n hơn
kém h́nh thức… Giới bói toán thuộc nằm ḷng quy tắc này!
5. Tương quan ảo, hay tin tưởng là sẽ thấy. Đây là quy
luật vàng của tâm lư học: Ta sẽ thấy cái mà ta muốn
thấy. Từ vô số sự kiện đă xảy ra trong đời, ta nhất định
nhặt được một sự kiện phù hợp với dự báo của ông thầy
bói mà ta ưa thích.
6. Tính không sai lầm, hay v́ sao thầy bói không thể
sai. Dự báo th́ đă quá chung chung nên khó có thể sai
lầm. Nếu sai th́ thầy bói cũng có cách biện minh, đơn
giản nhất là thừa nhận chưa hiểu hết thiên cơ. Ai mà
không mắc sai lầm và ai có thể hiểu hết thiên cơ?
7. Hiệu ứng giả dược (placebo), hay nó sẽ tốt nếu ta
nghĩ rằng nó tốt đối với ta. Rất ít người đi xem bói mà
lại hy vọng thầy bói nói sai. Cái ước vọng muốn tin là
một vũ khí lợi hại đối với thầy bói. Khi họ bói sai, ta
sẵn sàng cung cấp những ám hiệu để giúp họ hiệu chỉnh.
8. Hiệu ứng người phục vụ khách hàng, hay buộc khách
hàng phù hợp với dự báo. Điều này thực ra dễ dàng hơn ta
nghĩ nhiều. Người phục vụ khách sạn có định kiến một vị
khách sẽ cho ít tiền boa, thế là anh ta phục vụ không ra
ǵ, kết quả là tiền boa ít thật. Anh ta cho đó là kết
quả tiên tri, mà không nghĩ rằng đó chỉ là hệ quả của sự
phục vụ tồi.
9. Kư ức chọn lọc, hay chỉ nhớ những ǵ muốn nhớ. Khi
thầy bói đưa ra hai dự báo đúng và tám dự báo sai, ta
say sưa kể cho mọi người nghe về hai dự báo “đúng một
cách kỳ lạ”, mà quên mất rằng, độ chính xác chỉ là 20%!
Trên thực tế, nhiều khi đoán ṃ cũng đạt độ chính xác
tới 50% (thắng hay thua, trai hay gái…), thậm chí 70%
(thời tiết ngày mai giống hôm nay).
Sách bói toán bán đầy đường.
10. Hiệu ứng mong ước, hay dự báo càng đẹp th́ càng dễ
được chấp nhận. Giới bói toán hiểu rơ điều này nên các
dự báo thường là dễ chịu. Và sự xu nịnh sẽ đưa ta tới
bất cứ đâu. Khi có ai tuyên bố ta tài giỏi, thông minh,
sáng tạo, giàu trí tuệ, nhạy cảm, giao thiệp rộng, thăng
tiến ào ào và sẽ giàu to, ta tức khắc xem đó là một nhà
tiên tri thấu hiểu huyền cơ!
Cũng không nên quên một kỹ thuật thô sơ nhưng hữu dụng,
đó là đọc nóng (hot reading). Nó thô sơ đến mức không
được Dean nhắc tới. Vừa gặp bạn, ông thầy bói đă nói
ngay rằng ông quá mệt do đă xem cho quá nhiều người nên
hẹn bạn vào tuần sau. Đúng hẹn bạn tới và ông ta liền kể
vanh vách những thông tin cơ bản về bạn như họ tên, cơ
quan, hoàn cảnh gia đ́nh… Bạn choáng váng trước "tài
nghệ" siêu phàm và sau đó tin theo tất cả những ǵ thầy
nói, mà không hề biết rằng, lần trước thám tử của thầy
đă kín đáo bám theo bạn. Chỉ cần hỏi người bán nước
trước cửa nhà bạn cũng đă có đủ những thông tin cần
thiết!
(Theo Kiến thức ngày nay)
__________________
platinum_1993
Dục lâm tử nhi vô tham luyến,
Tu hướng sinh thời sự sự khán đắc khinh.
|
Diễn đàn bị khoá)
Chủ đề: V́ sao một số "thày" trẻ hay gạt được các bạn nữ...
