| Tác giả |
|
nkd833
Hội viên
Đă tham gia: 04 December 2004
Nơi cư ngụ: Angola
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 1303
|
| Msg 1 of 72: Đă gửi: 13 February 2005 lúc 9:56am | Đă lưu IP
|
|
|
nkd đọc thấy hay nên trích vô đây
Không quên cái cũ
Đức Khổng-tử ra chơi ngoài đồng, thấy một người đàn bà đứng khóc nỉ non ở chỗ bờ đầm. Đức Khổng-tử lấy làm lạ, bảo học tṛ hỏi v́ cớ ǵ mà khóc.
Người đàn bà nói: "Độ trước tôi cắt cỏ thi, tôi đánh mất cái trâm cài đầu bằng cỏ thi, cho nên tôi khóc."
- Đức Khổng-tử hỏi: Đi cắt cỏ thi, mà mất cái trâm bằng cỏ, th́ việc ǵ mà phải khóc?
- Người đàn bà nói: Không phải v́ tôi đánh mất cái trâm cỏ thi mà tôi khóc; tôi sở dĩ khóc, là tôi thương tiếc một vật cũ, dùng đă lâu, mà ngày nay không sao thấy được nữa.
Lời Bàn:
- Cái ǵ đă là của ḿnh, ḿnh có bụng yêu, mà lỡ khi mất, th́ về sau dù có được cái khác giống như thế, hay hơn thế, ḿnh cũng không thể sao yêu cho bằng. Thường, lại chỉ v́ thấy cái mới mà hồi nhớ đến cái cũ, sinh ra chạnh ḷng, nên câu ta thán, có khi ngậm ngùi thương khóc nỉ non. Tại sao vậy? Tại đối với ḿnh, cái của mất không chỉ có giá của mà thôi, lại h́nh như c̣n có một phần tâm hồn ḿnh hay tâm hồn người để lại cho ḿnh ngụ ở trong nữa. Sự cảm động đầu tiên bao giờ cũng là sự cảm động hay nhất, bền nhất. Ôi! Cáo chết ba năm quay đầu về núi, con người ta, dù cho lông bông xiêu bạt đến thế nào, c̣n có chút tâm t́nh cũng không sao quên được gốc tích xứ sở ḿnh. "Hồ mă tê bắc phong, Việt điểu sào nam chi". Con ngựa rợ Hồ (phía bắc nước Tàu) thấy gió bắc c̣n cất tiếng kêu, con chim đất Việt (phía nam nước Tàu) chọn cành nam mới chịu làm tổ, huống chi là người mà lại quên được nguồn gốc ư.
Chú thích:
Khổng Tử Tập Ngữ: sách chép những lời nói, những truyện về đức Khổng Tử. - Khổng Tử tên là Khâu, tên tự là Trọng Ni, người nước Lỗ, thời Xuân Thu nhà Chu, học về Lễ, Nhạc, Văn chương đời cỗ, đi nhiều nước chư hầu không được dụng bỏ về làm kinh Xuân Thu, san định các kinh Thi, Thư, Dịch, Lễ, Nhạc và dạy học tṛ được ba ngh́n người, có bảy mươi hai người giỏi. Nước Tàu xưng làm Tổ đạo Nho.
Sửa lại Khâu thay v́ Khưa
Sửa lại bởi Kiem Soat 004 : 14 February 2005 lúc 12:14am
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
VDTT
Thượng Khách
Đă tham gia: 16 November 2003
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2675
|
| Msg 2 of 72: Đă gửi: 13 February 2005 lúc 10:54am | Đă lưu IP
|
|
|
Chỉ xin góp ư một chi tiết:
Xưa nay chỉ nghe Khổng Tử húy là Khâu, chưa nghe "Khưa" bao giờ. Đọc sách chữ Hán cũng thấy viết rành rành là Khâu.
Lỗi chính tả chăng?
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
thienkhoitimvui
Hội viên
Đă tham gia: 30 November 2004
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2445
|
| Msg 3 of 72: Đă gửi: 13 February 2005 lúc 12:57pm | Đă lưu IP
|
|
|
Đúng, ông họ Khổng huư Khâu (g̣ núi, v́ nghe nói trên đầu nổi cái u như cái g̣, cha ông bèn đặt tên ấy), lớn lên tự là Trọng Ni. Ông ăn nói với học tṛ rất giản dị, tự xưng là Khâu (1 fần v́ tục Tàu khi ấy), thầy tṛ nghiêm nhưng hoà hợp như anh em. Có 72 tṛ giỏi, thương Nhan Uyên nhất, coi trong bọn học tṛ, chỉ mỗi Uyên là có đạo Nhân. Sách nói, đạo Nho sau Khổng Tử mất, có ḍng của Uyên, không rơ hư thực, v́ không thấy nói ǵ thêm. Nhưng theo Luận Ngữ, không thấy Uyên lập thuyết. Có ông Ung, cũng giỏi, nhưng thiển cận, thích lập thuyết, nhưng thuyết của ông ta không hay lắm, đi xa đạo Khổng. Sinh thời Khổng Tử chê Ông "ngươi như Ung thật là thô lậu". Nhưng đạo Khổng sau Khổng Tử mất th́ fái của ông Ung lên mạnh lắm, nói cho cùng cũng có công ǵn giữ đạo Khổng, nhưng có đánh mất nhiều tinh thần tiến bộ của Khổng Tử.
đạo Khổng coi Luận Ngữ tuy chỉ là Thư (không fải Kinh) nhưng rất mực quan trọng. Chuyện trên lấy từ Khổng Tử Tập Ngữ, chưa chắc thật sự tư tưởng ông Khổng. Nghiên cứu tư tưởng họ Khổng, coi Luận Ngữ là chắc chắn nhất.
Coi sách ấy, Khổng Tử nói "thuật lại mà không viết mới", nên khả năng Khổng Tử san định, chép lại, và giữ ǵn Kinh Dịch, khó nói ông viết Hệ Từ. Nhưng có nói ông đọc Dịch (kinh) đến 3 lần đứt lề (bằng dây da rất bền). phỏng đoán theo logic là ông không viết thêm Hệ Từ. C̣n có 1 fái nghiên cứu (gồm nhiều ông lắm, có vẻ thắng thế), nói Khổng Tử thậm chí không đọc Kinh dịch, chưa nói viết thêm hệ từ. Lí luận của họ cũng nghe có lí lắm. Nhưng tôi ngờ rằng ông đă "tín nhi hiếu cổ", "ngô ṭng Chu", ắt có đọc Kinh Dịch. Riêng Hệ Từ đă rơ ràng, không thể do ông viết, nó gồm nhiều bài viết, nhiều thời gian viết, nhiều phong cách viết, nhiều người viết, nhiều luồng tư tưưỏng, chất lượng không đều, thiên thứ nhất có vẻ giá trị uyên thâm, lại nhiều chương huyền hoặc mông muội, lại có chương g̣ ép non kém (như Tự Quái rất kém), bao gồm tư tưởng cả đaọ Lăo nữa. Ắt không do tay ông viết, một số bài lại có tử tưởng rất gần gũi với sinh thời Khổng Tử hay dạy. Có thể nói may ra một fần là tư tưởng của ông được học tṛ ghi nhớ rồi fát triển thêm, c̣n nghe được.
-----------------
ghi chú: chữ Dịch trong Luận Ngữ, nhiều nhà (nhiều lắm) cho là chữ Diệc. Họ nói lí nghe cũng thuyết fục, chưa rơ thế nào là fải.
Hơi đi xa, nhưng nhân chuyện Khổng Tử nên có vài điều trên, tưởng cũng không đi trật lề Lí Số.
===========================
cảm ơn ông VDTT đă đính chính.
Sửa lại bởi thienkhoitimvui : 13 February 2005 lúc 4:14pm
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
nkd833
Hội viên
Đă tham gia: 04 December 2004
Nơi cư ngụ: Angola
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 1303
|
| Msg 4 of 72: Đă gửi: 13 February 2005 lúc 10:44pm | Đă lưu IP
|
|
|
Vâng ạ, lỗi chính tả - mong các bác thông cảm sửa giùm! Thanks!
Lúc Đi Trắng, Lúc Về Đen
Một hôm trời nắng Dương Bố đi chơi. Khi ở nhà ra, th́ mặc áo trắng, đi được nửa đường, gặp trời mưa, quần áo ướt hết, mới vào ẩn mưa ở nhà bà con. Người ấy thấy Dương Bố ướt cả cho mượn cái áo thâm.
Một lúc trời tạnh, Dương Bố mặc áo thâm về nhà. Con chó trông thấy, vừa cắn vừa xua đuổi. Dương Bố giận toan cầm gậy đánh.
Anh là Dương Chu chạy ra bảo:
"Đừng đánh nó làm ǵ! Nó đuổi như thế cũng phải. Giả sử con chó trắng nhà ta, lúc đi, th́ trắng, lúc về th́ đen, phỏng em có không lấy làm lạ mà không ngờ được không?"
Lời Bàn:
Lúc đi mặc áo trắng, lúc về mặc áo thâm, chính ḿnh không biết ḿnh thay đổi, con chó thấy khác th́ xua đuổi. Ḿnh đánh nó chẳng hóa ra lầm lắm ru! Lỗi tại ḿnh thay đổi không tại con chó cắn xằng. Vậy nên ở đời khi ḿnh làm điều ǵ khác thường, mà người ta không rơ, th́ tất nhiên người ta bàn trái bàn phải. Nếu ḿnh không tự xét ḿnh thay đổi hay dở, chỉ biết trách người nghị luận nọ kia, th́ chẳng khác nào như Dương Bố đánh chó trong truyện này.
Liệt Tử: sách của Liệt Ngữ Khấu hay người truyền học thuyết của Liệt Ngữ Khấu soạn ra, có tám quyển, sau nhà Đường, nhà Tống đặt tên là Sung Hư Chân Kinh, hay Sung Hư chí đức chân kinh.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
nkd833
Hội viên
Đă tham gia: 04 December 2004
Nơi cư ngụ: Angola
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 1303
|
| Msg 5 of 72: Đă gửi: 14 February 2005 lúc 8:32pm | Đă lưu IP
|
|
|
Lợi Mê Ḷng Người
Nước Tống có kẻ mất cái áo thâm. Anh ta ra đường t́m. Thấy người đàn bà mặc áo thâm, níu lại đ̣i rằng: "Tôi vừa mất cái áo thâm, chị phải đền trả tôi cái nầy". Rồi cứ giữ chặt cái áo không buông ra nữa. Người đàn bà căi:
"Ông mất áo thâm, tôi biết đấy là đâu? Áo tôi mặc đây là áo của tôi, chính tay tôi may ra". Anh kia nói: "Chị cứ phải đền trả áo cho tôi. Cái áo thâm tôi mất dầy, cái áo thâm chị mặc mỏng. Lấy áo thâm mỏng của chị đền cho áo thâm dầy cho tôi, c̣n phải nói ǵ lôi thôi nữa!
Lời Bàn:
Mất áo trong nhà mà ra đường t́m, đă là chuyện bật cười. Mất áo đàn ông mà đ̣i áo đàn bà lại là chuyện bật cười. Mất áo thâm dầy bắt đền áo thâm mỏng mà cho là phải, lại là chuyện bật cười nữa. Ôi cái lợi nó làm cho ḷng người mê muội, chỉ biết có ḿnh không biết có ai, chỉ vụ lợi cho ḿnh mà quên cả phải trái. Kẻ nào đă vụ lợi như thế, th́ cái ǵ mà chẳng dám làm, cái ǵ mà chả dám nói! Than ôi! Cái đời kim tiền bây giờ biết bao nhiêu phường đ̣i áo như người nói trong chuyện này.
Chú thích
Nước Tống: một nước chư hầu thời Xuân Thu sau phải nước Tề lấy mất, ở vào huyện Thượng Khưu tỉnh Hà Nam bây giờ.
Áo thâm: áo sắc đen
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
|
|
ndkd
Hội viên
Đă tham gia: 13 February 2005
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 28
|
| Msg 6 of 72: Đă gửi: 15 February 2005 lúc 11:04pm | Đă lưu IP
|
|
|
Lấy Của Ban Ngày
Nước Tấn có kẻ hiếu lợi một hôm ra chợ gặp cái ǵ cũng lấy. Anh ta nói rằng: "Cái nầy tôi ăn được, cái nầy tôi mặc được, cái nầy tôi tiêu được, cái nầy tôi dùng được." Lấy rồi đem đi. Người ta theo đ̣i tiền. Anh ta nói:
"Lửa tham nó bốc lên mờ cả hai con mắt. Bao nhiêu hàng hóa trong chợ tôi cứ tưởng của tôi cả, không c̣n trông thấy ai nữa. Thôi, các người cứ cho tôi, sau nầy tôi giàu có, tôi sẽ đem tiền trả lại".
Người coi chợ thấy càn dỡ, đánh cho mấy roi, bắt của ai phải trả lại cho người ấy. Cả chợ cười ồ. Anh ta mắng:
"Thế gian c̣n nhiều kẻ hiếu lợi hơn ta, thường dụng thiên phương, bách kế ngấm ngầm lấy của của người. Ta đây tuy thế, song lấy giữa ban ngày so với những kẻ ấy th́ lại chẳng hơn ư? Các ngươi cười ta là các người chưa nghĩ kỹ!"
Lời Bàn:
Đă là kẻ thấy của tối mắt, tham vàng bỏ nghĩa, th́ dù ít, dù nhiều cũng là đáng khinh cả, song đem những kẻ mặt to, tai lớn, v́ ham mê phú quư mà lường thầy, phản bạn, hại ngầm đồng bào so với những quân cắp đường, cắp chợ giữa ban ngày để nuôi miệng th́ tội đến nặng hơn biết bao nhiêu. Thế mà trách đời chỉ biết chê cười những quân trộm cướp vặt chớ không biết trừng trị những kẻ đại gian đại ác.
Long Môn Tử: tức là Tư Mă Thiên làm quan Thái Sư nhà Hán là một nhà sử kư có danh.
Hiếu lợi: ham tiền của quên cả phải trái.
Lửa tham: ḷng tham muốn bốc lên làm ngốt người.
Mờ cả hai con mắt: chỉ để cả vào của muốn lấy, ngoài ra không trông thấy ǵ nữa.
Thế gian: cơi đời người ta ở.
Thiên phương bách kế: mưu nầy, chước khác xoay đủ trăm ngh́n cấp
Ban ngày: lúc sáng sủa dễ trông thấy.
__________________
Hạnh phúc của tôi là hạnh phúc của bạn, nỗi buồn của bạn là nỗi buồn của tôi...
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
ndkd
Hội viên
Đă tham gia: 13 February 2005
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 28
|
| Msg 7 of 72: Đă gửi: 16 February 2005 lúc 9:24pm | Đă lưu IP
|
|
|
Khổ Thân Làm Việc Nghĩa
Mặc Tử ở nước Lỗ sang nước Tề, qua nhà người bạn cũ, vào chơi. Người bạn nói chuyện với Mặc Tử rằng: "Bây giờ thiên hạ ai c̣n thiết đến việc "nghĩa", một ḿnh ông tự khổ thân để làm việc nghĩa, th́ có thấm vào đâu! Chẳng thà thôi đi có hơn không?
- Mặc Tử nói: "Bây giờ có người ở đây, nhà mười đứa con, một đứa cày, chín đứa ngồi ăn không, th́ đứa cày chẳng nên càng chăm cày hơn lên ư? Tại sao thế? Tại đứa ăn không nhiều, đứa đi cày ít. Bây giờ thiên hạ chẳng ai chịu làm việc nghĩa, th́ ông phải biết khuyên tôi càng làm lắm mới phải, có đâu lại ngăn tôi như thế!"
Lời Bàn:
Trong khi nhân tâm thế đạo suy đồi, ḿnh là người c̣n đứng vững được, th́ sao lại chịu suy đồi với thiên hạ cho cùng trôi một loạt. V́ nếu ai cũng như thế cả, th́ c̣n đâu là người cảnh tỉnh được kẻ u mê để duy tŕ lấy nhân tâm thế đạo nữa? Cho nên những người thức thời, có chí, dù ở vào cái đời biến loạn đến đâu, cũng không chịu đắm đuối vào cái bất nghĩa, khác nào như: cây ṭng, cây bách, mùa đông sương tuyết, mà vẫn xanh, như con gà trống, mưa gió tối tăm mà vẫn gáy. Những bậc ấy chẳng những thế mà thôi, lại c̣n đem bao nhiêu tinh lực tâm trí ra, cố gắng giữ lấy phong hóa mà d́u dắt, mà đưa đường cho những kẻ u mê đắm đuối. Như Mặc Tử đây, cho là đời là suy biến, coi sự làm việc "Nghĩa", sự cổ động việc nghĩa như cái chức vụ của ḿnh phải làm, thực là người có công với loài người vậy.
Chú thích:
Mặc Tử: tên sách của Mặc Địch soạn, chủ nghĩa là kiêm ái yêu người như yêu ḿnh cũng gần giống chủ nghĩa của đạo Cơ Đốc và đạo Thích Ca.
Tề: một nước chư hầu lớn, thời Xuân Thu Chiến Quốc, cũng ở vào địa phận tỉnh Sơn Đông bây giờ.
Nghĩa: việc phải, việc hay mà người ta nên làm.
Tự khổ thân: tự ḿnh làm cho ḿnh khóc nhọc vất vả.
__________________
Hạnh phúc của tôi là hạnh phúc của bạn, nỗi buồn của bạn là nỗi buồn của tôi...
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
ndkd
Hội viên
Đă tham gia: 13 February 2005
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 28
|
| Msg 8 of 72: Đă gửi: 18 February 2005 lúc 6:08am | Đă lưu IP
|
|
|
Cách Cư Xử Ở Đời
Thầy Nhan Uyên, hỏi Đức Khổng Tử: "Hồi nầy muốn nghèo mà cũng được như giàu, hèn mà cũng được như sang, không phải khỏe mà có oai, chơi bời với người ta suốt đời không lo sợ ǵ, muốn như vậy, có nên không?"
Đức Khổng Tử nói:
"Người hỏi thể phải lắm. Nghèo, mà muốn cũng như giàu, thế là biết bằng ḷng số phận không ham mê ǵ. Hèn, mà cũng muốn như sang, thế là biết nhún nhường và có lễ độ. Không khỏe, mà muốn có oai, thế là biết thận trọng, cung kính không lầm lỗi ǵ. Chơi bời với mọi người mà muốn suốt đời không lo sợ, thế là biết chọn lời rồi mới nói.
Lời Bàn:
Không cần công danh phú quí thế là biết giữ thiên tước hơn là nhân tước, không để ai khinh lờn được, thế là biết trọng phẩm giá ḿnh, không muốn đeo cái lo vào ḿnh, thế là biết giữ thân không phiền lụy đến ai. Ở đời mà giữ trọn vẹn được mấy điều như thế, tưởng thật là một cách vui thú rất cao thượng vậy.
Chú thích:
Khổng Tử Tập Ngữ: sách chép những lời nói, những truyện về đức Khổng Tử. - Khổng Tử tên là Khưa, tên tự là Trọng Ni, người nước Lỗ, thời Xuân Thu nhà Chu, học về Lễ, Nhạc, Văn chương đời cỗ, đi nhiều nước chư hầu không được dụng bỏ về làm kinh Xuân Thu, san định các kinh Thi, Thư, Dịch, Lễ, Nhạc và dạy học tṛ được ba ngh́n người, có bảy mươi hai người giỏi. Nước Tàu xưng làm Tổ đạo Nho.
Nhan Uyên: tên là Hồi, người nước Lỗ, thời Xuân Thu, học tṛ giỏi nhất của Đức Khổng Tử.
Hồi: theo lễ xưa, hầu chuyện những bậc trên, như vua, cha, thầy học, thường hay xưng tên.
Lễ độ: phép tắc mực thước.
Thận trọng: cẩn thận, trọng hậu.
__________________
Hạnh phúc của tôi là hạnh phúc của bạn, nỗi buồn của bạn là nỗi buồn của tôi...
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
ndkd
Hội viên
Đă tham gia: 13 February 2005
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 28
|
| Msg 9 of 72: Đă gửi: 19 February 2005 lúc 4:58am | Đă lưu IP
|
|
|
Tu Thân
Thấy người hay, th́ phải cố mà bắt chước; thấy người dở th́ phải tự xét xem có dở như thế không để mà sửa đổi.
Chính ḿnh có điều hay, th́ phải cố mà giữ lấy; chính ḿnh có điều dở, th́ phải cố mà trừ đi.
Người chê ta, mà chê phải, tức là thầy ta; người khen ta, mà khen phải, tức là bạn ta; c̣n người nịnh hót ta lại là người cừu địch hại ta vậy.
Cho nên người quân tử trọng thầy, quí bạn và rất ghét cừu địch, thích điều phải mà không chán, nghe lời can mà biết răn... như thế dù muốn không hay cũng không được.
Kẻ tiểu nhân th́ không thế. Cực bậy, mà lại ghét người chê ḿnh; rất dở, mà lại thích người khen ḿnh; bụng dạ như hổ lang, ăn ở như cầm thú, mà thấy người ta không phục, lại không bằng ḷng; thân với kẻ siểm nịnh, xa cách kẻ can ngăn, thấy người chính trực th́ cười, thấy người trung tín th́ chê... Như thế th́ dù muốn không dở cũng không được.
Lời Bàn:
Cái đạo tu thân rút lại chỉ có biết theo điều hay, biết tránh điều dở. Mà muốn tới cái mục đích ấy, th́ không những là tự ḿnh phải xét ḿnh lại c̣n phải xét cái cách người ở với ḿnh nữa. Đối với người, cần phải biết hai điều: Ai khen chê phải, khuyên răn hay, th́ phục, th́ bắt chước; ai chiều ḷng nịnh hót, th́ tránh cho xa, coi như quân cừu địch. "Nên ưa người ta khuyên ḿnh hơn người ta khen ḿnh" có như thế, th́ mới tu thân được.
Tuân Tử: tên thật là Huống, tên tự là Khanh, người nước Triệu, sinh ra sau Mạnh Tử độ 50 năm, thấy đời bấy giờ cứ loạn luôn măi và phong hóa suy đồi, làm sách nói về lễ nghĩa, lễ nhạc, cốt ư để chỉnh đức và hành đạo.
Quân tử: Người có tài đức hơn người.
Tiểu nhân: Kẻ bất chính, gian ác, tự tư, tự lợi.
Cầm thú:
cầm: giống có hai chân và hai cánh;
thú: giống có bốn chân, hai chữ chỉ loài chim và loài muông.
Chính trực: ngay thẳng.
Trung tín: hết ḷng, thật bụng.
__________________
Hạnh phúc của tôi là hạnh phúc của bạn, nỗi buồn của bạn là nỗi buồn của tôi...
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
xinchao
Hội viên
Đă tham gia: 18 July 2004
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 99
|
| Msg 10 of 72: Đă gửi: 19 February 2005 lúc 10:32pm | Đă lưu IP
|
|
|
Cám ơn bạn NDKD đă gửi cho cả nhà cùng đọc. Lâu rồi không có dịp được đọc lại, rất hay và sâu sắc!
Cám ơn bạn!
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
ndkd
Hội viên
Đă tham gia: 13 February 2005
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 28
|
| Msg 11 of 72: Đă gửi: 20 February 2005 lúc 2:18am | Đă lưu IP
|
|
|
THIÊN HẠ SĨ
Lỗ Trọng Liên có khí tiết lạ lùng, có ḷng trung nghĩa phẫn kích, không phải hạng sách sĩ sánh kịp được. Ḱa như con diều, con két bay cao trên từng mây; con hổ, con báo gầm thét trong rừng núi, mạnh mẽ, dữ tợn, có ai dám lại gần. Song một mai bị người ta trói buộc, nuôi vào trong chuồng th́ có khác ǵ giống gà, giống chó. Mà diều, két, hổ, báo, sở dĩ để cho người ta đánh bẫy được, có phải chỉ do cái ḷng thèm muốn mà thôi không?
Như Lỗ Trọng Liên th́ thực không có ham muốn ǵ, cho nên bay cao, gầm dữ mà vẫn ngang tàng một đời. Người ta khen Lỗ Trọng Liên là thiên hạ sĩ rất là phải.
Lời bàn: Nhà Tần diệt nhà Chu, Lỗ Trọng Liên không chịu công nhận nhà Tần làm vua, v́ Tần bạo ngược, ông nhảy xuống bể tự tử, không sống chung với quân tham tàn. Cái tiết tháo của Lỗ Trọng Liên như thế, cho nên mới được tôn lên làm thiên hạ sĩ. Vậy thiên hạ sĩ là ǵ? Cứ theo truyện Lỗ Trọng Liên và theo câu thí dụ trong bài, th́ người nào có khí tiết, cứ trung nghĩa, biết đường tới, lui, không bụng ham muốn danh lợi tức là thiên hạ sĩ vậy.
Chú thích:
Lỗ Trọng Liên: người nước Tề về đời Chiến Quốc là một bậc nghĩa sĩ
Phẫn kích: phẫn là căm giận; kích là hăng hái
Sách sĩ: người có mưu kế
Thiên hạ sĩ: tay giỏi trong thiên hạ, ai cũng phải phục.
__________________
Hạnh phúc của tôi là hạnh phúc của bạn, nỗi buồn của bạn là nỗi buồn của tôi...
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
kyduc
Hội viên
Đă tham gia: 14 January 2005
Nơi cư ngụ: Canada
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 140
|
| Msg 12 of 72: Đă gửi: 20 February 2005 lúc 2:05pm | Đă lưu IP
|
|
|
Tái Ông Thất Mă
Tái ông thất mă là ông già ở vùng biên giới mất ngựa
Sách Hoài Nam Tử có chép một câu chuyện như sau:
"Một ông lăo ở gần biên giới giáp với nước Hồ phía Bắc nước Tàu, gần Trường thành, có nuôi một con ngựa. Một hôm con của ông lăo dẫn ngựa ra gần biên giới cho ăn cỏ, v́ lơ đễnh nên con ngựa vọt chạy qua nước Hồ mất dạng. Những người trong xóm nghe tin đến chia buồn với ông lăo.
Ông lăo nói: - Mất ngựa mà phúc cho tôi đấy, biết đâu !
Vài tháng sau, con ngựa chạy mất ấy quay trở về, dẫn theo một con ngựa của nước Hồ, cao lớn và mạnh mẽ. Người trong xóm hay tin liền đến chúc mừng ông lăo, và nhắc lại lời ông lăo đă nói trước đây.
Ông lăo không có vẻ ǵ vui mừng, nói: - Được ngựa mà họa cho tôi đấy, biết đâu!
Con trai của ông lăo rất thích cỡi ngựa, thấy con ngựa Hồ cao lớn mạnh mẽ th́ thích lắm, liền nhảy lên lưng cỡi nó chạy đi. Con ngựa Hồ chưa thuần nết nên nhảy loạn lên. Con ông lăo không cẩn thận để ngựa Hồ hất xuống, té găy xương đùi, khiến con ông lăo bị què chân, tật nguyền. Người trong xóm vội đến chia buồn với ông lăo, thật không ngờ con ngựa không tốn tiền mua nầy lại gây ra tai họa cho con trai của ông lăo như thế.
Ông lăo thản nhiên nói: - Con què thế mà phúc cho tôi đấy, biết đâu!
Một năm sau, nước Hồ kéo quân sang xâm lấn Trung nguyên. Các trai tráng trong vùng biên giới đều phải sung vào quân ngũ chống ngăn giặc Hồ. Quân Hồ thiện chiến, đánh tan đạo quân mới gọi nhập ngũ, các trai tráng đều tử trận, riêng con trai ông lăo v́ bị què chân nên miễn đi lính, được sống sót ở gia đ́nh."
"Tái ông thất mă" trở nên một thành ngữ để chỉ sự họa phúc xoay vần khó biết trước được . Trong cái phúc thường có cái họa; trong cái họa lại có cái phúc. Cổ ngữ cũng có câu “Họa tùng phúc sở ỷ , phúc tùng họa sở phục”.
Trong một bài thơ của nhà chí sĩ Hùynh Thúc Kháng có câu:
"Ḱa tụ tán chẳng qua là tiễn biệt,
Ngựa tái ông họa phước biết về đâu"
Sửa lại bởi kyduc : 20 February 2005 lúc 2:07pm
__________________
Kỳ Đức
Kiên Tâm - Tŕ Chí
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
ndkd
Hội viên
Đă tham gia: 13 February 2005
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 28
|
| Msg 13 of 72: Đă gửi: 20 February 2005 lúc 10:16pm | Đă lưu IP
|
|
|
Quan tài con
Tại chùa Tô Châucó một nhà sư tên gọi là Viên Thủ Trung tu hành đắc đạo. Nhà sư thường hay bày trên án thư, trước chỗ ngồi, một cái quan tài con bằng gỗ bạch đàn, dài độ ba tấc, có một cái nắp đậy, mở được. Khách đến chơi trông thấy, cười nói rằng:
- Người chế ra cái này dùng để làm ǵ?
Nhà sư nói:
- Người ta sống tất có chết, mà chết th́ vào ngay cái này. Ta thực lấy làm lạ, người đời ai ai cũng chỉ biết có phú quư, công danh, tài sắc, thị hiếu, lo buồn, vất vả suốt đời, chẳng biết đến cái chết là ǵ. Như ta đây mỗi khi có việc không được như ư, ta cầm lấy cái này mà ngắm xem, là tức khắc trong thâm tâm ta được yên ổn mà muôn ngh́n sự tư lự đều lâng lâng sạch như không. Cái quan tài con này đủ thay lời huấn, lời giới của bậc nghiêm sư bài trâm, bài minh treo bên chỗ ngồi vậy.
LỜI BÀN:
Người ta sở dĩ ham mê say đắm vào thanh sắc, danh, lợi hay liều lĩnh tàn nhẫn dám làm những việc gian ác là thường chỉ biết có cái sống ở trước mặt, chớ không chịu nghĩ tới cái chết đến ngay sau lưng. Cái chết vốn như con ma, ai cũng sợ, cũng ghét thật, nhưng cái chết lại chính là ông thầy, chính là bài thuốc chữa khỏi được bao nhiêu các thói tật xấu xa ở đời. Người ta mà đă để tâm nghĩ đến cái chết, th́ tự khắc mất cả ḷng tham, tan cả máu ghen, hoá hết cả mọi sự mê muội mà thành ra biết thương đời người, thương đời người th́ mọi sự hay, dở, phải, trái ở đời không c̣n ǵ bận đến tâm, sống rất thư nhàn sung sướng và nhẹ nhàng vậy.
Chú thích:
Tô Châu: huyện Ngô thuộc tỉnh Giang Tô bây giờ
Giới: câu nói để răn bảo ai
Ngiêm sư: ông thầy nghiêm ngặt đáng kính đáng sợ
Trâm: thể văn dùng để khuyên răn
Minh: bài văn được khắc để tự ḿnh răn ḿnh
__________________
Hạnh phúc của tôi là hạnh phúc của bạn, nỗi buồn của bạn là nỗi buồn của tôi...
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
nkd833
Hội viên
Đă tham gia: 04 December 2004
Nơi cư ngụ: Angola
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 1303
|
| Msg 14 of 72: Đă gửi: 21 February 2005 lúc 11:28pm | Đă lưu IP
|
|
|
Thầy tṛ dạy nhau
Thường Tung bệnh nặng. Lăo Tử đến thăm hỏi:
- Tôi xem ra thầy bệnh nặng lắm. Dám hỏi thầy c̣n điều ǵ muốn dạy chúng con nữa không?
Thường Tung nói :
- Qua chỗ cố hương mà xuống xe, ngươi biết điều ấy chưa?
Lăo Tử thưa:
- Qua chỗ cố hương mà xuống xe, có phải là không quên nơi quê cha đất tổ không?
- Ừ! Thế qua chỗ có cây cao mà bước rảo chân ngươi biết điều ấy chưa?
- Qua chỗ cây cao mà bước rảo chân, có phải là kính những bậc già cả không?
- Ừ, phải đấy!!
Thường Tung há miệng ra cho Lăo Tử coi và hỏi rằng:
- Lưỡi ta c̣n không?
Lăo Tử thưa: "C̣n".
Thường Tung lại há miệng cho Lăo Tử coi và hỏi:
- Răng ta c̣n không ?
Lăo Tử thưa: "Rụng hết cả".
- Thế ngươi đă rơ cái lư đó chưa?
- Ôi! Lưỡi mà c̣n lại có phải tại lưỡi mềm không? Răng mà rụng hết có phải tại răng cứng không?
- Ừ phải đấy! Việc trên đời đại để như thế cả. Ta không c̣n ǵ để dạy các ngươi nữa.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
chindonco
Trợ Giáo
Đă tham gia: 28 March 2003
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 5248
|
| Msg 15 of 72: Đă gửi: 22 February 2005 lúc 3:16pm | Đă lưu IP
|
|
|
Sao không có lời b́nh, uổng quá!
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
nkd833
Hội viên
Đă tham gia: 04 December 2004
Nơi cư ngụ: Angola
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 1303
|
| Msg 16 of 72: Đă gửi: 23 February 2005 lúc 1:27am | Đă lưu IP
|
|
|
Hihi, Kính mời các bác thêm lời b́nh ạ!
Cách phục ḷng người
Ḿnh làm người không sang trọng giàu có th́ chớ nên kiêu sa.
Ḿnh là bậc thông minh tài trí th́ chớ nên khinh ngạo.
Ḿnh có sức lực khoẻ mạnh th́ chớ nên đè nén người.
Ḿnh ăn nói linh lợi th́ chớ nên dối trá người.
Ḿnh c̣n kém th́ phải học, chưa biết th́ phải hỏi.
Đối với làng nước th́ phải giữ trật tự trên dưới.
Đối với người nhiều tuổi th́ phải giữ cái nghĩa con em.
Đối với người bằng vai th́ phải giữ cái nghĩa bầu bạn.
Đối với lũ trẻ thơ th́ phải dạy bảo khoan dung.
Như vậy th́ ai cũng yêu, ai cũng kính, không ai tranh giành với ḿnh. Tâm địa rộng răi thênh thang như trời đất, th́ bao bọc được cả muôn loài.
Lời bàn: Muốn cho người tâm phục, không phải lấy quyền thế hay tiền tài mà khiến được, tất phải biết cách cư xử với người cho phải đạo th́ mới được. Bài này chính là tóm tắt mấy câu về cái đạo ấy. Đoạn trên nói về cái ác tính thường kẻ hơn người hay mắc phải, đoạn dưới nói về cách ăn ở với mọi người trong xă hội...
Tóm lại khiêm nhă kinh ái là một phương pháp rất hay để sống ở đời.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
nkd833
Hội viên
Đă tham gia: 04 December 2004
Nơi cư ngụ: Angola
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 1303
|
| Msg 17 of 72: Đă gửi: 23 February 2005 lúc 11:06pm | Đă lưu IP
|
|
|
Cách biết ḷng người
Ḷng người nham hiểm hơn núi sông, khó biết hơn là biết trời.
Trời th́ hàng năm có xuân hạ thu đông, hàng ngày c̣n có sáng chiều tối, ta do đấy mà biết được.
Đến như người ta th́ có kẻ ngoài rơ như cẩn hậu mà trong thật kiêu căng, có kẻ trong rơ thật là tài giỏi mà ngoài coi ra ngu độn, có kẻ ngoài ră như vững vàng thư thái mà trong cuống rối nóng nảy. Tâm tính bên trong, diện mạo bên ngoài trái nhau khó lường như thế. Cho nên người quân tử dùng người cho ở xa để xem ḷng trung, cho ở gần để xem ḷng kính, sai làm nhiều việc để xem cái tài, hỏi lúc vội vàng để xem cái trí, hẹn cho ngặt ngày để xem cái tín, uỷ cho tiền của để xem cái nhân, giao cho việc nguy biến để xem cái tiết, cho đánh chén say sưa để xem cử chỉ, cho ở chỗ tạp nhạp để xem thần sắc. Xem người như vậy th́ hoạ mới biết được người.
Lời bàn: Khéo thật! Người ta chỉ cách nhau một làn da, mà ai đă c hắc biết được ai! Sông sâu c̣n ḍ, núi cao c̣n đo được v́ nó c̣n biểu hiện ra ngoài, chứ ḷng người ẩn phục bên trong, lấy ǵ mà cân nhắc, lấy ǵ mà lường xét. Cho nên chỉ trông thấy bề ngoài th́ ta chớ vội tin bên trong. Trong ngoài thường khi trái hẳn nhau, ta phải để tâm để nhận cho kỹ, phải biết cách xem cho tường. Đoạn dưới bài này, tác giả chính bảo cho ta cái cách ấy, cái cách biết được thế nào là người trung, tín, tài, trí, nhân, tiết... Cái cách ấy kể cũng không khó, chỉ cốt đưa người ta vào hẳn việc làm hay khiến người ta bộc lộ rơ bản chất để ḍ biết sự thực vậy.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
nkd833
Hội viên
Đă tham gia: 04 December 2004
Nơi cư ngụ: Angola
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 1303
|
| Msg 18 of 72: Đă gửi: 24 February 2005 lúc 10:54pm | Đă lưu IP
|
|
|
Tư tưởng Lăo Tử
Cái đẹp mà đến thiên hạ đua nhau cho là đẹp là cái đẹp rất xấu. Cái hay mà đến thiên hạ mượn tiếng để làm hay là cái hay rất dở.
Để thân lại sau, mà thân được ở trước, gác thân ra ngoài mà thân vẫn c̣n măi. Thế chẳng phải là bởi ḿnh không có ḷng riêng, cho nên mới được thoả ḷng riêng ư?
Tuy là cương cường nhưng giữ tính mềm dẻo. Tuy là sáng sủa nhưng giữ cách như ngu tối. Tuy là vinh hiển nhưng giữ lối tầm thường.
Học cho rộng trí khôn th́ mỗi ngày một hay. T́m lẽ huyền bí, lâu hoá vẩn vơ th́ mỗi ngày một dở.
Trộn lẫn cái hay của ḿnh với đời để làm cho thân thiết, cùng chịu cái dở của đời với ḿnh mà vẫn trong sạch.
Có ba điều quư báu: một là từ, hai là kiệm, ba là chẳng dám phạm vào việc bất tường của thiên hạ.
Ta lo phiền, sợ hăi là v́ ta có thân ta, đến khi ta đă không có thân ta, th́ ta c̣n có lo phiền sợ hăi ǵ nữa.
Lời bàn: Đạo của Lăo Tử cốt ở vô vi. Muốn cho thành được vô vi, th́ người ta trước hết phải vô dục, vô cầu, vô tranh, vô danh như những câu nói trong bài này. Khi làm được như thế, mỗi cảnh có một cái thú cho ḿnh, cái vui sướng cho loài người, loài người ở với nhau được hoà thuận mà không mấy khi xảy ra sự tàn hại lẫn nhau nữa. Đem cái đức báo oán th́ oán nào mà chẳng tan!
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
VDTT
Thượng Khách
Đă tham gia: 16 November 2003
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2675
|
| Msg 19 of 72: Đă gửi: 25 February 2005 lúc 1:24am | Đă lưu IP
|
|
|
nkd833 đă viết:
| Khéo thật! Người ta chỉ cách nhau một làn da, mà ai đă c hắc biết được ai! |
|
|
Cái nh́n của thi sĩ về sự tách biệt giữa người với người:
"Tôi đâu biết thịt xương là sông núi,
"Chia biệt người ra từng xứ cô đơn.
(Huy Cận -Tŕnh bày)
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
xinchao
Hội viên
Đă tham gia: 18 July 2004
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 99
|
| Msg 20 of 72: Đă gửi: 25 February 2005 lúc 5:15pm | Đă lưu IP
|
|
|
Rất cám ơn bạn nkd833 gửi bài cho cả nhà cùng đọc và suy ngẫm!
nkd833 đă viết:
Thầy tṛ dạy nhau
Thường Tung há miệng ra cho Lăo Tử coi và hỏi rằng:
- Lưỡi ta c̣n không?
Lăo Tử thưa: "C̣n".
Thường Tung lại há miệng cho Lăo Tử coi và hỏi:
- Răng ta c̣n không ?
Lăo Tử thưa: "Rụng hết cả".
- Thế ngươi đă rơ cái lư đó chưa?
- Ôi! Lưỡi mà c̣n lại có phải tại lưỡi mềm không? Răng mà rụng hết có phải tại răng cứng không?
- Ừ phải đấy! Việc trên đời đại để như thế cả. Ta không c̣n ǵ để dạy các ngươi nữa. |
|
|
Bác chindonco và các bác ơi, cái bài chưa có lời b́nh có phải ư tương tự như:
"Cứng quá dễ găy, mềm quá dễ uốn"
hay
"Khôn chết, dại chết, biết sống"
không nhỉ?
Xinchao!
Sửa lại bởi xinchao : 25 February 2005 lúc 5:16pm
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
|
|
Diễn đàn bị khoá)
Chủ đề: Cổ học tinh hoa
