| Tác giả |
|
thienkhoitimvui
Hội viên
Đă tham gia: 30 November 2004
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2445
|
| Msg 1 of 2: Đă gửi: 20 December 2004 lúc 3:09pm | Đă lưu IP
|
|
|
Theo nhiều nhà nghiên cứu tuy chữ Long (Rồng) cũng có mặt trong tiếng Hán, người Việt gọi là Rồng. Long và Rồng là 2 âm na ná nhau. Vậy có phải chữ "rồng" trong tiếng Việt là bắt nguồn từ chữ Long (theo kiểu tiếng Việt gốc Hán) hay chính từ Long lại do người Trung Quốc bắt chước một tiếng cổ nào đó "phi Hán phi Hoa".
Rất khả năng như vậy, v́ chữ Long (Rồng: T.Việt) có thể bắt nguồn từ Krong, Krông, Klong (nghĩa là "sông nước") trong tiếng Đông Nam Á cổ. D.V. Deopik cho rằng: "Rồng là con vật đặc trưng cho các dân tộc Việt và chính từ đây nó đă đi vào văn hóa Trung Hoa". Chesnov th́ cho: "H́nh tượng con rồng phát sinh từ Đông Nam Á đă thâm nhập đến những vùng xa xôi nhất của Châu Âu" (việc con rồng Âu th́ theo tôi nên tham khảo thêm, v́ rồng Âu (dragon) h́nh tướng và quan niệm khác hẳn rồng Á, ta quan niệm là một "vật linh", "quí báu" th́ họ cho đó là 1 vật "dữ".
Tóm lại nhiều nhà cho rằng "rồng" cội nguồn "không phải Hán", ít ra nó cũng ở phía Nam sông Dương Tử (Trường Giang). Tuy là 1 con vật huyền thoại nhưng "vật mẫu" của nó khả năng là những con vật ḅ sát như rắn và cá sấu h́nh tượng hóa lên, những con vật này có rất nhiều ở vùng lắm sông nước như Đông Nam Á, là cái nôi của cây lúa nước, có lượng mưa cao.
Người Việt với bản tính hiếu ḥa, trữ t́nh nên ta hầu như không thấy các điêu khắc, hoa văn hổ, sư tử, ... trên các di vật khảo cổ tiền sử. Người Việt cũng có tục "tôn thờ" những "vật linh" vốn dĩ hiền lành như Trâu (hiện nay c̣n tục Đâm Trâu, người ta đem trâu ra chọi, nhưng trâu được gọi là "ông trâu", con Trâu thắng cuộc cuối cùng cũng được "thanh tẩy" và làm "đồ cúng Thần Hoàng", tuy gọi là chết chóc nhưng cư dân gọi là "hóa"), Cóc (truyện Cóc kiện Trời- "con cóc là cậu ông Trời"), Hươu Nai (trên hoa văn bích họa nơi thờ tự...)...
Cá sấu (biểu tượng gần như giao long, ba ba thuồng luồng) cũng có thể là vật dữ, nhưng từ xưa đă có tục "xăm ḿnh" cho giống giao long, nhưng cá sấu và những động vật sông nước như "chim nước" (các loại chim chân dài thích hợp đời sống sông nước) lại là những motif quen thuộc trên hoa văn trống đồng. Ngay đến nay mà đồng bằng Bắc Bộ c̣n "thấp", cho đến nay địa bàn Hà Nội rất nhiều hồ tự nhiên, có thể nói là "thành phố hồ" dù con gnười đă tàn phá cảnh quan đi rất nhiều.
Dân gian có câu "nhất điểu nh́ xà", thời phải chăng h́nh tượng "con Rồng cháu Tiên" là biểu tương nâng cao, thiêng liêng hóa của câu nói này. V́ Chim (điểu) biểu tựong cho tiên, chẳng bỗng dưng mà con hạc là loài vật vẫn đi đi về về tiên cảnh đó sao, cho nên Thôi Hiệu phải cảm thán:
Hạc Vàng ai cưỡi đi đâu
Mà đây Hoàng Hạc riêng lầu c̣n trơ
Hạc vàng đi mất từ xưa...
C̣n rồng, hiển nhiên không phải rắn, nhưng con vật hiện thực khơi gợi nên vật huyền thoại này khả năng là rắn, cá sấu, chẳng phải vô cứ mà trẻ em Việt có tṛ chơi "rồng rắn lên mây". Xem mĩ thuật đời Lí, con rồng Lí giông giống rắn, chứ không "hùm oai" như rồng Trung Hoa hay rồng Lê sau đó.
Người Mường hiện nay, ng̣ai vẫn sinh hoạt trống đồng (cứ cái xu thế "hiện đại hóa đời sống" không biết c̣n giữ tới bao lâu) th́ họ gọi cá sấu là "bua khú" ("bua" là "vua", tiếng Việt cổ gọi bua là vua, người Mường gọi Tản Viên Sơn Thánh là "bua Ba Ví" "Ba Ví" là núi Ba V́, v́ núi này có 3 ngọn, "khú" tức là cá sấu, "bua khú" = "vua cá sấu"). Chữ Long Quân (vua Rồng) là Hán Việt nhằm "dịch" 1 tiếng Việt cổ. Mường - Việt cùng cội nguồn chung, vậy "bua khú" là một tham khảo thú vị vậy. Nói thế tất nhiên không thể đánh đồng cá sấu với rồng, v́ một bên là con vật hiện thực, một bên là con vật huyền thoại.
Con Rồng phương Đông bay được, nhưng không có cánh! đó mới đích thực gọi là "thăng hoa", là "bất dực nhi phi" vậy. Như có cánh mà bay thời như chim muông, không c̣n ǵ là "linh" là "thú" nữa. Người Tây th́ đầu óc cơ giới, cái ǵ cũng thích "có lí" mà lí của họ là lí phân tích, nên rồng dragon của họ phải có cánh mới bay được, Tiên của họ cũng có cánh (xem như trong tranh hội họa), các vị tiên Á Đông vẽ ở trung quốc, việt nam không thấy có vẽ cánh, thế mới là "bay bổng tuyệt vời".
Rồng là con vật linh nh́n theo thuyết ngũ hành ta đương nghiên cứu, thời là con vật tích hợp 2 hành Thủy Hỏa, khi phun ra nước, khi phun ra lửa, như vậy là tích hợp 2 hành tương khắc vậy.
Huyền thoại Tiên Rồng cũng là một huyền thoại nên thơ đẹp đẽ, có thể đem ví như âm dương. Hồng bàng theo tự là "chim nước lớn" có thể xuất phát từ hiện thực có thật là 1 loài chim sông nước lớn có thật thời cổ, tuy nhiên đă phát triển lên thành "biểu tượng" th́ luôn có sự thăng hoa thoát xác khỏi hiện thực. Tiên được trừu tượng hóa là chim, không vô cớ mà huyền thoại nói Mẹ Âu Cơ "đẻ trứng".
Hiện nay ở đồng bằng Nam Bộ người dân vẫn c̣n lưu giữ quan niệm "cù dậy", họ tin rằng cá sấu "tu lâu năm", để cho đất cát phủ lên ḿnh thành "cù lao", tới ngày đắc quả sẽ hóa thành rồng bay lên trời. Tích (điển cố) cá chép hóa rồng, cá vượt Long Môn - hay Vũ Môn (chữ Vũ này là "mưa", không phải vũ là "vơ" trong "vơ thuật") nhiều sách nói tích này xuất phát Long Môn bên Tàu, nhưng Lê Quí Đôn dẫn sách Uyên Giảm Loại Hàm của Tàu th́ sách ấy nói sông Long Môn là ở Việt Nam, sách khác (Đường Sơn Từ Khảo) nói đấy chính là chỗ con sông phát nguyên từ Vân Nam, đến địa phận thuộc nước An Nam th́ chia 3 ngả, nhiều cá anh vũ,sắc xanh, mồm cong má đỏ, tương truyền cá ấy có thể hóa rồng. Như vậy đó chính là chỗ ngă 3 sông Thao, tỉnh Việt Tŕ. Nơi đây dân gian vẫn c̣n truyền câu ca dao:
Mồng 4 cá đi ăn thề
Mồng 8 cá về cá vượt Vũ Môn.
Nay có hiện tượng các nước "hóa rồng" từ chỗ thế giới thứ 3 chậm - kém phát triển, trưởng thành vượt bậc. Cũng mong cho "sự tích cá chép hóa rồng" trên đây ngày nào trở thành hiện thực.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
thienkhoitimvui
Hội viên
Đă tham gia: 30 November 2004
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2445
|
| Msg 2 of 2: Đă gửi: 21 December 2004 lúc 9:48am | Đă lưu IP
|
|
|
Nhân đây chúng ta lại không khỏi nghĩ: văn hóa Trung Hoa không bỗng dưng mà phong phú?! Xét tộc Hoa Hán, vốn chỉ một tộc người sống trong khoảng lưu vực sông Hoàng Hà, vượt Bắc Hoàng Hà là những tộc người "thiện chiến" "thượng vơ" trên lưng ngựa, cho đến bờ nam "Dương Tử giang đầu dương liễu xuân", các tộc phía Nam đó thảy đều là dân Bách Việt, không nhận ḿnh là dân Hán, sống vẻn vẹn trong cái lưu vực "hoàng thổ" đó, mà rồi phát triển nên một nền văn hóa lớn, cớ bởi sao?
Tộc người Hán đó, tuy miệng "tự phụ" mà cho ḿnh là "trung nguyên" là "Hoa Hạ", nhưng bụng tự biết ḿnh nhiều cái không bằng người, chinh chiến thời không bằng người Bắc vốn là những "anh hùng lưng ngựa", lung linh huyền thoại, văn hóa nông nghiệp hồn hậu nhiều cái không bằng người Nam. Cho nên họ đă khéo vay mượn tài sản văn hóa của các tộc người, đặc biệt là người Nam, nhưng cái tật của anh ta là "vay rồi lại chiếm đoạt". Thần thoại Trung Hoa nói Tam Hoàng Ngũ Đế...v.v... nhưng nay nhiều nhà nghiên cứu Á Âu lại cho rằng trong đó không ít "vị thần" là lấy của người Nam. Cho nên "đoàn quân xâm lược" của họ tới đâu th́ chính sách "cưỡng đoạt văn hóa" đi tới đó, như khi nhà Hồ "chính sự phiền hà" để dân gian có câu ca dao "chàng về Hồ Hán thiếp về Hồ Tây", Thái Tổ Lê Lợi kháng chiến chưa thành công, họ đă vơ vét bao nhiêu sách vở quí báu của ta về nước, người tài hoa trong nước cũng bị bắt đem về trung hoa (x. Lịch Triều Hiến Chương Loại Chí để biết những sách vở bị tịch thu). Vừa tàn phá văn hóa của ta, vừa đem những sách vở ấy về mà nghiên cứu. Nay nếu sách ấy c̣n lưu giữ ở tàng thư viện nào ở Tàu mà ta có dịp t́m được, th́ thật hạnh phúc biết mấy.
Bởi vậy mà nói không một nền văn hóa nào tự phong bế, tự khu biệt trong chính ḿnh mà có thể trở nên hùng mạnh. Văn hóa và giao lưu văn hóa khăng khít như âm với dương, như anh với em, như 2 mặt của một vấn đề.
Nay như con Rồng, biểu tượng quyền lực vua chúa mà họ cũng mượn được!
Xét đất nước ta, nh́n như các thầy Nho học khi xưa th́ h́nh thể như "1 đ̣n 2 thúng", đ̣n như dăy Trường Sơn, 2 thúng là 2 vùng châu thổ s.Hồng và s.Cửu Long. H́nh dáng nghiêng nghiêng chữ S, cũng như con rồng vậy. Ta hay nói từ "tàng long" là long (rồng) c̣n ẩn, nay làm sao để cho long trỗi dậy, mới là vấn đề. Nói tượng trưng, rồng là vật linh ḥa hợp được 2 hành Thủy Hỏa... không Thủy th́ rồng nằm ao cạn, không Hỏa th́ rồng không uy, mà xem ra yếu tố Thủy c̣n cần hơn. Thủy th́ linh động uyển chuyển, nhu nhược, cơ trí mà lại thích "tổn hữu dư bổ bất túc" ưa xuôi chỗ trũng, đặt vào chỗ tṛn th́ nó tṛn, đặt vào chỗ vuông th́ nó vuông, giống như không có thể tánh, mà ở đâu cũng là nước, gặp gió th́ nổi sóng, nhưng vẫn chỉ là nước, khi th́ ào ạt, khi th́ luồn lách, mềm mại mà sắt đá cũng không bằng, nước chảy thời đá ṃn, ở đâu dù địa h́nh nào th́ mặt nước vẫn cân bằng, không thiên, không lệch, ưa sự trung dung, gặp chỗ cứng cản th́ né, vẫn tự tính ấy, gặp chỗ đất thanh th́ trong, gặp chỗ đất trọc th́ đục, vẫn tự tánh ấy, rồi xét đại thể, trăm sông phát tích ở đâu, cũng ḥa vào đại dương bao la, ḥa chung một khối, có điều nước giếng khơi, nước suối thường là ngọt, mà nước biển th́ mặn.
Lủa th́ ngùn ngụt, nóng nảy hung dữ, mọi thứ "vật chất sống" lửa đều có thể nuốt cả. người Ấn cho rằng thần Agni (thần Lửa phàm ăn, đụng đâu là nuốt chửng cái đó, nhưng mọi vật bị thần Lửa ăn rồi th́ vật nhơ hay vật sạch cũng trở nên thanh sạch). Lễ là thứ để "thánh hóa" vạn vật, cho nên người xưa muốn dâng phẩm vật ǵ cho trời đất thần thánh, đều dùng lửa để "hóa" các vật dâng lên, Hỏa tượng trưng cho Lễ là bởi điều này chăng. Đức Hỏa là sáng, mà sáng là bởi hư không, xét ngũ hành, hành nào cũng có vật, như mộc, như kim, như thổ, như thủy, chỉ có hỏa là 1 hiện tượng, chứ không phải vật nào. Thế gọi là không không, không không th́ mới sáng, cho nên nói "đặc" th́ không sáng vậy, có h́nh có dạng th́ không minh, cố định th́ không suốt, rắn th́ không phải lửa.
Có Thủy có Hỏa thời rồng mới có thể thăng hoa.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
|
|
Diễn đàn bị khoá)
Chủ đề: Tản Mạn Cảm Nghĩ Con Rồng
