| Tác giả |
|
LaChu
Hội viên
Đă tham gia: 26 July 2005
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 5
|
| Msg 1 of 2: Đă gửi: 03 August 2005 lúc 2:17pm | Đă lưu IP
|
|
|
Giai thoại Trạng tŕnh Nguyễn Bỉnh Khiêm
(1491-1585)
Nguyễn Qúy Đại
Trạng tŕnh Nguyễn Bỉnh Khiêm sinh năm tân hợi 1491, thuộc đời vua Lê Thánh Tông Hồng Đức thứ 22 tại thôn Trung An, làng Cổ An, huyện Vĩnh Bảo Hải Dương. Thân phụ cụ Văn Đ́nh, thân mẫu Nhữ Thị Thục, người đất Tiên Minh, làng An Tử hạ. Ngoại của Nguyễn Bỉnh Khiêm là Nhữ Văn Lan, đă làm rạng rỡ ḍng họ và quê hương với bảng vàng tiến sĩ, khoa thi năm Quí mùi, niên hiệu Quang Thuận, đời Lê Thánh Tông, được nhà Vua tin dùng, phong chức Thượng thư bộ Hộ.
Theo tài liệu để lại bà Nhữ Thị Thục là bậc nữ lưu tài hoa vào bậc nhất chốn kinh kỳ thời bấy giờ. con gái Hộ bộ thượng thư Nhữ văn Lân, được phong là Từ thục phu nhân. Bà giỏi văn chương và tài học về Lư số. Biết trước những ǵ có thể xảy ra và mộng lớn con cái nên danh phận không thể chờ thời. Như Nguyễn Du đă viết sau nầy “xưa nay nhân định thắng thiên cũng nhiều” .Trạng Tŕnh có người em cũng tài giỏi về lư số, người đời gọi là Trạng Bùng Phùng Khắc Khoang cùng mẹ khác cha. Nguyễn Bỉnh Khiêm huư là Văn Đạt, tự Hanh Phủ, người làng Tŕnh Tuyền (Trung An), huyện Lĩnh Lại, tỉnh Hải Dương, nay thuộc huyện Vĩnh Bảo, ngoại thành Hải Pḥng.
Nguyễn Bỉnh Khiêm học giỏi tính toán biết nhà Lê Trung Hưng, nên chờ đúng số mệnh năm 44 tuổi dự thi đỗ Giải Nguyên. Sau đó đỗ Giải Nguyên đời nhà Mạc (1527-1592), làm việc bên cạnh Tả thị Lang, Đông Các Đại Học Sĩ, làm quan được 8 năm, ông dâng sớ hạch tội 18 lộng thần vua nghe không. Ông cáo quan năm 1542 về vườn, lập Am gọi Bạch Vân Am và hiệu Bạch Vân Cư Sĩ mở trường dạy học cạnh sông Hàn giang c̣n có tên Tuyết giang nên học tṛ gọi ông “Tuyết giang Phu tử “ thơ mang triết lư của Thái Ất
Ngư ông bất ngộ Đào Nguyên khách
Khởi thức hưng vong thế cổ kim
hay
Nhàn Trung hoa thảo túc Cung xuân
Tà dương độc lập đô vô sự
Lúc trẻ ông học với Lương Đắc Bằng được truyền cho quyển “Thái ất thần kinh” từ đó ông tinh thông về Lư học,Tướng số ..Dù Nguyễn Bỉnh Khiên không c̣n làm quan nhưng vua Mạc Phúc Hải phong cho ông tước Tŕnh Nguyên Hầu vào năm Giáp th́n (1544), ngụ ư đề cao ông có công khơi nguồn nghành lư học, giống như (Tŕnh Y Xuyên,Tŕnh Minh Đạo bên Trung Hoa). Sau đó được thăng chức Thương thư bộ Lại tước hiệu Tŕnh quốc Công. Từ đó người đời gọi ông là Trạng Tŕnh.
Nhờ học phương pháp tính theo Thái ất, tiên đoán được biến cố trước và sau 500 năm. Người Trung Hoa khen Trạng tŕnh Nguyễn Bỉnh Khiêm “ An Nam lư học hữu Tŕnh Tuyền”
Ông về ở ẩn nghiên cứu về lư số với thiên tài “thần thông” có khả năng siêu quần, quán chúng về thấu thị, về thần giao cách cảm..
Tục truyền rằng Năm Bính ngọ (1546) Mạc Phúc Hải mất truyền ngôi lại cho con Mạc Phúc Nguyên măi đến năm mậu thân (1548) vua Trang Tông mất, Trịnh Kiểm lập Thái tử tên Duy Huyên lên ngôi tức Trung Tông được 8 năm th́ mất không có con nối nghiệp. Trinh Kiểm muốn làm vua nhưng c̣n sợ dư luận, nên sai người đến Hải Dương hỏi ư khiến Trạng tŕnh Nguyễn Bỉnh Khiêm. ông không nói ǵ chỉ bảo người giúp việc ngụ ư :
“năm nay mất mùa, thóc giống không tốt, chúng mày nên t́m giống cũ mà gieo mạ, gữi chùa thờ Phật th́ ăn oản.. “ Sau đó Trịnh Kiểm t́m con cháu họ Lê, lên làm vua.
Khi ở ẩn, Vua Mạc cũng như các chúa Trịnh, Nguyễn có việc hệ trọng vẫn cho người đến hỏi ư ông. Ông thường kín đáo khuyên Vua cố gắng tránh chiến tranh để nhân dân khỏi chết chóc. Trong năm Quang Thiêu (Lê Chiêu Tôn) có việc biến loạn, Nguyễn bỉnh Khiêm ở ẩn không muốn tiếng tăm với đời lúc bấy giờ Trịnh Tuy, Mạc Đăng Dung cũng cố ư muốn tranh quyền, đánh nhau lmấy năm dài. Ông tính số Thái Ất, biết có nhà Lê lại khôi phục được làm bài thơ
Non sông nào phải buổi b́nh thời
Thú đánh nhau chi khéo nực cười
Cá vực, chim rừng, ai khiến đuổỉ
Núi xương sông tuyết, thảm đầy vơi
Ng ựa phi chắc có hồi quay cổ (1)
Thú dữ nên pḥng lúc cắn người (2)
Ngán ngẫm việc đời chi nói nữa
Bên đầm say hát, nhởn nhơ chơi
Hoành sơn nhất đái
Sau khi nhà Lê bị Mạc Đăng Dung (1483-1541) chiếm ngôi, con của vị tướng triều Lê là Nguyễn Hoàng Dụ trốn sang Lào, được vua Lào cho nương náu ở xứ Cẩm Châu, trấn Nam Phủ, tỉnh Thanh Hoá. Năm Quư Tỵ (1532) Nguyễn Kim lập con út vua Chiêu Tông lên làm vua, gọi là Trang Tông.
Để mưu đồ đại sự, Nguyễn Kim(1467-1545) thu nạp kiện tướng ở tỉnh Thanh Hoá là Trịnh Kiểm, sau là rể của Nguyễn Kim. Năm Canh Tư (1540), Nguyễn Kim đem quân đánh chiếm Nghệ An và thu phục luôn cả Thanh Hoá. Nhưng bỗng dưng Nguyễn Kim chết v́ ngộ độc (1545), mọi b́nh quyền về tay Trịnh Kiểm. Việt Nam lúc bấy giờ bị chia đôi: từ Sơn Nam trở ra thuộc nhà Mạc, gọi là Bắc Triều. Từ Thanh Hoá trở vào là khu vực của nhà Lê hay gọi là Nam Triều.
Nguyễn Kim mất, để lại hai người con trai là Nguyễn Uông và Nguyễn Hoàng(1525-1613) cả hai tuy c̣n ít tuổi nhưng đă bộc lộ tài năng xuất sắc hơn người. Trịnh Kiểm không khỏi lo sợ cả hai sau này có thể tranh giành địa vị với ḿnh, nên đă ngấm ngầm ngăn trở, và v́ thế Nguyễn Uông chỉ mắc một lỗi nhỏ, Trịnh Kiểm cũng buộc Nguyễn Uông phải chịu phép gia h́nh. Nguyễn Hoàng thấy anh bị hại, sợ đến lượt ḿnh, liền cử người kín đáo lên hỏi Trạng Tŕnh. Trạng không trả lời cụ thể, chỉ đứng ngắm đàn kiến ḅ trên ḥn non bộ trước sân nhà và thốt lên một câu:
“Hoành sơn nhất đái, vạn đại dung thân”
Nghĩa là từ núi đèo ngang ở Quảng B́nh kia có thể yên thân được muôn đời . Từ câu nói đó, Nguyễn Hoàng nghiệm ra rằng trạng Tŕnh đă bày cho kế đi vào phương Nam lập nghiệp.Từ năm 1558 Nguyễn Hoàng vội vàng đến nói riêng với chị là bà Ngọc Bảo xin Trịnh Kiểm cho vào trấn phiá Nam, năm mậu ngọ (1558) đời vua Anh Tông Trịnh Kiểm tâu vua cho Nguyễn Hoàng vào trấn đất Thuận Hoá, phía Nam dăy Hoành Sơn. Nhờ thế mà lập nên cơ nghiệp của họ Nguyễn ở Đàng Trong, truyền nối lâu dài.
Nguyễn Hoàng là người khôn ngoan, có ḷng nhân đức, thu dụng hào kiệt giúp dân cho nên được ḷng dân kính phục. Trấn giữ đất Thuận Hóa, mở đầu cho triều đ́nh nhà Nguyễn từ từ khai phá cho đến vùng đồng bằng sông Cửu Long ngày nay.
Ngoài ra rất nhiều lời sấm được lưu truyền qua dân gian nhiều lời bàn diễn giải khác nhau câu : ” Cẩu vĩ trư đầu, xuất thánh nhân ” ứng nghiệm vào việc vua Gia Long lên ngôi từ (1802-1819) thống nhất sơn hà vào năm Nhâm tuất ngày 02-05-1802. trải qua 13 triều đại .Hoàng đế cuối cùng Bảo Đại trị v́ từ 1929 và thoái vị năm 1945 .
Tương truyền Trạng Tŕnh nói trước nhà Mạc suy vong, tuy nhiên con cháu họ Mạc về đất Cao bằng tuy nhỏ nhưng được 3 đời là Mạc Kính Cung, Mạc Kinh Khoan và Mạc Kinh Vũ . Ḍng dơi họ Mạc bị bắt, bị giết nhiều người đổi họ lưu lạc khắp nơi để mưu cầu sự sống !!!
Trạng Tŕnh có 3 người vợ và 12 người con (7 trai 5 gái) các con trai đều có chức tước sau nầy. Ông mất ngày 28 tháng 11 năm đinh dậu, niên hiệu Diên Thành thứ 8 nhà Mạc (1585) hưởng thọ 94 tuổi. Trước khi chết, Trạng có ghi vào gia phả và dặn con cháu rằng:
B́nh sinh ta có tấm bia đá sẵn và đă sơn kia. Khi ta mất rồi,, hễ hạ quan tài xuống phải để tấm bia đá ấy lên nắp rồi lấp đất. Chờ khi nào có khách tới viếng mộ và nói rằng: "Thánh nhân mắt mù" th́ phải lập tức mời người ấy vào nhà, yêu cầu họ đổi hướng lại ngôi mộ cho ta. Nếu trái lời ta, ḍng dơi về sau sẽ suy đồi lụn bại đấy. Con cháu nghe lời, làm y như đă dặn. Nhưng chờ măi đến năm mươi năm sau, mới có người khách đến nh́n mộ cụ một lúc rồi nói:
Cái huyệt ở đằng chân sờ sờ thế kia mà không biết, lại tự đem để mả thế này. Vậy mà thánh nhân ǵ chớ, hoạ chăng là thánh nhân mắt mù.Người trong họ nghe được, chạy về báo với trưởng tộc. Ông này vội vàng ra đón người khách Tầu kia về nhà, xin để xoay ngôi mộ kia lại. Ra đó là một nhà phong thuỷ (Feng Shui) trứ danh ở phương Bắc. Ông ta sang là để đi t́m xem di tích của Trạng, bấy lâu ông ta đă nghe tiếng đồn.
Khi nghe vị trưởng tộc nói, ông ta sẵn ḷng làm ngay, và tự đắc cho rằng ḿnh giỏi hơn Trạng Tŕnh. Ông ta bảo: Không cần phải đem đi đâu xa cả, chỉ đào lên rồi xoay lại, nhích đi một chút là được. Ông trưởng tộc bèn tụ họp con cháu lại, đưa thầy địa lư Tầu ra đổi lại ngôi mộ. Lúc đào đến tấm bia đá, ông ta làm lạ bảo đem rửa sạch xem những ǵ trên đó. Khi tấm bia được rửa sạch, mới thấy mấy câu thơ hiện ra: tạm dịch nghĩa:
"Ngày nay mạch lộn xuống chân
Năm mươi năm trước mạch dâng đằng đầu
Biết ǵ những kẻ sinh sau?
Thánh nhân mắt có mù đâu bao giờ?"
Đọc tới đâu vị khách Tầu đổ mồ hôi hột đến đó, ra Trạng Tŕnh mà ông ta nghe đồn là giỏi thật. So với Trạng, có lẽ ông c̣n thua xa.
Năm 1930 Việt Nam Quốc Dân Đ*ng lănh tụ Nguyễn Thái Học (1901-1930) lănh đạo cuộc tổng khởi nghiă ngày 10.2.1930 đánh Tây ở các tỉnh : Yên Bái, Hưng Hoá, Lâm Thao, Hải Dương, Kiến An. Thất bại bị Pháp đ́ên cuồng ném bom tàn phá làng Bảo an để trả thù. Có lời đồn Trạng Tŕnh đă tiên đoán :
Ḱa ḱa gió thổi lá rung cây
Rung Bắc rung Nam rung tới Tây
Tan tác kiến kiều an đất nước
Xác xơ cổ thụ sạch am cây
Lâm giang nổi gió mù thao cát
Hưng địa tràn dâng hóa nước đầy
Một ngựa một yên ai sùng bái
Nhắn tin nhà vĩnh bảo cho hay „
Thoát nạn sập nhà
Trước lúc mất, Trạng có giao cho con cháu một ống tre sơn son thếp vàng, bịt kín hai đầu, và dặn đúng năm tháng ấy, ngày giờ ấy, phải để cái ống ấy vào kiệu rước lên dinh Thống đốc Hải Dương, trao cái ống này cho quan th́ sẽ cứu được t́nh thế gia đ́nh. Khi Trạng mất, hằng trăm năm sau, con cháu Trạng lâm vào cảnh đói nghèo, sa sút, nhưng tuyệt đối không được mở ống ra xem trước thời hạn. Trạng c̣n dặn kỹ trừ quan Tổng đốc ra, không ai được mở ống, v́ thế ống vẫn giữ nguyên vẹn. Trải qua bảy đời, cái ống tre ấy mới được rước lên dinh quan Tổng đốc, đúng ngày giờ đă ghi trong gia phả. Đang nằm nghỉ, nghe tin con cháu cụ Trạng mang thư đến gặp, quan Tổng đốc rất ngạc nhiên, không biết v́ cớ ǵ, nên truyền cho vào, đồng thời quan ngồi dậy để đi ra cửa.
Quan Tổng đốc vừa bước khỏi giường nằm được mấy bước th́ bỗng rầm một cái, chiếc sà nhà không biết bị mọt ăn hỏng từ bao giờ, rơi ngay xuống chỗ giường vừa nằm. Thật là một phen hú vía! Nếu ông không kịp ngồi dậy nhận thư Trạng, th́ mạng ông đă khó mà sinh tồn. Quan Tổng đốc mở ống tre ra xem, thấy bên trong có một cuộn giấy, đề hai câu thơ:
"Ngă giải nhĩ thượng lương chi ách
Nhĩ cứu ngă tử tôn chi bần"
"Cứu ngươi thoát nạn đổ nhà
Ngươi nên cứu cháu con ta khỏi nghèo"
Chưa hết kinh hoàng v́ chuyện chiếc sà nhà giờ cả đám thêm hăi v́ lá thư. Quan Tổng đốc biết rằng trạng Tŕnh đă cứu ông thoát chết, nên ông ta ân cần mời cháu trạng Tŕnh về tư thất đăi hậu hỹ, sau đó đưa ra rất nhiều tiền để giúp con cháu cụ Trạng.
Nguyễn Công Trứ (1778-1858) phá đền
Năm Minh Mạng (1791-1840) năm thứ 14, Nguyễn Công Trứ được vua điều đi khẩn hoang ở vùng Hải Dương., Nguyễn Công Trứ thấy địa thế cần phải đào con sông, đào sông th́ phải phá đền thờ Trạng tŕnh Nguyễn Bỉnh Khiêm, ông ra lệnh cho dân phu phá đền để khai phá công trường. Khi sai người đào mang bát hương ra, Nguyễn Công Trứ chợt thấy dưới bát hương có một tấm bia đá nhỏ phủ vải điều. Nguyễn Công Trứ lau sạch đọc được các câu đă ghi :
"Minh Mạng Thập tứ,
Thằng Trứ phá đền
Phá đền phải làm đền,
Nào ai đụng đến doanh điền nhà bay".
Nguyễn Công Trứ lập tức thảo sớ về kinh, xin băi bỏ lệnh phá đền. Ông c̣n cho người sửa sang lại đền Trạng khang trang hơn. Từ đó, ông không c̣n nghĩ đến việc phá đền để đào sông nữa.
Cha con thằng Khả
Tục truyền trong làng có cha con ông Khả đi bắt dế (chuột) kiếm sống. Khi đến bên mộ Trạng, hai cha con vướng víu thế nào lại làm đổ tấm bia trên mộ. Dân làng rất sùng kính trạng Tŕnh, nên khi thấy bia mộ bị đổ, họ nổi giận bắt cả hai cha con, kêu nộp phạt ba quan tiền mới tha, v́ khi tấm bia đổ xuống thấy có hàng chữ ở sau:
"Cha con thằng Khả
Đánh ngă bia tao
Làng xóm xôn xao
Bắt đền tam quán".
Cha con ông Khả chịu nộp phạt, nhưng dân làng phải tha cha con về nhà chạy tiền. chỉ t́m được có một quan tám, dân làng không chịu, cha con ông Khả ngẫm nghĩ mới t́m được cách, cha con bèn nói với dân làng: Cha con tôi bị Trạng Tŕnh bắt phạt có quan tám, "Tam quán" nói lái lại thành quan tám . Đúng như cha con ông Khả đă t́m đủ số tiền
Thơ văn của Trạng tŕnh Nguyễn Bỉnh Kiêm c̣n lại hơn 100 bài trong bộ Bạch Vân Thi Tập, được dịch ra chữ quốc ngữ thơ mang nặng t́nh người, khuyên người đời biết điều nhân nghĩa, ngoài ra c̣n một số giai thoại truyền tụng trong nhân gian…. và những lời sấn kư có giá trị.
1/ ứng nghiệm về sau nhà Lê khôi phục
2/ ứng nghiệm nhà Trịnh gi ữ nhà Lê
Tài liệu tham khảo
Việt Nam Sử lược : Trần Trọng Kim
Tự Điển nhân vật lịch sử : Nguyễn Quyết Thắng
Những câu chuyện lịch sử tập 3 : Trần Gia Phụng
Thái Ất thần Kinh nhà xuất bàn văn Hoá
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
LaChu
Hội viên
Đă tham gia: 26 July 2005
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 5
|
| Msg 2 of 2: Đă gửi: 05 August 2005 lúc 9:53pm | Đă lưu IP
|
|
|
Năm 1991, kỷ niệm 500 năm, năm sinh của Trạng Tŕnh Nguyễn Bỉnh Khiêm, nhà lư học nổi tiếng của Việt Nam, người mà sau này Phan Huy Chú trong bộ sách lớn Lịch triều hiến chương loại chí đă nhận xét là: "Một bậc kỳ tài, hiển danh muôn thuở". Đây là một Trạng Nguyên có nhiều giai thoại rất phong phú của nước ta và được bao phủ một lớp màn thật là bí ẩn. Dưới dây xin lược kể một vài giai thoại ấy.
Cậu bé thần đồng họ Nguyễn này khi chưa đầy tuổi, một hôm đă chỉ vào mặt trời đang mọc mà nói "Ô! Mặt trời mọc đằng Đông!".
Tại quê nội và ngoại của Trạng, khách đi thăm c̣n được nghe một giai thoại về những lời tiên tri của Nguyễn Bỉnh Khiêm mà các vị cao niên coi là rất đúng như câu:
Bao giờ Tiên Lăng chia đôi,
Sông Hàn nối lại th́ tôi lại về.
Quả là Tiên Lăng có con sông đào cắt đôi huyện mới được khơi lại, và năm 1985 cũng là năm kỷ niệm 400 năm ngày mất của Nguyễn Bỉnh Khiêm, cầu phao được bắc qua sông Hàn để các đại biểu toàn quốc về thăm quê hương Trạng. Khi đó, đền Nguyễn Bỉnh Khiêm được trùng tu, một hội nghị khoa học lớn về Nguyễn Bỉnh Khiêm được tổ chức. Tên tuổi Nguyễn Bỉnh Khiêm được đánh giá lại (Tôi lại về!).
Nhiều cụ rất thích và tin những câu sau đây mà các cụ cho là nói về việc giải phóng Thủ đô năm 1954, sau 80 năm Hà Nội bị đặt dưới sự đô hộ của Pháp theo Điều ước Giáp Tuất 1874:
Cửu cửu kiền khôn dĩ định,
Thanh minh thời tiết hoa tàn.
Trực đáo dương đầu, mă vĩ,
Hồ binh bát vận nhập Tràng An.
(Đạo càn khôn đă định rằng 9 lần 9 là 81 năm âm lịch.
Từ tiết Thanh minh, sau khi chiến dịch Điện Biên Phủ mở màn, quân Pháp bước vào thời kỳ tàn lụi.
Kịp đến đầu năm Mùi 1955, cuối năm Ngựa 1954.
Tám vạn quân cụ Hồ (8 sư đoàn) kéo về tiếp quản Thủ đô).
Những câu trên có in trong các sách viết về Nguyễn Bỉnh Khiêm từ trước 1945 (Nhà xuất bản Đại La), cũng như có trong các bản Hán - Nôm ở Viện Viễn đông Bác cổ trước đây (chẳng hạn các bản AB444, AB345, v.v...), nên có nhiều người tin đó là lời dự báo. Điều đó cũng ngụ vào trong một vế câu đối trước đền mà nhân dân muốn nói về tài biết trước của Trạng: Lư học thâm nguyên Tŕnh tiên giác (Trạng Tŕnh thâm nguyên lư học biết trước các việc).
Chúng ta cũng biết thêm rằng nơi đây khi xưa, La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp, người mà vua Quang Trung tôn làm bậc thầy, đă từng về thăm, và trong bài thơ Quá Tŕnh tuyền mục tự (Qua thăm đền cũ Trạng Tŕnh) đă xem Trạng là người có tài "Huyền cơ tham tạo hóa" (Nắm được máy huyền vi, xen vào công việc của tạo hóa). C̣n Vũ Khâm Lân, tiến sĩ đời Hậu Lê, đă làm bia ở đền Trạng và nói rằng danh tiếng Trạng "như núi Thái Sơn, sao Bắc Đẩu, ngh́n năm sau như vẫn một ngày".
HỒNG NHẬT
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
|
|
Diễn đàn bị khoá)
Chủ đề: Giai thoại Trạng tŕnh Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491-1585)
