| Tác giả |
|
thienkhoitimvui
Hội viên
Đă tham gia: 30 November 2004
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2445
|
| Msg 1 of 3: Đă gửi: 01 January 2005 lúc 12:23pm | Đă lưu IP
|
|
|
KÊU OAN CHO CHỒNG, ĐỰOC THÁI HẬU BAN PHONG
Vào một buổi sáng yên ắng dưới thời Tư. Đức, trống Đăng Văn (nơi đặc Tỳ Bà Viện hiện nay) bỗng nổi lên ba tiếng thật mạnh rồi kéo theo một hội giục giă rộn ràng. Sống ơ? Kinh thành người dân cấm không được đánh trống để cho nhà vua dự trong Đại Nội khỏi nghe nhầm với trống Đăng Văn. Mỗi lần nghe trống giục trong Thành ra đến ngoài phố ai ai cũng cảm thấy rợn người và thốt lên:
- Ôi lại có người bị oan đang đến xin minh oan!
Trống Đăng Văn treo ở ty Tam pháp - một cơ quan gồm đại diện bô. H́nh, Viện Đô Sát và Đại Lư Tự chuyên nhận đơn khiếu nại cua những người bị bộ máy nhà nước xử oan. Ty chỉ làm việc ba ngày trong một tháng (ngày 6, 16 và 26). Hôm ấy không phải ngày họp nên người thường trực của ty liền ra "tiếp dân". Vào pḥng treo trống người thường trực thấy một người đàn bà nước mắt sụt sùi trên đầu đội một lá đơn miệng không ngớt kêu van:
- Bẩm lạy ba toà quan lớn! Bẩm lại ba ṭạ..!
Người thường trực gặn hỏi th́ được biết người đàn bà ấy tên Nguyễn Thi. Tồn vợ thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa vừa chèo ghe bầu từ Nam Bộ ra xin minh oan cho chồng. Theo lệ thường, bà Tồn bị trói ngay, và trong lúc lá đơn của bà đệ lên được vua châu phê th́ bà bị nhốt vào một nơi đă quy định để đề pḥng chuyện chồng bà có tội mà vẫn đến kêu oan làm rối loạn chốn triều nghi.
Đọc lá đơn vua Tư. Đức biết có người đang bị trói ngồi chờ minh oan nên ông phê ngay và cho trực thần chuyển xuống Ty Tam Pháp kịp thời xét nghị.
Nội vụ được kể đàu đuôi ra sau:
Bùi Hữu Nghĩa là thủ khoa trường Gia Định khoá năm 1835, năm 1836 ông ra Huế thi Hội nhưng không đỗ ông lui về làm tri phu? Phước Long(Biên Hoà). Vốn là một nhà nho liêm khiết, trung thực, ông không chịu luồn cúi và tư vị một người nào. Bọn con ông cháu cha ỷ lại quyền thế hà hiếp nhân dân thường bị ông trừng tri đích đáng. Lúc bấy giờ có tên em vợ của bộ chánh Truyện hay hống hách, ông cũng không nể nang. Một hôm nhân một cử chỉ vô lễ của hắn ông cho lính đánh một trận nên thân. Như thế cũng chưa vừa, ông đánh thêm năm roi nữa để gửi về phụ huynh cảnh cáo hành vi không biết dạy con cái. Bố chánh Truyện cảm thấy tri phu? Bùi làm thế là dằn mặt ḿnh, hắn giận lắm và quyết tâm trả thù cho thật đă đời.
Thế rồi cơ hội để bố chánh Truyện được hả giận đă đến. Nguyên địa phương của tri phủ phụ trách có rạch Lang Thé thuộc đất Trà Vang - nơi vua Thế Tổ lúc bị quân Tây Sơn đuổi chạy đă đến ẩn và được địa phương che chở nuôi sống. Khi thành công lên ngôi nhà vua nhớ ơn xưa đă tha thuế rạch Lang Thé cho dân địa phương. Quyền lợi đó được duy tŕ qua nhiều đời. Đến đời Tư. Đức bọn Hoa kiều thấy nguồn lợi lớn liền đem tiền đút lót cho tổng đốc Uyển và Bố Chánh Truyện để được độc quyền đắp đập khai thác. Bị cướp mất nguồn sống, dân địa phương thảo đơn kiện lên cửa phu? Phước Long. Bùi Hữu Nghĩa nghị xét và trong một buổi nói chuyện với dân, ông có bảo:
- Rạch Lang Thé vua Thế Tổ cho các ngươi không lấy thuế, các ngươi cứ giữ lấy. Nay có ai lớn hơn vua Thế Tổ phê giấy bán rạch ấy th́ các ngươi hăy cam chịu. Con nếu ai nhỏ hơn vua đứng ra phê giấy bán rạch ấy th́ có chem đầu nó cũng không sao!
Được tri phủ đứng về phía ḿnh, nhân dân địa phương nổi lên chống người Hoa kiều vừa đến chiếm rạch Lang Thé. Hai bên giành nhau, tám người Hoa kiều bị đánh chết. Nhiều người dân bị bắt khai rằng sở dĩ có cuộc tranh đấu ấy v́ lời xữ của tri phu? Bùi. Bố chánh Truyên căn cứ vào đó cho lính bắt đóng gông Bùi Hữu Nghĩa và giải về Gia Định. Tổng đốc Uyển và Bố chánh Truyện c̣ dâng sớ về Kinh đô buộc cho Bùi vao tội chết v́ đă kích dân làm loạn và giết người.
Đứng trước nỗi oan của chồng, bà Nguyễn Thi. Tồn không ngại đường xa nguy hiểm chèo ghe bầu ea Huế đánh trống Đăng Văn để xin minh xét cho chồng.
Khi sự thực được phanh phui, vua Tư. Đức phê: "Tha tội tử h́nh cho Bùi Hữu Nghĩa, song phải quân tiền hiệu lực, lập công chuộc tội".
Nghe có người đàn bà thương chồng đến thế, bà Từ Dũ - mẹ vua Tư. Đức - cho người mời bà thủ khoa vào Nội khen ngợi và ban cho một tấm biển đề "Liệt phụ khả gia".
Cứu được chồng bà thủ khoa chèo đ̣ trở lại quê nhà. Ít lâu sau, có lẽ v́ mệt nhọc sau một chuyến đi dài trên biển, bà thủ khoa ngoạ bịnh và mất ơ? Biên Hoà. Ở xa nghe tin Vợ mất ông Bùi Hữu Nghĩa rất đau khổ. Hôm về nhà ông làm một bài văn tế, trong bài văn có mấy câu nhắc đến sự việc bà thủ khoa đă ra đến Huế đánh trống Đăng Văn để kêu oan cho ông.
"Nơi kinh quốc mấy hồi trống dóng, biên bạch này, oan ức nọ, đấng hiền lương mắt thấy hẳn đau ḷng;
Chốn tỉnh đường một tiếng thét vang, hẳn ḥi lẽ chánh lời nghiêm, lũ bằng đằng tay nghe đều mất vía".
Sưu Tầm.
Sửa lại bởi thienkhoitimvui : 01 January 2005 lúc 12:24pm
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
thienkhoitimvui
Hội viên
Đă tham gia: 30 November 2004
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2445
|
| Msg 2 of 3: Đă gửi: 01 January 2005 lúc 12:48pm | Đă lưu IP
|
|
|
SỰ TÍCH HAI BÀ TRƯNG
--------------------
Truyền thuyết VN - Hai Bà Trưng
Hai Bà Trưng Trắc, Trưng Nhị là hai chị em ruột, con gái vi. Lạc tướng ở huyện Mê Linh (nay là vùng Sơn Tây cũ và tỉnh Vĩnh Phú), thuộc ḍng dơi Hùng Vương.
Hai Bà là những phụ nữ tài cao đức trọng và có đảm lược hơn người. Năm 19 tuổi, bà Trưng Trắc kết duyên cùng ông Thi Sách, con trai Lạc tướng huyện Chu Diên (nay là Hà Nam và Nam Hà), cũng là một người bất khuất, có ư chí quật cường.
Thuở ấy, dân ta sống dưới ách đô hộ của người Hán vô cùng cực khổ.
Nhà Đông Hán chia nước ta thành quận huyện. Đứng đầu mỗi quận là một viên Thái thú người Hán, c̣n dưới mỗi huyện phần lớn vẫn để các Lạc tướng người Việt trông coi, theo chính sách "dùng tục cũ mà cai trị".
Nhưng "dùng tục cũ" cũng chỉ là cái vỏ và chẳng được bao lâu. Bọn cai trị vốn ḷng tham không đáy, càng ngày càng vươn dài cánh tay xuống bên dưới bóp hầu bóp cổ dân ta. Nào xuống biển ṃ ngọc trai, lên rừng săn sừng tê, ngà voi. Rồi tô, thuế. C̣n chiếm cả đất lập trang trại. Lại độc chiếm luôn sản xuất và buôn bán muối...
Các Lạc tướng cũng bị đối xử tàn tệ. Hạch sách, ṿi vĩnh, cấm đoán, xỉ mắng đủ điều.
Hai gia đ́nh Lạc tướng thông gia với nhau , vốn căm thù sâu sắc bè lũ xâm lược, cùng nhau bàn định rồi chuẩn bị lực lượng, tập hợp dân chúng, rèn đúc vũ khí... Nhưng sắp đếùn ngày khởi nghĩa th́ công việc bại lộ. Thi Sách bị viên Thái thú Tô Định tàn ác, kẻ mới sang thay Tích Quang, giết chết.
Không hề nao núng, Hai Bà Trưng vẫn tiếp tục sự nghiệp mà Thi Sách đă để lại. Tháng 3 năm 40 (theo dương lịch), Hai Bà phất cờ khởi nghĩa ơ? Mê Linh.
Trước đó trên mọi miền đất nước, đă có những cuộc nổi dậy lẻ tẻ. Nay nghe tin hai Bà, vốn là ḍng Hùng Vương dấy nghiệp, đều nhất tề đứng lên, Mê Linh đă trở thành nơi tụ nghĩa của đồng bào cả nước.
Từ Mê Linh, nghĩa quân tiến đánh Luy Lâu (thuộc Thuận Thành, Hà Bắc) là thủ phủ của chính quyền Đông Hán ơ? Giao Chỉ. Thành Luy Lâu bị hạ, Tô Định phải cắt tóc cạo râu, ăn mặc giả làm con gái, t́m đường lẻn trốn về Nam Hải (thuộc Quảng Tây, Trung Hoa).
Từ Luy Lâu, nghĩa quân tiến đánh nhiều phủ huyện khác, phối hợp với lực lượng nổi dậy ở các địa phương. Bọn quan lại ơ? Đông Hán hoảng sợ, có nơi mới chỉ nghe tin nghĩa quân đang đến, đă phải bỏ lại cả của cải, ấn tín, giấy tờ... để cốt chạy tháo thân về nước.
"65 huyện thành", nghĩa là toàn bộ nước ta hồi đó đă sạch bóng quân xâm lược. Bà Trưng Trắc được tất cả các tướng sĩ và quân lính suy tôn lên làm vua, đóng đô ơ? Mê Linh. Bà Trưng Nhị và các tướng lĩnh khác đều được phong tước, chia nhau ra giữ các miền xung yếu. Hai năm liền, mọi người cả nước được miễn tất cả các khoản sưu thuế.
Đất nước độc lập, nhưng tính về so sánh lực lượng giữa ta và địch th́ hăy c̣n quá chênh lệch. Sau khi thống nhất Trung Hoa, tất cả các chư hầu xung quanh đều phải phục tùng nhà Hán, và đế chế Hán lúc bấy giờ ở vào thời kỳ thịnh đạt nhất của nó.
Tin Hai Bà Trưng khởi nghĩa và xưng vương đă làm chấn động cả vương triều Hán. Hán Quang Vũ vô cùng tức giận, lập tức hạ lệnh bắt các quận miền Nam (Trung Hoa) lo trưng tập binh mă, sắm sửa thuyền bè khí giới, sửa sang đường sá, tích trữ lương thảo... để chuẩn bị đánh chiếm lại nước ta.
Tháng 4 năm 42, vua nhà Hán phong Mă Viện làm "phục ba tướng quân" đem hai vạn quân cùng hai ngh́n thuyền xe, vừa thủy vừa bộ, từ Hợp phố (Quảng Đông) tiến thẳng vào vùng Lăng Bạc (Tiên Sơn, Hà Bắc). Mă Viện là viên tướng già có nhiều mưu gian kế hiểm, và thuộc vào loại sừng sỏ nhất của nhà Hán thời đó. Một tay y đă từng đánh dẹp người Khương và đàn áp các cuộc khởi nghĩa trong nước.
Hai Bà Trưng cùng các tướng lĩnh xuất phát từ Mê Linh xuống Lăng Bạc chống giặc. Tại đây một cuộc chiến đấu ác liệt đă diễn ra. Cuối cùng quân ta yếu thế hơn phải rút lui về Cẩm Khê (Yên Lạc, Vĩnh Phú). Mă Viện đem quân đuổi theo. Tại Cẩm Khê và các vùng lân cận lại diễn ra nhiều cuộc chiến đấu ác liệt nữa, kéo dài gần một năm sau. Hai bên đều bị hao binh tổn tướng. Nhưng quân giặc do đông hơn, lại có nguồn chi viện thường xuyên, c̣n quân ta lực lượng ít hơn, lại bị chặn các nẻo đường tiếp tế. Cuối cùng, do lực lượng quá chênh lệch, quân ta đă thất bại.
Khi chạy tới vùng cửa sông Hát, thấy không c̣n cứu văn nổi t́nh thế được nữa, Hai Bà Trưng thà chết chứ nhất định không chịu rơi vào tay giặc, đă cùng nhảy xuống sông tự tử. Đó là ngày mồng 6 tháng 2 Âm lịch, (Dương lịch là tháng 3 năm 43).
Các tướng lĩnh khác như các bà Lê Chân, Thánh Thiên, Bát Nàn... ở các mũi chiến đấu khác, khi sức cùng lực kiệt, cũng đều tự vận theo gương Hai Bà.
Cuộc khởi nghĩa chính đă thất bại, nhưng tại nhiều nơi khác, quân ta vẫn c̣n tiếp tục chiến dấu. Măi tới tháng 11 năm 43 Mă Viện vẫn c̣n phải mở đường qua Tạc Khẩu (Yên Mô, Ninh B́nh) để vào quận Cửu Chân (Bắc Trung Phần) đàn áp tướng Đô Dương.
Hai Bà Trưng là những hậu duệ trực tiếp của các vua Hùng, c̣n mẹ của Hai Bà, bà Man Thiện, cũng là cháu chắt bên ngoại của vua Hùng. Bà góa chồng sớm nhưng đă nuôi dạy hai con gái thành những trang anh hùng kiệt xuất, mở đầu cho lịch sử chống ngoại xâm vẻ vang của dân tộc. Khi hai con gái và con rể chuẩn bị khởi nghĩa, bà đă không quản đường xa mệt mỏi, đi lại khắp nơi để hẹn ước với nghĩa quân các địa phương. Cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng sở dĩ mau chóng thắng lợi là v́ các lực lượng trong nước đều nhất tề đứng đậy một lần, làm cho quân giặc trở tay không kịp. Với danh nghĩa là vợ một vi. Lạc tướng lẫy lừng, đă đảm đang quán xuyến mọi công việc sau khi chồng chết, nên lời nói của bà được mọi người trong nước tin tưởng và hưởng ứng nhiệt liệt.
Hiện nay ở làng Nam Nguyễn thuộc Huyện Ba V́ (Hà Tây) c̣n ngôi mộ của Bà mà mọi người trong vùng vẫn gọi là ma? Dạ. "Dạ" là tiếng Việt cổ, để chỉ một bà già được kính trọng.
Thiên Nam ngữ lục, áng sử ca dân gian cuối thế kỷ thứ 17, đă ghi lại lời Bà Trưng Trắc trên đàn thề trước nghĩa quân ơ? Mê Linh để chuẩn bị xuất trận như sau: Một xin rửa sạch nước thù Hai xin nối lại nghiệp xưa ho. Hùng Ba kẻo oan ức ḷng chồng Bốn xin vẹn vẹn sở công lênh này. Đó là tính chất chính nghĩa của cuộc khởi nghĩa, là ư chí nguyện vọng của cả dân tộc lúc bấy giờ.
Các tướng lĩnh trong cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng có rất nhiều, đặc biệt, phần lớn là các tướng nữ.
Theo điều tra chưa đầy đủ hiện nay ở nhiều làng thuộc Bắc Phần và Bắc Trung Phần có thờ thần Thành Hoàng nguyên là các tướng lĩnh của Hai Bà Trưng ngày trước như:
-Bà Lê Chân ơ? Hải Pḥng.
-Bà Bát Nàn ơ? Thái B́nh.
-Bà Thánh Thiên, Diệu Tiên, Vĩnh Huy, Liễu Giáp, A? Tắc, A? Di ơ? Hà Bắc.
-Bà Bảo Chân, Nguyệt Thai, Nguyệt Độ ơ? Hải Hưng.
-Vợ chồng Đào Lư, Nàng Tía, Quốc Nương, Khỏa Ba Sơn, Ông Đống, Ông Nà, ở ngoại thành Hà Nộị
-Chu Thước, Đỗ Năng Tế, Hoàng Đạo, Liên Quang Cai ơ? Hà Tâỵ
-Ba anh em ho. Trương ơ? Quảng Ninh.
-Năm mẹ con bà Lê Thi. Hoan ơ? Thanh Hóa, v.v...
Nhân dân Tày, Nùng ơ? Việt Bắc đến nay vẫn c̣n nhớ nhiều truyền thuyết về tổ tiên xưa của họ đă từng tham gia vào cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng.
Từ bao đời nay, Hai Bà Trưng đă trở thành biểu tượng cho ḷng yêu nước, ư chí quật cường bất khuất của toàn dân tộc.
Ở Hà Nội, Hà Tây, và nhất là ơ? Vĩnh Phú, đều có lập đền thờ Hai Bà.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
thienkhoitimvui
Hội viên
Đă tham gia: 30 November 2004
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2445
|
| Msg 3 of 3: Đă gửi: 01 January 2005 lúc 2:43pm | Đă lưu IP
|
|
|
CÔNG CHÚA CỐNG M̀NH:
An Tư là con gái út vua Trần Thái Tông. Ngày nay không c̣n ai biết nàng sinh và mất năm nào. Sách Đại Việt sử kư toàn thư chỉ ghi:
"Sai người đưa công chúa An Tư đến cho Thoát Hoan là có ư làm giảm bớt tai họa cho nước vậy".
Ngày ấy, khoảng đầu năm Ất Dậu (1285), quân Nguyên đă đánh tới Gia Lâm vây hăm Thăng Long. Thượng hoàng Thánh Tông và vua Nhân Tông đă đi thuyền nhỏ ra vùng Tam Trĩ, c̣n thuyền ngự th́ đưa ra vùng Ngọc Sơn để đánh lạc hướng giặc. Nhưng quân Nguyên vẫn phát hiện ra. Ngày 9/3, thủy quân giặc đă bao vây Tam Trĩ suưt bắt được hai vua. Chiến sự buổi đầu bất lợi. Tướng Trần B́nh Trọng lại hy sinh dũng cảm ở bờ sông Thiên Mạc. Trước thế giặc mạnh, nhiều tôn thất nhà Trần như Trần Kiện, Trần Lộng kể cả ḥang thân Trần ích Tắc đă mang gia quyến chạy sang trại giặc. Trần Khắc Trung được sai đi sứ để làm chậm tốc độ tiến quân của giặc không có kết quả. Trong lúc đó, cần phải có thời gian để củng cố lực lượng, tổ chức chiến đấu. Bởi vậy, Trần Thánh Tông bất đắc dĩ phải dùng đến kế mỹ nhân. Vua sai dâng em gái út của ḿnh cho Thoát Hoan. Công chúa c̣n rất trẻ. V́ nước, An Tư từ bỏ cuộc sống êm ấm, nhung lụa trong cung đ́nh, vĩnh biệt bè bạn để hiến dâng tuổi trẻ, đời con gái, kể cả tính mạng ḿnh. An Tư đă vào trận chỉ có một ḿnh, không một tấc sắt. Hiểu rơ nạn nước, cảnh ḿnh, nàng chấp nhận gian khổ, tủi nhục, kể cả cái chết.
An Tư đi sang trại giặc không phải với tư cách đi lấy chồng mà là vật cống nạp, dâng hiến, cũng là một người nội gián. Do vậy, sự hy sinh ấy thật cao cả. ở trại giặc, làm vợ Thoát Hoan, An Tư đă sống ra sao, làm được những ǵ, không ai biết. Nhưng tháng tư năm ấy quân Trần bắt đầu phản công ở hầu khắp các mặt trận khiến cho quân Nguyên đại bại, Thoát Hoan phải chui vào ống đồng trốn qua biên giới.
Sau chiến thắng các vua Trần làm lễ tế lăng miếu khen thưởng công thần, truy phong các tướng lĩnh. Nhưng không ai nhắc đến An Tư. Vậy, công chúa c̣n hay mất. Nàng được mang về Trung Quốc hay đă chết trong đám loạn quân. Trong cuốn "An Nam chí lược" của Lê Tắc, một thuộc hạ của Trần Kiện theo chủ chạy sang nhà Nguyên, sống lưu vong ở Trung Quốc có ghi:
"Trước, Thái tử (chỉ Thoát Hoan) lấy người con gái nhà Trần sinh được hai con".
Người con gái họ Trần này phải chăng là công chúa An Tư. Chưa có chứng cứ rơ ràng khẳng định điều ấy. Dù triều Trần và sử sách có quên nàng th́ các thế hệ đời sau vẫn dành cho nàng sự kính trọng, thương cảm. Khoảng trống lịch sử sẽ được lấp đầy bằng t́nh cảm của người đời sau.
Sưu tầm
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
|
|
Diễn đàn bị khoá)
Chủ đề: Nét Son Sử Sách
