| Tác giả |
|
Learner
Hội viên
Đă tham gia: 09 February 2006
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 673
|
| Msg 1 of 8: Đă gửi: 05 September 2006 lúc 7:00pm | Đă lưu IP
|
|
|
Người bệnh đái tháo đường: Nên ăn chia nhỏ bữa
15:13' 29/08/2006 (GMT+7)
(VietNamNet) - Chia nhỏ bữa với lựa chọn thành phần bột đường tiêu hóa và hấp thu chậm để kiểm soát đường huyết sau khi ăn của người bệnh đái tháo đường.
Theo TS Charles L.Baum, hiện tại người ta quan tâm hơn đến thành phần bột đường tiêu hóa và hấp thu chậm. (Ảnh: H.Cát)
Phóng viên VietNamNet đă có cuộc trao đổi với TS.BS Charles L. Baum, Phó chủ tịch Hội Y khoa, Giám đốc điều hành Viện Nghiên cứu Alexian Brothers, Mỹ, về “Những quan điểm mới trong dinh dưỡng liệu pháp trong điều trị bệnh đái tháo đường”.
- Thưa ông, quan điểm dinh dưỡng trước đây dành cho bệnh nhân đái tháo đường như thế nào khác với hiện nay như thế nào?
-TS.BS Charles L. Baum: Quan điểm về dinh dưỡng dành cho người đái tháo đường đă thay đổi theo thời gian. Trong quá khứ, người ta quan tâm nhiều đến thành phần tinh bột. Họ chỉ quan tâm nhằm khống chế số lượng tinh bột ăn vào hàng ngày. Hiện tại, ngoài số lượng ra, người ta quan tâm hơn đến vấn đề chất lượng của tinh bột. Chất lượng của tinh bột liên quan đến chỉ số sinh đường huyết và chỉ số tải đường huyết, kiểm soát mức đường huyết và giải phóng hormone insulin của cơ thể.
Các biến chứng của bệnh tiểu đường như: bệnh tim mạch, bệnh thận, bệnh lư vơng mạc, ... gốc cơ bản là tổn thương mạch máu. Bệnh đái tháo đường trước tiên sẽ gây tổn thương các vi mạch, làm tắc nghẽn các mạch ở các cơ quan nội tạng như đáy mắt, thận, kể cả bàn chân...
Ngoài việc thay đổi thói quen ăn uống và lười vận động, ở các nước phát triển, một yếu tố nữa làm tỷ lệ người mắc bệnh đái tháo đường tăng lên là do dân số ngày một già đi, tuổi thọ gia tăng.
Bên cạnh đó, trước đây người ta quan tâm giảm cholesterol với quan niệm cholesterol không tốt cho người bệnh. Nhưng bản thân cholesterol cũng có cholesterol tốt và cholesterol xấu. Gần đây, người ta nhận thấy có những chất béo, gọi là chất béo no hay chất béo băo ḥa c̣n nguy hiểm hơn cholesterol cho hệ tim mạch của những người bệnh đái tháo đường. V́ vậy, ngoài cholesterol, người ta c̣n hạn chế chất béo no hay chất béo băo ḥa, có nhiều trong thịt và mỡ động vật.
- Trong báo cáo của ông, v́ sao bệnh đái tháo đường tập trung nhiều nhất ở các nước châu Á?
- Báo cáo của tôi dựa vào số lượng. Châu Á là khu vực tập trung nhiều bệnh nhân đái tháo đường do dân số châu Á đông hơn. Dù sao đi nữa, tỷ lệ người mắc bệnh đái tháo đường ở châu Á cũng đang ngày càng tăng rất cao so với các nước khác. Lư do chính, kinh tế phát triển, lối sống thay đổi. Các thức ăn cổ truyền dần dần được thay thế bằng các thức ăn hiện đại như thức ăn nhanh (fast food). Cuộc sống ít vận động hơn, con người đi lại bằng xe hơi hay xe máy và hiếm khi đi bộ hay xe đạp.
Béo ph́ là một nguy cơ rất lớn đối với bệnh đái tháo đường. Hiện tại người ta cũng chưa có con số thống kê nào cho biết bao nhiêu người bệnh béo ph́ sẽ chuyển thành đái tháo đường. Nhưng người ta có con số thống kê rằng, ở các nước khác như châu Âu, Mỹ, 80% người bệnh đái tháo đường có dư cân và béo ph́. Dù chưa có công tŕnh nghiên cứu nào cụ thể, người ta cũng phỏng đoán 20 – 30% người mắc bệnh béo ph́ sẽ chuyển sang bệnh đái tháo đường.
Tuy nhiên về mặt văn hóa và lịch sử, tỷ lệ đái tháo đường ở châu Á vẫn c̣n thấp hơn các nước ở khu vực châu Âu. Thói quen ăn uống và tập tục sinh hoạt của người dân châu Á vẫn năng động hơn và ăn nhiều rau hơn, ít thịt và ít mỡ.
- Đối với bệnh đái tháo đường, Việt Nam đang phải đương đầu với vấn đề ǵ?
- Thức ăn nhanh và lười vận động... Đó là những nguy cơ đối với bệnh đái tháo đường ở Việt Nam hiện nay.
100% trẻ bị đái tháo đường ở lứa tuổi sớm đều mắc bệnh béo ph́. (Ảnh minh họa)
Ở Việt Nam, tôi không có số liệu chính xác về bệnh nhân đái tháo đường. Thông tin chung từ Hội Đái tháo Đường và Nội tiết Việt Nam tại hội nghị “Hội Đái tháo đường và Nội tiết mở rộng lần thứ IV – 2006”, cách đây 20 – 30 năm, tỷ lệ đái tháo đường tưp 2 ở Việt Nam rất thấp, nhưng hiện nay thống kê khoảng 4% dân số Việt Nam mắc bệnh đái tháo đường. Đặc biệt, người ta đă phát hiện ra các trường hợp đái tháo đường trên trẻ em.
Thức ăn nhanh và lười vận động là nguyên nhân chính và duy nhất dẫn đến bệnh đái tháo đường ở trẻ em. 100% trẻ bị bệnh đái tháo đường ở lứa tuổi sớm do mắc bệnh béo ph́ hoặc các bệnh về rối loạn chuyển hóa. Theo kinh nghiệm của tôi, những ca sớm đă xuất phát từ trẻ ở độ tuổi 4 - 5. Nhưng tỷ lệ nhiều nhất vẫn là trẻ em ở độ tuổi 14 - 15.
- Như vậy, chúng tôi nên ăn uống như thế nào, khi người Việt Nam có đến 3 bữa ăn trong ngày và chủ yếu là dùng cơm?
- Vấn đề không phải là ăn gạo hay là ăn bánh ḿ làm tăng đường. V́ gạo và bánh ḿ đều là dạng bột cả, nên sau khi sử dụng, lượng đường trong cơ thể đều tăng. Tuy nhiên, ở các nước như Mỹ, tổng số năng lượng của bánh ḿ đưa vào cơ thể ít hơn tổng số năng lượng do cơm gạo. Người Mỹ ăn bánh ḿ ít hơn người Việt Nam ăn cơm. Thành phần bánh ḿ trong bữa ăn của người Mỹ ít hơn thành phần cơm của người Việt.
Cho nên chỉ cần chúng ta giảm bớt lượng cơm trong bữa ăn hàng ngày th́ chúng ta có thể cân bằng năng lượng.
- Thông thường, chúng ta có ba bữa ăn trong một ngày: sáng, trưa và chiều. Nhiều chuyên gia khuyên chúng ta nên tập trung vào các bữa ăn sáng và ăn trưa. Người bệnh đái tháo đường cũng sẽ áp dụng như vậy?
- Bữa ăn và số lượng bữa ăn cực kỳ quan trọng đối với bệnh nhân đái tháo đường và các bệnh nhân có di căn. V́ nó liên quan đến năng lượng mà bệnh nhân hấp thụ trong một ngày. Dĩ nhiên ăn càng ít càng tốt, b́nh quân 1.500 kcal/ngày và tùy thuộc vào cách sống, công việc của bệnh nhân. Chia nhỏ bữa ăn ra th́ sẽ tốt hơn khi lượng đường trong máu sau khi ăn tương đối ổn định hơn. Cho dù chế độ dinh dưỡng thay đổi theo quan điểm mới với các tinh bột hấp thụ chậm, nhưng nếu buổi sáng ăn ít, buổi trưa nhịn ăn và dồn cho buổi tối th́ chỉ số đường huyết trong máu vẫn sẽ tăng đột ngột và nguy hiểm.
- Xin cảm ơn ông
Hương Cát
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
Learner
Hội viên
Đă tham gia: 09 February 2006
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 673
|
| Msg 2 of 8: Đă gửi: 12 September 2006 lúc 4:05am | Đă lưu IP
|
|
|
Bệnh tiểu đường
Bác Sĩ Hoàng My
Trong một phiên trực tôi gặp một người nữ bệnh nhân xuất thân từ vùng Đông Âu sống lâu năm ở nước Đức và đă đi làm từ 21 năm trong một xưởng hăng ở Berlin. Bà ta bị một ung nhọt ở ḷ̣ng bàn chân và lượng đường trong máu lên đến trên 300 mg%. Bà ta biết là ḿnh bị bệnh tiểu đường trên 5-6 năm nay và đang được bác sĩ gia đ́nh ( Hausarzt) theo dơi và điều trị. Bà ta cũng biết là mỗi ngày phải uống 2 viên thuốc, nhưng không biết tên thuốc là ǵ.
Khi được hỏi về vấn đề ăn uống thi bà ta tỏ ra bẽn lẻn và nói rằng "tôi biết là tôi phải ăn kiêng, nên ăn rất ít nhưng đường trong máu lúc nào cũng cao". Và rút ra trong túi một cuốn sổ tay do bác sĩ gia đ́nh cấp, trong đó có ghi rỏ tên thuốc và lượng đường trong máu hàng tháng được đo.
Đây không phải là lần đàu tiên tôi gặp một người bệnh gặp khó khăn trong bệnh tiểu đường. Nhiều người Đức lớn tuổi và có cả người Việt Nam bị bệnh nầy và phần lớn có mặc cảm như ḿnh bị phạm tội tham lam ăn uống nên mới bị bệnh.
Bệnh tiểu đường là một loại bệnh do sự rối loạn biến dưỡng chất đường và tinh bột, mà nguyên nhân chính là do thiếu chất tuyến nội tiết Insulin. Insulin là một chất Hormon được tiết ra từ tủy tạng ( lá mía-Pankreas). Tủy tạng hay là Pankreas là một cơ quan nhỏ nằm dưới và phía sau của dạ dày. Tuyến Insulin được tiết vào máu và có nhiệm vụ biến dưỡng và lưu trữ chất đường và tinh bột trong máu để cất vào kho chứa dự trữ trong gan và các bắp thịt. Khi thiếu chất Insulin thi lượng đường trong máu sẽ không được biến dưỡng mà bị loại bỏ ra theo nước tiểu. Đó là lư do tại sao bệnh thiếu Insulin mang cái tên là tiểu đường.
Người bệnh có triệu chứng khởi đầu thường là mệt mỏi, nhức đầu, chóng đói và đặc biệt là khát nước (có người uống cả 4 lít nước một ngày mà vẫn c̣n khát), đi tiểu nhiều và bị gầy ốm đi. Bị bệnh lâu năm mà không được điều trị hữu hiệu, sẽ thường bị bệnh nhiễm trùng, dặc biệt là nhiễm trùng đă sinh ung nhọt khó lành ở chân, bàn chân và ḷ̣ng bàn chân. Ngoài ra c̣n bị xơ cứng mạch máu sinh ra cao áp huyết, nghẽn mạch máu tim, nghẽn động mạch ở chân tay, suy hóa chức năng thận, mắt kém (Retinopathie), thiếu hoặc mất cảm giác ở tay và chân (đi không vững ví như bị lót một lớp bông g̣n dưới ḷ̣ng bàn chân, đi không có cảm giác chân đụng mặt đất).
Nguyên nhân của sự thiếu chất Hormon Insulin được chia làm 2 loai chính.
1- loại thiếu Insulin thực sự.
Vi mắc bệnh tiểu đường di truyền, có thể tự tạo ra một chất kháng thể tự hũy diệt các tế bào tạo Insulin trong tũy tạng gọi là Typ I Diabetes. Chiếm 10% số người bệnh.
Đa số c̣n lại là Typ II Diabetes do giảm thiểu chức năng của Hormon Insulin, chất Insulin tuy vẫn được tiết ra nhưng chỉ nằm trong máu mà không c̣n đủ khả năng để biến dưỡng chất đường và tinh bột trong máu nữa ( Insulinresistenz).
2- loại thiếu Insulin do những yếu tố khác :
sưng tũy tạng kinh niên
rối loạn tuyến nội tiết khác ảnh hưởng lên sự tiêt Insulin
sử dụng thuốc bừa bải (Cortison...)
bệnh suy dinh dưỡng tạo ra hư hỏng chức năng của tế bào tạo ra Insulin trong tũy tạng
Chữa trị :
Để chữa trị bệnh tiểu đường người bệnh phải thực sự am hiểu về căn bệnh và nắm vững về vấn đề ăn kiêng. Ăn kiêng không có nghĩa là chỉ ăn ít mà là ăn đúng và điều độ. Hoàn toàn cấm ăn đường, chỉ nên ăn thịt nạc, cá; quan trọng nhất là số lượng chất tinh bột (trong gạo cơm, bánh, đồ ngọt ...) có người quan niệm ăn kiêng là chỉ ăn cơm với thịt kho là đủ, nhưng số lượng cơm ở đây rất quan trọng cũng như số lượng đường nêm trong thịt kho.
Ăn kiêng v́ bệnh tiểu đường đặt trọng tâm vào lượng tinh bột. Người bệnh tiểu đường được ăn trung b́nh từ 12 đến 16 BE, BE được viết tắt từ chữ Broteinheit, và được chia ra ăn sáng 8.00 giờ từ 2-3 BE, ăn quá sáng ( khoảng 10.00 giờ) 1 BE, ăn trưa 3-4 BE, ăn quá chiều khoảng 16 giờ 2-3 BE, ăn tối 3-4 BE và ăn quá muộn khoảng 21 giờ 1 BE. 1 BE tương ứng với 15 gr gạo (chưa nấu thành cơm) hoặc Ỏ ổ bánh mỳ con hoặc Ỏ trái chuối, hoặc 1 ly sữa ... Người bệnh tiểu đường nên treo trong bếp 1 bảng liệt kê về BE và 1 cái cân nhỏ để cân đồ ăn.
Trọng lượng cơ thể cũng rất quan trọng để điều trị bệnh, người bệnh phải giữ cơ thể ở mức nặng lư tưởng. Ngày nay trọng lượng lư tưởng của cơ thể được tính theo tỷ số BMI ( Body Mass Index)
BMI = Trọng lượng cơ thể (Kg) : Diện tích cơ thể ( bề cao x bề cao = m²)
Trọng lượng lư tưởng nam ở BMI 20- 25 kg/m²
BMI trên 25 kg/m² gọi là mập, trên 40 kg/m² gọi là béo quá cỡ
BMI dưới 20 kg/m² gọi là ốm, dưới 18 kg/m² gọi là thiếu dinh dưỡng.
Hoạt động cơ thể cũng là một yếu tố quan trọng trong việc điều trị bệnh. Tránh ngồi nhiều trước Ti vi hoặc Computer. Nên đi Fitness Studio, đi bơi, đi jogging (chạy bộ) hoặc đơn giản nhất là siêng lau dọn nhà cửa.
Thuốc men và đi khám bác sĩ thường xuyên để kiểm tra đường máu huyết áp, thử máu, khám mắt Ẩ. cũng là những điều tuyệt đối cần thiết.
Về thuốc th́́ có Insulin ( chỉ có thuốc chích) hoặc các loại thuốc uống để tŕ hoăn việc hấp thụ đường qua niêm mạc ruột (Acarbose); tŕ hoăn việc tái tạo đường trong gan và tăng sự hấp thu đường vào bắp thịt (Metformin); hoặc kích thích tế bào tiết ra Insulin ( Sulfonylharnstoffe = Glibenclamid, Glimepirid..) Tóm lại nếu đường trong máu lúc buổi sáng bụng đói trên 140 mg% là rỏ ràng bị bệnh tiểu đường. Mục đích điều trị là đem đường máu lúc bụng đói hoặc 2 tiếng sau khi ăn xuống dưới mức 130mg%.
Khi đường trong máu tăng người bệnh không cảm thấy đau đớn ǵ mà chỉ bị những hậu quả lâu dài của lượng đường máu tăng như áp huyết cao, kém mắt hư thận, nghẽn mạch máu tim và mạch máu chân tay. Nhiều khi chỉ cần xuống kư ( đưa BMI về 20-25 kg/qm²) và ăn kiêng (ăn nhiều bữa, đúng theo bảng BE) là đủ. Ở đây cũng cần nhấn mạnh về món thịt cá kho kiểu VN thường có đường nêm vào cho nên không được ăn. Về thuốc men có khi phải chích có khi chỉ uống thuốc, có khi vừa chích vừa uống. Nếu đường trong máu giảm dưới 50 mg% cũng rất nguy hiểm. Đường trong máu giảm khi người bệnh bỏ bữa ăn (v́ cơ thể không có đường dự trữ như người b́nh thường) hoặc dùng quá liều lượng thuốc trị bệnh tiểu đường, hoặc v́ uống rượu mà không ăn.
Khi đường máu dưới 50 mg% người bệnh bị choáng váng, toát mồ hôi lạnh, có khi bị xỉu hoặc lên kinh giật. Cho nên người bị tiểu đường lúc nào cũng phải mang trong người một thẻ tiểu đường ghi rỏ tên thuốc và tên Bác Sĩ điều trị, để khi bị xỉu dọc đường người ta có thể mau t́m ra được nguyên nhân để sự điều trị được tiến hành nhanh chóng hơn.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
Learner
Hội viên
Đă tham gia: 09 February 2006
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 673
|
| Msg 3 of 8: Đă gửi: 12 September 2006 lúc 4:09am | Đă lưu IP
|
|
|
Chọn thức ăn phù hợp cho người bệnh tiểu đường
Nhiều bệnh nhân tiểu đường thường băn khoăn v́ chế độ ăn quá khắt khe. Trong các bữa tiệc chỉ có dự mà không dám ăn, cuộc sống ẩm thực không c̣n ǵ là thú vị nữa... Thế nhưng, theo các bác sĩ, không hẳn phải bi quan đến như vậy...
Chọn thức ăn để giữ đường huyết ổn định
Theo bác sĩ Ngô Văn Quỹ và bác sĩ Nguyễn Thị Kim Hưng (Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng thành phố), ăn uống phù hợp giúp giữ được tỷ lệ đường huyết ổn định, không lên xuống bất thường; giữ cho các chất béo trong máu ở mức độ vừa phải, pḥng ngừa được các bệnh về tim mạch, cao huyết áp, béo ph́,... Đối với bệnh nhân tiểu đường phụ thuộc insuline (tưp 1), sau bữa ăn, tỷ lệ đường huyết sẽ tăng lên nên thường được giải quyết bằng phương pháp tiêm insuline (trước khi ăn) và dùng một lượng thực phẩm bổ sung phù hợp. Người bệnh chỉ nên sử dụng đường trong các món nấu nướng như: canh chua, kho cá, thịt, pha nước mắm,... hoặc chỉ nửa muỗng cà phê trong tách cà phê sáng.
Nên ưu tiên sử dụng chất bột đường phức tạp như đậu, khoai, gạo, ḿ, nui, các loại rau xanh và trái cây ít ngọt. Các chất này được cơ thể hấp thu chậm, không làm tăng đường huyết và nhiều chất xơ cần thiết.
Trong số những người bệnh tiểu đường, có đến 2/3 bệnh nhân không phụ thuộc insuline (tưp 2) và cũng là những người mập ph́, có số cân nặng dư thừa, một điều không tốt cho sức khỏe.
Theo các bác sĩ, chỉ riêng việc giảm cân đă là cách điều trị có hiệu quả, không cần dùng đến thuốc hoặc dùng với liều lượng rất ít và chỉ trong thời gian ngắn. Trong chế độ ăn giảm cân, người bệnh tăng cường lượng rau xanh, trái cây ít ngọt, thịt nạc thay cho cơm và các thức ăn chiên, quay; nên uống các loại nước trái cây, sữa đă lọc bỏ bơ, cà phê đen không đường... Tuy nhiên, luyện tập thể dục ở mức độ vừa phải (đi bộ, lao động hằng ngày, chạy xe đạp, bơi lội,...) cũng giúp hỗ trợ đáng kể trong việc điều trị bệnh tiểu đường.
Có thể chủ động thay thế các món ăn
Theo bác sĩ Kim Hưng, người bệnh tiểu đường cần biết cách tổ chức các bữa ăn cho ḿnh và cho cả gia đ́nh. Đừng để gia đ́nh phải “chịu đựng” v́ chế độ ăn kiêng của ḿnh. Hơn nữa, cách ăn uống của người tiểu đường cũng là cách ăn uống tốt nhất cho tất cả mọi người trong gia đ́nh. Có đến hàng trăm, hàng ngh́n món ăn khác nhau để ta lựa chọn và thay đổi.
Khi đi ăn tiệc hay công tác, người tiểu đường nắm được những nguyên tắc chính trong chế độ ăn uống sẽ dễ chủ động trong việc chọn món ăn phù hợp. Những thức ăn thông dụng nhất có thể xem là “thức ăn mẫu” và được chọn trong các bữa ăn hằng ngày ở nước ta là: cơm - thịt heo nạc - rau xanh - dầu ăn. Khi đă xác định số lượng calo phù hợp với nhu cầu hằng ngày của ḿnh (2.000 calo cho người lao động nhiều, người bệnh suy kiệt, phụ nữ mang thai; khoảng 1.600 calo cho người làm việc nhẹ, người đang thực hiện giảm cân,...) th́ người bệnh có thể thay thế hàng trăm món khác vào “công thức mẫu” trên -
Điều mà xưa nay nhiều người bệnh vốn không biết hoặc “thà nhịn chứ không dám ăn mạo hiểm”. Đối với cơm, ta có thể thay thế bằng xôi, bún, nui luộc, bánh phở, bánh canh, bánh cuốn, khoai lang, khoai ḿ, khoai môn, bánh ḿ, bánh chưng, ḿ ăn liền,... Trong khi đó, thịt nạc có thể thay thế bằng: thịt ḅ, cá nạc, lươn, gà, chim, tôm tép tươi, ếch, cua, tàu hũ, trứng, chả lụa, tim, gan, nghêu, ṣ, sữa ḅ, sữa đậu nành. Dầu ăn có thể chọn đậu phộng, mè, nước cốt dừa, ít mỡ heo... Về rau, người bệnh có thể chọn: rau muống, bồ ngót, mồng tơi, rau dền, rau cải, cà tím, cà rốt, mướp, khổ qua, dưa leo, củ cải trắng, đậu bắp,...
Nhiều bác sĩ khuyên nên dùng nhiều rau xanh trong ngày nếu thích, có thể hơn mức 400g (tương đương 2-3 bó rau). Ở trái cây, người bệnh có thể chọn các loại: đu đủ, dưa hấu, chuối già, chuối sứ, cam, quít, xoài, chôm chôm, thanh long, táo, bưởi, ổi, mận, vú sữa...
Tuy nhiên, người tiểu đường nên chia số lượng thức ăn trong ngày ra làm 4 hay 6 bữa, phù hợp với nếp sống và thời gian sinh hoạt, làm việc. Thông thường, chia 2/3 lượng thức ăn vào 3 bữa chính: sáng, trưa và chiều. Số c̣n lại dùng giữa các bữa chính và tối trước khi đi ngủ. (SKĐS)
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
Learner
Hội viên
Đă tham gia: 09 February 2006
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 673
|
| Msg 4 of 8: Đă gửi: 12 September 2006 lúc 4:15am | Đă lưu IP
|
|
|
Bệnh tiểu đường
Tiểu đường là một bệnh măn tính khá phổ biến hiện nay, có xu hướng tăng cao, đặc biệt ở người cao tuổi, có thể gây ra nhiều biến chứng để lại hậu quả là tàn phế hoặc tử vong. Ở Việt Nam, tính từ năm 1990, tỉ lệ tiểu đường tăng cao rơ rệt, trên 2% dân số, cho nên căn bệnh này trở thành một vấn đề thách thức và vô cùng quan trọng trong chương tŕnh chăm sóc sức khỏe ban đầu ở nước ta.
Khi nào chúng ta mắc bệnh tiểu đường?
Đây là một căn bệnh phát sinh do cơ thể sử dụng đường không hợp lư v́ thiếu INSULIN (chất được sinh ra bởi tuyến tụy, có vai tṛ quan trọng trong việc chuyển hóa và điều ḥa lượng đường trong máu), dẫn đến hàm lượng đường trong máu vượt quá chỉ số b́nh thường. Khi ở hai lần xét nghiệm liên tiếp mà hàm lượng đường trong máu lúc đói đều vượt quá 1,26g/lít th́ chúng ta có khả năng bị bệnh tiểu đường.
Bệnh tiểu đường có hai thể: tiểu đường phụ thuộc Insulin (tức là khi điều trị bắt buộc phải dùng Insulin) và tiểu đường không phụ thuộc Insulin (khi điều trị có thể không cần dùng Insulin), thể này thường gặp ở trên 90% bệnh nhân tiểu đường và đây là thể cần phải đáng t́m hiểu.
Bệnh tiểu đường hay xảy ra ở lứa tuổi trung niên (từ 40 tuổi trở lên), những người có nguy cơ cao là người: béo ph́, cao huyết áp, máu nhiễm mỡ, rối loạn mạch vành… Một số nghiên cứu gần đây cho thấy: khi trẻ sơ sinh cân nặng trên 4 kg th́ nguy cơ tiểu đường cao hơn. Điều khó khăn cho chúng ta là trong nhiều trường hợp, bệnh tiến triển âm thầm, khó phát hiện, chỉ đến khi t́nh cờ thử máu hay khi bệnh đă có biến chứng.
Do vậy, lưu ư khi có các triệu chứng như: kiến hay ruồi bu nước tiểu; ăn nhiều, luôn khát nước, mắt mờ, cơ thể mệt mỏi, vết thương dễ bị nhiễm trùng, lâu lành; tê ngứa hay mất cảm giác ở tứ chi. Sau những triệu chứng này cần được chẩn đoán bằng các xét nghiệm định lượng: đường trong máu lúc đói; đường trong máu 2 giờ sau ăn; đường trong nước tiểu.
Nếu không được phát hiện sớm, bệnh tiểu đường sẽ để lại nhiều biến chứng nguy hiểm như: đục thủy tinh thể dẫn đến mù đột ngột; teo cơ, mất cảm giác, liệt các dây thần kinh sọ năo, có thể gây bất lực ở nam giới; nhồi máu cơ tim, đột quỵ; suy thận; cứng khớp; ngoài ra bệnh c̣n gây một số biến chứng ở phổi như: lao phổi hay nhiễm nấm đường sinh dục, trong những trường hợp nặng có thể gây tử vong.
Người bệnh cần có bác sĩ chuyên khoa theo dơi để được hướng dẫn chế độ ăn uống và tự chăm sóc hợp lư; trên 30% bệnh nhân chỉ cần ăn kiêng đúng phương pháp th́ có thể kiềm hăm được bệnh. Người bệnh cần tuyệt đối không dùng đường mía và các thức ăn chứa nhiều đường, ăn hạn chế tinh bột và các sản phẩm được chế từ tinh bột, hạn chế các loại trái cây có nhiều vị ngọt như: đu đủ, mít, nhăn,…; tăng cường sử dụng các loại rau, chất đạm, các loại đậu, cá, trứng và các loại dầu thực vật. Người bệnh có thể ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày nhưng phải đủ no, đúng giờ và nếu quá thèm ngọt có thể dùng các loại đường dành cho người bị tiểu đường.
Điều quan trọng là bệnh nhân phải có một chế độ lao động và rèn luyện thân thể một cách hợp lư, vừa sức, tăng cường tập dưỡng sinh, đi bộ, tuyệt đối không chơi những môn thể thao có thể gây hạ đường huyết đột ngột như: bơi lội, leo núi, nhào lộn… và không nên tự ư dùng thuốc nếu chưa có sự hướng dẫn của bác sĩ, giảm bia rượu.
Người bị tiểu đường có thể ví như một diễn viên xiếc đi trên dây, có thể ngă bất cứ lúc nào nhưng nếu biết cách giữ quân b́nh đừng để đường huyết lên cao hay xuống thấp quá th́ có thể đi hết quăng đời một cách an toàn.
DS Ngọc Ḥa
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
Learner
Hội viên
Đă tham gia: 09 February 2006
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 673
|
| Msg 5 of 8: Đă gửi: 12 September 2006 lúc 4:23am | Đă lưu IP
|
|
|
Thể Thao và Chế Độ Ăn Chay
Giúp Ngăn Ngừa Bệnh Tiểu Đường
Tâm Diệu
Theo Học Viện Quốc Gia Bệnh Tiểu Đường-Tiêu Hóa và Thận (the National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases), một chương tŕnh luyện tập thể dục đều đặn kết hợp với một chế độ ăn chay có thể giảm 58% nguy cơ bị bệnh tiểu đường loại II và tỏ ra hiệu quả hơn việc uống thuốc. (1)
Sự quan trọng của chế độ ăn uống và tập thể dục nhằm pḥng ngừa bệnh tiểu đường đă từng được nhắc đến, nhưng lần đầu tiên các kết quả khả quan đă đạt được sau cuộc thử nghiệm 3.234 người tại Hoa Kỳ trong ba năm. Những người t́nh nguyện, đều bị chứng rối loạn đối với đường glucose (impaired glucose intolerance), báo trước căn bệnh tiểu đường loại II và bị chứng mập ph́. Họ tuân theo chế độ ăn chay và luyện tập thể dục mỗi ngày ba mươi phút, đă sụt từ 5 đến 7% trọng lượng cơ thể và giảm 58% nguy cơ bị tiểu đường. Những người đă sử dụng Glucophage, một loại thuốc trị bệnh tiểu đuờng, chỉ giảm 22% nguy cơ mắc bệnh. (1) Trong 80% các trường hợp, bệnh tiểu đường loại II có liên quan đến bệnh mập ph́. (2)
Được biết, bệnh tiểu đường xảy ra khi cơ thể con người mất khả năng sản xuất hoặc sản xuất không đủ chất insulin cần thiết hoặc sản xuất đủ nhưng không hoạt động b́nh thường. Chất insulin là một loại kích thích tố (hormone) có nhiệm vụ hộ tống chất đường đi vào bên trong các tế bào. Khi vắng mặt chất này, chất đường không thể vào trong các tế bào, và v́ thế đường phải được thải hồi ra ngoài qua đường tiểu, khi ấy con người cảm thấy mỏi mệt, khát nước, đi tiểu nhiều, và giảm trọng lượng.
Có hai loại bệnh tiểu đường. Tiểu đường loại I là loại phụ thuộc insulin và tiểu đường loại II không phụ thuộc insulin. Tiểu đường loại I (10%) khởi phát ở trẻ em và người lớn trẻ tuổi, nhưng cũng có thể khởi phát ở bất kỳ tuổi nào, loại này do cơ thể không thể tự sản xuất, hay sản xuất rất ít insulin; c̣n loại II thường chiếm đa số (90%) bệnh nhân tiểu đường, do cơ thể có đủ khả năng sản xuất chất insulin, nhưng insulin lại không hoạt động b́nh thường. Bệnh này thường xảy đến với những người mập trên 30 tuổi, và phần lớn gây nên bởi ăn uống và cách sống, nhưng cũng có thể do di truyền.
Bệnh tiểu đường là căn bệnh gây chết ngườt đứng hàng thứ ba tại Hoa Kỳ, mỗi năm giết chết 200 ngàn người và là nguyên nhân chính gây nên hư thận (kidney disease), hư vơng mạc mắt (retinopathy) và hư tim mạch (cardiovascular Disease). Theo thống kê cho biết, đa số các nước giầu có, tỷ lệ dân mắc bệnh tiểu đường loại II cao hơn những nước nghèo. V́ thế họ thường nói bệnh tiểu đường là một trong những căn bệnh nhà giầu. Ví dụ như ở Do Thái 6,7%, Italy: 6,7%, Hoa Kỳ: 6,6%, Saudi Arabia: 6,6%, trong khi đó ở Trung Hoa là 1,3%. Riêng ở Việt Nam, theo Bộ Y Tế Việt Nam cho biết, tỷ lệ bị bệnh tiểu đường ở Huế là 0,96%, ở thành phố HCM là 1,5%, và thành thị nhiều hơn nông thôn. (3)
Kết quả nghiên cứu của Học Viện Quốc Gia Bệnh Tiểu Đường-Tiêu Hóa và Thận nói trên cũng phù hợp với kết quả nghiên cứu của Bác sĩ James W. Anderson, M.D., giáo sư y khoa và dinh dưỡng học tại viện đại học University of Kentucky (4), và kết quả trị liệu bệnh tiểu đường loại II bằng cách ăn chay thuần túy và tập thể dục của các nhà khoa học thuộc Ủy Ban Y sĩ Trách Nhiệm Y Khoa Hoa Kỳ trước đây (5).
Điểm đặc biệt của phương pháp này là tiêu thụ một số lượng thật ít chất béo, dưới 10 phần trăm, nhiều chất xơ (60-70 grams mỗi ngày), không cholesterol và nhiều unrefined complex carbohydrate (khoảng 80%). (6) Khẩu phần ăn hàng ngày bao gồm rau trái tươi, gạo lức, đậu hạt và không dùng những loại thực phẩm tinh lọc như bột ḿ, bột bắp, bột gạo, pasta... Ngoài ra phải tập thể dục thường xuyên.
Ngoài yếu tố dinh dưỡng, cách sinh sống cũng có thể là nguyên nhân tạo nên hay góp phần vào bệnh tiểu đường. Tại Hoa Kỳ, theo thống kê cho biết những nhóm dân tộc thiểu số như da đỏ, da đen, dân gốc Hispanic và dân gốc Á Châu có tỷ lệ cao về bệnh tiểu đường loại II.
Các khoa học gia thuộc Viện Đại Học Cornell cho rằng, thay đổi môi trường sinh sống là nguyên nhân gây nên căn bệnh này trong cộng đồng thiểu số. Họ giải thích là những nhóm dân này có những nhiễm sắc thể di truyền giúp cho cơ thể chuyển hóa thực phẩm thành năng lượng chậm hơn nhóm dân da trắng.
Điều này cũng dễ hiểu, v́ những nhóm dân này có thể có một chế độ ăn uống không b́nh thường, bữa đói bữa no, trong một môi trường khó khăn, nên cơ thể tự động phản ứng lại bằng cách tiết kiệm thực phẩm, không cho chuyển hóa hết một lúc ra năng lượng, hầu giúp cho cơ thể tồn tại. Những nhóm dân này thuộc hạng mà y học gọi là biến thể chậm (slow metabolizer) ngược với người Hoa Kỳ da trắng thuộc loại biến thể nhanh (fast metabolizer).
Ngoài ra, các nhà khoa học cũng đă t́m thấy nơi những nhóm dân tộc thiểu số có những hiện tượng đối kháng insulin, tức những hiện tượng gây xáo trộn insulin, làm ngăn trở không cho đường vào các tế bào.
Đối với những người Việt Nam sống ở hải ngoại, trước đây v́ hoàn cảnh chiến tranh triền miên và khí hậu khắc nghiệt ở quê nhà, thường phải làm việc cực nhọc, ăn uống thất thường, lo lắng nhiều, nên sau khi sang Hoa Kỳ hay các nước Tây phương khác, bỗng nhiên thay đổi nếp sống với tiện nghi vật chất, ăn uống dư thừa, lại không hoạt động thể lực nhiều như ở Việt Nam, làm cái ǵ cũng có máy móc làm giùm, cũng “remote control” nên do đó dễ bị bệnh tiểu đường và tim mạch, v́ cơ thể cũng thuộc loại chuyển hóa năng lượng chậm như các dân tộc thiểu số khác. Các thức ăn đầy bổ dưỡng liên tục đưa vào cơ thể, không được chuyển hóa nhanh thành năng lượng nên ứ đọng, thế rồi sinh ra bệnh.
Cũng tương tự, dư luận trong cộng đồng Phật Giáo Việt Nam ở Hoa Kỳ cho biết có một số tăng ni ăn chay trường mà vẫn bị bệnh tiểu đường. Điều này cũng có thể hiểu được, nhưng trước hết phải nói ngay rằng ăn chay đúng cách và tập thể dục đều đặn chỉ có khả năng giảm nguy cơ lâm bệnh 58% mà thôi và nói một cách khác, những người ăn chay và tập thể dục này vẫn có thể bị bệnh như thường huống hồ là ăn chay không đúng cách và không tập thể dục và các vị tăng ni bị bệnh cũng nằm trong trường hợp này, không ai được đặc cách miễn bệnh tiểu đường. Việc một số sư và ni ăn chay trường bị bệnh tiểu đường loại II có thể là do các nguyên nhân sau đây:
(1) Ăn chay không đúng phương pháp
(2) Do sự thay đổi môi trường sống
(3) Không luyện tập thể dục hay luyện tập thể dục không đều đặn và không đủ liều lượng
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
|
|
Learner
Hội viên
Đă tham gia: 09 February 2006
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 673
|
| Msg 6 of 8: Đă gửi: 12 September 2006 lúc 4:26am | Đă lưu IP
|
|
|
DO ĂN CHAY KHÔNG ĐÚNG PHƯƠNG PHÁP
Ăn chay để ngăn ngừa bệnh tim và tiểu đường, theo các nhà khoa học Hoa Kỳ cho biết là phải thật ít chất béo (dưới 10 phần trăm), nhiều chất xơ (60-70 grams mỗi ngày), không cholesterol và nhiều unrefined complex carbohydrate (khoảng 80%). Khẩu phần ăn hàng ngày bao gồm rau trái tươi, cơm gạo lức, đậu hạt và không dùng những loại thực phẩm tinh lọc như cơm gạo trắng, bột ḿ, bột bắp, bột gạo, pasta..v..v...
Theo bác sĩ Monroe Rosenthal, M.D., Giám đốc Y Khoa chương tŕnh Pritikin Program ở Santa Monica bang California Hoa Kỳ, "chất béo là nguyên nhân chánh của bệnh tiểu đường, càng nhiều chất béo trong chế độ dinh dưỡng càng làm khó khăn cho insulin đưa đường vào trong tế bào. Insulin hoạt động dễ dàng trong điều kiện ít chất béo."
Ngược lại, ăn chay theo lối người Việt chúng ta ở hải ngoại không mấy giúp cho sức khỏe tốt, v́ dùng quá nhiều dầu để chiên xào, quá nhiều bột ngọt, đường, muối, thực phẩm chay biến chế và các thực phẩm tinh lọc.
Mặc dầu dầu thảo mộc không có chất cholesterol nhưng có lượng cao chất béo không băo hoà và khi chiên nhiều lần, có độ nóng lâu, dầu không băo ḥa sẽ trở thành loại dầu có đặc tính giống như băo ḥa mà người ta gọi là trans-fatty acids. Chất béo băo ḥa (saturated fat) và trans-fatty acids là những chất béo không tốt, làm gia tăng chất cholesterol xấu LDL và đồng thời làm giảm cholesterol tốt HDL trong máu, do đó gia tăng mức nguy hiểm về bệnh tim mạch và đồng thời cũng làm cho chất insulin giảm hiệu năng hộ tống chất đường vào trong các tế bào.
Do đó, tốt nhất là giảm tối đa các chất béo, không nên chiên đậu hũ, nên luộc hay nấu canh, vừa giản dị lại vừa bổ, hoặc lâu lâu đổi bữa bằng đậu chiên và chỉ nên dùng một lần, rồi đổ đi. Nên dùng loại dầu canola hay olive oil, có bách phân chất béo băo hoà thấp nhất (4%) trong tất cả các loại dầu thảo mộc hiện nay có bán trên thị trường. Nếu dùng dầu để trộn xà lách th́ nên dùng dầu olive hay dầu faxseed oil, vừa thơm lại vừa tốt cho sức khỏe.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
Learner
Hội viên
Đă tham gia: 09 February 2006
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 673
|
| Msg 7 of 8: Đă gửi: 12 September 2006 lúc 4:27am | Đă lưu IP
|
|
|
DO SỰ THAY ĐỔI MÔI TRƯỜNG SỐNG
Cơ thể sinh lư của người Việt Nam chúng ta thuộc loại biến thể chậm. Khi c̣n ở quê nhà các tăng ni làm việc thể lực nhiều, công phu tu nhiều, lại ăn uống đơn sơ, bữa ăn chỉ là vài miếng đậu hũ chiên, xào hay kho mặn, vài miếng chao nhỏ, hay ăn với dưa chua, củ cải khô ngâm muối.
Dưới mắt nh́n của các nhà dinh dưỡng học là thiếu chất bổ dưỡng, nhưng cơ thể thuộc loại biến thể chậm, lại có công phu tu tập nên không sao, nay phải đổi sang một môi trường sinh sống mới, nhiều tăng ni phải đi làm sở Mỹ kiếm tiền, giảm giờ công phu và ăn uống theo phong hoá người Tây phương lấy bữa ăn tối làm chính.
Mặc dầu là ăn chay nhưng lại là thực phẩm chay chứa quá nhiều chất bổ dưỡng (nhiều chất béo, chất đạm, chất đường, muối và tinh bột) và sự hoạt động thể lực lại quá ít, mà cơ thể vẫn thói quen cũ (loại biến thể chậm), các chất bổ dưỡng dư thừa liên tục đưa vào cơ thể, không được chuyển hóa nhanh thành năng lượng nên biến thành mỡ, do đó dễ sinh ra bệnh tiểu đường và tim mạch.
Khi đề cập đến vấn đề này một nhà báo Phật tử ở quận Cam đă viết, "bữa ăn nào của hầu hết chư tăng ni hải ngoại đều là bữa tiệc, mà Phật tử nấu ăn toàn là thứ thiện chiến. Và khi chư tăng ni ăn ít hay không muốn ăn th́ sợ người nấu buồn. Và các bà cụ công quả này th́ cứ hối thúc Thầy “Thầy ơi, ăn giùm con đi.” v́ đây là ruộng phước của các bà cụ mà...".
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
Learner
Hội viên
Đă tham gia: 09 February 2006
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 673
|
| Msg 8 of 8: Đă gửi: 12 September 2006 lúc 4:30am | Đă lưu IP
|
|
|
KHÔNG TẬP THỂ DỤC HAY TẬP THỂ DỤC KHÔNG ĐỀU ĐẶN
Nguyên nhân thứ ba là các tăng ni thiếu tập thể dục hoặc nếu có th́ đi tập không đều đặn. Yếu tố đều đặn (consistency) quan trọng hơn yếu tố cường độ (intensity).
Các nhà khoa học cho biết tập thể dục bằng cách đi bộ nhanh trên treadmill hay ngoài trời đều đặn mỗi ngày ba mươi phút là tốt nhất, đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nhất. Luyện tập thể dục đều đặn làm máu lưu thông dễ dàng đến mọi chỗ trong cơ thể, chuyển vận ốc xy và các chất dưỡng sinh khác nuôi dưỡng các tế bào, tạo năng lượng hoạt động cho con người.
Luyện tập đều đặn cũng gia tăng tỷ trọng xương cốt, làm xương cốt cứng mạnh hơn, giảm áp xuất máu, giảm sự thành lập các cục máu và đồng thời có tác dụng gia tăng hàm lượng cholesterol tốt HDL và giảm chất béo triglycerides trong máu.
Đi bộ chậm hay trong Phật giáo gọi là thiền hành chỉ có lợi cho sự thư dăn tâm hồn mà không có tác dụng ǵ cho cơ thể nên không thể xem là tập thể dục được.
Tập thể dục đúng cách có nghĩa là tập đều đặn hàng ngày và tập với nhịp tim đập trong khoảng từ 65 đến 85 phần trăm nhịp tim đập tối đa. Nhịp tim đập tối đa được tính theo công thức: 220 trừ số tuổi. Thí dụ bạn 57 tuổi, nhịp tim đập tối đa của bạn là 220 -57 = 163. Do đó, khi bạn đi bộ trên máy treadmill hay đi bộ ngoài trời, nhịp tim đập của bạn phải được giữ trong khoảng từ 65% đến 85% nhịp tim đập tối đa 163 của ḿnh, tức là trong khoảng 106 đến 138 nhịp tim đập mỗi phút, theo cách tính như sau: (a) 65% x 163 = 106 (b) 85% x 163 = 138.
Khi luyện tập nên tập trung vào một đề mục nào đó, như theo dơi hơi thở vào ra, theo dơi bước chân đi hay quán tưởng một h́nh tượng tôn thờ tín ngưỡng hoặc một câu kinh. Chính sự tập trung tinh thần này cũng nâng cao hiệu quả tập luyện và là một lối thiền đi bộ tạo nên sự thư giăn tâm hồn. Các nhà nghiên cứu đă cho biết rằng tập luyện đều đặn hàng ngày với nhịp tim đập trong khoảng cho phép như trên đem đến kết quả cao nhất.
Tập luyện không đều đặn hay tập thấp hơn 65% hoặc cao hơn 85% đều không đạt kết quả mong muốn. Tập cao hơn nhịp tim đập tối đa c̣n có thể gây chấn thương hoặc tử vong, như trường hợp điển h́nh của hai tài tử bóng rổ Boston Red Sox Tony Conigliaro và Peter Maravich chết khi đang chơi bóng rổ và lực sĩ dă trường Jacques Bussereau chết khi đang chạy 1984 New York Marathon.
Nói tóm lại, luyện tập thể dục đều đặn hàng ngày ba mươi phút trong nhịp tim đập cho phép, cùng với chế độ dinh dưỡng chay đúng cách là những điều quan trọng nhất để ngăn ngừa bệnh tật. Nhiều người đă t́m thấy sức khỏe, hạnh phúc và sống lâu theo những nguyên tắc đơn giản đó.
Tâm Diệu
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
|
|
Diễn đàn bị khoá)
Chủ đề: Quan điểm mới về bệnh TIỂU ĐƯỜNG
