| Tác giả |
|
hiendde
Hội Viên
Đă tham gia: 02 May 2010
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2589
|
| Msg 541 of 1146: Đă gửi: 03 July 2010 lúc 10:45pm | Đă lưu IP
|
|
|
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
hiendde
Hội Viên
Đă tham gia: 02 May 2010
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2589
|
| Msg 542 of 1146: Đă gửi: 04 July 2010 lúc 9:42am | Đă lưu IP
|
|
|
HOA TRÔI TRÊN SÓNG NƯỚC
Đạt Ma tây lai truyền hà pháp
Lô hoa thiệp hải thủy phù phù
Tông Diễn thiền sư
Tạm dịch:
Đạt Ma truyền pháp ra sao?
Nhấp nhô trên biển một cành hoa trôi.
TIỂU SỬ TÁC GIẢ
Ni sư Satomi Myodo (tục danh là Satomi Matsuno) sinh năm 1896, trong một gia đ́nh nông dân nghèo tại Hokkaido. Không chấp nhận truyền thống cho rằng phụ nữ chỉ có thể là một vợ đảm, mẹ hiền; bà quyết tâm t́m thầy học đạo.
Trải qua nhiều khó khăn, tham cứu nhiều pháp môn nhưng bà vẫn không t́m được điều bà muốn. Bà đă tu theo Thần Đạo (Sinto), làm đồng cốt cho đền thờ Thánh Mẫu (Kami), và sau cùng chuyển qua tu thiền.
Mặc dù siêng năng tu học nhưng bà vẫn không tiến bộ bao nhiêu cho đến khi gặp Thiền sư Yasutani (Bạch Vân lăo sư). Dưới sự chỉ dẫn của vị này, bà đă kiến tánh (Kensho) và trở nên một trong những ni sư lỗi lạc nhất của Thiền tông Nhật Bản.
Bà đă đào tạo nhiều thế hệ học tṛ và có một tầm ảnh hưởng rất lớn trong giới t́ kheo ni của Nhật ngày nay. Bà qua đời vào năm 1978.
Cuốn hồi kư “Michi” (tạm dịch: Hoa trôi trên sóng nước) là cuốn sách nói về cuộc hành tŕnh t́m đạo đầy gian khổ kéo dài hơn 40 năm của tác giả.
Khi tạp chí Phật học Kyosho vừa khởi động loạt hồi kư này vào năm 1956, nó đă được các độc giả, nhất là độc giả phái nữ, say mê theo dơi.
Ḷng nhiệt thành và quyết tâm t́m đạo của bà là một tấm gương sáng cho tất cả những ai muốn bước chân vào cửa đạo.
Ngoài ra, sự chứng đắc của bà đă đánh đổ quan niệm cổ hủ cho rằng chỉ có phái nam mới có thể thành công trên con đường tu học mà thôi.
LỜI NÓI ĐẦU
Trong suốt bốn mươi năm tôi đă lang thang khắp Phù Tang t́m thầy học đạo. Tôi đă theo học với nhiều danh sư của các môn phái khác nhau nhưng không t́m được điều tôi muốn.
Điều tôi muốn là con đường đưa đến sự chấm dứt mọi đau khổ, một con đường đă được khám phá hơn hai ngàn năm trăm năm nay nhưng măi đến thời gian gần đây tôi mới ư thức được nó.
Có lẽ các bạn tự hỏi tại sao một người sinh trưởng trong một quốc gia sùng mộ đạo Phật như Nhật Bản lại không biết đến điều này? Quả thật như thế, mặc dù vẫn đi chùa, tụng kinh, niệm Phật nhưng tôi như người ngủ mê, không ư thức một chút ǵ về con đường thoát khổ này.
Giống như kẻ Cùng Tử trong kinh Pháp Hoa, có hạt châu quí trong túi áo mà không biết, cứ cam chịu cuộc sống nghèo hèn, th́ tôi cũng thế, cứ mê mải t́m kiếm hết thầy này đến thầy khác, hết lư thuyết này đến lư thuyết nọ.
May thay tôi đă gặp được Thiền sư Yasutani và được ngài hướng dẫn, nhờ đó tôi mới ư thức rằng cái khả năng giải thoát mọi sự đau khổ vốn vẫn sẵn có trong tôi mà tôi nào biết, cứ t́m kiếm măi tận đâu đâu.
V́ lẽ đó, tôi viết lại cuộc đời mấy chục năm gian nan t́m đạo này để mong những người vẫn c̣n đang mê mải t́m kiếm, hết thầy này đến thầy nọ, hết tông phái này đến lư thuyết kia, hăy mau chóng tỉnh ngộ, dừng lại, quay trở về với cái khả năng giải thoát sẵn có nơi ḿnh.
Tỳ Kheo Ni Satomi Myodo
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
hiendde
Hội Viên
Đă tham gia: 02 May 2010
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2589
|
| Msg 543 of 1146: Đă gửi: 04 July 2010 lúc 9:44am | Đă lưu IP
|
|
|
HOA TRÔI TRÊN SÓNG NƯỚC
CHƯƠNG MỘT
Tôi sinh ra đời vào năm Minh Trị thứ hai mươi tám (1896) trong một gia đ́nh nông dân tại Hokkaido. Cha tôi là một nhà nông trầm lặng, ít nói, suốt ngày chỉ biết cày sâu cuốc bẫm. Nếu cha tôi đă ít nói thỉ mẹ tôi c̣n ít nói hơn, bà là cái bóng của cha tôi, một người vợ chung thủy, một người mẹ hiền, và một nhà nông cần mẫn.
Tuy xuất thân là nhà nông nhưng tôi không phải là một đứa bé ngoan ngoăn, có tính thần trách nhiệm như những đứa trẻ nhà nông khác. Trái lại, tôi là một đứa bé lạnh lùng, ích kỷ, có tâm hồn nổi loạn.
Hiển nhiên một phần tính nết này bắt nguồn từ những chủng tử được huân tập trong nhiều đời nhiều kiếp, nhưng cũng một phần v́ đường lối giáo dục nghiêm khắc và hoàn cảnh khi đó nữa.
Vào lúc đó, chương tŕnh giáo dục bao gồm đức dục, trí dục và thể dục; nhưng đức dục được coi là quan trọng nhất. Các bài giảng về luân lư, đạo đức được chú trọng nhiều hơn những môn học khác. Những đứa trẻ như tôi được dạy bảo rất kỹ rằng “không được nói dối”, “phải lễ phép với mọi người”, “phải tuyệt đối kính trọng và vâng lời những người lớn tuổi”,v.v.
Không như những đứa bé khác, chấp nhận và tuân theo những qui luật này, tôi thường đặt câu hỏi tại sao lại phải như thế, v́ tôi thấy giữa lư thuyết và thực hành vẫn có điều ǵ không ổn. Tôi nhận thấy đa số người lớn tuổi chẳng mấy khi áp dụng các qui luật này nếu không muốn nói là đă hành động khác hẳn.
Họ thường hay nói dối, căi nhau, và có những hành động không đáng kính trọng chút nào. Thí dụ khi người chủ ruộng đến nhà đ̣i nợ th́ mẹ tôi sai tôi ra nói rằng cha tôi đi vắng, mặc dù tôi thừa biết rằng ông đang trốn ở vựa lúa sau nhà.
Vào dịp lễ lạc, dân làng tụ họp ăn uống, ai cũng cười nói vui vẻ. Họ trầm trồ khen ngợi những bộ áo kimono may thật đẹp, vừa vặn ôm sát người. Họ xuưt xoa khen những món ăn nấu thật vừa miệng không đầu bếp nào có thể sánh kịp. Thế nhưng khi tiệc tan, ai về nhà nấy, th́ những lời chê bai, mạt sát bắt đầu được khui ra.
Nào là mụ kia vừa già vừa xấu lại cứ tưởng ḿnh đẹp lắm, ăn mặc diêm dúa như con gái c̣n xuân. Nào là ông nọ nghèo kiết xác, nợ như chúa chổm thế mà lúc nào cũng khoe khoang tiền bạc đầy nhà. Đại khái những điều mâu thuẫn như thế xảy ra rất thường, không riêng ǵ trong gia đ́nh tôi mà cả trong những gia đ́nh mà tôi quen biết.
Ngay như vị thầy giáo “khả kính” hàng ngày thường khuyên học tṛ phải giữ ǵn lời ăn tiếng nói, tránh sa ngă vào các thói hư tật xấu như cờ bạc, rượu chè nhưng cuối tuần nào ông cũng có mặt ở nhà chứa bạc cuối xóm. Nhiều lúc tôi thấy ông mặt mày đỏ gay, quần áo xốc xếch, đi đứng lảo đảo v́ say rượu. Mỗi khi thua bạc, ông c̣n chửi rủa om x̣m không chừa một ai trong làng.
Có lẽ v́ thế nên một đứa bé vừa lên sáu lên bảy như tôi đă có thành kiến về các qui luật được gọi là luân lư, đạo đức này. Theo tôi, đó chỉ là những lư thuyết hay nhưng không thể áp dụng, nếu có th́ cũng chỉ áp dụng cho những đứa bé ngây thơ không biết nhận xét mà thôi. V́ đă có thành kiến như thế nên tính t́nh tôi ngày càng trở nên lạnh nhạt, khô khan và hay khinh thường các giá trị đương thời.
Tuy là một nhà nông nghèo nhưng cha mẹ tôi đă đặt nhiều hy vọng vào đứa con duy nhất là tôi. Ông bà dành dụm tiền để gửi tôi vào trường trung học trên tỉnh, cách làng khoảng 6 cây số. Lúc đó (1904) đường sá giao thông tại Hokkaido c̣n thô sơ lắm, từ làng lên tỉnh khoảng vài cây số đă là cả một chân trời cách biệt rồi.
Tôi thường phải rời nhà từ khi trời c̣n mờ sương trên những chuyến xe chở rau lên tỉnh. Khi tan học th́ trời đă xế chiều, tôi phải đi bộ băng qua mấy thửa ruộng mới về đến nhà. Cha mẹ tôi đặt việc học lên trên hết.
Ông bà khuyến khích tôi phải học thật nhiều nhưng v́ bận việc đồng áng, ít khi có cơ hội nói chuyện hay t́m hiểu nhiều về tôi nên càng ngày tôi càng lạnh lùng, độc lập, khác hẳn những đứa bé cùng tuổi trong làng.
Thời đại Minh Trị (Meiji) là một giai đoạn chuyển tiếp hết sức quan trọng của Nhật Bản. Giai đoạn canh tân năm 1868 chấm dứt chế độ Sứ Quân, băi bỏ chinh sách bế quan tỏa cảng và đưa Thiên Hoàng lên địa vi tối cao. Từ khi mở cửa biên giới, Nhật Bản thấy rơ ḿnh đang ở trong t́nh trạng suy kém về mọi phương diện trước sự tiến bộ quá nhanh của các cường quốc Tây phương.
Bài học Trung Hoa bị liệt cường xâu xé khiến các nhà lănh đạo Nhật Bản phải ban hành gấp rút ngay một chính sách cải cách hầu đưa quốc gia ra khỏi t́nh trạng suy thoái nguy hiểm này. Chính sách được áp dụng lúc đó là việc thay đổi toàn diện hệ thống giáo dục, thương măi, hành chánh, canh nông, để xây dựng một căn bản kinh tế vững mạnh.
Song song với chính sách này là việc đề cao tinh thần quốc gia, kỷ luật hóa đường lối làm việc, và thiết lập một căn bản quân sự pḥng khi quốc biến. Trường tôi theo học là một trường nữ trung học. Mục đích của các trường nữ trung học khi đó không chú trọng nhiều về việc phát triển kiến thức mà chỉ nhằm đào tạo nữ sinh trở nên những người “vợ đảm và mẹ hiền”.
Mỗi sáng, bà hiệu trưởng tập họp tất cả nữ sinh vào giảng đường để nghe bà thuyết giảng về bổn phận của người vợ và người mẹ. Bà nhắc đi nhắc lại rằng đó là “thiên chức” của phụ nữ, một phụ nữ đúng nghĩa phải biết khiêm tốn trước người chồng, khi đi phải đi sau người chồng hai bước, khi ăn phải chờ chồng ăn trước rồi mới được ăn, phải làm mọi việc nặng nhọc v́ người vợ được sinh ra để chiều chuộng và hầu hạ người chồng.
Bà hiệu trưởng luôn luôn nhấn mạnh danh từ “người chồng” chứ không phải “người đàn ông” v́ theo bà, đàn ông là một con thứ chuyên ŕnh rập, hăm hại các thiếu nữ ngây thơ khờ dại. Một khi đă thất tiết th́ chỉ có nước chết, không c̣n danh dự, không c̣n một chút giá trị ǵ trên cơi đời này nữa. Hiển nhiên giải pháp tốt nhất là lập gia đ́nh, trở thành một người “vợ đảm, mẹ hiền”, và như thế mới có thể thoát được cạm bẫy của những “con thú đội lốt người” này.
Là một thiếu nữ bướng bỉnh, có tinh thần độc lập, tôi đă tự hỏi giữa người chồng và người đàn ông th́ khác nhau chỗ nào? Tại sao trước khi kết hôn, người đàn ông là con thú mà sau khi thành hôn họ lại được trọng vọng như một ông hoàng? Phải chăng hôn nhân chỉ là một cạm bẫy do đàn ông đặt ra?
Trong suốt thời gian ở trung học, chúng tôi được dạy rất kỹ rằng không được nh́n một người khác phái nào, đi đâu cũng phải đi chung với nhau thành nhóm ba người để tránh bị cḥng ghẹo, và cũng để báo cáo những hành vi lơ đễnh, bất cẩn của một người nào đó. Đối với các nữ sinh đó là những khuôn vàng thước ngọc, nhưng với tôi nó chỉ là một lư thuyết làm giảm giá trị của phụ nữ mà thôi.
Sau khi tốt nghiệp trung học, cha mẹ tôi khuyến khích tôi nên tiếp tục học nữa. Tôi thi đậu vào phân khoa văn chương Đại học Tokyo và nuôi mộng trở nên một văn sĩ. Tôi từ giă Hokkaido lên đường đến Tokyo.
Dù đây là lần đầu tiên sống xa nhà nhưng điều này không gây trở ngại bao nhiêu v́ tôi đă quen sống độc lập từ nhỏ, Đây cũng là lần lầu tôi có cơ hội tiếp xúc với những người khác phái v́ sau buổi học, nam nữ được tự do giao thiệp. Đa số sinh viên văn khoa lúc đó đều say mê chủ nghĩa lăng mạn.
Họ nói chuyện một cách văn hoa, lịch sự, đôi khi thêm vào vài câu văn trích dẫn trong tiểu thuyết hay các bài thơ của các văn thi sĩ đương thời. Hiển nhiên những thói thời thượng này đă tạo ra môi trường thuận lợi cho t́nh cảm nẩy nở giữa các nam nữ sinh viên. Ngay trong khóa học đầu, đă có một thanh niên chú ư và theo đuổi tôi rất kỹ, nhưng tim tôi không hề rung động.
Tôi quan sát từng cử chỉ, lời ăn tiếng nói của hắn để chuẩn bị đối phó. Tôi càng tỏ ra lạnh nhạt bao nhiêu th́ hắn lại càng say mê tôi bấy nhiêu. Hắn theo sát tôi như bóng với h́nh, đón tôi trước cửa lớp học, tặng tôi những bài thơ, mời tôi đi xem kịch nhưng ḷng tôi vẫn không hề rung động.
Tôi thản nhiên trước sự săn đón nồng nàn của hắn và tỏ ra thích thú mỗi khi thấy hắn tỏ ra đau khổ v́ không được tôi đáp lại. Thỉnh thoảng tôi cũng ban cho hắn một vài ân huệ nhỏ nhặt như cho phép hắn mời tôi đi xem hát hay đi dạo trong các khu phố quanh trường. Dần dần tôi trở nên thích thú với tṛ đùa này, nhất là mỗi khi thấy khuôn mặt đầy vẻ thất vọng của hắn khi bị tôi từ chối một việc ǵ.
Tôi nghĩ ḿnh là người có kỷ luật cảnh giác cao độ, hơn nữa tôi đâu hề có cảm t́nh ǵ với hắn. Đối với tôi, hắn chỉ là một con chuột nhỏ trước nanh vuốt của một con mèo già, đầy kinh nghiệm là tôi. Nhưng tôi đă lầm và lầm rất lớn.
Trong một buổi hẹn ḥ, tôi đă yếu ḷng, mất tự chủ và thất thân với hắn. Điều bất ngờ hơn nữa là chỉ ít lâu sau tôi thấy ḿnh có thai. Mặc dù tôi biết hắn yêu tôi tha thiết, nhưng tôi không hề có chút cảm t́nh ǵ với hắn.
Hôn nhân không phải là mục đích của tôi nên tôi nhất định không cho hắn biết ǵ về hậu quả tai hại này. Tương lai sáng lạn của tôi bỗng trở nên đen tối như đêm ba mươi. Tôi vẫn muốn tiếp tục việc học nhưng trước cái bụng càng ngày càng lớn, tôi biết ḿnh không thể ở đây được nữa.
Sau cùng, với tâm trạng khủng hoảng cùng cực, tôi đành trở về nhà. Cha mẹ tôi hết sức ngạc nhiên v́ sự trở về bất ngờ này, nhưng là một nhà nông chất phác, ông bà không biết phải hỏi tôi như thế nào. Hiển nhiên mẹ tôi để ư ngay đến thân thể đẫy đà của tôi, nhưng vốn là người ít nói, bà giữ thái độ im lặng, chỉ nh́n tôi bằng cặp mắt thương xót.
Đáng lẽ ra, tôi phải tŕnh bày mọi chuyện với cha mẹ tôi và xin tha thứ về lỗi lầm đáng tiếc này; nhưng không hiểu sao tôi lại lựa chọn thái độ im lặng. Mỗi sáng chúng tôi thức dậy trong một bầu không khí ảm đạm nặng nề, không ai nói với ai câu nào. Chúng tôi ăn vội vài bát cơm rồi hối hả ra đồng làm việc.
Tôi thường lựa một chỗ riêng, xa hẳn nơi cha mẹ tôi làm việc và cắm cúi làm để không phải nghĩ đến những điều tủi nhục, xấu hổ mà tôi biết trước sau ǵ cũng sẽ bùng nổ. Tôi muốn cha mẹ tôi mắng chửi tôi một trận thật nặng, đuổi tôi ra khỏi nhà, hoặc yêu cầu tôi tự tử cho đỡ nhục, nhưng ông bà vẫn không hề hé răng nói một lời nào.
Sự im lặng này khiến cho ḷng tự ái của tôi bị tổn thương, đầu óc tôi rối loạn cùng cực. Tôi không biết phải làm ǵ hơn là tiếp tục chịu đựng nỗi cay đắng, nhục nhă gậm nhấm vào từng lớp da, thớ thịt.
Một hôm tôi đang làm việc ngoài đồng th́ nghe tiếng cha tôi gọi lớn. Tôi vội vă bước đến th́ thấy ông đang ngồi xổm trước bờ ruộng đăm đăm nh́n một cái ǵ đó trước mặt. Tôi ngồi xuống bên cạnh và thấy ông đang chăm chú nh́n một cọng cỏ dại mọc bên bờ ruộng. Một lúc sau ông nhỏ nhẹ lên tiếng:
- Ta đă quan sát nó từ lâu rồi, thật là lạ lùng… Nh́n ḱa, một con kiến cánh đang leo lên cọng cỏ. Nó tiếp tục ḅ lên và ḅ lên… A ha, nó ngă xuống rồi… nhưng khoan đă… hăy quan sát cho kỹ, nó lại tiếp tục ḅ lên nữa. Nó đă làm vậy biết bao lần rồi…
Trong lúc cha tôi nói, con kiến cánh tiếp tục ḅ lên cọng cỏ rồi lại ngă xuống, nhưng nó ngo ngoe đôi râu, tiếp tục ḅ lên nữa. Cha tôi vẫn nói bằng một giọng đều đều:
- Đó, thấy không! Nó vẫn tiếp tục leo lên ngọn cỏ… Có lẽ nó mệt lắm. Mỗi khi mệt, nó duỗi mấy chiếc chân nhỏ xíu ra cho đỡ mỏi, x̣e đôi cánh ra để lấy sức, và rồi tiếp tục leo lên ngọn cỏ như trước…
Cha tôi nói, giọng trầm trầm, mắt vẫn không rời con vật bé nhỏ đang run rẩy ḅ lên cọng cỏ kia. Tôi ngạc nhiên theo dơi con vật đang cố gắng leo lên ngọn cỏ trước mặt, nó ngă xuống và rồi tiếp tục leo lên. Bất ngờ thay, như bị một tia sét lớn đánh trúng đầu óc hoang mang của tôi, tôi chợt hiểu điều cha tôi muốn nói.
Tôi đứng phắt dậy, lảo đảo đi về phía vựa lúa sau nhà, đến một góc khuất tôi ngă gục xuống đất, ngực tôi đau nhói, hai mắt tôi cay xè. Lần đầu tiên trong đời tôi ư thức rơ rệt ḿnh đang khóc. “Cha ơi, con hiểu rồi. Con thật sự hiểu điều cha muốn nói.
Cha thương con biết chừng nào. Con thật là một đứa bất hiếu. Cha vẫn nuôi hy vọng ở con trong khi con đă âm thầm bỏ cuộc. Thật là đáng tiếc khi con đă không hiểu được ḷng cha rộng răi và bao la biết chừng nào. Từ nay con quyết sẽ giữ trọn ḷng hiếu thảo với cha, con sẽ phải bù đắp những hy sinh cao quí của cha…”
Tôi không biết ḿnh đă khóc trong bao lâu nhưng gánh nặng mà tôi chất chứa trong ḷng bỗng nhiên nhẹ hẳn đi. Trong giây phút đó mọi việc như sáng tỏ hơn bao giờ hết. Tôi ngước mắt nh́n những cánh đồng lúa xanh trước mắt, nhăn quang của tôi mở rộng đến những cây cổ thụ mọc ở đầu làng, những ngọn đồi thấp, những con lạch nhỏ uốn quanh đó, những căn nhà tranh với những tia khói bếp màu xám…
Tôi c̣n nh́n thấy những chim muông bay lượn trên không… Tất cả đều vươn lên một sức sống kỳ diệu, không thể diễn tả. Tôi hít một hơi thật dài và thấy sảng khoái hơn bao giờ hết. Tất cả mọi vật dường như ḥa nhập vào trong tôi và chỉ trong giây lát, mọi sự đau khổ bỗng tan biến như mây khói.
Tai tôi chợt nghe văng vẳng những điều mà tôi đă được dạy bảo từ khi c̣n ở tiểu học, những lời khuyên bảo về đạo đức mà tôi vẫn cho rằng không thể áp dụng, bỗng tự nhiên trở nên có ư nghĩa hơn bao giờ hết. Tôi lẩm bẩm “Ḷng hy sinh, chịu đựng và chân thật là điều có thể thực hiện được. Nó không phải là lư thuyết suông”.
Trong giây phút đó, tôi như con tằm vừa lột xác ra khỏi kén. Tất cả sự kiêu căng, lạnh lùng từ trước bỗng dưng tan biến hết. Tấm ḷng hy sinh chịu đựng vô bờ bến của cha tôi đă cảm đến tôi. Tôi hiểu được t́nh thương mà cha mẹ tôi vẫn dành cho tôi từ bao lâu nay. Cho đến lúc đó tôi mới ư thức rằng từ trước đến nay tôi là một đứa bé lạnh lùng, ích kỷ, ưa châm biếm, nghi ngờ.
Tôi chẳng bao giờ nghĩ đến ai khác và cũng chẳng hề nghĩ rằng ḿnh có thể cần ai. Ḷng kiêu hănh đă biến tôi thành một khối nước đá, lạnh lùng dửng dưng trước những sự kiện xảy ra quanh ḿnh. Thật may mắn khi tôi có thể hiểu được những điều mà từ trước đến nay tôi vẫn cho là trừu tượng này.
Tôi biết rơ mọi sự xảy ra chỉ là phản ứng của tư tưởng và hành động của ḿnh. Dĩ nhiên tôi phải gặt những ǵ mà tôi đă gieo, và tôi xứng đáng nhận lănh hậu quả đó.
Tuy nhiên tôi c̣n ư thức rằng, những điều mà tôi gọi là đạo đức, luân lư chỉ là những giá trị được xây dựng trên một căn bản nào đó và chính cái căn bản này mới là động năng mầu nhiệm thúc đẩy con người hành động một cách cao thượng.
Làm sao người ta có thể ư thức được cái giá trị căn bản này? Hiển nhiên tôi không thể trả lời nó trong lúc này, nhưng tôi biết muốn thực sự hiểu được giá trị đó, người ta cần phải t́m một người nào không những đă kinh qua được nó mà c̣n phải hiểu và biết sống với nó nữa.
Phải chăng đó là bước đầu của người t́m đạo? Phải chăng cái người ta cần t́m là một vị thầy?
Tôi không có nhiều thời giờ suy gẫm thêm về những điều đó nữa v́ chỉ ít lâu sau, vào đầu mùa đông tôi đă hạ sinh đứa con gái đầu ḷng. Hai tháng trước đó, cha của đứa bé đă t́m đến nhà tôi sau khi phong thanh rằng tôi đă có con với hắn.
Là con của một công chức ṭa hành chánh, hắn vẫn hy vọng sẽ nối nghiệp cha nhưng khi được tin tôi có con, hắn bỏ học về sống với gia đ́nh tôi tại Hokkaido. Cha mẹ tôi lập tức công bố điều này với mọi người trong làng và một đám cưới đă được tổ chức cấp tốc sau đó.
Chồng tôi là một thanh niên đẹp trai nhưng mảnh khảnh, tiêu biểu cho lớp thư sinh trói gà không chặt, nhưng hắn đă cố gắng làm mọi việc trong nhà, từ giă gạo, bổ củi đến việc cho gia súc ăn. Qua năm sau, tôi sinh hạ thêm một bé gái nữa nhưng dù đă có hai con với nhau, t́nh vợ chồng giữa hai chúng tôi không hề tiến triển thêm được chút ǵ.
Không hiểu sao chúng tôi thường khắc khẩu, hay căi cọ về những chuyện không đâu. Về sau tôi biết, hễ lên tiếng thế nào cũng tạo ra những sự căi cọ vô ích nên tôi quyết định giữ thái độ im lặng. Có lúc tôi đă nghĩ đến việc ly dị nhưng lại không dám v́ nghĩ đến hai đứa con.
Điều bất ngờ hơn cả là tôi càng chịu đựng bao nhiên th́ một người vốn ít nói như cha tôi lại càng không chịu đựng được chồng tôi bấy nhiêu. Không khí trong nhà dần dần trở nên ngột ngạt, căng thẳng và sau cùng, sau một cuộc căi vă kịch liệt giữa cha tôi và chồng tôi, nửa đêm hôm đó chồng tôi hầm hầm thu dọn hành lư bỏ về Tokyo.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
hiendde
Hội Viên
Đă tham gia: 02 May 2010
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2589
|
| Msg 544 of 1146: Đă gửi: 04 July 2010 lúc 9:46am | Đă lưu IP
|
|
|
HOA TRÔI TRÊN SÓNG NƯỚC
CHƯƠNG HAI
Sau khi chồng tôi bỏ đi, tôi tiếp tục sống với cha mẹ tại Hokkaido. Hàng ngày tôi vừa nuôi con, vừa làm những công việc đồng áng như cấy lúa, trồng rau, chăn nuôi gia súc. Bên ngoài dường như không có chuyện ǵ, nhưng trong tâm tôi đă có nhiều thay đổi lớn.
Khi xưa tôi là một người ích kỷ, lạnh lùng, coi thường những giá trị đương thời, th́ hiện nay tôi lại hoàn toàn tin rằng, người ta không thể sống mà không tuân theo những giá trị này được.
Sự tin tưởng rằng con người phải sống một cách thành thật (Makoto) với những giá trị căn bản bắt nguồn từ Thần Đạo (Shinto) là một truyền thống đă ăn sâu vào cách sống của người dân đất Phù Tang.
Thần Đạo quan niệm rằng mục đích của đời người là làm sao biết cách sống thành thật với ḿnh, với người, và với ngoại cảnh hay thiên nhiên. Một khi đă sống một cách trong sạch, quang minh chính đại và hợp đạo nghĩa th́ tất cả mọi ư nghĩ, hành động của ḿnh đều ḥa hợp được với các thần linh trong thiên nhiên (Kami).
Sở dĩ con người đau khổ, v́ họ đă không biết cách sống ḥa thuận, với những giá trị thiêng liêng bất di dịch này.
Từ đó tôi nghiệm rằng chính sự thương yêu chân thành của cha tôi, đă cảm hóa được tôi và bổn phận của tôi, sau khi đă nghiệm được những điều này, là phải giúp đỡ những người khác để họ biết cách sống hợp với đạo nghĩa như vậy.
Từ đó tôi thấy ḿnh bắt đầu thay đổi, và đời sống trở nên có ư nghĩa hơn trước. Từ một con người lạnh lùng, ích kỷ, tôi trở nên một con người có ư tưởng phụng sự, giúp đỡ những người khác.
Hôm đó tôi ra đồng làm việc, như thường lệ, tôi khởi công làm từ lúc trời c̣n mờ sáng đến khi mặt trời đứng bóng, mới chịu ngừng tay nghỉ ngơi. Tôi vừa ngồi xuống bờ ruộng th́ bỗng thấy xây xẩm mặt mày, và có cảm giác như đang ở trong một trạng thái mê hoặc, xuất thần.
Tôi nghe có tiếng ai gọi bên tôi một cách cấp bách “Matsumo! Này Matsumo hăy nh́n ḱa!” Tự nhiên tôi thấy thửa ruộng trước mặt bỗng biến thành một vườn dâu xanh ngắt, với trăm ngàn bông hoa nhỏ màu vàng đang nở rộ.
Tôi ngạc nhiên dụi mắt nh́n kỹ, th́ thấy bên dưới những tàu lá xanh mơn mởn và những bông hoa vàng rực rỡ, có hàng ngàn hàng vạn con sâu màu sắc lạ lùng đang gậm nhấm, âm thanh sột soạt của muôn vạn hàm răng, đang ngấu nghiến lá dâu khiến tôi phát rợn cả người.
Tôi đang bàng hoàng th́ một tiếng nói ở đâu đó vang lên: “Con thấy không, thế giới loài người cũng đang bị gậm nhấm như vậy đó”.
Tôi cố gắng định thần để t́m hiểu thêm về ư nghĩa câu nói trên, th́ tự nhiên vườn dâu trước mặt tôi bỗng biến thành một khu rừng rậm rạp, cây cối mọc chi chít. Có tiếng ai thúc giục:” Này Matsumo, cái gốc rễ tội lỗi trên thế gian, đă bị đốn sạch ở thế giới bên này rồi. Con hăy tiếp tục công việc đó trên thế gian”.
Tự nhiên tôi đâm ra ngây ngất trước cái ư tưởng lạ lùng đó. Tôi linh cảm rằng đó là tiếng nói của các thần linh (Kami), h́nh như các ngài vừa truyền trao cho tôi sứ mạng quét sạch mọi bất công, tội lỗi trên thế gian này.
Tôi không do dự, khẳng khái trả lời ngay: “Con sẽ làm việc đó. Nếu gốc rễ của mọi tội lỗi đă bị dọn sạch rồi th́ chỉ cần dụng công một chút là xong chứ ǵ”.
Ngay lúc đó dường như có cái ǵ dội mạnh trong lồng ngực khiến tôi tỉnh dậy. Phải chăng tôi đă ngủ mê? Tôi bàng hoàng nh́n thửa ruộng trước mặt, nó vẫn không có ǵ thay đổi, mấy gốc lúa non vừa trổ mầm, mấy rănh nước dẫn nước vào ruộng vừa được tôi khai thông.
Tôi không thể phân biệt rằng ḿnh đang mê hay đang tỉnh. Mặc dù linh ảnh lạ lùng đó đă qua, nhưng nó để lại một ấn tượng hết sức mănh liệt trong trí tôi, khiến tôi cứ ngây ngất măi.
Từ đó trở đi tôi luôn luôn bị lôi cuốn vào những cơn mê xuất thần như vậy. Có lúc tôi thấy ḿnh như đang sống trong một thế giới huyền bí lạ lùng, nửa như thực nửa như mộng, và tôi có thể thấy trước được những điềm chẳng lành sẽ xảy ra, như những trận động đất, thiên tai, hỏa hoạn, một bằng chứng rằng sẽ có những thay đổi để quét sạch, tẩy uế mọi tội lỗi của thế gian này.
Trạng thái tinh thần của tôi càng ngày càng trở nên kỳ lạ, tôi sống mà cứ như người bị mộng du, chập chờn ở một nơi chốn nào đó không rơ rệt. Tuy nhiên không hiểu sao tôi lại cảm thấy thích thú như được tham dự vào một cuộc phiêu lưu mạo hiểm chi đó.
Tôi tin rằng nhờ đă chuyển hóa và biết phát tâm, nên tôi đă được các đấng thần linh lựa chọn với một sứ mạng quan trọng. Từ đó tôi bị ám ảnh bởi ư nghĩa sẽ hoàn tất sứ mạng giúp đỡ mọi người, để họ có thể sống một cách chân thật cho đúng với ư nghĩa của cuộc sống.
Một hôm trong bữa cơm chiều, tôi thu hết can đảm ngỏ lời với cha mẹ:
- Xin cha mẹ cho phép con trở về Tokyo.
Cha tôi ngừng đũa đưa mắt nh́n tôi một hồi lâu như ḍ xét rồi lên tiếng:
- Mày trở lại Tokyo để làm ǵ?
- Con muốn tiếp tục việc học.
- Đi học ư? Nhưng học cái ǵ mới được chứ?
- Con không thể nói được.
Cha tôi nh́n tôi ngờ vực, dĩ nhiên tôi không thể nói cho cha tôi biết những ư nghĩ thầm kín của ḿnh. May thay mẹ tôi lên tiếng:
- Nó muốn về với chồng nó chứ c̣n ǵ nữa. Điều này cũng dễ hiểu thôi…
Cha tôi thở dài một tiếng năo nuột rồi nói như than:
- Thôi thế cũng được nhưng tao…
Sợ cha tôi hiểu lầm, tôi vội vă cắt ngang:
- Không phải đâu… không phải vậy đâu, con chỉ muốn cha mẹ trông giùm hai đứa bé trong khi con đi Tokyo tíếp tục việc học mà thôi.
Cha tôi ngạc nhiên nh́n tôi một lúc rồi lắc đầu:
- Không được, mày hăy mang một đứa theo. Mẹ mày không thể trông hai đứa nhỏ một lúc được, hơn nữa đứa bé c̣n đang bú mẹ kia mà…
Tôi biết một khi đă quyết định, ít khi nào cha tôi đổi ư cho nên tôi thu hết can đảm xin thêm một ân huệ nữa:
- Nếu thế xin cha cho con hai trăm đồng làm vốn.
- Làm ǵ nhiều thế? Ba chục là đủ lắm rồi.
Hôm sau tôi lên đường trở lại Tokyo với đứa con gái nhỏ trên lưng và ba chục bạc trong túi. Mặc dù chỉ có ba chục nhưng vào lúc đó, nó có giá trị bằng cả ngàn bạc bây giờ, v́ vé xe lửa từ Hokkaido đi Tokyo chỉ mất có năm đồng thôi.
Tôi thuê một gác trọ ở ngoại ô thành phố và lập tức đi kiếm việc làm. Lúc đó t́nh h́nh kinh tế đang phát triển, các hăng xưởng mọc lên như nấm, nhân công đi làm rất nhiều nên tôi t́m ngay được việc bán cháo rong trước cửa các hăng xưởng.
Đời sống vật chất tạm ổn định, tôi nghĩ ngay đến việc ghi tên đi học lại. Nhờ có học bạ tốt, tôi được nhận vào phân khoa triết ở Đại học Tokyo. V́ không thể gởi con cho ai nên mỗi sáng sau khi cho con bú, tôi đành để nó nằm trong nôi một ḿnh rồi đi học.
Khi trở về, đứa bé khát sữa đă khóc khô cả cổ, thân thể ướt sũng đồ phóng uế v́ không có người thay tă lót. Tôi đau ḷng lắm nhưng không biết phải làm sao hơn nên ngày nào cũng vừa ôm con vừa khóc: “ Thôi con hăy chịu đựng ít lâu để chờ mẹ học, sau này mẹ sẽ đền bù cho con”.
V́ vừa đi làm vừa đi học nên sức khỏe của tôi sút giảm nhanh chóng, sữa của tôi cũng v́ thế mà cạn dần nên đứa bé đă đói lại càng đói hơn, đêm nào nó cũng khóc rất lâu khiến tôi không sao ngủ được. Có lẽ thế nên khi vào lớp tôi cũng chẳng học được bao nhiêu, mà thường hay ngủ gật trong giảng đường.
T́nh trạng này kéo dài khoảng vài tháng th́ gia đ́nh bên chồng tôi biết được. Họ điều tra ra hoàn cảnh của tôi và kéo đến làm dữ. Cha tôi được bà chủ nhà trọ thông báo, vội vă đến Tokyo ngay. Hôm cha tôi đến th́ gia đ́nh bên chồng tôi cũng kéo đến gác trọ và một trận căi vă kịch liệt đă xảy ra.
Gia đ́nh bên chồng tôi gồm có bà mẹ chồng, cô em chồng và chồng tôi. trong khi bên tôi chỉ có cha tôi và bà chủ nhà trọ. Mẹ chồng tôi là một người to lớn đẫy đà, giọng nói oang oang như lệnh vỡ. Bà quen thói lấy thịt đè người nên chỉ sau vài câu quát tháo, bà đă hung hăng xông vào toan túm lấy tóc tôi hành hung.
Cha tôi là người trầm tĩnh nhưng quyết liệt. Ông đứng chận ở giữa không để cho bà mẹ chồng tôi làm dữ, và nhất định đ̣i đem việc này ra trước pháp luật. Ông lư luận rằng chính chồng tôi đă bỏ đi, không một lời từ biệt, không hề cấp dưỡng cho hai đứa con, do đó phần lỗi hoàn toàn ở hắn.
Cuộc tranh luận kéo dài suốt buổi chiều hôm đó với đủ mọi lư luận, nhưng rốt cuộc không ai chịu nhường ai. Sau cùng bà mẹ chống tôi đổi chiến thuật, bà ôm mặt khóc rưng rức rồi chỉ vào đứa bé:
- Này chị kia, chị có thương con chị không? Tại sao chị nỡ để cho nó đói khát, khổ sở như vậy?
Tôi nghẹn ngào không nói được lời nào. Cô em chồng thừa lúc tôi đang chùi mặt, xông đến giằng phắt đứa bé ra khỏi tay tôi trong khi bà mẹ chồng xỉa xói:
- Chị là cái giống ǵ vậy? Chị là người hay thú mà để cho con ruột của ḿnh phải đói khát, bẩn thỉu như vậy?
Tôi kêu thất thanh:
- Con của tôi, tại sao mấy người cướp con của tôi…
Bà mẹ chồng xông ra chận lối, để cô em chồng ôm đứa bé chạy ra đường:
- Này chị kia, tuy nó là con của chị nhưng nó là cháu của tôi. Chị không lo được cho nó th́ để tôi lo cho cháu của tôi.
Cả gia đ́nh kéo nhau ra cửa, tôi xông ra theo nhưng bị chồng tôi cản lại khiến tôi ngă lăn ra đất. Cha tôi đứng yên không phản ứng. Ông chờ gia đ́nh bên chồng tôi kéo đi hết, rồi ôn tồn khuyên:
- Thôi đừng khóc nữa, thà để cho cha của nó lo cho nó c̣n hơn để nó phải khổ sở đói khát như vậy.
Bà chủ nhà trọ cũng đồng ư:
- Ông cụ nói thế mà đúng đấy. Cô không thể vừa trông con vừa đi học được đâu. Thôi thế cũng hay, từ nay cô tha hồ tự do, không phải lo lắng ǵ nữa. Nói thật, nhiều lúc tôi cũng xót thương hoàn cảnh của cô lắm, c̣n trẻ mà lại đèo bồng con nhỏ th́ làm sao thoải mái cho được!
Tôi cảm thấy khó chịu trước lời khuyên của bà chủ nhà trọ, nhưng nh́n khuôn mặt hiền lành chất phác đầy lo âu của cha tôi, tôi thấy ngực đau nhói. Tôi đă chẳng quyết tâm báo hiếu, làm cho cha tôi vui ḷng hay sao? Từ trước đến nay tôi đă làm cho ông đau khổ nhiều rồi, nên không muốn ông phải quá lo lắng về tôi thêm nữa. Tôi cắn răng, cương quyết:
- Cha đừng quá lo cho con nữa, con quyết sẽ cố gắng học hành để không phụ ḷng cha mẹ. Cha cứ yên chí rồi mọi việc sẽ tốt đẹp.
Hôm sau cha tôi trở về Hokkaido sau khi đă dặn bà chủ nhà trọ trông nom săn sóc cho tôi. Tuy nhiên khi cha tôi đi rồi th́ tôi không c̣n thiết tha một thứ ǵ nữa, chỉ nằm trên giường khóc lóc vật vă. Cho đến lúc đó tôi mới biết ḿnh đă thương yêu đứa con như thế nào.
Đứa bé mà tôi vẫn nghĩ là một gánh nặng, thật ra chính là động năng thúc đẩy tôi tranh đấu để vượt qua mọi khó khăn. Chính v́ nó mà tôi quyết tâm vừa đi làm vừa đi học để vươn lên, nay không có nó, tôi mất hết mọi sinh lực và lư do để sống.
Nhiều hôm tôi thấy ḿnh lang thang ngoài phố như người mất hồn, quanh quẩn từ con đường này sang đại lộ khác và rồi cuối cùng dừng chân trước căn nhà của gia đ́nh chồng tôi ở khu Kanda. Tôi đứng rất lâu trước cửa nhà, lấm lét như một tên trộm, và sợ hăi bỏ chạy mỗi khi có người trong nhà đi ra.
Nhưng h́nh như gia đ́nh chồng tôi đă dọn đi nơi khác, v́ không bao giờ tôi gặp một khuôn mặt quen thuộc nào ở đó cả. Trong suốt mấy tháng liền tôi sống trong sự đau khổ và tuyệt vọng cùng cực, mỗi khi nghe tiếng trẻ con khóc là tôi lại giật ḿnh nghĩ tới đứa con đang thèm sữa mẹ.
T́nh trạng tinh thần tôi sa sút thảm hại, càng ngày tôi càng như muốn rút vào thế giới riêng của ḿnh, một thế giới mơ hồ với những ảo ảnh kỳ lạ. Một ngày mùa đông tuyết phủ trắng xóa. Tôi nằm trên giường cố dỗ giấc, đầu óc chập chờn trôi vào một thế giới lạ lùng đầy hoa thơm cỏ lạ mà tôi chưa từng thấy.
Tôi đang hoang mang th́ bỗng có tiếng kêu lớn “Matsumo, hăy cẩn thận!” Tôi giật ḿnh nh́n lên trần nhà và thấy h́nh như có một lưỡi kiếm sắc đang treo lơ lửng, mũi nhọn của thanh kiếm chĩa xuống nhằm ngay cổ họng tôi.
Tôi kêu lên: “Đúng rồi, người ta muốn giết tôi đây mà!” Không hiểu sao tôi nghĩ rằng bà chủ nhà trọ đă toa rập với gia đ́nh bên chồng để giết tôi. Tôi lẩm bẩm: “Ta không thể ở đây được nữa, tuy chúng mày muốn giết ta nhưng đâu phải dễ, v́ ta đă có các thần linh phù hộ cho ta rồi!”
Tôi khoác vội lên ḿnh chiếc áo choàng mỏng rồi mở cửa sổ leo ra ngoài. Căn gác của tôi ở tầng trên, sát với những mái nhà kế cận nên chỉ một thoáng sau tôi đă đứng trên mái nhà. Tôi nhủ thầm: “Ta phải thoát ra khỏi nơi đây, càng xa càng tốt”.
Không hiểu sao tôi có thể di chuyển từ mái nhà này sang mái nhà khác một cách dễ dàng, toàn thân tôi lướt đi một cách nhẹ nhơm. Đôi chân trần của tôi dẫm trên tuyết lạnh mà không hề hấn ǵ, cho đến khi tôi thấy ḿnh đứng trước một hồ nước lớn.
Tôi thấy h́nh như có một người đang trầm ḿnh dưới nước th́ phải, tôi nghĩ đến thi sĩ Fujimura Misao (1886–1903) người đă gieo ḿnh xuống thác Kegon sau khi để lại một bài thơ bất hủ với những câu như “Ôi đời sống, ta thật không thể hiểu mi nổi”.
Tôi gọi lớn: “Misao, có phải thi sĩ Misao đó không?” Người đó không trả lời mà cứ lờ mở khi ẩn khi hiện dưới nước. Như có một hấp lực ǵ lôi cuốn, tôi vội lao ḿnh xuống đó.
H́nh như có tiếng kêu thất thanh ở đâu đó vọng lên nhưng tôi không c̣n biết ǵ nữa, trước mặt tôi chỉ có nước và đó là thứ tôi cần. Tôi vừa bước chân xuống nước th́ h́nh như có ai đó xông đến nắm chặt lấy áo tôi, tôi vùng vẫy khiến chiếc áo choàng tuột ra, bên trong tôi chỉ mặc đồ ngủ nhưng tôi không c̣n biết ǵ nữa mà vẫn tiếp tục xông tới hồ nước.
Có tiếng nhiều người kêu gào rồi một người mặc y phục cảnh sát xông ra ôm chặt lấy tôi. Tôi vừa gào thét vừa vùng vẫy nhưng hắn đă nhanh tay thoi cho tôi một cái khiến tôi ngă lăn ra.
Khi tỉnh dậy tôi thấy ḿnh đang nằm trong một dưỡng trí viện. Người ta để tôi trong một căn pḥng riêng có những chấn song sắt như để nhốt một con thú, hàng ngày có y sĩ đến khám nghiệm nhưng tôi không thèm nói chuyện với họ.
Nếu có th́ tôi cũng chẳng biết ḿnh nói ǵ nữa v́ tâm trạng tôi lúc đó thật hoang mang, mơ hồ. Tôi tin rằng ḿnh đă bị bắt do những kẻ hung dữ đồng lơa với gia đ́nh nhà chồng tôi.
Tất cả mọi người, từ y sĩ đến nhân viên bệnh viện, đều là những kẻ ác độc và tôi đă chỉ tay vào họ, nguyền rủa: “Chúng mày là những kẻ độc ác, sẽ bị trời tru đất diệt, ta là người được các đấng thần linh phù hộ, ta có nhiệm vụ cứu khổn pḥ nguy, giúp đỡ kẻ hiền lành lương thiện, chúng mày không làm ǵ được ta đâu!”
Có khi tôi thách thức họ: “Có giỏi giết ta đi, chúng bay không thể giết ta được đâu! Ta đă được các đấng thần linh che chở, ta sẽ không bao giờ chết cả!”
Suốt thời gian đó tôi sống trong một thế giới với những h́nh ảnh lạ lùng, có khi tôi thấy lửa cháy rực trời, tôi đoán chắc các đấng thần linh đang trừng trị những kẻ ác độc trong bệnh viên và tôi la lớn:
“Thấy chưa, lửa cháy ḱa! Lửa cháy để đốt sạch những tên ác độc như bọn bay! Xin cảm tạ các đấng thần linh. Xin đội ơn các ngài, con nguyện tuân theo ư muốn của các ngài…”
Mỗi khi nhân viên đưa thức ăn vào pḥng cho tôi th́ tôi tru lên: “Thuốc độc! Bọn bây toan giết ta bằng thuốc độc hay sao? Ta không bao giờ thèm đụng tới những thứ đó đâu!”
Sau một thời gian la hét giận dữ, cơn điên loạn lui dần và tôi bước vào trạng thái chỉ ngồi yên không nói năng ǵ nữa. Người ta chuyển tôi vào một căn pḥng với những người điên như tôi. Đó là một nhóm phụ nữ tuổi tác khác nhau, kẻ già người trẻ nhưng ai nấy đều ngồi riêng một góc, không ai nói với ai, đắm ḿnh trong thế giới riêng của họ.
Thỉnh thoảng có người cười ha hả rồi khóc tấm tức, có người lâu lâu lại tru lên một hồi như những con thú. Lúc đầu tôi tin rằng những người này đều là những kẻ lương thiện đă bị hăm hại như tôi, nhưng dần dần tỉnh táo hơn, tôi thấy những hành động như thế quả hết sức lạ lùng. Theo thời gian, tôi ư thức rằng những người này quả là không b́nh thường chút nào và t́m cách tránh né họ.
Tôi rút vào một góc pḥng và cố gắng ôn lại mọi sự nhưng không sao nhớ được một điều ǵ rơ rệt, ngoài những mảnh vụn rời rạc. Vài tháng sau, nhờ hạnh kiểm tốt, tôi được đưa qua một khu khác với những người tương đối b́nh thường hơn.
Chúng tôi được giao phó công việc khâu những bao tải đựng đồ và được trả công bằng một số tiền nhỏ, nhờ đó tôi có thể mua thêm một ít quần áo, thức ăn và tôi bắt đầu cảm thấy thoải mái với đời sống trong dưỡng trí viện này.
Hàng ngày ngoài công việc thường nhật, tôi c̣n tham dự vào ban văn nghệ của viện để tập diễn kịch. Chúng tôi được hướng dẫn để tŕnh diễn các vở kịch phổ thông cho mọi người trong dưỡng trí viện. Một người bảo:” Trước sau ǵ bạn cũng được xuất viện v́ hầu như ai gia nhập ban kịch cũng đều được xuất viện sớm”.
Tuy nhiên tôi không muốn xuất viện, v́ hơn lúc nào hết tôi cảm thấy thoải mái, không phải lo lắng hay phiền muộn ǵ trong thế giới của những người bị bệnh tâm thần này.
Đúng vào lúc tôi cảm thấy thoải mái nhất th́ một hôm người ta gọi tôi lên văn pḥng bác sĩ trưởng. Cha tôi đă đứng đó tự lúc nào. Nh́n khuôn mặt chất phác hiền lành của cha tôi mà tôi vô cùng xúc động. Quả thật tôi là một đứa con bất hiếu, càng tự nhủ phải làm vui ḷng cha mẹ bao nhiêu, tôi càng làm cho cha mẹ tôi khổ sở bấy nhiêu.
Không hiểu sao càng muốn làm việc tốt, tôi lại càng lún sâu vào hố thẳm của những việc bất như ư. Phải chăng tôi đă sai lầm khi quyết định sẽ thay đổi tâm tính? Tại sao tôi lại hành động như thế? Lời hứa với cha tôi khi xưa bỗng văng vẳng bên tai, tôi nghẹn ngào khi thấy cha tôi van xin bác sĩ viện trưởng cho phép tôi xuất viện.
Ông kể rơ lư do đă đưa tôi đến điên loạn. Bác sĩ gật đầu tỏ vẻ thông cảm, ông xem xét hồ sơ của tôi cẩn thận và sau cùng chấp thuận cho tôi được phép xuất viện. Mặc dù không muốn rời môi trường thoải mái này nhưng tôi cũng riu ríu theo cha tôi về nhà trọ. Dọc đường cha tôi hỏi:
- Mày muốn làm ǵ bây giờ?
Hiển nhiên tôi không c̣n tha thiết với việc học nữa, đầu óc tôi trở nên mơ hồ, tôi không biết ḿnh muốn ǵ hay phải làm ǵ. Dĩ nhiên tôi không muốn trở về Hokkaido v́ biết mẹ tôi sẽ không chịu nổi khi nh́n thấy tôi trong t́nh trạng thân tàn ma dại này. Tự nhiên tôi buột miệng:
- Con không muốn về Hokkaido, xin cha cho phép con đến ở với cậu Tetsumei.
Tetsumei là em ruột mẹ tôi, đă xuất gia từ nhỏ, hiện đang trụ tŕ một ngôi chủa ở ngoại ô thành phố Tokyo. Cha tôi gạt đi:
- Không được, mày không thể làm rộn việc thanh tu của Tetsumei được. Tuy nhiên mày cũng không nên trở về Hokkaido, có lẽ tao phải nhờ bà chủ nhà trọ trông nom cho mày ít lâu nữa.
Bà chủ trọ sau một lúc suy nghĩ đă quyết định đưa tôi đến gặp một thầy tướng, để xem vận mạng tương lai của tôi ra sao. Ông thầy sau khi quan sát khí sắc đầy u sầu, ủ dột của tôi, tuyên bố:
- Cô là người rất nhạy cảm, có thể đảm nhận nhiều vai tṛ khác nhau. Theo ư tôi th́ nếu cô trở thành một diễn viên sân khấu, thủ các vai đào thương th́ chắc chắn sẽ thành công lớn.
Bà chủ trọ đồng ư ngay:
- Nếu không đi học th́ cô phải kiếm một nghề nghiệp ǵ đó để sinh nhai. Thầy tướng nói cô thích hợp với nghiệp sân khấu th́ c̣n đợi ǵ nữa mà không theo đuổi con đường này.
Cha tôi cũng đồng ư với bà chủ trọ v́ theo ông, tôi cần phải làm một thứ ǵ khác hơn là nằm nhà khóc lóc vật vă. Ông sợ tôi nổi cơn điên trở lại và sẽ bị giam vĩnh viễn trong dưỡng trí viện.
Tôi cảm động trước t́nh thương của ông nên tuy không thích lời đề nghị của bà chủ trọ, nhưng tôi cũng chấp nhận việc trở nên một diễn viên của đoàn hát Kageki.
Kageki là những đoàn hát rong chuyên diễn những vở kịch dựa theo các điển tích phổ thông. Điểm đặc biệt của các đoàn hát này là tất cả diễn viên đều thuộc phái nữ. Họ thủ đủ mọi vai, cả nam lẫn nữ. Việc diễn xuất chỉ chú trọng đến các động tác, cử chỉ giới hạn mà người ta có thể được chỉ dạy nhanh chóng.
Bà chủ nhà trọ đưa tôi đến gặp bà bầu gánh hát Kageki trong vùng. Điều kiện thâu nhận cũng dễ dàng, v́ là một diễn viên tập sự, tôi chỉ được ăn ngày hai bữa cơm chứ không thể đ̣i lương bổng hay điều kiện ǵ khác.
Để khuyến khích, bà chủ nhà trọ mua cho tôi một chiếc áo kimono thật lộng lẫy và yêu cầu những diễn viên trong gánh hát giúp tôi trang điểm. Cha tôi sung sướng nh́n tôi súng sính trong bộ kimono mới tinh và được những nhân viên trong đoàn thoa son dồi phấn cho. Bà chủ nhà trọ cười thích thú.
- Thấy chưa! Có lẽ cả đời chưa bao giờ cô được mặc một bộ áo đẹp như vậy. Rồi sẽ có bao nhiêu người say mê cô cho mà xem.
Nghe bà chủ nhà trọ nói, tôi lợm giọng muốn nôn nhưng nh́n nét mặt rạng rỡ đầy hy vọng của cha tôi, tôi cố gắng giữ b́nh tĩnh để ông vui ḷng.
- Xin cha hăy trở về, đừng quá lo cho con, rồi mọi việc sẽ tốt đẹp.
Tôi mong cha tôi giữ măi h́nh ảnh thật đẹp ngày hôm đó v́ chỉ hôm sau khi đoàn hát khởi sự, tôi trở nên một nhân viên quét dọn sân khấu và nấu ăn cho đoàn hát. Người ta chỉ dạy tôi một vài động tác diễn xuất mỗi khi cần có một vai phụ nào đó thôi.
Sự thật th́ đoàn hát nào cũng có cả chục diễn viên phụ chờ đợi được thủ vai chính, và những cô đào chính th́ không bao giờ muốn ai thay thế ḿnh cả. Cơ hội trở nên một diễn viên nổi tiếng rất khó khăn, chỉ trừ khi diễn viên chính bỏ gánh hát ra đi hoặc già yếu, bệnh hoạn th́ người ta mới cần người thay thế.
Tôi sống với gánh hát được hơn hai năm và từ từ leo lên hàng diễn viên phụ, sau khi đă có những “lính mới ṭ te” xung phong nhận lănh nhiệm vụ quét dọn và nấu ăn thay cho tôi.
Tuy nhiên, việc diễn xuất không mang lại cho tôi một hứng thú ǵ, cuộc sống trôi qua một cách vô cùng tẻ nhạt. Một hôm tôi đem điều này nói với bà bầu gánh hát:
- Chúng ta khổ công tập luyện để tŕnh diễn nhưng có ai thèm để ư đến chúng ta đâu? Đa số khán giả chỉ vào xem để mua vui chốc lát, có lợi ích ǵ cho cuộc đời đâu?
- Sao mày ngu quá vậy? Đời sống sân khấu chỉ phản ánh xă hội mà thôi, xă hội ra sao th́ sân khấu như vậy. Mày lộn xộn quá!
Tuy nhiên nhà soạn kịch, ông chồng của bà bầu, hiểu được thắc mắc của tôi nên đă khuyên:
- Mỗi vở kịch đều có ư nghĩa riêng của nó. Nội dung vở kịch có thể mang lại cho người xem một vài thích thú hay giúp họ có cơ hội nh́n lại chính ḿnh qua các vai tṛ trên sân khấu.
Một vở kịch phải có hậu, nghĩa là đề cao các giá trị căn bản của đời sống, trung thắng nịnh, kẻ hiền lương luôn luôn được che chở, và kẻ gian ác phải gặt hái những hậu quả xấu xa.
Tóm lại, kịch nghệ chính là một cách cải tạo xă hội, giúp cho người xem có cơ hội nhận định các giá trị của đời sống.
Nếu chúng ta, những diễn viên, có một lư tưởng thanh cao th́ việc hành nghề chính là một cơ hội, để khán giả cảm nhận được những điều ta muốn tŕnh bày.
- Nhưng với những người không đi xem kịch th́ sao? Làm sao ta có thể cảm hóa được họ?
Nhà soạn kịch nổi giận:
- Th́ mặc kệ họ, chúng ta đâu có thể cứu vớt tất cả được!
- Nhưng tôi muốn giúp đỡ tất cả mọi người…
- Sao mày ngu quá, lo lấy thân c̣n chưa xong mà cứ đ̣i làm những việc lớn! Hăy lo trau dồi khả năng diễn xuất cho thật hay, theo thời gian mày sẽ nổi tiếng, có tiền bạc và danh vọng rồi th́ muốn ǵ chẳng được.
- Nhưng đó là ích kỷ cá nhân.
Bà bầu bĩu môi xen vào:
- Khi nào có danh vọng và tiền bạc rồi mày sẽ thấy, lúc đó phỏng xem mày có c̣n đ̣i cải tạo xă hội hay giúp đỡ cho ai nữa không!
Tôi im lặng không trả lời. Bà bầu tiếp tục:
- Đứa nào chẳng thế! Khi chưa nổi tiếng, chưa được khán giả vỗ tay khen ngợi th́ toàn đ̣i những chuyện vá biển lấp trời, nhưng khi đă có danh vọng rồi th́ ư nghĩ duy nhất là làm sao giữ vững được cái danh vọng đó, làm sao để hàng đêm vẫn được khán giả tiếp tục vỗ tay khen ngợi, làm sao để nhan sắc không phai tàn, làm sao để giọng hát vẫn quyến rũ… Rồi mày sẽ bắt đầu sợ, bắt đầu lo…
Tôi im lặng, nước mắt ràn rụa. Cho đến lúc đó tôi mới ư thức rơ rệt về cái nghiệp dĩ mà những người thuộc giới diễn viên, tài tử phải gánh chịu. Tôi cố nuốt nước mắt xuống mà không xong, cuối cùng tôi lắp bắp:
- Nếu vậy th́ đây không phải là con đường của tôi. Tôi thà cứu một người chết đuối c̣n hơn là kéo dài cuộc sống đầy lo âu, phiền muộn như vậy.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
hiendde
Hội Viên
Đă tham gia: 02 May 2010
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2589
|
| Msg 545 of 1146: Đă gửi: 04 July 2010 lúc 9:49am | Đă lưu IP
|
|
|
HOA TRÔI TRÊN SÓNG NƯỚC
CHƯƠNG BA
Vào lúc đó, đoàn hát thường bị những nhóm du đăng gọi là “Peragoro” sống bám vào. Đó là những thanh niên hư hỏng, bỏ nhà ra đi, nương náu theo các đoàn hát và hành động theo sở thích nhất thời, không tuân theo một luật lệ ǵ cả.
Có lúc chúng tỏ ra ngoan ngoăn, biết điều, nhưng cũng có khi chúng sách nhiễu, đ̣i hỏi đủ thứ. Trong nhóm du đăng có một thanh niên khoảng 17, 18 tuổi chi đó tên là Ryochan. Tuy c̣n trẻ nhưng hắn đă tỏ ra gan dạ, bướng bỉnh không thua những tay anh chi lăo luyện trong nghề.
Hắn sẵn sàng làm đủ mọi việc từ khuân vác, quét dọn sân khấu cho đến đâm thuê, chém mướn. Tôi nghe nói lúc cần tiền, hắn dám cướp cả những ṣng bạc có người canh gác cẩn thận.
Tuy bề ngoài liều lĩnh hung hăng là thế nhưng bên trong hắn vẫn chỉ là một đứa bé hay e thẹn, bẽn lẽn trước phụ nữ. Một hôm gặp hắn lang thang trong hậu trường, tôi hỏi:
- Này Ryochan, sao em cứ quanh quẩn ở đây măi vậy?
Lúc đầu Ryochan thẹn thùng không trả lời, nhưng về sau hắn ấp úng:
- Tại em không có nhà để trở về.
Tôi biết các thanh thiếu niên này đều thuộc thành phần lêu lổng, bỏ nhà ra đi nhưng mỗi khi kiếm được chút tiền, chúng cũng biết trở về thăm nhà và dấm dúi cho cha mẹ hoặc anh chị em chút tiền quà bánh.
Ryochan cho biết thêm:
- Thưa chị, em không có mẹ.
Vừa nghe vậy tôi mủi ḷng ngay và thông cảm hoàn cảnh đáng thương của hắn. Tôi nghĩ rằng đây là một đứa bé đang lầm đường lạc lối cần có người săn sóc và hướng dẫn cho đến khi trưởng thành. Tôi lập tức từ bỏ gánh hát đưa Ryochan đến tỉnh Nagoya, xây dựng một cuộc đời mới.
Sau khi chung sống với tôi một thời gian, gă du đăng hung hăng liều lĩnh đó đă trở nên ngoan ngơan hiền lành như một con cừu non. Hắn t́m được việc làm tại ṭa báo địa phương, phân phối báo cho các đại lư.
Dưới sự hướng dẫn của tôi, hắn ghi tên đi học lớp b́nh dân giáo dục để có thể đọc được sách báo và mở mang thêm kiến thức. Phần tôi th́ khác, chỉ một thời gian ngắn tôi thấy ḿnh trở nên một người đàn bà độc đoán, ghen tuông và nóng nẩy. Không hiểu sao những chủng tử xấu nằm sâu trong tiềm thức của tôi tự nhiên trỗi dậy một cách mạnh mẽ.
Tôi thấy ḿnh đă thốt ra những câu vô lư như “Ryochan, tại sao giờ này em mới về nhà?”, “Ryochan, em phải làm việc này ngay lập tức”. “Ryochan, tại sao tiền lương tháng này lại ít vậy” Phải chăng em mang bao một con nhỏ nào đó rồi?” Tôi càng cố gắng kiểm chế ḿnh bao nhiêu th́ lại thấy ḿnh càng nóng nảy, giận dữ bấy nhiêu.
Suốt ngày tôi la hét, quát tháo bắt Ryochan phải làm theo ư muốn của ḿnh. Dần dần tôi nhận thấy rằng cái mà tôi tưởng là t́nh thương chẳng qua chỉ là một sự ích kỷ, một thứ quyền lực, một h́nh thức biểu hiện của những hạt giống đau khổ, cay đắng mà tôi đă tiếp nhận từ trước.
Tôi vẫn nghĩ ḿnh có ư tốt, muốn cứu vớt giúp đỡ người khác nhưng không hiểu sao hành động của tôi lại trái ngược hẳn, thay v́ cứu vớt Ryochan, tôi thấy ḿnh mới là kẻ cần được cứu vớt hơn ai hết.
Trong khi Ryochan đi làm, tôi thường tụ tập với những người đàn bà trong xóm để đánh bạc hay nói chuyện ngồi lê đôi mách. Thỉnh thoảng họ cũng rủ nhau đi chùa lễ Phật nhưng đây chỉ là một h́nh thức xă giao bề ngoài của những kẻ nhàn rỗi.
Họ đến chùa để chưng diện quần áo, để nói chuyện mưa gió thời tiết, để khen chê lẫn nhau chứ không phải để học hỏi giáo lư. Phần tôi th́ khác, tôi nghĩ rằng tôn giáo có thể giúp tôi t́m ra một lối thoát cho hoàn cảnh khó khăn hiện tại.
Tôi bèn tham dự các khóa lễ, tụng kinh niệm Phật và hăng hái quyên góp tiền bạc để trùng tu chánh điện, đúc tượng, tô chuông. Ryochan không hề phản đối việc này. Hắn chẳng bao giờ phàn nàn về việc tôi vắng nhà thường xuyên cho các công tác của chùa cả.
Sau một thời gian hăng say làm công quả, tôi không thấy ḿnh tiến bộ được bao nhiêu, vẫn độc đoán, ích kỷ và hay nóng giận như trước. Một hôm sau khóa lễ, tôi hỏi vị trụ tŕ:
- Những bài kinh dài này nói những ǵ?
- Kinh Phật cao siêu vô cùng, nói ra cô cũng chẳng thể hiểu được.
- Tại sao thầy lại nghĩ như thế? Chúng tôi ê a bài những kinh này cả ngày th́ cũng cần phải hiểu ư nghĩa của nó chứ.
- Theo ư tôi, cô chỉ cần lo quyên góp tiền bạc để xây chùa, đức tượng, tạo chút phước đức là đủ rồi, đừng t́m hiểu những điều cao siêu không thể nghĩ bàn.
- Nhưng nếu không thể hiểu được những điều ḿnh đọc th́ tụng kinh làm ǵ? Ít ra người ta cũng cần biết những điều đức Phật đă chỉ dạy chứ.
Vị sư suy nghĩ một lúc rồi trả lời vắn tắt:
- Đức Phật dạy rằng: “Kẻ nào tạo nhiều phước đức sẽ hưởng sung sướng ở kiếp sau, c̣n kẻ nào không biết làm phước sẽ đọa vào địa ngục”.
Tôi không sợ phải đọa vào địa ngục và cũng không cần được hưởng sung sướng ở một kiếp xa vời nào đó. Cái mà tôi cần là làm sao giải quyết được những vấn đề khó khăn trong đời sống hiện tại. Tôi thắc mắc:
- Nhưng không lẽ người ta bất lực không thể làm ǵ khác hơn là chờ đợi một đời sống tốt đẹp hơn ở kiếp tương lai?
- Dĩ nhiên rồi, v́ cô đă tạo nghiệp xấu ở kiếp trước nên kiếp này phải trả.
Tôi không biết ḿnh đă tạo những nghiệp xấu ǵ nhưng lời giải thích đó làm tôi khó chịu. Tôi sẵn sàng chấp nhận hậu quả việc làm của ḿnh, nhưng không thể thụ động bó tay, chờ đợi một hứa hẹn hăo huyền nào đó. Thấy tôi có vẻ không tin, vị sư bực bội:
- Cô thắc mắc nhiều quá, nghi ngờ người tu hành là một điều xấu, sẽ phải đọa vào địa ngục Vô Gián.
Tôi không chấp nhận lời giải thích có tính cách dọa nạt nên bỏ ngôi chủa đó, t́m đến một chùa khác thuộc phái Nhật Liên Tông (Nichiren). Vị trụ tŕ nghe tôi kể lể sự t́nh bèn nổi giận:
- Thật đáng tiếc khi có những kẻ quá chú trọng đến h́nh tướng bên ngoài mà làm hoen ố giáo pháp cao quư của đức Thế Tôn như vậy. Thời mạt pháp có khác, giáo lư của đức Phật bị những kẻ tu hành không chân chính xuyên tạc, lạm dụng để tích lũy tài sản.
- Theo ư thầy th́ hiện nay tôi phải làm ǵ?
- Con đường tốt nhất lúc này là tụng kinh Pháp Hoa, và giản dị hơn nữa, thay v́ niệm Phật, cô chỉ cần niệm Pháp là đủ, v́ Pháp là tất cả. Cô chỉ cần xưng tụng câu “Nam mô Diệu Pháp Liên Hoa Kinh” th́ sẽ được giải thoát v́ đó là thông điệp chân thật nhất của đức Phật.
Tôi nghĩ thầm: “Ít ra vị sư này cũng khuyến khích ḿnh đọc kinh thay v́ quyên góp tiền bạc để cầu phước”.
Tôi trở nên đệ tử của vị này nhưng chỉ một thời gian sau tôi thấy vị này cũng không hơn ǵ vị trước. Ông dành rất nhiều th́ giờ để chỉ trích, công kích các tông phái khác của Phật giáo hơn là giải thích những diệu lư của kinh.
Học tṛ của ông thường kéo nhau ra đường phố hùng hồn tranh luận với người của các tông phái khác mà họ gọi là tà giáo. Họ chủ trương bạo động, nếu cần thiết, để thiết lập một quốc gia xây dựng trên triết thuyết của Nhật Liên tổ sư.
Lúc đầu tôi cũng hăng say tham gia việc truyền bá tư tưởng của phái này nhưng h́nh thức đả phá, tranh luận không mang lại cho tôi sự thoải mái nào, trái lại nó chỉ làm tôi thêm sân si hơn trước.
Ngoài ra tôi không đồng ư cách truyền đạo có tính cách lôi kéo, quyến dụ tín đồ bằng phương pháp biện luận cũng như hành vi hung hăng, hiếu chiến của những người lănh đạo phái này. Tôi bày tỏ ư kiến của ḿnh với vị sư trụ tŕ. Thay v́ an ủi tôi th́ ông lại nổi giận:
- Nếu cô không tin tưởng tuyệt đối vào chủ trương của chúng tôi th́ thôi, những kẻ lưng chừng, nửa tin nửa ngờ như cô chỉ là những kẻ phá hoại Phật pháp, đi theo con đường của Đề Bà Đạt Đa, và sẽ vĩnh viễn đọa địa ngục.
- Nhưng chính đức Phật đă chẳng nói rằng mọi chúng sinh đều có Phật tánh và ngay cả Đề Bà Đạt Đa cũng sẽ thành Phật kia mà.
Vị sư nổi giận quát tháo om ṣm. Dĩ nhiên tôi không trở lại ngôi chùa đó nữa. Vài tháng sau tôi có dịp tham dự một buổi diễn thuyết tại đền thờ Kasuga của Thần đạo (Shinto). Một vị lăo sư khuôn mặt nghiêm nghị đă bước lên diễn đàn nói về đề tài “ Chính tâm, thành ư” (Kokor, Makoto). Ông nói:
- Trong thiên nhiên đă có sẵn một trật tự chung. Biết sống với cái trật tự này là đă gần đạt được đến đạo rồi.
Muốn đạt đến đạo lớn th́ phải biết lập chí lớn; muốn lập chí lớn th́ phải lo tu thân; muốn lo tu thân th́ phải chính tâm; muốn chính tâm th́ phải thành ư; và muốn thành ư th́ phải biết rơ sự liên quan của tất cả mọi sự vật với nhau.
Con đường tu tập phải bắt đầu bằng việc quán xét thật kỹ các hiện tượng trong trời đất, xét cho cùng chỗ tương quan của chúng, coi xem cái nào là gốc cái nào là ngọn, cái nào là nguyên nhân cái nào là hậu quả.
Có biết rơ được điều này th́ ư mới thành; và ư có thành rồi th́ tâm mới chính; khi tâm đă chính th́ thân mới tu sửa được. Và khi việc tu thân có hoàn măn th́ chí mới vượt lên cao, vươn khỏi mọi sự tầm thường để đạt đến đạo lớn.
Thành ư (Matoko) là căn bản bao gồm tất cả mọi sự. Mọi giá trị đương thời như luân lư, đạo đức đều xây dựng trên cái căn bản quan trọng này.
Nếu ḿnh biết sống thành thật với chính ḿnh, không tự lừa dối ḿnh, th́ hành động chân thật này sẽ biểu lộ ra ngoài, cảm hóa được những người chung quanh.
Thành ư không phải là một cái đức mà c̣n là một năng lực cảm hóa hết sức mầu nhiệm, có thể thay đổi tất cả.
Tôi say mê theo dơi từng câu nói của vị lăo sư và nhủ thầm: “ Đây mới thật là một vị thầy chân chính, đây mới chính là con đường mà ta mong đợi từ bao lâu nay”.
Tôi nghĩ đến tấm ḷng thương yêu chân thành của cha tôi mà muốn rớt nước mắt. Cả một dĩ văng tự nhiên hiện ra rơ rệt trong tâm tôi.
Phải rồi, tôi đă từng nghĩ đến cái căn bản này một cách mơ hồ sau khi đă được cảm hóa nhưng cho đến lúc đó chưa ai có thể giải thích một cách rơ rang, lưu loát như vị sư này.
Tôi vội vă trở về nhà thu xếp hành lư đến gặp vị lăo sư để xin làm đệ tử. Sau khi nghe tŕnh bày hoàn cảnh, vị lăo sư nghiêm giọng hỏi:
- Như vậy cô đă được phép của gia đ́nh chưa?
- Thưa… chưa.
- Thế th́ không được, cô hăy trở về nhà ngay. Có lẽ giờ này chồng của cô đang nóng ḷng chờ đợi.
Tôi ôm mặt khóc ṛng:
- Thưa thầy, con đă khổ công t́m kiếm con đường này từ bao lâu nay rồi. Xin thầy rủ ḷng thương xót…
- Không được, ta không thể thu nhận cô nếu không có sự đồng ư của gia đ́nh cô.
- Nhưng nếu con trở lại với sự ưng thuận của gia đ́nh th́ sao?
- Đến khi đó sẽ hay, bây giờ cô phải trở về nhà ngay.
Biết không thể năn nỉ ǵ thêm được, tôi gạt nước mắt trở về nhà. Lúc đó trời đă vào thu, nhiệt độ bắt đầu lạnh nên Ryochan trùm mền ngủ kỹ. Thấy tôi về, hắn chỉ nhô đầu ra khỏi chăn hỏi: "đă về đấy ư?". Hỏi xong, hắn lại vùi đầu ngủ tiếp. Nh́n khuôn mặt vô tư của hắn, tôi động ḷng trắc ẩn và tự hỏi liệu ḿnh có thể từ bỏ Ryochan được không?
Cho đến lúc đó tôi đă đóng vai một người mẹ, một người chị và một người yêu của hắn. Liệu tôi có can đảm từ bỏ tất cả để lên đường t́m đạo không? Ryochan sẽ nghĩ thế nào về quyết định của tôi?
Tâm trạng tôi rối bời v́ muôn ngàn ư nghĩ trái ngược nhau nhưng cuối cùng tôi biết ḿnh không thể làm ǵ khác hơn là lên đường học đạo.
Sau một thời gian chuẩn bị tư tưởng cẩn thận, tôi viết một lá thư dài cho Ryochan rồi lên đuờng đi Shikoku, nơi vị lăo sư cư ngụ. Năm đó tôi vừa tṛn hai mươi tám tuổi, và đă sống với Ryochan đuợc gần hai năm.
Vị lăo sư sống trong một căn nhà nhỏ bé, khiêm tốn nhưng căn pḥng chính có bầy một bàn thờ hết sức trang nghiêm đẹp đẽ. Ông mời tôi dùng trà và lên tiếng hỏi ngay:
- Cô đă được phép gia đ́nh rồi chứ?
- Thưa vâng.
Tôi lo sợ không biết có được ông thu nhận hay không. Dù sao tôi cũng đă viết một lá thư cho Ryochan để giải thích việc này. Lăo sư hỏi tiếp:
- Được lắm. Như vậy cô được phép đi trong bao lâu?
- Thưa một năm.
Tôi trả lời mà không suy nghĩ, trong thư viết cho Ryochan tôi đă đề cập đến thời gian học đạo khoảng một năm, mặc dù trong tâm tôi quyết sẽ không trở về với Ryochan nữa. Vị lăo sư vui vẻ chấp thuận cho tôi trở nên học tṛ tại gia của ông.
Lăo sư Meano Choji không những là một vị thầy nổi tiếng của Thần đạo (Shinto) mà c̣n là một danh thủ về Kiếm đạo (Jaijutsu) và Nhu thuật (Jujitsu) nữa.
Ông có rất nhiều học tṛ và thường được mời đi diễn thuyết, giảng dạy ở khắp nơi. Cuộc sống của ông rất điều độ, giản dị; ngoài việc giảng dạy, ông dành nhiều th́ giờ để tĩnh tọa trong một căn pḥng riêng.
Hàng ngày nh́n cử chỉ ung dung, điềm đạm của ông tôi thầm ao ước “Không biết ḿnh phải tu tập thế nào mới đạt được cái nhân cách siêu phàm ấy?” Lăo sư cho biết:
”Khi c̣n nhỏ ta không khỏe mạnh lắm, lại mắc bệnh suyễn nên cha mẹ ta đă t́m đủ mọi thầy hay, thuốc giỏi để chữa nhưng không kết quả ǵ cho đến khi ta tu tập phương pháp tĩnh tọa Kannagara-no-michi.
Chỉ một năm tu tập mà bao nhiêu tật bệnh tan hết, thân thể ta phát triển một cách tự nhiên. Từ đó đến nay ta không bao giờ bị bệnh cả, ngay cả những bệnh xoàng như nhức đầu, sổ mũi, cảm mạo cũng không bao giờ ảnh hưởng được đến ta”.
Phương pháp Kannagara–no–michi của Thần Đạo gồm ba phần chính là điều thân, điều khí và điều tâm.
Phần điều thân là giữ cho tư thế ngồi thật vững vàng ngay thẳng. Người tập qú gối, ngồi lên trên bọng chân, giữ lưng cho thẳng, mắt nhắm lại và đặt hai tay lên trên đùi.
Sau khi đă ngồi yên được một lúc th́ chuyển qua việc điều khí, giữ cho hơi thở điều ḥa tự nhiên, khi hít vào th́ ph́nh bụng ra và khi thở ra th́ ép bụng vào.
Sau khi hơi thở đă điều ḥa thuần thục th́ bắt đầu điều tâm bằng cách tập trung tư tưởng để phát ra âm thanh “oo-oo”.
Trong khi phát âm, không được nghĩ đến bất cứ một thứ ǵ khác mà chỉ chú tâm vào việc phát âm thôi; tuyệt đối không mong cầu, ao ước thứ ǵ.
Sau khi phát âm “oo-oo” đều đặn khoảng một lúc th́ chuyển sang việc phát âm từng nguyên âm (a, e, i, o, u). Khác với âm “oo-oo”, việc phát âm những nguyên âm này đ̣i hỏi sự phối hợp của cả tinh thần lẫn thể xác.
Âm thanh phát ra phải rơ ràng, mạnh mẽ và thật sâu (deep chant). Lăo sư cho biết tĩnh tọa là căn bản quan trọng nhất trong phương pháp tu tập của Thần Đạo.
Thần Đạo là một truyền thống đặc biệt của Nhật Bản có từ ngàn xưa nhưng theo thời gian đă thay đổi ít nhiều. Một phần v́ chịu ảnh hường văn hóa Trung Hoa (Khổng giáo và Phật giáo), nhưng một phần khác là do các yếu tố chính trị.
Vào thời đại Tokugawa 1600–1867, trường Quốc học Kokugaku, được thành lập với mục đích nghiên cứu các di sản văn hóa của Nhật. Nhờ biết áp dụng phương pháp nghiên cứu về cổ ngữ, các học giả lúc đó đă phục hồi được nhiều sách vở tài liệu có giá trị, tưởng đă bị thất truyền.
Một số học giả có tinh thần quốc gia cực đoan, chủ trương bài ngoại đă lợi dụng t́nh thế chính trị lúc đó bế quan tỏa cảng, để phục hồi truyền thống Thần Đạo, không chịu ảnh hưởng của Phật giáo hay Khổng giáo, mà họ gọi là Kannagara-no-michi.
Theo sự giải thích của tông phái này th́ vào thời hoàng kim, tâm thức con người vốn chất phác và thuần hậu nên có thể giao cảm với tâm thức của các đấng thần linh (Kami).
V́ hiểu rơ tâm thức của các vị thần nên tư tưởng, hành động của con người luôn luôn ḥa hợp với sự biến chuyển của các định luật thiên nhiên, và đời sống là một điều tốt đẹp thoải mái.
Về sau con người sa đọa, bị dục tính lấp đi cái thiên tính thần hậu, vô tư ngày trước nên họ không thể giao cảm với thần linh được nữa.
V́ bị ái dục chi phối nên tư tưởng, hành động của họ không c̣n ḥa hợp được với các biến chuyển tự nhiên của thiên nhiên, và đời sống trở nên một sự phấn đấu đầy đau khổ và trắc trở.
Truyền thống Kannagara-no-michi hay “Sống thuận theo ư chư thần” chủ trương phục hồi cái bản tính vô tư thuần hậu qua việc tẩy uế thân tâm, dẹp bỏ ḷng tham dục, để tái lập mối liên lạc với chư thần linh trong thiên nhiên (Kami).
Ngoài việc học hỏi với lăo sư, tôi c̣n tham cứu thêm các sách vở trong nhà, và t́m được một phương pháp để dẹp bỏ ḷng tham dục qua việc tẩy uế thân tâm.
Tôi thấy việc tĩnh tọa như lăo sư chỉ dạy đ̣i hỏi một thời gian lâu dài, nên tôi muốn t́m một lối tắt nhanh hơn. Sáng nào tôi cũng dậy thật sớm, t́m đến ngọn thác Kagami gần đó để tắm gội, tẩy uế bằng nước lạnh (Misogi).
Tôi đứng dưới chân ngọn thác, mặc cho làn nước lạnh như băng xối lên người, tập trung tư tưởng và cầu nguyện các đấng thần linh phù hộ cho tôi.
Tôi tin rằng nước có công dụng rửa sạch những ô uế trên thân thể tôi, và nhờ sự thành tâm cầu nguyện, tâm hồn của tôi có thể mở rộng để đón nhận mặc khải của chư thần, như tôi đă từng kinh nghiệm khi c̣n ở Hokkaido.
V́ Thần Đạo không phân biệt tâm và thân, một thân thể trong sạch biểu lộ một tâm thức trong sáng, nên việc tắm gội hành xác đối với tôi là một việc làm hết sức tự nhiên, Một hôm lăo sư bắt gặp tôi làm việc đó, ông lắc đầu quát lớn:
- Cô tưởng rằng ḿnh có thể ngộ được điều ǵ đó qua hành động bên ngoài như vậy hay sao?
Tôi không hiểu lăo sư muốn nói ǵ, v́ lúc đó tôi không có một ư thức ǵ về danh từ “ngộ” (satori) cả.
Tôi tin rằng nhờ thành tâm thực hành các phương pháp cổ truyền, như việc tẩy uế bằng nước lạnh (Misogi) mà tôi có thể đạt được một quyền năng phi thường, hay một trạng thái tâm thức có thể giao cảm được với chư vị thần linh.
Tuy bị lăo sư cảnh cáo nhưng tôi vẫn tiếp tục thực hành phương pháp đó một cách siêng năng, chuyên cần.
Thời gian trôi nhanh như bóng câu qua cửa sổ. Thoáng chốc tôi đă tu tập ở đây được đúng một năm. Hôm đó, sau buổi tĩnh tọa, lăo sư hỏi:
- H́nh như ngày mai cô lên đường về nhà th́ phải. Cô đă ở đây tṛn một năm rồi. Liệu cô đă sẵn sàng chưa?
Tôi bàng hoàng không biết phải nói ǵ. Lúc đầu tôi tưởng lăo sư có ư muốn đuổi tôi đi, v́ tôi đă thực hành những phương pháp mà ông không thích, nhưng tôi nhớ lại thời hạn một năm mà tôi đă tŕnh bày khi xin thụ giáo năm xưa.
Thật ra lúc đến học đạo, tôi chỉ nói bừa ra thời gian một năm chứ không hề có ư định sẽ trở lại với Ryochan. Tôi nghĩ ḿnh đă đoạn tuyệt với quá khứ, đă dứt bỏ tất cả mọi sự, tôi không c̣n mặt mũi nào trở về để gặp Ryochan nữa. Mặc dù thấy tôi có vẻ ngần ngại, lăo sư vẫn thản nhiên:
- Dù thế nào chăng nữa, đă đến lúc cô phải trở về nhà.
Tôi trở lại Nagoya với một tâm trạng hoang mang chán nản. Chưa muốn về nhà ngay, tôi ghé qua hàng xóm để tâm sự. Bà hàng xóm lắng nghe tôi giải bầy những nỗi khó khăn th́ lắc đầu than:
- Nghiệp của cô nặng như thế th́ làm sao mà tu cho được! Phải chăng cô vẫn c̣n yêu Ryochan nên không dám nói thẳng cho hắn biết ư định muốn từ bỏ tất cả để đi học đạo? Cô tưởng ḿnh có thể đi theo ông thầy kia, nhưng v́ c̣n nặng nợ với Ryochan nên trước sau cô vẫn phải trở về.
Theo tôi, cô không thể làm ǵ khác được đâu! Khi nào duyên nợ c̣n th́ cô vẫn phải ráng mà trả cho hết. Chúng ta mang kiếp người là mang cả một gánh nghiệp quả, nào là duyên với người này, nào là nợ với người kia.
Có khi vừa là duyên vừa là nợ, chập chùng không biết đâu vào với đâu. Cô không thể chống lại cái nghiệp đó được; dù cố gắng lắm cô cũng chỉ có thể hành động theo ư ḿnh một lúc thôi, việc phải đến vẫn xảy đến như thường. Thà cứ thuận theo nó c̣n hơn…
Tôi gật đầu ra vẻ đồng ư nhưng trong thâm tâm rất khó chịu. Tôi rủa thầm ḿnh đă dại đột đem chuyện riêng tư ra kể cho người khác nghe, và quyết định từ đây sẽ phải tránh cái thói nhi nữ thường t́nh này.
Khi tôi về nhà th́ Ryochan đi làm chưa về. Tôi không biết sẽ phải nói sao với hắn. Liệu tôi có nên cho hắn biết ư định vẫn muốn tiếp tục trở về với lăo sư hay không? Tôi cố gắng chuẩn bị một thái độ nhưng tâm trạng cứ rối bời, không biết phải làm ǵ.
Trong lúc thất vọng cùng cực, tự nhiên tôi nhớ đến một câu kinh quen thuộc:”Nếu có chúng sinh nào chịu mọi khổ năo, một ḷng xưng niệm tên hiệu Bồ Tát Quán Thế Âm, tức th́ Bồ Tát Quán Thế Âm quán sát tiếng kêu cầu ấy, độ cho họ thoát khỏi khổ năo”.
Tôi vội vă cung kính chắp tay thành tâm niệm lớn:”Nam Mô Đại Từ Đại Bi, Cứu Khổ Cứu Nạn Quán Thế Âm Bồ Tát”.
Tôi không biết ḿnh đă niệm danh hiệu đức Quán Thế Âm bao nhiêu lần, nhưng tự nhiên trước mắt tôi bỗng có một luồng sáng hiện ra sáng chói, giữa luồng ánh sáng đó có một ḍng chữ lớn: “Con hăy tập yêu thương”.
Tôi cảm thấy toàn thân rung động mănh liệt, như có một luồng điện ở đâu rót vào đầu óc u tối của tôi khiến nó bừng sáng. Tôi giật ḿnh thảng thốt kêu lớn: “Phải rồi! Đó mới là giải pháp cho t́nh trạng hiện tại”.
Chỉ trong giây phút, tôi ư thức ngay rằng từ trước đến nay tôi đă nghĩ về ḿnh quá nhiều; tôi chỉ quan tâm đến nỗi khó khăn của riêng ḿnh, mà chẳng bao giờ chú ư đến nỗi khổ tâm của người khác.
Tôi chỉ muốn điều này hay điều nọ, nhưng chẳng bao giờ tự hỏi hành động của tôi đă gây đau khổ cho người chung quanh như thế nào.
Tôi đă làm cha mẹ tôi không hài ḷng, đă làm cho chồng tôi bỏ đi, đă khiến cho hai đứa con của tôi phải chịu thân phận mồ côi chỉ v́ tôi tham lam, ích kỷ quá.
Tôi tưởng rằng tôi đă thay đổi nhưng thật ra tôi không hề đổi thay ǵ hết, vẫn chứng nào tật ấy. Tôi chưa bao giờ biết yêu thương, làm sao tôi có thể giúp đỡ ai khác khi không hề có t́nh thương?
Tôi có cảm tưởng như gánh nặng trên vai đă được ai đó nhấc đi và đầu óc tôi trở nên thoải mái hơn bao giờ hết. Tôi ư thức rơ rệt những sai lầm mà tôi đă tạo, những phản ứng nhất thời mà tôi đă làm, tất cả chỉ v́ muốn thay đổi mọi sự theo ư ḿnh.
Phải chăng đó là biểu hiệu của một ḷng tham không đáy? Giờ đây tôi đă hiểu, tôi sẵn sàng hy sinh tất cả để lo cho Ryochan, tôi sẽ chờ hắn về để xin lỗi hắn, để kể cho hắn nghe những khát khao thầm kín vẫn nung nấu thâm tâm tôi.
Tôi sẽ nói về quan niệm “chí tâm, thành ư” mà tôi đă học hỏi được; với một t́nh yêu chân thành, tôi sẽ tâm sự với hắn về những kinh nghiệm lạ lùng đă xảy ra cho tôi, và hắn sẽ hiểu, sẽ thông cảm…
Ryochan kiên nhẫn nghe tôi thổ lộ tâm sự rồi cười lớn:
- Này Satomi, nghĩ rằng người ta có thể giải quyết được những nỗi khổ đó qua đức tin tôn giáo hay sao? Đó chỉ là một ảo tưởng! Tôn giáo chỉ là một tṛ bịp bợm, một thứ thuốc độc, một loại nha phiến cho những tâm hồn yếu đuối.
Thời đại này mà c̣n giữ những tư tưởng cổ hủ đó ư? Hăy mở mắt mà xem những tên tu sĩ lưu manh đang dọa nạt quần chúng bằng những danh từ như tội lỗi, h́nh phạt rồi kêu gọi đóng góp tiền bạc cho các cơ sở tôn giáo để chuộc tội này nọ. Đó chỉ là một h́nh thức ăn xin; những kẻ ăn xin đó th́ cứu giúp được ai?
Con người không có ai xấu cả nếu họ có một đời sống vật chất đầy đủ. Họ xấu v́ thiếu các điều kiện này nên mới phải làm chuyện sằng bậy. Để ta nói cho nghe một trật tự mới trong xă hội, nhờ đó tất cả mọi người đều được sung sướng thực sự.
Sở dĩ người ta thiếu thốn, đau khổ v́ trong xă hội có kẻ giàu và người nghèo, có sự hơn kém thua thiệt. Nếu tất cả đều b́nh đẳng, đều giàu sang, đầy đủ như nhau th́ đâu c̣n khổ đau nữa.
Đó mới là giải pháp đúng đắn nhất và đó chính là chủ nghĩa xă hội. Những người theo chủ nghĩa này quyết tâm tranh đấu cho quyền lợi của quần chúng, sẵn sàng hy sinh tính mạng ḿnh cho quyền lợi chung, đó mới là những bậc thầy đáng kính trọng. Chủ nghĩa xă hội chính là một tôn giáo mới mà mọi người đang mong đợi; những người theo chủ nghĩa này chính là những tu sĩ mới của thời đại hiện nay.
Tôi bàng hoàng trước những câu nói hùng hồn của Ryochan. Làm sao một kẻ thất học như hắn lại sử dụng được những danh từ mới mẻ, văn hoa như vậy? Hiển nhiên hắn đă học hỏi những tṛ này trong khi tôi vắng nhà. Ryochan đắc chí nh́n tôi nói tiếp:
- Này Satomi, biết ta tôn trọng tự do riêng của Satomi, nhưng ta không thể làm ngơ khi thấy satomi trở nên nạn nhân của những tên tu sĩ chuyên “bán nha phiến” đó được! Chúng và cái gọi là tôn giáo của chúng cần phải bị tiêu diệt càng sớm càng tốt… Từ nay ta cấm không được bén mảng đến những nơi chốn đáng khinh bỉ đó. Nếu Satomi không nghe lời ta th́ đừng có trách…
Càng nói Ryochan càng trở nên hung dữ, cặp mắt hắn quắc lên như muốn ăn tươi nuốt sống một đối thủ vô h́nh nào đó. Hắn tiếp tục nói về chủ thuyết xă hội mà hiện nay hắn đang cố gắng cổ xướng trong giới nhân công nhưng tôi không c̣n muốn nghe nữa.
Tôi tủi thân ôm mặt khóc tấm tức. Trước mắt tôi, Ryochan không c̣n là một cậu bé hiền lành nhút nhát ở gánh hát năm nào nữa. Hắn cũng không c̣n là một thanh niêm chăm chỉ đi phân phối báo cho các đại lư, mà đă trở nên một con người khác hẳn.
Hiển nhiên hắn đă thay đổi nhờ những liên hệ với một tổ chức chính trị nào đó. Ryochan cho tôi biết hắn đă bỏ việc phân phối báo và trở nên kư giả một tập san thuộc nhóm xă hội. Hắn c̣n đảm nhận việc tổ chức các buổi học tập cho những người mới gia nhập tổ chức này.
Tôi im lặng nghe Ryochan hùng hồn diễn giảng, đáng lẽ ra tôi phải thất vọng lắm mới phải, nhưng không hiểu sao tôi lại thấy ḿnh b́nh tĩnh một cách lạ thường. Tôi biết Ryochan đă thay đổi nhưng chính tôi cũng đă đổi thay, hiển nhiên đời sống của chúng tôi không c̣n như xưa nữa mà bước vào một ngă rẽ mới.
V́ Ryochan đă bỏ việc phân phối báo cho các đại lư để dấn thân vào những hoạt động khác, nên cuộc sống của chúng tôi trở nên túng thiếu hơn trước, phải dè xẻn lắm mới đủ ăn. Tuy nhiên tôi chỉ coi đó là một thử thách.
Tôi biết ḿnh không thể thay đổi được hoàn cảnh như ư muốn, nhưng đồng thời cũng biết rằng ḿnh có thể thay đổi được thái độ của ḿnh đối với hoàn cảnh bên ngoài. Nếu giữa tôi và Ryochan có duyên nợ ǵ với nhau th́ dĩ nhiên tôi phải trả cho hết, nhưng điều này không có nghĩa rằng tôi phải từ bỏ việc học đạo của ḿnh.
Ryochan không muốn cho tôi lui tới những nơi chốn có tính cách tôn giáo nhưng không thể cấm tôi tu học tại nhà. Không thể trở lại với lăo sư nhưng tôi vẫn có thể thực hành những phương pháp tôi đă được học hỏi.
Tôi dọn dẹp lại căn nhà, thiết lập bàn thờ chư thần (Kami), và tiếp tục tu tập phương pháp tĩnh tọa Kannagara-no-michi. Tôi thường tĩnh tọa rất lâu, có khi từ sáng đến tối, và cuối cùng phát âm những chữ a, e, i, o, u thật rơ ràng với tất cả mọi năng lực trong người.
Lúc đầu việc tu tập của tôi làm nhiều người trong xóm hiếu kỳ xúm lại xem, trẻ con cũng bắt chước tôi kêu “aa, uu, oo” om ṣm nhưng dần dần người ta quen đi và không làm phiền ǵ tôi nữa.
Ngoài việc tĩnh tọa, tôi c̣n nghiên cứu pho sách Kojiki của Thần Đạo, để t́m hiểu thêm những ẩn nghĩa trong đó. Tôi chú trọng vào việc phát triển định lực (Joriki) v́ nó là một năng lực quan trọng, có thể giúp người ta thích ứng được với những hoàn cảnh thay đổi bên ngoài.
Cuốn sách nói rơ rằng một người có định lực cao có thể hoàn toàn làm chủ được ḿnh, cũng như hoàn cảnh đời ḿnh; bất cứ chuyện ǵ cũng không ảnh hưởng đến họ được.
Tôi thực hành nhiều phương pháp khác nhau, từ việc nhịn ăn để kiềm chế thể xác, đến việc tẩy uế thân xác bằng nước lạnh. Vào mùa đông, dù tiết trời lạnh thế nào tôi cũng chỉ khoác trên ḿnh một tấm áo mỏng.
Khi thực hành nghi thức tẩy uế bằng nước lạnh (misogi), dù nước đă gần đóng thành băng tôi vẫn cố gắng chịu đựng, xối nước lên khắp người để tẩy uế những ô nhiễm đă bám vào thân thể tôi. Bất chấp mọi khó khăn cực nhọc, tôi kiên tŕ thực hành các nghi thức v́ biết đường đạo là một hành tŕnh rất gian nan, nếu không cố gắng, người ta không thể thành công.
Trước cửa nhà tôi có một mảnh sân hẹp mà trẻ con lối xóm thường tụ tập chơi đùa. Hằng ngày mỗi khi thờ cúng, thực hành các nghi thức tẩy uế (O Harae) xong, tôi thường mang lễ vật như oản xôi chia cho lũ nhỏ trong xóm.
Gia đ́nh bên cạnh nhà tôi có nuôi một con chó nhỏ tên Koro. Con chó này cũng hay chầu chực trước nhà tôi để xin ăn. Ít lâu sau gia đ́nh đó dọn đi nơi khác, bỏ con Koro lại. Con chó trung thành cứ chầu chực trước nhà chủ cũ, kêu lên những tiếng ảo năo bi thương.
Khi đói nó chạy qua bên nhà tôi để được cho ăn, nhưng ăn xong nó lại bỏ về trước cửa căn nhà cũ nằm rên rỉ. Một hôm không thấy nó đến như thường lệ, tôi kêu gọi măi và hỏi lũ nhỏ trong xóm nhưng không ai biết con chó đă bỏ đi đâu.
Vài hôm sau tôi đang tĩnh tọa th́ nghe tiếng động và thấy con Koro ở đâu chạy vào ngoắt đuôi mừng rỡ. Tôi đưa tay bồng con chó vào ḷng vuốt ve th́ thấy trên cổ nó có một vết dao đâm rất sâu, chạy dài xuống bụng, dường như nó đă bị ai lột da, mổ thịt.
Tôi thất thanh kêu lên: “Koro đă chết” và đột nhiên tỉnh lại. Th́ ra trong lúc nhập định tôi đă nh́n thấy con Koro, có lẽ đă bị người ta bắt giết làm thịt. Vào lúc đó những con chó vô chủ, lang thang ngoài đường, bị bắt giết thịt không phải là một điều lạ.
Hiển nhiên con Koro không ra ngoài số phận đó nhưng có lẽ nó nhớ đến ơn tôi nuôi nấng nên t́m đến báo tin. Tôi xúc động khóc lóc mất mấy ngày rồi mua hương hoa phẩm vật, tụng kinh siêu độ cho nó. Tôi tập trung định lực chân thành cầu nguyện và khi hoàn tất nghi thức cầu siêu, tự nhiên tôi có cảm tưởng rằng con Koro đă thoát kiếp chó.
Đây là một sự kiện lạ lùng, không hiểu sao tôi lại “cảm biết” được như thế. Dường như có một cái ǵ đă cho tôi biết mà tôi không thể giải thích nhưng tôi biết đó không phải là sự tưởng tượng hay tự kỷ ám thị, mà là một “cái biết” đến rất tự nhiên.
Khoảng một tuần lễ sau, tôi đang tĩnh tọa th́ thấy một người đàn ông lạ mặt ở đâu bước vào. Tôi biết cửa nhà đă khóa kỹ, người lạ không thể vào được trừ khi đó là kẻ gian.
Lúc đó chúng tôi nghèo túng lắm, trong nhà chẳng có ǵ quí giá cả nên thay v́ hốt hoảng, tôi tập trung định lực để đối phó. Có lẽ khả năng tập trung của tôi đă khá cao nên chỉ trong thoáng giây, tâm hồn tôi đă hết sức b́nh tỉnh.
Tôi biết ḿnh không ngủ mê hay gặp ảo giác mà thấy rơ đó là một người đàn ông trung niên, mặt mày sáng sủa, mặc kimono hiệu O-shima rất đắt tiền. Ông này đứng yên trước mặt tôi một lúc rồi lên tiếng
- Thưa bà, tôi là cha của Tamataro. Khi c̣n sống, tôi làm nghề cho vay nặng lăi. Cái nghiệp xấu này ám ảnh tâm thức tôi rất nhiều nên khi qua đời, tôi phải sống trong một cảnh giới tối tăm, nặng trọc.
Lúc nào tôi cũng có cảm giác như đang ở trong một vũng bùn nhầy nhụa, muốn ngoi lên nhưng không sao ngoi lên được, càng cử động th́ càng bị lún sâu xuống.
Thưa bà, khi c̣n sống tôi chẳng làm điều ǵ quá xấu nhưng cũng chẳng làm điều ǵ tốt đẹp nên sau khi chết, thần thức cứ vật vờ trôi nổi trong cảnh giới bùn lầy nước đọng này măi.
May thay nhà tôi là người hiền lương, thường tụng kinh niệm Phật, hồi huớng công đức cho tôi. Hàng ngày tôi nghe được lời kinh của nhà tôi cầu nguyện nên bắt chước đọc theo, nhờ đó tôi hiểu được luật nhân quả và quyết tâm sám hối.
Đến nay nghiệp xấu đă trả hết, tôi vừa thoát khỏi cái thế giới đen tối nhầy nhụa đó, nên đến đây để nhờ bà chuyển lời cho nhà tôi rằng, tôi sắp được siêu thoát lên cơi sáng.
Chính nhờ công đức hồi hướng cao cả vô biên của nhà tôi mà tôi được thoát khổ. Tôi muốn nhắn nhà tôi rằng những món nợ người ta vay từ trước xin hăy bỏ qua, đừng tốn công đ̣i rồi gây phiền muộn cho người khác nữa.
Tôi đă không công b́nh trong việc cho vay nặng lăi, tôi rất hối hận, xin hăy giúp cho tôi được yên tâm để siêu thoát.
Tamataro là một trong những đứa nhỏ hay chơi đùa trước cửa nhà tôi. Cha nó đă qua đời từ nhiều năm nay, mẹ nó ở vậy nuôi con. Bà làm nghề may, chuyên lănh hàng từ các tiệm buôn về nhà để may cắt. Mặc dù bận rộn như thế nhưng hàng ngày bà vẫn khuya sớm tụng kinh rất chân thành. Khi nghe tôi kể lại câu chuyện, bà gật đầu chùi nước mắt:
- Quả đúng là chồng tôi rồi. Chồng tôi luôn luôn mặc áo kimono hiệu O-shima như vậy. Chồng tôi làm thương mại nên có tiền cho vay lấy lăi. Sau khi ông qua đời, tôi t́m được một rương chứa toàn giấy nợ chưa thanh toán.
Xem xét kỹ, tôi thấy ông đă đ̣i một mức lời quá cao, thật không công bằng chút nào, do đó tuy c̣n giữ giấy nợ nhưng tôi vẫn ngần ngại không biết phải làm ǵ. Tôi là đàn bà chân yếu tay mềm, đâu biết đ̣i nợ ra sao.
Chắc hẳn khi qua đời chồng tôi cũng lo lắng, bận tâm về việc này lắm nên mới không siêu thoát được như vậy, Nay nhờ bà cho biết th́ tôi mang thùng giấy nợ đi đốt, để chồng tôi không c̣n phải bận tâm ǵ nữa.
Tôi ngạc nhiên về kinh nghiệm lạ lùng này nên viết thư báo cho lăo sư. Trước khi nhận được giấy hồi âm th́ một sự kiện lạ lùng nữa đă xảy ra.
Một hôm tôi có linh tính rằng ngoài tôi và Ryochan, h́nh như trong nhà c̣n có sự hiện diện của một người thứ ba nào đó nữa.
Vài hôm sau, đang tĩnh tọa, cái cảm giác đó lại nổi lên mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Tôi bèn tập trung định lực để quan sát th́ thấy có một người đàn bà, vóc dáng gầy g̣ yếu ớt đang quanh quẩn trong nhà.
Tuy tuổi không cao nhưng mặt bà đầy những vết nhăn, có lẽ v́ quá ưu tư lo lắng. Bà nh́n tôi, miệng cứ mấp máy nửa như muốn nói, nửa lại sợ sệt không nói ra. Bà cứ quanh quẩn bên tôi nhưng mỗi khi tôi đến trước bàn thờ làm lễ th́ bà lại biến mất.
Dĩ nhiên tôi biết đó là một hồn ma, nhưng tôi thấy nó không gây trở ngại ǵ cho nên tôi không quan tâm. Hôm sau trong lúc tĩnh tọa, tự nhiên tôi biết hồn ma đó không phải ai xa lạ mà chính là mẹ của Ryochan.
Một lần nữa, cái cảm giác “biết” này làm tôi bối rối. Để kiểm chứng cái năng khiếu ấy, chiều hôm đó tôi hỏi Ryochan:
- Này Ryochan, khi c̣n sống mẹ anh là người thế nào? Sao không mấy khi anh nói ǵ về mẹ anh hết?
- Gia đ́nh ta có bốn anh em, khi mẹ ta qua đời th́ ta mới lên ba tuổi và đứa em nhỏ nhất mới được sáu tháng. Ta không biết ǵ nhiều về mẹ ta mà chỉ biết tên bà là Shigeko. Bà chết v́ bị bệnh lao, năm đó bà mới ngoài hai mươi sáu tuổi...
Tôi suưt kêu lên: “Quả đúng là mẹ của Ryochan rồi”. Một người mẹ qua đời khi con cái c̣n thơ dại như thế th́ làm sao có thể siêu thoát được! Chắc chắn bà đă lo lắng cho con cái nhiều lắm nên trông bà mới bơ phờ như vậy.
Qua hôm sau, tôi nhận được thư hồi âm của lăo sư. Trong thư ông viết vắn tắt:” Con hăy trở về đây ngay, ta chấp nhận cho con được phép tiếp tục học đạo với ta”.
Thật khó có thể diễn tả được nỗi vui mừng của tôi. Những điều mong cầu ao ước đă trở thành sự thật. Khi trước lăo sư không nhận tôi v́ tôi không được phép của gia đ́nh, nhưng hiện nay mọi việc đă đổi khác, ông sẵn sàng thâu nhận tôi vô điều kiện.
Tôi sung sướng nhủ thầm: Lần này mọi việc sẽ tốt đẹp. Buổi chiều tôi ngồi tĩnh tọa rất lâu nhưng khi vừa xuất định, tôi đă thấy người đàn bà đó đứng trước mặt tôi, vẻ mặt đầy căng thẳng, lo lắng.
Có lẽ bà đă biết tôi quyết định rời bỏ Ryochan để lên đường học đạo. Tôi bèn lên tiếng an ủi: “Mẹ Shigeko, xin mẹ đừng quá lo lắng như vậy. Con đă quyết lên đường học đạo nhưng con hứa khi học xong sẽ trở lại săn sóc cho Ryochan.
Mẹ cứ yên tâm, hiện nay Ryochan đă lớn khôn, đă trưởng thành, tự lo lấy mọi việc được rồi, mẹ không phải quá lo lắng cho anh ấy nữa. Bây giờ mẹ hăy quay về lo cho chính ḿnh th́ hơn”.
Tôi nói một cách hết sức chân thành v́ dĩ nhiên người ta không thể nói dối một hồn ma được, ở cơi bên kia người ta đọc rơ tư tưởng của nhau như mở một cuốn sách. Sau khi tôi nói xong, tự nhiên hồn ma biến mất, từ đó tôi không hề gặp lại bà nữa.
Ít lâu sau, tôi lên đường trở lại Shikoku để học đạo với lăo sư. Lần này tôi ra đi với một tâm trạng thoải mái, không vội vă hay luyến tiếc như lần trước.
Trên xe lửa tôi có nghĩ đến Ryochan. Việc từ bỏ một đứa bé như Ryochan, lúc nào tôi cũng chỉ coi Ryochan như một đứa bé, khiến tôi tự hỏi về mối quan hệ giữa ḿnh và hắn.
Bất ngờ thay, trước mặt tôi bỗng hiện lên một h́nh ảnh rơ rệt như một cuốn phim được chiếu trên tường. Đó là một vùng đất hoang vu, cây cối mọc chằng chịt, trông như một khu rừng miền nhiệt đới.
Tôi thấy một thanh niên, thân thể vạm vỡ, mặc quần áo may bằng da thú, đang khuân một cái chum lớn bằng đất nung vào một hang đá. Trong hang có một người đàn bà cũng mặc quần áo may bằng da thú, đang chăm chú nh́n người đàn ông đó.
Người đàn bà đó chính là tôi, và người đàn ông kia chính là Ryochan. Th́ ra chúng tôi đă là hai chị em trong tiền kiếp. Tự nhiên tôi “biết” được sự liên hệ giữa hai chúng tôi như thế nào.
H́nh ảnh này hiện ra thật rơ ràng, trong lúc tâm hồn tôi đang tĩnh lặng, b́nh yên. Tôi thản nhiên uống tiếp ly trà nóng trên tay, nghe tiếng gió ŕ rào ngoài cửa sổ và “biết” rằng sự ràng buộc giữa tôi và Ryochan đă chấm dứt.
Quả thật tôi đă phát triển được một khả năng đặc biệt khác thường. Dĩ nhiên cái khả năng này chỉ là kết quả của nhiều năm tu tập về định lực (Joriki) nhưng lúc đó tôi không phân biệt được rằng, cái khả năng thần thông này và sự giải thoát, là hai việc hoàn toàn khác hẳn nhau.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
hiendde
Hội Viên
Đă tham gia: 02 May 2010
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2589
|
| Msg 546 of 1146: Đă gửi: 04 July 2010 lúc 9:52am | Đă lưu IP
|
|
|
HOA TRÔI TRÊN SÓNG NƯỚC
CHƯƠNG BỐN
Khi tôi trở lại Shikoku th́ lăo sư đă dọn vào một căn nhà to tát đẹp đẽ hơn căn nhà trước, sau nhà có vườn hoa, ao thả cá kiểng và một ḥn non bộ khá lớn. Lăo sư không quan tâm ǵ nhiều về việc thay đổi này, ông vẫn ung dung như thường lệ; nhưng vợ ông th́ hănh diện về căn nhà này lắm.
Cũng phải nói thêm rằng vợ lăo sư là một người đàn bà kiêu căng hợm hĩnh, hay khinh rẻ mọi người. Bà xuất thân trong một gia đ́nh danh giá, nhưng khi bà trưởng thành th́ gia đ́nh đă sa sút nhiều, chỉ c̣n dư âm tiếng tăm mà thôi. Tuy nhiên bà vẫn tự phụ về truyền thống thế gia vọng tộc này, và luôn luôn coi thường những người xuất thân hèn kém hơn.
Bà đối xử với lăo sư một cách tệ bạc, thỉnh thoảng lại so sánh ông với những người khác địa vị cao hay giàu có hơn. Đối với học tṛ của lăo sư, bà có thái độ lạnh nhạt thờ ơ, ít khi nói chuyện với ai. Một số học tṛ thường gọi lén bà là “bà Socrates” v́ ngày xưa hiền triết Socrates cũng có một bà vợ rất hung dữ, nổi tiếng trong lịch sử Hy Lạp.
Người ta nói rằng những bậc hiền triết, thường không mấy khi gặp được những người vợ tương đắc, hễ ông thiên về tinh thần th́ gặp bà vợ chỉ biết đến vật chất. Cũng có người cho rằng chính nhờ những bà vợ hung dữ như vậy, mà người chồng mới thành công trong nghệ thuật hàm dưỡng, tự chủ và trở nên một bậc hiền triết.
Khi xưa tôi nghĩ quan niệm đầu có lẽ đúng, nhưng về sau hiểu biết hơn, tôi thấy giả thiết sau có lư hơn. Tôi xin kể v́ lư do nào mà tôi lại thay đổi quan niệm như vậy.
Lúc trước đến học đạo với lăo sư, tôi chỉ là một trong mấy chục học tṛ chuyên tĩnh tọa và học các nghi thức của Thần Đạo. V́ bận rộn học hỏi nên ít khi chúng tôi có dịp tiếp xúc với bà vợ của lăo sư. Thỉnh thoảng nếu có những va chạm nhỏ, th́ đám học tṛ chúng tôi cũng ráng chịu đựng, rồi xầm x́ với nhau về sự khó tính của bà mà thôi.
Tuy nhiên lần trở lại Shikoku này sự việc xảy ra khác hẳn. Khi gặp lại lăo sư, tôi nghĩ ông sẽ phải hài ḷng về công phu tu tập đầy tiến bộ của tôi trong mấy năm qua, nhưng trái lại ông tỏ ra thờ ơ chẳng hỏi han ǵ đến chuyện đó hết. Ông chỉ vắn tắt cho biết, hiện nay ông đang cần một người giúp việc trong nhà và muốn tôi làm việc đó.
Ông nghiêm nghị:
- Hiện nay ta rất bận, chưa thể dạy riêng cho con được, nhưng ta muốn con phụ giúp vợ ta lo việc trong nhà. Con phải tuyệt đối vâng lời vợ ta, như thế ta mới vui ḷng.
Thật không thể tưởng tượng được sự thất vọng của tôi lúc đó. Tôi lên đường trở lại Shikoku với hy vọng rằng ḿnh sẽ được học riêng với lăo sư. Tôi thầm ao ước rằng với công phu tu tập và quyền năng đặc biệt này, nếu tôi chẳng trở nên một trưởng môn đại đệ tử, th́ ít ra cũng được đăi ngộ xứng đáng.
Chẳng bao giờ tôi lại nghĩ rằng ḿnh biến thành một đứa ở lo quét dọn, cơm nước, hầu hạ mọi người trong nhà. Bà vợ lăo sư sung sướng ra mặt khi tự nhiên có một đứa đầy tớ như tôi. Bà lập tức lên giọng sai bảo ngay để chứng tỏ quyền hành của bà:
- Satomi, đi mua cho ta hai miếng đậu phụ chiên.
- Thưa bà vâng.
- Khoan đă, ta không thích đậu phụ chiên. Ngươi mua cho ta hai miếng đậu phụ tươi vậy.
- Thưa vâng.
- Khoan đă, lúc này trời lạnh ăn đậu phụ tươi không được ngon, ngươi mua cho ta hai miếng đậu phụ nấu với nấm đông cô.
Khi trở về với bát đậu phụ nấu nấm th́ bà lại đổi ư:
- Bây giờ ta không thích ăn đậu phụ nấu như vậy nữa, mi chạy ra chợ đổi lấy hai miếng đậu phụ chiên.
Suốt ngày bà sai tôi làm những việc vớ vẩn như vậy. Đă thế bà luôn luôn đổi ư, lúc thế này khi thế khác. Hễ trái ư th́ bà quát tháo om ṣm:
- Này Satomi, ngươi có điếc không đấy? Ta nói rơ như thế mà sao mi không hiểu?
Hoặc có khi bà lên giọng kẻ cả:
- Thật tội nghiệp, nghe nói mi xuất thân từ Hokkaido phải không? Thảo nào mi đần độn quá mất thôi. Những đứa quê mùa thất học như mi làm sao có thể khá được!
Là người bướng bỉnh ít khi tôi chịu nhường ai, nhưng không hiểu sao lần này tôi lại chịu đựng được những cơn thịnh nộ tai ác của bà vợ lăo sư. Tôi nghĩ nếu lăo sư căn dặn tôi phải tuyệt đối vâng lệnh, th́ ḿnh phải tuân lời, chắc hẳn ông phải có chủ ư ǵ, biết đâu ông chẳng thử thách công phu tu tập của tôi?
Tôi nghĩ nếu như vậy thời gian thử thách này chỉ kéo dài khoảng vài tuần lễ, hay một tháng là nhiều nhưng tôi đă lầm: nó tiếp tục từ tháng này qua tháng khác và từ năm này qua năm khác.
Lúc đầu tôi nghĩ đó là thử thách nên cắn răng chịu đựng; về sau quen đi nên tôi có thể cười thầm trước những hành động vô lư của bà, nhưng theo thời gian tôi dần dần thấy ḿnh trở nên một người thụ động, ngu si, đần độn không phản ứng trước những lời chửi mắng vô lư đó.
- Này Satomi, con đần độn kia mau vào chùi cầu tiêu cho ta.
- Thưa bà vâng.
- Cái con ngu si kia, tại sao mi có thể để nhà bếp bẩn thỉu như vậy được. Mau lấy khăn chùi cho thật kỹ, ta không muốn thấy một hạt bụi nào dưới sàn nghe chưa?
- Thưa bà vâng.
Thời gian trôi nhanh, thoáng một cái tôi đă trở thành đầy tớ cho gia đ́nh lăo sư được hơn bốn năm.
Một hôm gia đ́nh lăo sư có khách đến thăm, tôi được lệnh luộc một nồi khoai mang lên. Trong lúc mọi người đang ăn uống ngon lành, tôi khoanh tay đứng hầu bên cạnh, th́ bà vợ lăo sư có lẽ v́ thương hại tôi đói, lấy một miếng khoai luộc nhét luôn vào miệng cho tôi ăn.
Tôi lúng túng v́ miếng khoai nóng, nửa muốn nhả ra nửa muốn nuốt vào, nhưng không làm sao nuốt nổi. Tôi bối rối nh́n mọi người và có cảm tưởng ḿnh là một con chó, được chủ thí cho miếng xương thừa.
Tự nhiên cơn giận ở đâu bốc lên, tôi phải cố gắng lắm mới giữ được b́nh tĩnh, lủi thủi bỏ xuống nhà bếp. Chưa bao giờ tôi thấy chua xót, tủi nhục như lúc đó. Tôi cố gắng tập trung tư tưởng nhưng nước mắt cứ trào ra.
Tôi tự nhủ: “Mày thật yếu đuối, mới có một chút như vậy mà đă không giữ được b́nh tĩnh, công phu tu tập của mày bỏ đi đâu? Bao năm khổ hạnh luyện tập định lực, mà sao chỉ một đụng chạm nhỏ nhặt như vậy đă nổi cơn bất b́nh”.
Làm sao tôi có thể sửa đổi được những tư tưởng oán giận này? Sau một lúc suy nghĩ, tôi lấy ra một tờ giấy trắng và bắt đầu đánh dấu vào đó mỗi khi tôi thấy ḿnh không tự chủ được.
Vài tháng sau, coi lại tờ giấy, tôi thấy nó dầy đặc những vết gạch ngang dọc, tôi biết tuy ḿnh có thể thi hành mọi mệnh lệnh một cách nghiêm chỉnh nhưng bên trong tôi vẫn khó chịu, bất măn. Tóm lại, tôi vẫn chưa thay đổi ǵ nhiều. Khả năng tự chủ của tôi chưa tiến bộ được bao nhiêu.
Đau khổ cùng cực, tôi liền đổi phương pháp. Tôi t́m mua bức tranh Mona Lisa, vẽ một người đàn bà đang mỉm cười, treo trên đầu giường và tự nhủ trong bất kỳ hoàn cảnh nào, ta cũng nên mỉm cười, bất chấp tất cả. Mỗi khi bà vợ lăo sư quát mắng, tôi định tâm, hít một hơi thật dài rồi mỉm cười.
Phương pháp này giúp tôi lạc quan hơn, b́nh tĩnh hơn và tự chủ hơn. Từ đó bất kỳ chuyện ǵ xảy ra, tôi cũng cố gắng kiểm soát hơi thở rồi mỉm cười. Mỗi khi trong ḷng tôi nổi lên một niệm khởi ǵ, tôi tập trung tư tưởng, nghĩ đến nụ cười bất diệt của nàng Mona Lisa.
Khi đặt bút viết những ḍng này th́ tôi đă là một lăo ni ngoài sáu mươi tuổi. Hơn ba mươi năm đă trôi qua, bao nhiêu nước đă chảy qua cầu, bao tang thương biến đổi nhưng lúc nào tôi cũng cảm ơn bà vợ lăo sư, đă dạy cho tôi một bài học quí giá về sự tự chủ.
Chính cái kỷ luật khắc nghiệt của bà đă hun đúc cho tôi một tinh thần điềm đạm, khiến tôi trở nên một con người khác hẳn khi trước. Khi trở lại với lăo sư, tôi đang tự hào về định lực của ḿnh; tôi tưởng ḿnh đă là một cái ǵ ghê gớm lắm.
Nhờ sự đối xử khắc nghiệt của bà vợ lăo sư, mà khi rời Shikoku tôi đă trở nên một người khiêm tốn hơn, hiểu biết hơn. Mỗi lần nghĩ đến bà, tôi tin rằng chính bà mới là người giúp lăo sư trở nên một vị thầy giỏi. Biết đâu công phu tu tập để thản nhiên, điềm đạm của lăo sư chẳng nhờ bà vợ một phần nào?
Trước khi đi xa hơn, tôi xin nói qua về công phu tu tập của tôi. Kể từ khi tấm ḷng chân thành của cha tôi cảm hóa được tôi, th́ tôi ư thức rất rơ về cái tính nết ích kỷ, xấu xa, kiêu ngạo của ḿnh. Tôi cương quyết thay đổi, loại trừ những mầm mống tội lỗi này, v́ nó là những ô nhiễm đă ngăn cản tôi t́m hiểu chính ḿnh.
Qua sách vở thu thập được, tôi tin rằng người ta chỉ có thể tẩy uế những ô nhiễm này qua những phương pháp khổ hạnh, hành xác. Lúc bắt đầu thực hành, các tư tưởng xấu xa, ích kỷ không thể phát triển được, v́ tôi cố gắng kiểm soát thân và tâm kịch liệt. Tuy nhiên khi vừa ngưng tập luyện, th́ các thói xấu này trở lại ngay.
Cuộc sống lúc đầu với Ryochan đă phản ảnh điều này một cách rơ rệt. Càng thực hành, tư tưởng ích kỷ, xấu xa càng bị dồn nén nên khi có dịp phát động, chúng trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Lúc đầu tôi nghĩ công phu tu tập của tôi chưa đủ, nên tôi áp dụng thêm các phương pháp tẩy uế bằng nước lạnh (Misogi).
Giữa mùa đông lạnh giá, tôi lấy nước mưa chứa trong các thùng lớn ngoài sân để tắm gội. Dĩ nhiên nước gần đóng thành băng rất lạnh, nhưng tôi vẫn cương quyết xối lên khắp người. Tôi thầm mong nước lạnh làm cho đầu óc tôi trở nên tê cứng, khiến tôi rơi vào một trạng thái mê hoặc xuất thần (trance), các ư tưởng xấu xa ích kỷ kia cũng theo đó mà bị tiêu diệt.
Tôi thực hành suốt mấy năm, nhưng chẳng thấy ḿnh rơi vào trạng thái mê hoặc xuất thần nào hết. Sau khi tắm rửa bằng nước lạnh, tôi xếp bằng trước sân nhà để tĩnh tọa, bất chấp thời tiết lạnh đến đâu. Việc áp dụng phương pháp này đă khiến cho tai, mũi, miệng của tôi bị trào máu.
Hậu quả là tôi phải nằm liệt giường liệt chiếu mất mấy tháng. Tôi tưởng ḿnh có thể chết và những ô nhiễm cũng tiêu theo nhưng rồi tôi lại hồi phục. Khi sức khỏe trở lại, tôi thấy ḷng ḿnh vẫn không thay đổi bao nhiêu.
Qua năm sau, tôi lại tiếp tục thực tập như vậy một cách mănh liệt hơn. Tôi tắm nước lạnh mỗi ngày hai lần và tĩnh tọa ngoài trời từ sáng đến tối. Hậu quả là tôi lại nằm liệt giường thêm mấy tháng nữa, nhưng càng ngày khả năng tập trung định lực của tôi càng mạnh mẽ hơn trước.
Chính nhờ tu tập chuyên về định lực (Joriki) này, mà tôi vô t́nh phát triển được năng khiếu tiếp xúc với vong linh thuộc thế giới siêu h́nh. Để có thể thường xuyên giao thiệp với cơi này, người ta cần phải diệt bỏ cái ư thức về bản ngă; nghĩa là phải biết quên ḿnh, không ư thức ǵ về ḿnh nữa, thụ động hoàn toàn để cho một quyền năng nào đó sai khiến.
Đó cũng là lư do tôi được yêu cầu trở nên một người đầy tớ, chịu mắng chửi suốt ngày để dẹp bỏ ḷng tự ái, bản ngă cá nhân, chịu sự sai sử tuyệt đối của người khác. Đây là phương pháp huấn luyện những người có tính thụ cảm, để trở nên một cô đồng (Miko) của Thần Đạo.
Dĩ nhiên tôi không biết ǵ về việc này, mà vẫn nghĩ ḿnh trở lại Shikoku để tiếp tục học đạo với lăo sư. Tôi tin rằng ḿnh đang đi trên một con đường chân chính, tu tập để trở nên một người sống thật với lẽ đạo, sống một cách chính tâm thành ư, thành thật với ḿnh và với mọi người.
Tôi không ư thức ǵ về con đường ḿnh đang theo đuổi. Tôi nghĩ ḿnh đă t́m được một vị thầy rất giỏi, nếu triệt để tuân theo lời chỉ dẫn của thầy, th́ chắc chắn sẽ đến đích. Tôi chưa biết phân tích, suy gẫm, t́m hiểu xem điều ḿnh đang thực hành có dẫn ḿnh đến mục đích chân chính hay không.
Tôi cũng không t́m hiểu ǵ thêm về lăo sư xem ông muốn ǵ, mà chỉ tuyệt đối làm theo sự yêu cầu của ông. Tôi tin rằng sự trung thành với một vị thầy là điều cần thiết, mà không hề nghĩ rằng chính ông cũng đang lần ṃ đi t́m như tôi, và cũng không biết con đường đó sẽ đưa ông đến đâu.
Cũng phải nói thêm rằng tuy theo Thần Đạo, nhưng lăo sư không phải là người chuyên đào tạo các cô đồng (Miko) mà chỉ là một học giả thích t́m ṭi nghiên cứu mà thôi.
Ông đă từng học thiền với Ḥa thượng Nantembo tại Kyoto, học Thánh Kinh với các nhà truyền giáo Tây phương, tập vơ nghệ với các vơ sư người Trung Hoa. Ông rút tỉa các tinh hoa thâu tập được và tổng hợp thành một đường lối riêng của ḿnh.
Ông không ưa phương pháp tẩy uế ô nhiễm, thanh lọc bản thân của Thần đạo, v́ cho rằng nó quá bạo động và phũ phàng. Ông chủ trương chỉ cần tĩnh tọa, đặt trọng tâm vào hơi thở, người ta có thể tẩy sạch được các ô nhiễm.
Ông nói:”Khi tĩnh tọa một cách chính tâm thành ư, người ta có thể giao cảm được với chư thần (Kami) và khi ḿnh và chư thần không c̣n là hai thực thể cách biệt nữa, chỉ cần một hơi thở nhẹ cũng có thể quét sạch được mọi ô nhiễm rồi”.
Việc hợp nhất với chư thần là mục đích tối hậu của Thần đạo, do đó việc giao cảm với chư thần qua một cô đồng (Miko) cũng là một cuộc thí nghiệm, để ông có dịp t́m hiểu thêm về con đường mà ông đang theo đuổi.
Về phần tôi chi có một mục đích duy nhất là t́m ra con đường có thể giúp tôi thay đổi những thói hư tật xấu, những kiêu căng ngă mạn, vẫn tiềm ẩn trong tâm thức của tôi. Tôi tin rằng với quyền năng sẵn có, nếu được lăo sư chỉ dạy thêm ít lâu, tôi có thể đạt được mục đích này.
Điều bất ngờ là không những lăo sư chẳng chỉ dậy ǵ riêng cho tôi, mà lại chỉ định tôi thành một đầy tớ, phục vụ cho bà vợ của ông. Vào lúc đó lăo sư vẫn tiếp tục thu nhận học tṛ, vẫn có những buổi thực tập hay tĩnh tọa, hay giảng giải học thuyết Thần đạo nhưng tôi không được phép tham dự.
Tại sao lăo sư không dạy thêm cho tôi? Tại sao ông lại đối xử với tôi như vậy? Tại sao ông lại viết thư gọi tôi trở lại rồi không dạy dỗ ǵ hết? Lúc đầu tôi nghĩ rằng ông muốn thử thách tôi một thời gian, nhưng càng ngày tôi càng thất vọng và nghĩ có lẽ ông đă quên tôi, hoặc nhận thấy tôi không có khả năng đi xa hơn, nên chỉ coi tôi như một người đầy tớ.
Lăo sư thường cấp chứng chỉ cho học tṛ khi họ đạt được tŕnh độ nào đó. Cho đến nay, tôi vẫn không biết những chứng chỉ đó dựa trên căn bản nào, nhưng lúc đó tôi tin lăo sư đă có những công thức bí mật, mà ông chỉ dạy riêng cho từng người.
Dĩ nhiên những học tṛ được cấp chứng chỉ, không bao giờ nói về những điều mà họ đă được truyền dạy. Hàng ngày nh́n những người đến tu học với ông một thời gian, rồi được cấp phát chứng chỉ, tôi thèm khát vô cùng và thầm ao ước cũng có được một chứng chỉ như vậy.
Morisan là một thiếu nữ trong số học tṛ của lăo sư. Tuy mới theo học mấy năm mà cô đă được cấp chứng chỉ tŕnh độ trung cấp. Cô thường dắt bạn bè đến đàm đạo với lăo sư và luôn luôn được mời uống trà với ông ở vườn sau.
Một hôm cô và một người bạn trẻ đến thăm lăo sư gặp lúc ông đi vắng, tôi bèn mời họ ra vườn sau ngồi chờ. Đây là cơ hội ngàn năm một thuở để tôi tiếp xúc với những học tṛ đă được cấp chứng chỉ mà không có mặt lăo sư tại đó, biết đâu họ chẳng thương t́nh tiết lộ cho tôi một vài điều ǵ chăng.
Tôi dọn một mâm cơm thịnh soạn, khoanh tay đứng hầu, hy vọng có thể nghe lén được vài điều. Tôi chăm chú theo dơi từng cử chỉ của Morisan và thầm nghĩ:” Tại sao một người c̣n trẻ thế kia mà đă được vào tŕnh độ trung cấp, chắc chắn cô ta phải sở hữu một kiến thức đặc biệt nào đó”. Sau cùng ḷng khao khát mănh liệt thúc đẩy tôi buột miệng:
- Này chị Morisan, chân lư tối hậu là ǵ?
Người bạn của Morisan đang ăn bỗng quay qua nh́n tôi rồi nói:
- Là khi ăn biết ḿnh ăn, khi uống biết ḿnh uống. Chỉ có thế thôi!
Tuy nói thế nhưng anh ta vẫn nhồm nhoàm nhai thức ăn một cách thô bỉ, anh gắp lấy gắp để những thức ăn trên bàn như sợ ai dành mất. Ăn xong anh c̣n bưng cả bát canh húp một hơi dài khiến tôi thắc mắc, không biết điều anh nói và việc anh làm có ăn nhập ǵ với nhau không.
Morisan không trả lời, chỉ giữ thái độ im lặng trong suốt bữa ăn, Tôi khó chịu lắm v́ nghĩ cô này không muốn chia sẻ ǵ với tôi, tự nhiên tôi nổi giận và nhủ thầm: “Nếu chúng mày không muốn chia sẻ với ta th́ ta sẽ t́m cách khác”.
Vài hôm sau tôi vào gặp lăo sư:
- Thưa thầy quả là một phép lạ. Thầy biết pho tượng Địa Tạng bằng gỗ đàn hương dựng ở cửa nghĩa địa không? Pho tượng này linh lắm, có lúc nó nhẹ như bông, có lúc nó lại nặng như tảng đá ngàn cân.
Chính con đă đến đó xem, một chú tiểu nhỏ có thể khuân pho tượng đó lên để lau chùi một cách dễ dàng, nhưng một gă phu xe khỏe mạnh lại không sao nhấc nó lên nổi.
Tôi nghĩ lăo sư phải sốt sắng t́m hiểu về việc này, biết đâu ông lại chẳng buột miệng giải thích và nhờ đó, tôi t́m được cái ch́a khóa bí mật mà ông vẫn cất giữ, chưa chịu truyền dạy. Tuy nhiên lăo sư vẫn tỏ ra b́nh thản:
- Thế ư? Kể cũng lạ đấy nhưng việc đó chẳng có ǵ quan trọng.
Khi đó không hiểu sao tôi bạo miệng tự giải thích:
- Phải chăng nặng hay nhẹ cũng chỉ là một quan niệm của tâm thức nhị nguyên trái với nguyên lư “Vạn vật đồng nhất thể” và “ Nhất bản tán vạn thù”?
Lăo sư thản nhiên trả lời bằng một câu vô thưởng vô phạt:
- Ừ.
- Thế nhưng tại sao..?
- Đừng thắc mắc nhiều. Cái đó chẳng có ǵ đáng quan tâm hết.
Tôi thất vọng lắm nhưng không biết làm sao hơn nên đành tự an ủi rằng có lẽ thời cơ chưa đến, một ngày nào đó đủ duyên ông sẽ chỉ dạy cho tôi.
Thời gian tiếp tục trôi nhưng tôi vẩn không được ông chỉ dạy thêm một điều ǵ hết. Tôi bèn đổi chiến thuật, ngày ngày cố ư đi ngang qua pḥng lăo sư, làm một cử chỉ ǵ đó khiến ông phải chú ư đến nhưng lăo sư vẫn ung dung, điềm đạm, dường như ngoại cảnh không ảnh hưởng ǵ đến ông được.
Tôi nghĩ thầm có lư nào ḿnh hầu hạ gia đ́nh ông suốt bao nhiêu năm, chịu đựng trăm điều khổ cực mà chẳng được đối xử tử tế chi hết. Sự thất vọng dần dần chuyển qua tuyệt vọng. Một hôm không thể chịu đựng được nữa, tôi đă vào qú trước mặt lăo sư, cương quyết:
- Thưa thầy, con là một đứa ngu độn không có một khả năng ǵ hết… Phải chăng một cục đất sét không bao giờ có thể trở nên vàng ṛng được?
Lăo sư thản nhiên trả lời:
- Đúng vậy! Làm sao một cục đất sét có thể trở thành vàng ṛng được, nhưng nếu biết nhào nặn cẩn thận, một cục đất sét vẫn có thể trở nên một vật hữu dụng.
Tôi đau khổ khóc ̣a lên:
- Thưa thầy, một cục đất th́ hữu dụng cái nỗi ǵ!
- Không đâu, khi một vật vô dụng trở nên hữu dụng, nó sẽ là một bảo vật quí giá của thế gian.
Lúc đó v́ quá thất vọng nên tôi không hiểu được ư nghĩa lời khuyên của lăo sư. Tôi lẩm bẩm: “Phải rồi, đất là đất, vàng là vàng, ta chỉ là một cục đất tầm thường vô dụng, dù có cố gắng đến đâu ta cũng không thể trở nên vàng ṛng được.
Lăo sư đă xác nhận như vậy th́ cố gắng cách mấy ta cũng không thay đổi được ǵ. Phải chăng ta đă lầm khi có ư đi t́m một con đường lư tưởng? Phải chăng chân lư chỉ là một ảo vọng, một tṛ chơi của những kẻ viển vông?”
Sau buổi tiếp xúc đó, sự kính trọng của tôi đối với lăo sư đă giảm hẳn đi. Từ địa vị một vị thầy khả kính, lăo sư đă biến thành một kẻ lợi dụng, một tên đạo đức giả, một người tồi tệ đáng khinh.
Đúng vào lúc đó, tôi nhận được thư nhà gửi từ Hokkaido qua. Trong thư mẹ tôi cho biết, cha tôi đang lâm trọng bệnh sắp chết, căn nhà của chúng tôi bị hỏa hoạn cháy rụi, và đứa con gái của tôi đang chuẩn bị để lập gia đ́nh. Mẹ tôi khẩn khoản gọi tôi trở về lo việc nhà, bà c̣n kèm theo một món tiền nhỏ làm lộ phí nữa.
Tôi run rẩy đặt lá thư xuống bàn, nước mắt ràn rụa. Th́ ra tôi đă xa nhà hơn mười sáu năm. Mười sáu năm dài đăng đẳng, mười sáu năm lang thang khắp các nẻo đường mà chẳng học hỏi được ǵ nên người hết.
Tôi đă phụ ḷng cha mẹ, chẳng làm ǵ cho ông bà có thể hănh diện, và nay đến lúc cha tôi gần đất xa trời, tôi vẫn chưa báo đáp được công ơn dưỡng dục của ông trong muôn một. Liệu tôi c̣n mặt mũi nào trở về gặp mẹ cha? Làm sao tôi có can đảm gặp lại đứa con mà tôi chẳng hề săn sóc?
Không những là một đứa con bất hiếu, tôi c̣n là một người mẹ thiếu bổn phận nữa. Làm sao một người tồi tệ như tôi dám trở về làng xưa? Dĩ nhiên tôi không có can đảm trở về nhưng trong hoàn cảnh khốn cùng hiện nay, tôi cũng không thể tiếp tục sống ở đây, chờ đợi lăo sữ dạy dỗ thêm ǵ nữa.
Sau nhiều đêm mất ngủ, tôi quyết định từ bỏ việc học đạo, trở về Hokkaido, sống đời một dân quê ngu muội, chỉ biết cày sâu cuốc bẫm vậy.
Chỉ sau khi quyết định khăn gói lên đường, th́ tôi mới khám phá rằng ḿnh đă lầm và lầm rất lớn. Thật ra thời gian sống với gia đ́nh lăo sư không vô nghĩa như tôi tưởng, nhưng là một sự rèn luyện âm thầm, một cách huấn luyện kỳ lạ của lăo sư, để phát triển khả năng tiếp xúc với cơi giới siêu h́nh của tôi.
Biết tôi đă thực hành tĩnh tọa đến mức sở hữu được định lực, ông thấy không cần phải dạy các lư thuyết từ chương nữa. Đó là lư do ông không cho phép tôi tham dự các khóa tĩnh tọa, học hỏi lư thuyết như các học tṛ khác.
Để diệt trừ bản ngă của tôi, ông đă lợi dụng bản tính khắc nghiệt, hung dữ của chính bà vợ ḿnh, để huấn luyện tôi trở nên thụ động, tuyệt đối vâng lời. Ông đă tính toán kế hoạch một cách kỹ lưỡng mà tôi nào hay biết.
Ông âm thầm thử thách tôi, quan sát thái độ của tôi đối với bà vợ của ông, mà tôi nào có hay. Cho đến khi tôi xin phép được trở về quê, ông mới yêu cầu tôi làm một vài việc nhỏ để trắc nghiệm, và khi tôi làm tṛn một cách dễ dàng, ông mới xác nhận tŕnh độ của tôi.
Ông cho biết tôi đă đạt đến tŕnh độ rất cao của Thần đạo, đă trở nên một cô đồng (Miko) với quyền năng đặc biệt có thể tiếp xúc với chư thần theo ư muốn. Tôi hết sức ngỡ ngàng và vô cùng xúc động v́ kết quả bất ngờ này. Trước khi đi xa hơn, tôi muốn nói qua vài nét về vai tṛ của cô đồng (Miko) trong Thần đạo.
Cũng như mọi tôn giáo lớn. Thần đạo chia làm hai phần: Công truyền và Bí truyền. Phần Công truyền được tổ chức chặt chẽ qua kinh điển, sách vở, nghi thức, đền thờ và giáo sĩ. Phần Bí truyền không có tổ chức, không có sách vở, không có giáo sĩ, mà chỉ dựa trên sự tin tưởng và hiểu biết của một thiểu số.
Đây là những phương pháp khẩu truyền bí mật được truyền riêng giữa thầy và tṛ. Danh từ cô đồng (Miko) v́ thế cũng được chia làm hai loại: Các cô đồng thuộc nhóm Công truyền hay đồng đền (Shrine Miko) là những phụ nữ được huấn luyện để phụ tá cho các giáo sĩ, trong các nghi thức cúng tế.
Trong đền thờ Thần đạo, các cô đồng đền này phụ trách việc múa hát (kagura), dâng lễ vật, bày biện trang hoàng bàn thờ thần linh.. Số người hành nghề này khá đông v́ công việc không đ̣i hỏi ǵ nhiều. Trong Thần đạo, giáo sĩ và cô đồng được coi là một nghề nghiệp có lương.
Các cô đồng đền này được huấn luyện trong các khóa đào tạo, và khi tốt nghiệp được cấp chứng chỉ hành nghề. Trong khi đó, các cô đồng thuộc nhóm Bí truyền (Shamanie Miko) được huấn luyện trong ṿng bí mật, bởi các vị thầy của Thần đạo, để trở nên một khí cụ trung gian giữa thần linh và người.
Những cô đồng này sẽ tuân theo những nghi thức riêng, để bước vào một trạng thái mê hoặc xuất thần, lúc đó chư thần (Kami) sẽ nhập vào họ, sử dụng xác thân của họ để tiếp xúc với thế giới loài người.
Qua miệng của cô đồng, chư thần cho mọi người biết trước những điều hung cát, tiên đoán mùa màng, thời tiết, vận mệnh làng xă hay quốc gia, hoặc trả lời những câu hỏi có tính cách cá nhận của mọi người…
Ngoài ra những cô đồng này, c̣n có thể yêu cầu các vong linh nhập vào họ, để tiếp xúc với họ hàng thân quyến, hoặc thực hành các nghi thức trừ tà, chữa bệnh..
Từ xưa Thần đạo đă đóng một vai tṛ rất quan trọng trong lịch sử Phù Tang, trước khi ảnh hưởng của Trung hoa du nhập vào đây. Vào thời cổ sử, những người lănh đạo các bộ tộc, các vị lănh chúa đều có những cố vấn riêng, là những cô đồng có khả năng giao thiệp với Thái Dương thần nữ (Amaterasu Omi Kami).
Tại sao những người này thuộc phái nữ mà không thuộc phái nam? Người Nhật tin rằng đấng sáng tạo hay Thái Dương thần nữ thuộc phái nữ, và chỉ người nữ mới có thể tiếp xúc được với người nữ một cách tương đắc mà thôi, người nam thường thô lỗ dễ làm phật ḷng Thần nữ.
Do đó trong Thần đạo tu sĩ thường là phái nam, nhưng một người đồng (Miko) luôn luôn phải thuộc phái nữ. Trong hai cuốn cổ thư của Thần đạo, Kojiki và Nihon Shoki, có ghi rơ việc Hoàng đế xứ Chuai, lập đàn cầu khẩn chư thần, để hỏi ư về việc ông muốn xuất quân đi đánh xứ Kumaso, nằm ở phía đông xứ Chuai.
Chư thần, qua miệng cô đồng, cho biết ông phải tiến quân về phía tây th́ mới gặt hái kết quả tốt đẹp. Hoàng đế xứ Chuai nổi giận chỉ trích cô đồng nói láo v́ phía tây là biển cả, đâu có xứ nào để chinh phục.
Ông ra lệnh chém đầu cô đồng rồi đi về phía đông, đánh xứ Kumaso. V́ hỗn láo, miệt thị chư thần, nên vừa mặc giáp trụ để cầm quân, th́ tự nhiên Hoàng đế hộc máu ra chết.
Các tướng lănh thấy vua bị chư thần vật chết, vội lập vua khác rồi ra lệnh cho quân sĩ đóng thuyền bè để đi về hướng tây, mặc dù lúc đó không ai biết hướng này có ǵ. Vượt biển được hai ngày, họ đặt chân lên một mảnh đất trù phú đúng như lời mách bảo của chư thần, họ chinh phục xứ này, đặt ách thống trị trong nhiều thế kỷ.
Mảnh đất này chính là xứ Triều Tiên (Đại Hàn) ngày nay. Cuộc chinh phục Triều tiên đă đưa địa vị cô đồng (Miko) lên một mức rất cao và sau đó, hầu hết các quyết định quan trọng đều dựa trên lời mách bảo của chư thần qua miệng những cô đồng.
Lịch sử Nhật bản đă chép rơ vai tṛ của các cô đồng này, có khi vượt hẳn quyền hạn của các tướng lănh hay có khi cả hoàng đế nữa.
Đến triều đại Taika, ảnh hưởng văn hóa Trung Hoa du nhập Nhật Bản mỗi ngày một mạnh, các quan văn chịu ảnh hưởng Khổng giáo, không chấp nhận phái nữ (các cô đồng) xen vào quyền bính.
Họ đ̣i cải tổ triều chính, rập khuôn theo tổ chức hành chánh của nhà Đường bên Tàu. Họ chủ trương hoàng đế chính là một vị thần (Kami) rồi, mà đă là thần th́ không cần phải hỏi ư kiến một vị thần linh nào hết.
Họ dẹp bỏ các nghi thức cầu đảo trong triều đ́nh, đưa Thần đạo xuống hàng tín ngưỡng b́nh dân, các cô đồng bị giới hạn tầm hoạt động, chỉ được thực hành các nghi thức cúng lễ trong đền thờ mà thôi.
Từ đó khởi đầu cho vai tṛ của các cô đồng đến, chỉ biết múa hát, dâng lễ vật, thực hành nghi thức cúng tế chứ không có quyền năng. Dĩ nhiên vẫn có một số người cất giấu những phương pháp huấn luyện các cô đồng thời cổ, qua các phương pháp khẩu truyền, nên truyền thống này vẫn được giữ ǵn một cách giới hạn.
Là nhà nghiên cứu, chủ truơng t́m về nguồn cội, lăo sư đă t́m được các tài liệu về việc huấn luyện các cô đồng và ông đă áp dụng vào tôi.
Cũng phải nói thêm rằng thời đại Minh Trị, là một giai đoạn đặc biệt với những truyền thống cũ mới xung đột nhau mạnh mẽ. Khi trước, vào thời Tokugawa 1600–1867, các sứ quân nắm quyền cai trị và vai tṛ của hoàng đế rất lu mờ, nếu không nói là vô quyền.
Để phát triển văn hóa, các sứ quân cho lập trường Quốc học (Kokugaku) để nghiên cứu văn hóa và phục hồi các truyền thống cổ xưa. Nhờ biết áp dụng các phương pháp nghiên cứu rất khoa học, các học giả của trường Quốc học đă phát hiện được rất nhiều tài liệu cổ, nhất là những tài liệu từ xưa, được cất giấu trong các chùa chiền, cổ mộ.
Vào đầu thế kỷ 18, lúc phong trào bế quan tỏa cảng lên cao, các học giả chủ trương bài ngoại muốn dẹp bỏ các ảnh hưởng ngoại lai, nhất là ảnh hưởng của Trung Hoa, để phục hồi truyền thống quốc gia nên thiết lập ra học phái Kannagara-no-michi.
Học giả Hirata Atsutane 1776–1843 là người cổ súy việc này. Ông chủ trương lấy Thần đạo làm quốc giáo, nhấn mạnh về vai tṛ Hoàng đế là một vị thần (Kami) con cháu của Thái Dương thần nữ.
Theo ông các sứ quân chỉ là kẻ tiếm vị, là người đă theo chủ thuyết Trung Hoa mà ông gọi là chủ thuyết của các quan hoạn, làm ô uế truyền thống cao đẹp cổ truyền của Thái Dương thần nữ.
Dĩ nhiên các sứ quân triều đại Tokugawa không chấp nhận lời giải thích này nên Hirata bị bắt giam và đày biệt xứ, sách của ông bị tịch thu, nhưng học tṛ của ông vẫn lén lút truyền bá học thuyết này.
Ít lâu sau, lợi dụng t́nh h́nh chính trị sôi động về việc người Âu Mỹ bắn phá các hải cảng của Nhật, đ̣i tự do giao thương và truyền giáo, các nhóm chính trị đối lập đă hô hào dân chúng nổi lên, lật đổ chế độ sứ quân, đưa Thiên Hoàng trở lại địa vị tối cao.
Một trong những điều đầu tiên của Minh Trị thiên hoàng là khôi phục lại truyền thống cũ, đưa Thần đạo lên hàng quốc giáo và dẹp bỏ ảnh hưởng của Phật giáo mà triều đ́nh cho rằng đă ủng hộ các sứ quân khi xưa.
Sự phát triển của Thần đạo đă vô t́nh phục hồi giai cấp vơ sĩ đạo (Bushido) vốn bị các sứ quân thời Tekogawa hạn chế. Dưới danh nghĩa vơ sĩ đạo, các nhà lănh đạo quân sự đă đào tạo được nhiều sĩ quan có tinh thần quốc gia cực đoan, và hậu quả là đưa Nhật Bản vào cuộc chiến với Trung Hoa 1894–1895, Nga sô 1904–1905 và Thế chiến thứ hai 1937–1945.
Trước khi trở về Hokkaido, lăo sư và tôi đă thực hành một nghi thức quan trọng, mà qua đó tôi đă chứng tỏ quyền năng của một cô đồng như sau:
Yoshida là một thiếu phụ ngoài ngũ tuần. Bà mắc một chứng bệnh lạ lùng mà các y sĩ đều bó tay. Sau khi đă chữa đủ mọi thầy hay thuốc giỏi mà vẫn vô hiệu, người ta mách bà t́m đến lăo sư để xin ông giúp cho.
Lăo sư thiết lập một đàn tràng rất nghiêm trang tại một đền thờ Thần đạo gần đó. Sau khi tất cả mọi người tham dự chấp tay cầu nguyện một hồi lâu, tôi được mời ra ngồi quay lưng trước bàn thờ.
Lăo sư đứng trước mặt tôi cầm một tờ sớ dài và bắt đầu đọc. Tôi ngồi yên, giữ hơi thở thật đều đặn và bắt đầu đọc thầm các câu thần chú bí mật, có mục đích giữ cho tâm thật trống rỗng theo lời chỉ dẫn của lăo sư.
Khoảng mười phút sau, th́nh ĺnh tôi thấy lồng ngực ḿnh nóng ran lên, dường như có một cái ǵ to cỡ quả trứng gà nổi lên giữa lồng ngực, vật này di chuyển từ từ xuống đan điền rồi dừng lại ở đó.
Tôi thấy toàn thân bỗng cứng đơ, dường như cái vật này đă làm chủ thân thể tôi một cách kỳ lạ. Tôi thấy mọi vật trước mặt mờ nhạt đi, rồi tất cả như tan biến trong một biển ánh sáng quang minh kỳ lạ. Tôi không c̣n biết ǵ nữa, h́nh như tôi đă chắp hai tay giơ lên trán. Lúc đó lăo sư thong thả lên tiếng hỏi ba lần:
- Vị nào đă về đó?
Sau khi hỏi xong, vẫn thấy hai tay tôi giơ trước trán, ông bèn đọc bài Khai Khẩu thần chú có công dụng giúp tôi lên tiếng được. Một giọng nói kỳ lạ dĩ nhiên không phải giọng nói của tôi, thốt lên qua miệng tôi:
- Ta là Thanh Xà đây.
Ngay lúc đó trong biển ánh sáng lung linh đầy màu sắc, tôi đă trông thấy một cái ǵ lạ lùng đang từ từ xuất hiện. Giọng nói kỳ lạ đó vẫn tiếp tục phát qua miệng tôi:
- Khi Yoshida c̣n là một đứa bé mười hai tuổi, ta chỉ là một con rắn nhỏ đang ḅ đi trên đường làng. Lũ nhỏ đi học về nh́n thấy, bèn lấy gậy thay phiên nhau đánh ta đến chết. Sáu đứa nhỏ con trai đă hành hạ ta trong khi Yoshida chỉ đứng nh́n.
Trong lúc thân thể cực kỳ đau đớn, ta bỗng nh́n thấy ánh mắt xót thương của Yoshida, dường như cô không chịu nổi khi thấy ta đau đớn. Trước khi ĺa đời, ta cần một nơi chốn nương tựa nên thu hết năng lực nhảy vào lưng của Yoshida...
Ta đă sống tại đây nhiều năm và ngăn trở luồng sinh khí của Yoshida khiến nó bị tắc nghẽn, Khi Yoshida c̣n trẻ, luồng sinh khí c̣n mạnh nên nó t́m được chỗ rẽ để thoát đi, nhưng nay về già, luồng sinh khí đă yếu, không lưu chuyển được nữa nên tích tụ và gây ra bệnh tật.
Ta cũng muốn thoát đi lắm nhưng không sao thoát được... Cách đây khoảng mười cây số về hướng nam, ở góc cánh đồng có một cổ thụ lớn, dưới gốc cây đó là nơi chôn xương cốt của ta. Nếu Yoshida đến đó thắp cho ta một nén hương, một bó hoa tươi và đọc kinh siêu độ th́ may ra ta có thể thoát được hoàn cảnh này.
Ngay lúc đó tôi nh́n rơ cái vật lạ lùng đang xuất hiện, chính là một con rắn nhỏ màu xanh lục. Tôi tự hỏi : « Phải chăng đây là con rắn năm xưa đă ẩn náu trong thể phách Yoshida khiến bà mang bệnh ? »
Lăo sư thắp một nén hương và đọc một bài thần chú khác, tôi thấy lồng ngực càng lúc càng nóng ran, bứt rứt khó chịu vô cùng. Tự nhiên tôi nhảy nhổm lên múa tay múa chân cho đỡ nóng, và cứ thế quay cuồng như không làm chủ được ḿnh nữa. Lăo sư quay qua đám đông hỏi lớn :
- C̣n ai muốn hỏi điều ǵ nữa không ?
Một người bước ra nói :
- Kính thưa chư thần, hôm qua con bị mất cái xe đạp, liệu con có thể t́m lại được nó không ?
Dường như có một cái ǵ xui khiến, tôi quát lớn :
- Cái ǵ ? Xe đạp của người ư ? Nó đă bị tháo gỡ ra thành nhiều mảnh để mang bán chợ trời rồi.
Khi miệng tôi thốt ra những câu đó th́ trong biển ánh sáng kỳ lạ trước mặt tôi bỗng hiện ra chiếc xe đạp đang bị tháo gỡ như thế nào.
- Trời ơi, chiếc xe đó rất đắt tiền, tôi phải dành dụm măi mới mua được. Thưa chư thần, kẻ cắp đó là ai vậy ?
- Đó là một người cùng xóm với ông.
- Nhưng kẻ đó là ai ? Tôi phải t́m ra... Nó là người thế nào?
- Trong hai tuần lễ nữa sẽ có một kẻ bị ngă què chân, đó chính là tên đă lấy xe đạp của ông.
Tôi không hiểu sao ḿnh lại liên tiếp nói như một cái máy. Các h́nh ảnh này tự nhiên hiện ra rất rơ ràng trong cái biển ánh sáng kỳ lạ kia. Tuần tự hết người này đến người khác, lên tiếng đặt câu hỏi và tôi trả lời họ một cách liên tục, không một chút do dự.
Buổi lễ chấm dứt với những nghi thức hết sức trang nghiêm long trọng, mà tôi thấy không cần phải viết ra đây. Chiều hôm đó, khi nghe lăo sư kể lại những điều này, tôi không biết có nên tin hay không.
Không lẽ tôi lại sở hữu được cái quyền năng mầu nhiệm như vậy hay sao? Tôi gật đầu cám ơn lăo sư đă dạy dỗ, rồi chờ đến lúc tĩnh tọa một ḿnh trong pḥng, vận dụng định lực để quán xét lại xem sự việc này xảy ra như thế nào.
Lạ lùng làm sao, chỉ cần dụng công một chút, tôi đă thấy trước mặt hiện ra một biển ánh sáng chói lọi và mọi câu hỏi đều được kiểm chứng một cách rơ rệt. Quả nhiên tôi đă phát triển được quyền năng của một người đồng (Miko), đúng như lời lăo sư đă nói, tôi đă thành công.
Hôm sau tôi khăn gói lên đường trở về Hokkaido. Lăo sư tiễn tôi ra tận trạm xe lửa. Tuy là người điềm đạm ung dung nhưng lần này ông đă bùi ngùi nói:
- Tuy con đă sở hữu được một quyền năng rất đặc biệt, nhưng con phải nhớ kỹ những môn quy mà ta đă truyền cho con. Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, con phải giữ ǵn nghiêm cẩn những điều này, không được vi phạm.
Quyền năng không phải là thứ mà ai cũng có thể sở hữu, mà đó là do ư muốn của chư thần. Dù bất kỳ chuyện ǵ xảy ra, con phải luôn luôn biết ơn các ngài đă ban cho con cái quyền năng này.
Đó là điều cuối cùng ta muốn nhắn riêng với con. Ta đă truyền cho con những điều mà từ trước đến nay ta chưa hề dạy ai, và chưa chắc ta sẽ dạy cho ai nữa. Con là một người đặc biệt trong hàng trăm, hằng ngàn đệ tử của ta. Ta chúc con t́m được điều con muốn t́m.
Tôi hết sức cảm động trước lời nói chí thành của ông. Tuy nhiên lúc đó tôi vẫn c̣n ngỡ ngàng trước cái quyền năng kỳ lạ bất ngờ này. Tôi chưa thấy thoải mái hay tự tin về khả năng của ḿnh bao nhiêu, dường như tôi có cảm tưởng ḿnh chưa được đào luyện đúng mức.
Tuy biết ḿnh có thể giao tiếp với cơi âm, với các chư thần, nhưng không hiểu sao trong thâm tâm tôi vẫn có một cái ǵ đó không được ổn. Tôi không biết tại sao ḿnh lại nghi ngờ như thế, nhưng lúc đó tôi chưa đủ sáng suốt để nhận định kỹ lưỡng về con đường sắp tới của ḿnh.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
hiendde
Hội Viên
Đă tham gia: 02 May 2010
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2589
|
| Msg 547 of 1146: Đă gửi: 04 July 2010 lúc 9:54am | Đă lưu IP
|
|
|
HOA TRÔI TRÊN SÓNG NƯỚC
CHƯƠNG NĂM
Người ta nói rằng làng tôi được dựng lên từ khi những người đi khẩn hoang đầu tiên đặt chân đến Hokkaido. Tuy nhiên phần lớn những người này không hề định cư tại đây, họ chỉ đến v́ Hokkaido có nhiều rừng cây rất lớn.
Họ phá rừng, xẻ núi để đốn gỗ, khai thác tối đa những hoa lợi này cho đến khi những rừng bao la biến thành băi đất trơ trụi, hoang tàn, không c̣n ǵ để khai thác nữa th́ bỏ đi. Chỉ c̣n những kẻ nghèo đói, tha phương cầu thực, những kẻ không thể sống ở đâu được, đành bám lấy mảnh đất này để mưu sinh.
Mùa mưa đến, không có rừng cây giữ nước, nước lũ từ trên cao đổ xuống, cuốn sạch đi lớp đất mầu mỡ, chỉ c̣n trơ lại lớp đá sỏi khô cằn, việc trồng trọt đă khó khăn lại thêm khó khăn gấp bội.
Dù cố gắng, dân làng chỉ có thể trồng trọt được ít rau trái qua loa trước mùa mưa lớn mà thôi, v́ thế số người bỏ làng ra tỉnh kiếm ăn càng ngày càng nhiều, làng tôi đă nghèo lại càng tả tơi hơn trước.
Sau nhiều năm lang thang, tôi trở về làng xưa với một tâm trạng vui buồn lẫn lộn. Nh́n băi đất cằn cỗi với lũ trẻ chăn trâu gầy c̣m, nh́n những người dân quê rách rưới cày cuốc lam lũ, nh́n những căn nhà dột nát hoang tàn, tự nhiên tôi động ḷng và tự nhủ sẽ phải t́m cách khôi phục ngôi làng này.
Sau thời gian gặp gỡ thăm hỏi gia đ́nh, tôi khởi sự hành nghề cô đồng (Miko) để kiếm sống. Đây là một thất vọng lớn cho gia đ́nh tôi. Cha tôi giữ thái độ im lặng không nói ǵ nhưng nh́n mặt ông, tôi có thể đoán rằng ông không được vui lắm.
Là người ít nói, mẹ tôi chỉ bày tỏ thái độ qua một câu ngắn ngủi: “Tưởng mày đi xa học được nghề nghiệp ǵ khá”. Đứa con gái của tôi cũng giống tính bà ngoại nó, nhẫn nhục, chịu đựng, nên chỉ tỏ thái độ tiêu cực nhưng chồng nó th́ không như vậy. Đứa con rể đă phản đối quyết liệt: “Mẹ nên biết chúng ta đang bước vào thời đại văn minh kỹ thuật, cái tṛ đồng bóng quàng xiên này đâu c̣n lừa bịp được ai!”
Tôi thấy không cần phải giải thích lôi thôi. Bản tính ương ngạnh và lạnh lùng cố hữu của tôi đă thúc đẩy tôi tiếp tục chương tŕnh đă định. Muốn tránh phiền phức cho gia đ́nh, tôi dựng một cḥi nhỏ trước miếu thờ chư thần ở đầu làng để hành nghề.
Tôi vừa cúng tế chư thần vừa hướng dẫn những người gặp hoàn cảnh khó khăn, chỉ cho họ cách sống làm sao cho thuận với ư chư thần. Kết quả khả quan không ngờ nên số người t́m đến xin tôi hướng dẫn mỗi ngày một nhiều.
Chỉ một thời gian ngắn tôi đă kiếm được một lợi tức khá, có thể giúp đỡ gia đ́nh đang lâm vào cảnh túng quẫn. Tuy thành công nhưng tôi vẫn không tin vào tài nghệ của ḿnh bao nhiêu. Nhiều lúc tôi tự hỏi phải chăng các chư thần (Kami) đă nhập vào tôi, mượn miệng tôi để hướng dẫn mọi người hay là một cái ǵ khác?
Nỗi nghi ngờ này ngày một gia tăng khiến tôi cảm thấy áy náy khó chịu. Vào lúc đó, trong những cô đồng, nổi tiếng nhất là bà Yamamoto, một người có nhiều kinh nghiệm và quyền năng lạ lùng nên tôi liên lạc với bà này nhờ giúp đỡ.
Bà đồng Yamamoto sống tại Sapporo, trong một căn nhà nhỏ trưng bày rất đẹp. Biết tôi là học tṛ chân truyền của lăo sư nên bà tiếp tôi một cách niềm nở. Bà im lặng nghe tôi bày tỏ nỗi thắc mắc rồi nói một cách nhẹ nhàng:
- Việc ǵ mà em phải khổ tâm nghi ngờ như vậy? Đúng hay sai, tốt hoặc xấu hăy cứ để cho các thân chủ của em quyết định. Em được huấn luyện để làm một việc th́ cứ theo đúng như vậy mà làm, thắc mắc làm ǵ cho mệt tâm trí!
- Nhưng thưa chị, nhiều lúc em có cảm tưởng như điều em nói không hoàn toàn đúng sự thật.
- Cái đó không phải là việc của em. Đúng hay sai là việc của các thân chủ.
- Nhưng phải chăng chúng ta là nghề này để giúp đỡ mọi người, chỉ cho học thấy rơ cách hành xử làm sao cho đúng với ư muốn của chư thần?
- Đúng thế, nhưng trong thiên nhiên có hàng trăm hàng ngàn vị thần, mỗi vị lại chỉ dẫn một cách khác nhau, làm sao em có thể biết được. Chân lư có thể giải thích bằng nhiều lối, không nhất thiết chỉ có một lối duy nhất.
Một khi em đă hoàn toàn thụ động để các thần linh sử dụng thể xác, mượn miệng của em để chỉ dẫn cho mọi người th́ đó là việc giữa chư thần và mọi người, em không có trách nhiệm ǵ trong đó cả.
- Nhưng nếu ḿnh không nói đúng…
- Em đâu có làm chủ được những câu nói đó! Khi thụ động hoàn toàn, em không có một trách nhiệm ǵ cả. Nếu em không thụ động mà c̣n có một chút ư chí nào đó, th́ dĩ nhiên các chư thần sẽ không nhập vào em nữa, và khi đó vấn đề sẽ hoàn toàn khác hẳn.
- Nhưng làm sao em biết đâu là ư muốn của chư thần, đâu là ư chí của ḿnh?
- Cái đó là do công phu tu tập. Phải tuyệt đối giữ ḿnh trong sạch, sống đúng theo ư muốn của chư thần, và lúc nào cũng ư thức rằng ḿnh chỉ là một công cụ cho một quyền năng cao cả nào đó sử dụng, đừng để bất cứ một thứ ǵ khác ảnh hưởng đến việc này.
Tôi đàm đạo với bà Yamamoto một lúc rồi xin cáo từ ra về. Tuy bà đă xác nhận rơ trách nhiệm của một người đồng (Miko) nhưng trong tâm tôi vẫn có một cái ǵ ray rứt không ổn, mà tôi không thể nói ra được.
Như đă nói, khi trở về làng nh́n những thửa ruộng khô cằn, những căn nhà mục nát, tôi đă có ư định sẽ khôi phục lại ngôi làng này. Tôi suy nghĩ cẩn thận và thấy việc đầu tiên phải làm là làm sao thay đổi được ḷng người đang chán chường, mệt mỏi để họ trở nên hăng hái, phấn chấn hơn.
Nhưng làm sao khôi phục được ḷng người ? Tôi thấy giải pháp tốt nhất là, khôi phục lại niềm tin nơi con người qua một công cuộc chung, một kế hoạch chung mà tất cả mọi người đều góp phần xây dựng.
Cuối làng tôi có hai ngọn suối nhỏ chảy xuống phía dưới, tạo thành một thác nước mà dân làng gọi là thác Phu Thê. Ngọn thác này đổ vào sông Ashiribetsu, chạy dọc theo sườn núi rồi đổ vào một cái hồ h́nh bán nguyệt, chỗ đó gọi là thác Ashiribetsu, ḍng sông c̣n uốn khúc qua một thung lũng nhỏ với nhiều ngọn thác nhỏ trước khi chảy ra biển.
Ở cửa biển có một miếu thờ thần Fudo đă đổ nát hoang tàn. Tôi bèn nảy ra ư định lập miếu thờ chư thần ở quanh những ngọn thác đó, cũng như trùng tu miếu thờ thần Fudo. Thứ nhất, việc lập miếu thờ sẽ đem lại niềm tin cho dân làng, giúp những người nghèo khó tuyệt vọng t́m được tương lai.
Việc xây dựng miếu thờ sẽ giúp nhiều người có cơ hội làm việc chung với nhau, góp phần tái tạo t́nh thân hữu tương trợ. Ư định quyên góp tiền bạc để lập miếu thờ chư thần của tôi, đang nhen nhúm trong đầu th́ một hôm mẹ tôi đi xem bói để hỏi về t́nh trạng gia đ́nh. Vị thầy bói đă nói :
- Gia đ́nh bà có một nấm mộ tổ tiên xây đè lên bộ cốt của một con ngựa, khiến nó không siêu thoát được nên nó oán. V́ thế ruộng nương của bà không tốt, hoa mầu không thất thu cũng bị sâu bọ phá hoại, nhà cửa của bà có lớn lao đến đâu rồi cũng bị hỏa hoạn tiêu tan hếtm con cái bà dù thế nào cũng không thể ăn nên làm ra như những người khác.
Con trai th́ phải tha phương cầu thực, con gái th́ chịu cảnh làm lẽ hoặc không chồng. Muốn thay đổi, bà phải đi lạc quyên đúng một ngàn người, mỗi người ít nhất một đồng, lấy tiền đó xây đền đức Quán Thế Âm Bồ Tát, hàng ngày cúng kiếng hương hoa cẩn thận, nhờ oai lực của ngài mà con ngựa kia được siêu thoát. Có như thế th́ vận hạn, tai ương của gia đ́nh bà mới chấm dứt được.
Tôi không biết ông thầy bói nói có đúng không nhưng điều này không quan trọng, v́ nó phù hợp với sở nguyện thầm kín của tôi. Vừa nghe mẹ tôi nói xong, tôi quyết định sẽ thi hành chương tŕnh phục hưng ngôi làng ḿnh. Tôi hội họp những người trong gia tộc để bàn về việc này.
Mấy năm nay gia đ́nh nào cũng gặp khó khăn nên nghe nói có giải pháp, ai nấy đều hết sức đồng ư. Thế là một mặt tôi xin phép hội đồng kỳ mục trong làng để lập đền thờ, mặt khác tôi hô hào dân chúng quyên góp công của để xây đền thờ đức Quán Thế Âm trên đỉnh đồi Ganseki gần đó.
Như đă nói làng tôi rất nghèo, chỉ sống nhờ trồng trọt rau trái trong mùa khô, vào mùa mưa v́ nạn nước lũ, không mấy ai trồng trọt được ǵ nên số người thất nghiệp rất đông. Dân làng v́ nghèo đói nên sinh ra lắm tệ nạn như cờ bạc, rượu chè, trộm cắp..
Việc hô hào mọi người góp phần công quả xây nơi thờ phụng đức Quán Thế Âm là một việc hết sức mới mẻ, trọng đại đối với dân làng. Phần lớn đều tin rằng việc xây dựng đền thờ này sẽ đem lại cho họ những may mắn, những phước đức lâu dài, có thể cải thiện đời sống của họ.
Trong hoàn cảnh tuyệt vọng, niềm tin dù là niềm tin ǵ chăng nữa, cũng dễ khích lệ số đông nên chỉ cần một người kêu gọi, hàng trăm người đă hưởng ứng, người giàu góp của, kẻ nghèo góp công nên chỉ trong một thời gian ngắn, đền thờ đă hoàn tất.
Một pho tượng đức Bồ Tát Quán Thế Âm đứng trên ṭa sen được đắp rất đẹp. Bên dưới ṭa sen có khắc những câu kinh trong Phổ Môn : « Quán Âm sức trí diệu, hay cứu đời thoát khổ, đầy đủ sức thần thông, rộng tu trí phương tiện, các cơi nước mười phương, không cơi nào chẳng hiện ».
Trước cửa đền thờ c̣n có một bia đá lớn với những câu : « Chúng sinh bị khốn ách, vô lượng khổ bức thân, nhờ sức niệm Quán Âm, liền được tiêu tan cả ».
Đến ngày khánh thành, chúng tôi gửi giấy mời người trong làng và làng mạc kế cận đến tham dự. Dân làng tổ chức lễ dâng hoa rất long trọng, số người kéo đến xem rất đông và sau này thành lệ, hàng năm cứ khoảng tháng tám dương lịch, làng tôi lại mở hội kỷ niệm ngày thành lập này rất lớn.
Ngày nay đền thờ đức Quán Thế Âm tại đồi Ganseki là một thắng cảnh nổi tiếng của Hokkaido, quanh năm số người đến lễ bái rất đông, dĩ nhiên họ phải nghỉ chân tại đây, nên hàng quán và khách sạn được xây cất, đem lại việc làm cho một số người không ít trong làng.
Sau khi việc xây đền thờ đức Quán Thế Âm thành công, tôi bắt đầu khởi xướng việc xây cất đền thờ chư thần và trùng tu lại miếu thờ thần Fudo. Cũng như lần trước, số người hưởng ứng việc này rất đông.
V́ sông Ashiribetsu chảy qua nhiều làng, nên việc này lôi kéo dân chúng ba bốn ngôi làng quanh đó cùng chung sức làm việc. Tuy đây là chương tŕnh do tôi vạch ra, nhưng tôi đă khôn khéo mời hội đồng kỳ mục của mấy làng cùng đứng ra chủ xướng, nên chỉ trong ṿng một năm, hai đền thờ đă được hoàn tất tốt đẹp.
Tôi mời các giáo sĩ Thần đạo đến làm lễ, tổ chức các khóa tu học và tẩy uế thân tâm bằng nước lạnh (Misogi) tại thác Fudo. Chỉ trong ṿng vài năm, số người tham dự các khóa tu này đă lên đến cả ngàn người.
Ngày nay nghi thức tẩy uế bằng nước lạnh tại thác Fudo đă trở nên một ngày hội lớn, lôi cuốn rất đông người tham dự. Sự thành công này vô t́nh đưa tên tuổi tôi lên một địa vị quan trọng. Tôi được quần chúng tín nhiệm như một vị thầy của Thần đạo (Shinto).
Tôi hoạt động không ngừng, hết tổ chức các khóa lễ nơi này lại đến các khóa tu tại nơi khác. Số người đến nhờ tôi giúp đỡ ngày càng nhiều, dần dần tôi trở nên tự tin, bạo dạn hơn trước.
Vào lúc đó, sức khỏe của cha tôi đă suy kém nhiều nhưng v́ bận rộn công việc nên tôi không có th́ giờ chăm sóc cho cha tôi mấy. Mối quan hệ giữa tôi và gia đ́nh càng trở nên lạnh nhạt. Đứa con rể tôi tỏ ra khó chịu và thường chống đối tôi ra mặt nhưng lúc đó tôi nghĩ: Mục đích của cuộc đời là ǵ nếu không phải để giúp đỡ người khác?
Dĩ nhiên khi làm việc lớn th́ gia đ́nh phải chịu hy sinh. Tôi đă phục hồi sinh khí cho ngôi làng nghèo nàn, lập đền thờ, chấn hưng kinh tế, giúp nhiều người t́m được công ăn việc làm, và tôi không thể làm ǵ khác hơn thế được.
Tôi tiếp tục lăn xả vào các hoạt động xă hội, bất chấp một thiểu số người trong đó có con rể tôi, chê trách. Họ đă rêu rao là tôi « háo danh như loài chồn hoang, bất hiếu, bất nghĩa, đáng khinh », nhưng tôi thầm nghĩ:
Bất cứ việc ǵ cũng đều có thử thách; việc càng lớn thử thách càng nhiều. Khi làm việc lớn, phải biết bỏ qua các tiểu tiết, vấn đề chính là ḿnh có thoải mái với chính ḿnh không mà thôi.
Mặc dù nghĩ như thế nhưng trong thâm tâm tôi vẫn nhen nhúm một điều ǵ khắc khoải kỳ lạ không thể diễn tả. Càng ngày nỗi ray rứt này càng gia tăng khiến tôi bắt đầu lo sợ. Ban ngày khi bận công việc, nó ít quấy rầy nhưng về khuya, trong lúc tĩnh tâm, nó là cả một trở ngại lớn cho việc tập trung tư tưởng.
Nghĩ rằng ḿnh đă xao lăng công phu, tôi quyết định dậy thật sớm, dành nhiều th́ giờ để tĩnh tâm, ngoài ra tôi c̣n cố gắng học hỏi thêm các sách vở, tài liệu về Thần đạo. Tôi nghiền ngẫm đủ thứ sách vở không thiếu cuốn nào, v́ nghĩ rằng cái khoảng trống vắng trong tâm đó, chẳng qua chỉ là một thiếu thốn về trí thức, mà người ta có thể lấp đầy bằng kiến thức được.
Hàng ngày tôi lăn xả vào các hoạt động xă hội, xây trường học, tân trang bệnh xá, tổ chức các khóa tu học cho thanh thiếu niên... Tên tuổi của tôi càng ngày càng được nhiều người biết đến.
Tôi được mời đi diễn thuyết về Thần đạo, lúc đầu trong các làng mạc kế cận, về sau ra đến tận tỉnh thành, cuối cùng chẳng có nơi nào tại Hokkaido mà tôi chẳng được mời đến.
Nhưng dù hoạt động hăng hái thế nào, trong tâm tôi vẫn có một nỗi trống vắng, một cảm giác thiếu thốn kỳ lạ khiến tôi lo sợ không yên.
Sự khủng hoảng này mỗi ngày một thôi thúc dữ dội, lúc đầu c̣n ít về sau mỗi lúc một nhiều. Lúc trước nó xảy ra trong lúc tôi tĩnh tâm, nhưng về sau nó quấy phá tôi ngay cả những lúc tôi bận rộn làm việc. Sau cùng chịu không nổi, tôi bèn rút vào một am thất trên núi, tập trung tư tưởng để quán sát chính ḿnh.
Tôi tập trung định lực tĩnh tâm suốt mấy ngày đêm rồi tự hỏi : « Ḿnh muốn ǵ bây giờ ? Liệu ḿnh đă t́m được điều ḿnh muốn chưa ? » Tuy thành công trong việc tu tập, đă trở nên một cô đồng nổi tiếng, đă phục hồi ngôi làng, đă giúp đỡ nhiều người nhưng tôi vẫn chưa giải quyết được động năng đă thúc đẩy tôi đi t́m đạo.
Tôi chưa sống thoải mái được với chính ḿnh. Đây là một khám phá bất ngờ, v́ tôi vẫn nghĩ ḿnh đă sống thuận theo ư chư thần, đă sống một cách chính tâm, thành ư qua các phương pháp tu thân. Điều này đă được lăo sư xác nhận rơ rệt, th́ lẽ ra tôi phải thoải mái, không thắc mắc mà an vui tự tại kia chứ?
Phải chăng c̣n một điều ǵ khác nữa mà tôi chưa ư thức được? Tôi cố gắng quán xét mọi tư tưởng, hành động của ḿnh trong thời gian qua. Tôi thấy ḿnh đă áp dụng rất kỹ các phương pháp được lăo sư chỉ dạy. Hiển nhiên nếu không như vậy th́ làm sao tôi trở nên một cô đồng với các quyền năng đặc biệt được!
Nhưng nếu đă sống hợp với lẽ đạo th́ tại sao tôi vẫn cảm thấy bứt rứt, khắc khoải không yên? Tự nhiên một ư nghĩ kỳ lạ nổi lên trong trí tôi. Biết đâu lăo sư đă chẳng dạy sai? Biết đâu con đường tôi đang theo đuổi không thực sự mang lại cho tôi sự b́nh an thoải mái như tôi muốn?
Tôi cố gắng loại bỏ những ư nghĩ điên rồ này, nhưng càng ngày tôi càng thấy con đường này không mang lại cho tôi, sự an nhiên thảnh thơi như tôi vẫn nghĩ. Dần dần những giá trị mà tôi xây dựng bao lâu nay, bỗng dưng sụp đổ nhanh chóng như một lâu đài trên cát ướt.
Nhờ công phu quán sát, tôi ư thức rằng nằm sâu trong tiềm thức, các tính xấu như tham lam, ích kỷ, sân hận vẫn tiếp tục chi phối tôi. Dù đă trở nên một bậc thầy của Thần đạo, nhưng ḷng tôi vẫn đầy rẫy những thắc mắc, hoài nghi dưới những h́nh thức tế nhị nhất.
Dù đă tiên đoán được nhiều điều hung cát, dù đă biết được quá khứ vị lai của người khác, nhưng tôi vẫn chưa thực sự biết ǵ về ḿnh. Đối với mọi người, tôi là kẻ sáng suốt nhưng với chính ḿnh, tôi vẫn chưa biết rơ ḿnh như thế nào.
Càng quán sát sâu xa tôi càng thấy rơ một sự thực rằng, điều mà tôi mong muốn không phải là trở nên một cô đồng với các quyền năng đặc biệt, mà là một cái ǵ khác. Tôi có cảm tưởng như ḿnh bị cột vào một sợi dây dài, cứ chạy quanh quẩn trong phạm vi của sợi dây đó, tưởng ḿnh tự do nhưng thực sự không phải.
Tôi đă đi theo hết môn phái này đến môn phái khác, học hết lư thuyết này đến lư thuyết kia, theo hết thầy này đến thầy nọ, nhưng tôi vẫn chưa t́m được điều tôi muốn.
Cho đến lúc đó danh từ « giải thoát » « tự do tuyệt đối » mới bắt đầu có ư nghĩa đối với tôi. Sống thuận theo ư chư thần, đặt tất cả vận mệnh vào ṿng tay của chư thần, là một quan niệm không rơ rệt của Thần đạo, nó khiến con người trở nên thụ động, nhu nhược và mù quáng.
Thực hành các nghi thức cúng tế, áp dụng các quy tắc tĩnh tâm cũng chỉ đem lại những giải pháp nhất thời, xoa dịu các nỗi đau khổ, ưu tư trong chốc lát nhưng không chữa được gốc rễ căn bệnh. «Chính tâm, thành ư» (Makoto, Kokoro) là một lư thuyết rất hay nhưng người ta phải áp dụng như thế nào mới đúng?
Hiển nhiên mỗi vị thầy có một lối giải thích khác nhau, ai cũng cho ḿnh đúng, và đến lúc đó tôi mới bắt đầu đặt câu hỏi về công phu tu tập của các vị thầy đó. Liệu họ đă thực sự đạt đến tâm trạng thoải mái, an nhiên bất động đó chưa?
Bề ngoài họ có tác phong của một vị thầy, ăn nói giảng giải như một vị thầy nhưng bên trong họ như thế nào? Ngay như tôi vẫn được quần chúng tín nhiệm như một vị thầy, nhưng đă mấy ai biết rơ được ḷng tôi bối rối hoang mang như thế nào đâu?
Phải chăng đó chỉ là một «tṛ chơi» của trí thức? Một cuộc «thí nghiệm về tôn giáo» của những người được coi là học giả? Một sự dối gạt trắng trợn chính ḿnh?
Sau khi suy gẫm kỹ lưỡng, tôi quyết định: nếu con đường này không mang lại cho tôi sự thoải mái th́ tôi phải thay đổi và t́m kiếm lại từ đầu. Dĩ nhiên việc này không dễ. Tôi đang là vị thầy về Thần đạo, đang được mọi người kính nể, đang là một cô đồng nổi tiếng tại Hokkaido, nếu từ bỏ tất cả để làm lại từ đầu th́ người ta sẽ nghĩ như thế nào?
Tôi có thể tưởng tượng ra lời đàm tiếu của dân làng, những người từ trước đến nay không thích tôi, hiển nhiên họ sẽ vô cùng thỏa thích. Tôi nghĩ đến đứa con rể tôi, nó vẫn khó chịu với tôi và thường nói với mọi người rằng, tôi chỉ là một «loài chồn hoang», một thứ «đồng bóng ăn nói quàng xiên», một người «lạnh lùng, ích kỷ, không có t́nh cảm», có lẽ nó cũng có lư phần nào.
Càng suy gẫm, tôi lại càng không chịu nổi. Những nỗi khổ đau dằn vặt từ xưa vẫn nằm yên trong đáy ḷng nay lại nổi lên mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Bất ngờ tôi ư thức được một sự thật rằng, cái động năng đă thúc đẩy tôi làm tất cả những việc trên, chẳng qua chỉ là một h́nh thức hết sức tế nhị của bản ngă.
Tôi nghĩ rằng ḿnh đă diệt được nó, nhưng thực ra nó vẫn tiềm ẩn dưới một h́nh thức vi tế không ngờ. Cái công phu tu tập để diệt ngă, cái ư định quên ḿnh tuyệt đối để vâng lời một quyền năng nào đó, đă không đánh tan được bản ngă, mà chính là một h́nh thức che đậy của bản ngă, một thứ ngụy trang khéo léo của bản ngă dưới các danh xưng tốt đẹp.
Rốt cuộc tôi vẫn bị bản ngă đánh lừa. Như được một tia sáng rọi vào tâm trạng hoang mang u tối, tôi nhận thấy người ta không thể đi t́m một lối thoát bằng các phương pháp tẩy uế tâm, hay các h́nh thức bên ngoài được.
Vấn đề là ở bên trong, nên người ta cần t́m một phương pháp tu tập nội quán, ḥng giải quyết những khắc khoải để đời sống không c̣n là một sự tranh đấu, mâu thuẫn nữa.
Mọi sự áp chế nhằm kiểm soát thân tâm cũng như sở hữu một quyền năng nào đó, chỉ là những giải pháp tạm thời, theo thời gian nó sẽ là những chướng ngại nhiều hơn là cứu cánh.
Ư thức được điều này, tôi quyết định chấm dứt ngay việc hành nghề cô đồng, từ chối lời mời gọi của quần chúng và cắt đứt mối liên hệ với Thần đạo. Tôi tự nhủ đă đến lúc ḿnh phải đi t́m một con đường khác, một con đường có thể giúp tôi chấm dứt cái t́nh trạng dằn vặt đầy đau khổ này.
Trong lúc đang tuyệt vọng, tôi được biết Ḥa thượng Tomomatsu Entai vừa mở khóa tu học và giảng Kinh Pháp Cú (Dhammapala) tại chùa Kandadera. Tôi vội vă đáp xe lửa đi ngay đến đó với hy vọng sẽ t́m được lối thoát cho t́nh trạng hiện tại.
Đó là một ngôi chùa mới được xây cất, kiến trúc rất đẹp. Trước chùa có một hồ sen lớn, hương thơm ngào ngạt. Muốn vào chùa phải đi qua một cây cầu uốn cong rất thẩm mỹ. Nghe tiếng gơ cửa, một vị tăng trẻ tuổi bước ra :
- Bà muốn ǵ?
- Tôi muốn ghi tên tham dự khóa tu của Ḥa thượng Tomomatsu Entai.
- Sau các khóa lễ công cộng Ḥa thượng thường thuyết pháp, đâu cần phải ghi tên.
- Không đâu, nghe nói Ḥa thượng Entai mở khóa tu trong ba ngày, tôi muốn ghi tên vào khóa tu đó.
Vị tăng trẻ nh́n tôi từ đầu đến chân rồi lắc đầu cười lớn :
- Này bà nội ơi, khóa tu chỉ dành cho những người trẻ thôi.
- Tôi không cần, trẻ hay già ǵ cũng được, tôi chỉ muốn tham dự khóa tu.
- Đâu được, đây là khóa tu học dành cho những người trẻ mà.
- Nhưng tôi muốn ghi tên tham dự.
- Bà già này lộn xộn quá! Những người như bà chỉ nên theo các khóa lễ và tụng kinh gơ mơ thôi. Làm sao bà có thể theo các khóa tu dành cho giới trẻ được! Bà biết ǵ mà tham dự! Ngoài ra đài truyền h́nh địa phương sẽ đến thu h́nh, một bà già gần xuống lỗ ngồi chung với tụi trẻ làm sao mà coi cho được !
- Đâu có sao, chú làm ơn giúp giùm.
- Không!
Chú tiểu đóng sập cánh cửa lại một cách tàn nhẫn. Tôi thất vọng bước ra về, bất chợt thấy bóng ḿnh phản chiếu trên mặt hồ và bàng hoàng trước h́nh hài quá tiều tụy của ḿnh.
Hai tháng ẩn ḿnh trong am thất trên núi để quán xét nội tâm đă biến tôi thành một con người khác. Dưới bóng nước phản chiếu lung linh, tôi thấy một người gầy g̣, hai mắt quầng sâu, má hóp lại, mặt đầy những vết nhăn, lưng c̣ng hẳn xuống, quần áo rách rưới như một bó giẻ.
Dĩ nhiên h́nh ảnh một bà già hom hem như vậy không thể thích hợp với khóa tu dành cho những người trẻ tuổi được. Nước mắt tôi tự nhiên trào ra, tôi đă già đến vậy hay sao? Tôi khóc và khóc măi không thôi, tôi tiếc cho thời gian mấy chục năm lang thang t́m đạo một cách vô ích của ḿnh.
Lúc đó cha tôi đă già yếu lắm rồi. Ông thường nằm yên trên giường, hai mắt nhắm nghiền, thỉnh thoảng lại thở dài năo nuột. Họ hàng thân thích đều x́ xào rằng ông buồn và thất vọng v́ có một đứa con bất hiếu không ra ǵ như tôi.
Tôi không thể phủ nhận điều này. Một buổi sáng mùa đông, khí sắc của cha tôi bỗng trở nên tiều tụy thấy rơ, linh tính báo cho tôi biết một sự chẳng lành. Tôi bước lại ngồi bên cạnh ông. Nghe tiếng động, cha tôi mở mắt nh́n tôi và hỏi:
- Này Matsuno, hoa anh đào trên núi đă nở chưa?
- Thưa cha, hôm qua trời mưa tuyết, bông tuyết bám đầy những cành cây như những bông hoa thật đẹp.
- Không đâu, ta muốn hỏi những bông hoa anh đào ḱa!
Tôi im lặng không biết phải nói ǵ. Cha tôi nh́n tôi rồi cố gắng thều thào :
- Này Matsuno, đôi khi có những bông hoa quên cả thời tiết nên không chịu nở, nhưng nếu hoa không chịu nở th́ làm sao có trái... Thôi, sự thể đă như thế th́ đành vậy...
Nói xong, cha tôi nhắm mắt trút hơi thở cuối cùng. Tôi hiểu rơ điều ông muốn nói, cho đến khi chết ông vẫn nghĩ đến tôi.
Ghi chú : Truyền thống Nhật khi đó cho rằng người phụ nữ như một bông hoa phải nảy nở và kết trái; nói một cách khác, phải lập gia đ́nh, thờ chồng và nuôi con, giữ ǵn truyền thống thờ cúng tổ tiên. Việc một phụ nữ không có gia đ́nh là một điều đáng xấu hổ.
Sau khi chôn cất cha tôi xong, tôi dọn dẹp lại căn pḥng của ông và bắt gặp chiếc áo nâu cũ đă sờn vai. Chiếc áo này nhắc nhở cho tôi một kỷ niệm thời thơ ấu. Đó là một ngày đẹp trời, cha mẹ tôi vừa đi ăn giỗ về, lúc đó tôi c̣n nhỏ nên cha tôi cơng tôi trên vai.
Ngồi ngất ngưởng trên vai ông, nghe tiếng ông vui vẻ nói chuyện, thỉnh thoảng lại bật lên một tràng cười sảng khoái, đáng lẽ ra tôi phải cảm thấy thoải mái, hạnh phúc lắm mới phải.
Không hiểu sao lúc đó tôi lại có cảm giác cô đơn kỳ lạ, một cảm giác như ḿnh đang sống trong một thế giới nào khác, tách biệt hẳn với cái thế giới ấm áp, đầy t́nh thương yêu nồng nàn kia.
Tại sao ngay từ khi c̣n nhỏ tôi đă có những ư nghĩ lạ lùng như vậy ? Phải chăng đó là số phận của tôi? Phải chăng đó là định mạng, một thứ định mạng khắt khe nào đó?
Tôi có cảm tưởng như mọi người đều là những cây có cành, có rễ, bám chắc vào ḷng đất nhưng riêng tôi lại là một thứ bèo bọt, nổi trôi trên sóng nước, mặc cho gịng đời lôi cuốn xô đẩy. Không thể được, tôi phải t́m cách bám chặt vào đâu đó, ít ra tôi cũng cần một hy vọng nào đó để sống c̣n.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
hiendde
Hội Viên
Đă tham gia: 02 May 2010
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2589
|
| Msg 548 of 1146: Đă gửi: 04 July 2010 lúc 10:00am | Đă lưu IP
|
|
|
HOA TRÔI TRÊN SÓNG NƯỚC
CHƯƠNG SÁU
Ở ngoại ô thành phố Sapporo có một thiền viện thuộc ḍng Tào Động (Soto) tên là Chuoji, thường mở những khóa tu thiền vào lúc cuối tuần.
Thất vọng với việc đi t́m đạo một cách viển vông của ḿnh, tôi quay trở về với Phật giáo như một «giải pháp cuối cùng» và tự nhủ nếu không t́m được con đường giải thoát, tôi sẽ không c̣n muốn sống nữa. Vào lúc đó cuộc thế chiến thứ hai cũng vừa bắt đầu.
Khóa tu tại chùa Chuoji được vị sư trụ tŕ hướng dẫn có khoảng ba mươi người tham dự. Khác với những vị thầy mà tôi đă gặp, thường giảng giải về lư thuyết, vị trụ tŕ tại đây lại chú trọng đến sự thực hành.
Ông quan niệm việc tọa thiền (zazen) là chính, mọi thứ khác chỉ là phụ. Ông nói :
- Tọa thiền là ngơ vào con đường giải thoát, chỉ có công phu tọa thiền mới làm cho tâm sáng suốt để nhận thức được chân tánh của nó.
Ngày xưa đức Phật Thích Ca đạt đạo giải thoát cũng nhờ ngồi thiền, trước khi hoằng pháp tổ Bồ Đề Đạt Ma cũng ngồi diện bích suốt chín năm, hiển nhiên quí vị thấy tọa thiền quan trọng như thế nào. Do đó quí vị phải chăm chỉ tọa thiền.
Tôi không lạ ǵ việc ngồi tĩnh tâm theo phương pháp Kannagara-no-michi và phát âm bằng nội lực của ḿnh, nhưng vị trụ tŕ lại dạy chỉ ngồi trong yên lặng, theo dơi hơi thở và tuyệt đối không làm ǵ khác. Tôi thắc mắc :
- Thưa thầy, ngồi yên lặng như thế th́ được ích lời ǵ. Ít ra phải có một cái ǵ khác nữa chứ ?
- Lúc đầu người ta chỉ cần theo dơi hơi thở để làm lắng dịu tư tưởng đă. Đừng tưởng ngồi yên lặng như thế là dễ đâu, bà hăy tập ngồi làm sao cho thật trang nghiêm, ngồi vững vàng như trái núi, ngồi làm sao để tâm và thân được nhất như th́ mới thực sự gọi là tọa thiền.
Phương pháp ngồi thiền khởi đầu bằng việc đếm số hơi thở (sổ tức) như sau: lúc đầu thiền sinh hít vào và đếm thầm «một», khi thở ra th́ đếm «hai», cứ thế cho đến số mười th́ bắt đầu trở lại.
Dĩ nhiên trong lúc đó những ư niệm vẩn vơ có thể nẩy sinh làm sao lăng tâm trí nhưng điều quan trọng là thiền sinh không được áp chế nó, chận đứng nó, theo đuổi nó hay bám vào nó; mà cứ để cho nó tự động đến và đi một cách tự nhiên.
Thiền sinh được dạy rất kỹ rằng chỉ nên tập trung năng lực vào việc đếm hơi thở ra vào thong thả mà thôi. Sau khi tọa thiền một thời gian th́ các thiền sinh được nghỉ ngơi vài phút để xoa bóp cho giăn gân cốt rồi đứng dậy đi thiền hành chung quanh thiền đường.
Sau khi việc đếm hơi thở như trên đă thuần thục th́ thiền sinh đổi cách đếm, chỉ tập trung tư tưởng để đếm mỗi khi thở ra mà thôi. Mỗi số đếm tương ứng với cả lúc hít vào và thở ra, cho đến số mười th́ bắt đầu trở lại từ số một.
Sau khi đă thực tập thuần thục cách đếm này th́ họ lại đổi cách đếm, tập trung tư tưởng để đếm mỗi khi hít vào. Đây là giai đoạn khó khăn hơn v́ mọi hoạt động tinh thần lẫn thể xác thường được thực hiện khi người ta thở ra nên hầu hết mọi người đều vấp váp trong lúc này.
Mặc dù đă từng tu tập phương pháp tĩnh tâm rất thuần thục nhưng cũng phải mất một thời gian tôi mới có thể đếm hơi thở một cách thoải mái, tự nhiên theo phương pháp này.
Ngoài việc tọa thiền, vị trụ tŕ c̣n khuyên các thiền sinh nên tham cứu thêm hai cuốn sách thiền là Bích Nham Lục và Vô Môn Quan. Bích Nham Lục là cuốn sách do thiền sư Tuyết Đậu soạn ra và sau được thiền sư Viên Ngộ chú giải thêm.
Cuốn sách gồm một trăm công án được sắp đặt theo thứ tự nhất định : khởi đầu là lời dẫn (Thùy thị), kế đến là công án (Tắc) với những lời b́nh chú (Cử), b́nh xướng (Kệ), và b́nh giải. Thiền sư Đạo Nguyên (Dogen), người sáng lập ḍng thiền Tào Động ở Nhật, đă mang cuốn sách này từ Trung Hoa về để làm tài liệu giảng dạy cho học tṛ của ông.
Vô Môn Quan là cuốn sách do thiền sư Huệ Khai 1183–1260 soạn ra. Cuốn sách này sắp đặt giản dị hơn Bích Nham Lục rất nhiều, gồm bốn mươi tám công án thiền (Tắc) và lời b́nh giải.
Theo truyền thuyết, thiền sư Huệ Khai nhờ công án «Vô» của Triệu Châu mà chứng đắc, do đó ông đưa công án này lên hàng đầu trong cuốn Vô Môn Quan. Ông viết trong phần mở đầu: «Tất cả những lời dạy của Phật đều lấy Tâm làm tông, lấy không cửa (Vô môn) là lối vào đạo.
Đă là không cửa làm sao mà vào được? Há không nghe cổ nhân nói: «Nếu có cửa mà vào chẳng phải là đồ quí, do duyên mà có rồi trước sau cũng thành hoạt».
Những kẻ nào t́m lư trong lời, chẳng khác ǵ vác gậy khều trăng. Có ǵ liên quan đến sự thật đâu? Khi làm Thủ Chứng ở Long Tường, nhân được chư tăng thỉnh giảng pháp, ta bèn đem công án của cổ nhân làm viên gạch dộng cửa, tùy căn cơ mà dẫn dắt người học.
Ta sao lục những lời b́nh giải lại thành một tập sách đặt tên là Vô Môn Quan. Nếu là kẻ liều lĩnh, không kể mất c̣n, một ḿnh một kiếm bước thẳng vào chỗ thù địch, dù cho Bát Tí Na Tra cũng không cản nổi.
Ngay cả hai mươi tám vị tổ ở Tây Thiên, sáu vị ở Đông Độ, chỉ nghe phong thanh cũng đủ cầu xin tha mạng. Nếu chần chờ, ngần ngại không dũng mănh th́ chẳng khác nào đứng cạnh cửa sổ mà canh chừng kỵ sĩ, chỉ trong chớp mắt y đă chạy mất rồi.
Do đó có bài tụng rằng: «Đường lớn không cửa. Có ngh́n lối vào. Qua được cửa này. Càn khôn lẻ bước ». Theo vị trụ tŕ chùa Chuoji, hai cuốn sách trên và cuốn Chứng đạo ca của thiền sư Huyền Giác là ba cuốn sách quan trọng, không thể thiếu của bất cứ người tu thiền nào.
Hôm nay khi đặt bút viết đến đây tôi xin ghi lại một nhận xét riêng cho những người muốn bước vào cửa thiền.
Mặc dù tông chỉ của thiền là «Bất lập văn tự», nhưng một số người, thường thuộc hạng trí thức, lại thích b́nh luận về thiền một cách sôi nổi.
Họ thường dẫn cứ những giai thoại về thiền như tổ Đơn Hà chẻ tượng Phật làm củi đốt, tổ Lâm Tế mạnh bạo nói «Phùng Phật, sát Phật» rồi từ đó họ suy luận rộng ra và diễn giải thiền tông theo ư riêng của họ.
Đây là một trở ngại rất lớn cho người mới bước chân vào cửa thiền, những người ham thích những ǵ kỳ lạ, đầy kịch tính, hơn là tọa thiền. Họ đă vô t́nh biến pháp môn «Bất lập văn tự» thành một tṛ chơi chữ nghĩa với những câu nói ngông cuồng, bắt chước chư tổ như «Ba lạng vải gai», «Cây phướn trước sân», hoặc «Nói được, ba chục gậy. Không nói được, ba chục gậy».
Cùng một câu nói đó nhưng một vị thiền sư đă giác ngộ, một vị tổ, có thể nói được; c̣n với những kẻ chưa ngộ, chưa hề có kinh nghiệm tâm linh, th́ đó chỉ là một sự nhắc đi nhắc lại như con vẹt, một sự ngông cuồng, ngu xuẩn, không những gây trở ngại cho ḿnh mà c̣n làm hoang mang những người khác.
Tôi xin ghi lại đây một sự kiện xảy ra trong khóa tu thiền lúc đó. Trong các khóa tu thường có một số người thích tham dự để bàn luận nhiều hơn là tu tập. Họ thường mang kiến thức ra khoe khoang như một cơ hội để phô trương bản ngă. Khóa tu tại chùa Chuoji cũng có vài người như vậy nên vị trụ tŕ thất vọng nói :
- Nếu quí vị chểnh mảng việc tọa thiền th́ làm sao có thể đi xa hơn trên đường giải thoát được?
Một học viên tên Yamato đă biện luận việc chểnh mảng tọa thiền của ḿnh bằng giai thọai về thiền như sau :
- Khi c̣n tu tại núi Hoành Nhạc, Mă Tổ chăm chỉ tọa thiền ngày đêm không mỏi mệt. Một hôm thầy ông là ḥa thượng Nam Nhạc hỏi : «Con tọa thiền như thế để làm ǵ?».
Mă Tổ trả lời: «Con cố gắng ngồi để được thành Phật». Nam Nhạc không nói ǵ, chỉ lấy một miếng ngói rồi mài đi mài lại trên ḥn đá gần đó. Thấy lạ, Mă Tổ bèn hỏi: «Thầy mài ngói để làm ǵ vậy?».
Nam Nhạc thản nhiên trả lời: «Để làm gương soi mặt». Mă Tổ lắc đầu: «Làm sao mài ngói mà có thể thành gương được!» Nam Nhạc cũng nói ngay: «Làm sao ngồi măi mà có thể thành Phật được?».
Nghe Yamato nói vậy, vị trụ tŕ đă trả lời :
- Các ông chỉ ham thích những lư luận suông mà không hiểu Nam Nhạc biết rơ căn cơ của Mă Tổ lúc đó đang bị mê hoặc, cho rằng Phật tánh là một cái ǵ ở bên ngoài mà ông có thể t́m được qua việc tọa thiền, nên mới dạy như vậy để ông này tỉnh ngộ.
Thật ra Nam Nhạc đâu có nói việc tọa thiền là vô ích như mài ngói không thể thành gương mà chỉ nhấn mạnh rằng làm sao Mă Tổ có thể thành Phật qua việc ngồi, nếu ông không bắt đầu là một ông Phật trước đă.
Nói một cách khác, tọa thiền không mang đến cho ta Phật tánh, nó chỉ giúp cho tâm ta tĩnh lặng để ư thức được rằng Phật tánh vốn hiện hữu trong ta. Nếu tâm ta hoàn toàn an tĩnh th́ một phút ngồi thiền chính là một phút làm Phật, c̣n như ngồi mà tâm vọng động, mong cầu th́ có ngồi bao lâu cũng chỉ là vô ích thôi.
Nếu lúc tọa thiền th́ các ông ngủ gật nhưng sau buổi tọa thiền lại hăng say lư luận giảng giải lung tung như thế này th́ đừng nói tu một kiếp, nếu có tu hành hàng trăm kiếp cho đến ngày đức Phật Di Lặc ra đời vẫn chẳng hiểu được ǵ hết.
Các ông phải cố gắng công phu, chớ sinh tâm nghi ngờ hay chấp vào những giai thoại thiền mà các ông chưa hiểu rơ, để rơi vào ma đạo, trôi nổi trong sinh tử luân hồi, không giải thoát được.
Nghe vị trụ tŕ nói vậy, tôi cảm thấy yên tâm và cố gắng chăm chỉ tọa thiền theo phương pháp chỉ dẫn.
Trước khi đi xa hơn, tôi muốn nhắc qua về lịch sử Thiền tông Nhật Bản. Thiền tông du nhập vào xứ tôi từ lâu, có lẽ từ khi đạo Phật truyền vào đây. Lịch sử ghi nhận vào năm 552, quốc vương xứ Triều Tiên đă cho người mang triều cống Nhật Bản một số kinh sách, tượng Phật và sau đó Hoàng đế Nhật đă gửi người qua Triều Tiên, Trung Hoa để hỏi thêm về Phật pháp.
Vào năm 654, ngài Đạo Chiêu (Dosho), một đệ tử của ngài Huyền Trang bên Trung Hoa, đă qua Nhật giảng dạy về thiền tại thành phố Nara. Sau đó các thiền sư khác như Đạo Tuân (Dosen), Nghĩa Không (Giku), Đạo Long (Doryu), Tố Nguyên (Sogen), Nhật Ninh (Ichinei) đều lần lượt được mời sang giảng dạy về thiền nhưng lúc đó Thiền tông vẫn chưa phát triển được bao nhiêu.
Có người cho rằng các thiền sư trên chỉ đến giảng dạy một thời gian rồi trở về nước chứ không có ư định xây dựng, phát triển Thiền tông tại đây.
Cũng có dư luận cho rằng phương pháp giảng dạy của các thiền sư Trung Hoa lúc đó không phù hợp với phong hóa Nhật Bản, nên không được quần chúng đón nhận nhiệt thành.
Phải chờ đến khi hai vị sáng tổ của Thiền tông Nhật Bản là ngài Vinh Tây (Eisai) và Đạo Nguyên (Dogen) qua Trung Hoa tu học, trở về hoằng pháp th́ thiền tông mới phát triển mạnh mẽ, ảnh hưởng đến mọi sinh hoạt của người dân xứ này.
Tổ Vinh Tây (Eisai Myoan 1147–1215) là một vị cao tăng tu ở núi Hiei, một trung tâm Phật giáo nổi tiếng của Nhật Bản lúc đó. Trước khi qua Trung Hoa ông đă là một luận sư rất giỏi.
Ông nghiên cứu nhiều kinh điển nhưng không thỏa măn với lời giải thích của các danh sư đương thời nên qua Trung Hoa t́m thầy học thêm.
Ông du hành nhiều nơi, theo học với các cao tăng của Thiên Thai Tông, Chân Ngôn Tông, Tịnh Độ Tông, nhưng vẫn không thỏa măn cho đến khi gặp các thiền sư thuộc ḍng Lâm Tế tại núi Thiên Đồng th́ bao nghi ngờ đều được giải đáp cả.
Ông sống tại đây nhiều năm để học hỏi thêm, hàng ngày theo chư tăng làm các công việc thường nhật như chẻ củi, giă gạo, canh tác theo đúng tinh thần thiền môn là «một ngày không làm là một ngày không ăn».
Núi Thiên Đồng c̣n là nơi nổi tiếng sản xuất các loại trà (hai loại trà Long Tỉnh và Thiết Quan Âm đều phát xuất từ đây) nên hiển nhiên ông đă học được cách trồng trà.
Khi trở về Nhật, ngoài việc giảng dạy thiền, Vinh Tây c̣n mang hạt giống trà về trồng và khởi xướng nghệ thuật uống trà tại đây, do đó người Nhật đă coi ông như tổ sư khai sáng ḍng Lâm Tế Nhật Bản và cha đẻ ra nghệ thuật trồng trà, uống trà.
Vinh Tây là người có công rất lớn trong việc phát triển thiền học tại Nhật. Ông chủ trương thiền học chính là phương pháp khai phóng sức mạnh của dân tộc.
Ông soạn thảo bộ Hưng thiền hộ quốc để làm tài liệu giảng cho học tṛ. Theo ông th́ đạo Phật không giới hạn trong phạm vi của các tu viện mà phải thể nhập vào đời sống của đại chúng.
Một quốc gia sở dĩ hưng thịnh được là nhờ những người trong đó biết tu tỉnh, biết sống trong tỉnh thức, biết ư thức tinh thần trách nhiệm và đạo đức. Ông chủ trương từ giai cấp lănh đạo cho đến thứ dân đều phải thực tập thiền định, ngay các hiệp sĩ (Samurai) cũng phải biết tự chủ qua phương pháp thiền tập. Ông viết :
«Nhờ làm chủ được ḿnh mà mọi ư nghĩ, hành động của họ đều phản ảnh phần nội tâm phong phú, nhân cách điềm đạm, đo đó người hiệp sĩ có thể t́m thấy ‘hành trong vô hành, động trong bất động’, ung dung tự tại trước ngoại vật, ngay cả cái chết cũng không thể làm họ nao núng được ».
Cuốn Hưng thiền hộ quốc trở nên cuốn sách gối đầu giường của giai cấp hiệp sĩ lúc đó và mở đường cho phong trào vơ sĩ đạo (Bushido) sau này. Ngoài ra người ta c̣n thấy ảnh hưởng của Vinh Tây trong văn học, thi ca, kịch nghệ, hội họa, nghệ thuật cắm hoa, uống trà nữa.
Chính nhờ Vinh Tây mà Thiền tông đă gắn liền với đời sống của người dân xứ này và chính nhờ biết thực tập thiền định mà người dân xứ này đă hun đúc được một lư tưởng quốc gia dân tộc mạnh mẽ đến ngày nay.
Tổ Đạo Nguyên (Dogen 1200–1253) xuất thân trong một gia đ́nh quí tộc. Khi nhỏ, ông đă tỏ ra là người thông minh dĩnh ngộ. Lúc lên bốn tuổi đă đọc được thơ văn Trung Hoa và năm lên chín đă bắt đầu soạn thảo tài liệu về Phật học bằng tiếng Trung Hoa.
V́ cha mẹ mất sớm khi ông c̣n nhỏ nên ông đă sớm suy gẫm về lư vô thường của cuộc đời. Các tác phẩm ông viết năm lên mười tuổi đă phản ảnh rơ ràng tâm trạng này.
Năm mười hai tuổi, ông thọ giới xuất gia tại một ngôi chùa ở núi Hiei. Mặc dù c̣n nhỏ nhưng ông đă có những nhận xét xác đáng. Khi thấy phần lớn các tăng sĩ chỉ chú trọng vào việc cầu siêu, cầu an hoặc ủng hộ các gia đ́nh thế gia vọng tộc chứ không chú tâm vào việc tu hành để giải thoát.
Ông đă đặt những câu hỏi mà các tăng sĩ lớn tuổi trong tu viện không thể trả lời. Năm mười lăm tuổi, ông thắc mắc: «Nếu như kinh đă nói, nếu chúng sinh đều sẵn tánh Bồ Đề, th́ tại sao chư Phật phải nỗ lực mới đạt ngộ?»
V́ không một vị sư nào ở núi Hiei lúc đó có thể giải thích thỏa đáng câu hỏi trên nên Đạo Nguyên lên đường đi khắp Nhật Bản t́m các danh sư khác để tham vấn.
Lúc đó Tổ Vinh Tây ở Trung Hoa trở về, đang truyền bá giáo lư Lâm Tế ở chủa Kenninji nên ông t́m đến. Cuộc gặp gỡ giữa hai vị tổ Thiền tông của Nhật Bản diễn ra như sau :
Đạo Nguyên bước vào xin gặp Vinh Tây và đặt ngay câu hỏi. Vừa nghe xong, Vinh Tây ung dung trả lời: «Không Phật nào biết, chỉ có hàng thô lậu biết mà thôi », ngụ ư chư Phật không c̣n nghĩ đến có hay không có bản tánh Bồ Đề, chỉ có hạng người mê hoặc mới nghĩ đến những điều như thế.
Vừa nghe xong, bao thắc mắc từ bấy lâu nay đều tiêu tan cả nên Đạo Nguyên sụp xuống lạy và xin được ở lại chùa Kenninji tu học dưới sự hướng dẫn của Vinh Tây. Cuối năm đó tổ Vinh Tây qua đời, Đạo Nguyên tiếp tục tu học dưới sự hướng dẫn của các đệ tử lớn của Vinh Tây.
Ông đă hoàn tất một số công án và được thiền sư Myozen, vị kế nghiệp của Vinh Tây, ấn chứng cho. Mặc dù được thế, Đạo Nguyên vẫn cảm thấy trong ḷng có nỗi bất an nên ông t́m đường qua Trung Hoa học hỏi thêm.
Ông đi khắp Trung Hoa, dừng chân ở các thiền viện nổi tiếng, tu tập dưới sự dẫn dắt của rất nhiều vị thầy nhưng vẫn chưa hoàn toàn thỏa măn cho đến khi ông gặp Thiền sư Như Tịnh (Nyojo) thuộc ḍng Tào Động chỉ cho ông phương pháp Chỉ Quán Đả Tọa Shikan–Taza, một h́nh thức tọa thiền không tham công án cũng không theo dơi hơi thở.
Ông chăm chỉ thực hành phương pháp này ngày đêm không mệt mỏi. Một hôm trong buổi thiền tập, Như Tịnh bắt gặp một vị tăng đang ngủ gật, ông bèn quở trách vị này không hết ḷng cố gắng rồi quay qua tăng chúng trong thiền đường, khuyên:
- Các ông phải dùng tất cả sức mạnh của ḿnh, ngay cả hy sinh mạng sống nữa, muốn giác ngộ hoàn toàn, các ông phải xả bỏ thân tâm.
Khi nghe đến cuối câu này, Đạo Nguyên bỗng liễu ngộ. Ông cảm thấy trong ḷng sảng khoái, hoan hỉ lạ thường; bao thắc mắc, các nỗi bất an đều tiêu tan cả.
Hôm sau, ông bước đến pḥng thầy đốt một nén nhang và qú lạy. Như Tịnh vốn đă biết rơ căn cơ Đạo Nguyên, nay nh́n thấy học tṛ ḿnh đă đại ngộ qua cách đi đứng, qú lạy nên giả vờ hỏi:
«Tại sao con lại thắp nhang?» Đạo Nguyên đáp:«Kính thưa thầy, con đă xả bỏ thân tâm». Như Tịnh bèn lập lại: «Con đă xả bỏ thân tâm. Thân tâm thực đă xả bỏ». Đạo Nguyên bèn trách: «Xin thầy đừng ấn chứng cho con một cách dễ dàng như vậy».
Như Tịnh thản nhiên: «Ta có ấn chứng dễ dàng thế đâu». Đạo Nguyên lắc đầu: «Xin thầy chỉ cho con thầy không ấn chứng dễ dàng». Như Tịnh đáp: «Đây là xả bỏ thân tâm».
Đạo Nguyên cảm động qú sụp xuống lạy thầy một lần nữa. Như Tịnh hài ḷng gật đầu và nói: «Đó là xả bỏ cái xả bỏ». Mặc dù đă được thầy ấn chứng nhưng Đạo Nguyên vẫn tiếp tục tu học với Như Tịnh thêm hai năm nữa trước khi từ giă thầy lên đường về nước.
Tuy được coi là người đă mang giáo lư Tào Động từ Trung Hoa về truyền bá tại Nhật, nhưng thật ra Đạo Nguyên không hề có ư định thành lập môn phái. Nếu nghiên cứu kỹ các bài giảng của ông, người ta thấy ông không hề bị ràng buộc vào giáo lư Tào Động.
Ông đă sử dụng nhiều phương pháp khác nhau, và nếu cần, sẵn sàng vay mượn phương pháp của các ḍng khác như Lâm Tế, Hoàng Bá, Ngưu Đầu. Ông chủ trương «tùy bệnh cho thuốc», tùy căn cơ học tṛ mà giảng dạy.
Ông cho rằng người tu thiền có thể tạm chia ra làm bốn loại:
Loại thứ nhất là những người không có ḷng tin tưởng sâu xa, nhưng nhờ duyên nghiệp mà đến với thiền.
Loại thứ hai là những người chỉ mong nhờ tu thiền mà cải thiện sức khỏe, cả thể xác lẫn tinh thần.
Loại thứ ba là những người có ḷng tin, muốn đi theo con đường của đức Phật.
Loại thứ tư là những người không những đă có ḷng tin mà c̣n có tinh thần dũng mănh, quyết tâm thực hiện chân ngă của ḿnh, để đạt đến giác ngộ giải thoát.
Tùy học tṛ thuộc loại nào mà ông giảng dạy cho họ phương pháp tọa thiền nào thích hợp nhất cho từng người.
Đạo Nguyên là một trong những thiền sư siêu việt nhất của Nhật Bản. Ông dạy đạo một cách mănh liệt nhất bằng chính thái độ sống của ḿnh.
Ông viết bộ Chánh pháp nhăn tạng (Shobogenzo) đề cập quan niệm sống, từ những việc nhỏ nhặt, giản dị nhất như cách thực hiện phương pháp vệ sinh trong tu viện đến những quan niệm lớn lao, trừu tượng hơn như sự tương quan giữa con người với thiên nhiên, vũ trụ.
Khi được triều đ́nh mời vào giảng dạy, ông hăng say cổ súy việc tu tập thiền định tại đây. Khi thấy những người cầm quyền chỉ coi thiền như một thứ giải trí, ông lập tức bỏ đi và than:
«Phật pháp là thực hành, không phải để nói suông». Vào lúc đó, phần lớn các tăng sĩ đều dựa vào thế lực của triều đ́nh, việc được mời đến giảng dạy cho vua chúa là một vinh dự rất lớn, có thể đưa đến việc triều đ́nh cấp ruộng nương, đất đai để lập tu viện.
Thái độ bất khuất, thẳng thắn của ông đă khiến cho các tu viện lúc đó ngần ngại không dám chứa chấp ông. Một số tăng sĩ c̣n lên tiếng chỉ trích ông nữa nhưng người ta càng chỉ trích ông bao nhiêu, danh tiếng của ông lại càng nổi lên như cồn bấy nhiêu.
Ông đến tỉnh Echizen, đích thân quyên góp tiền bạc của dân chúng để dựng một cảnh chùa riêng, không cần đến sự giúp đỡ của triều đ́nh. Số người kéo đến xin tu học với ông rất đông. Ông thường nói:
«Đừng chờ lúc khát mới đào giếng, đừng chờ lúc già mới học đạo, mà phải nỗ lực tinh tấn tu hành ngay trong lúc này. Nếu kiếp này không ngộ th́ c̣n chờ đến kiếp nào?»
Thấy uy tín của ông mỗi ngày một lớn, triều đ́nh cho người cầm chứng thư đến phủ dụ, trong thư hứa sẽ cấp rất nhiều đất đai, ruộng nương cho ông nhưng ông từ chối. Nhờ thế danh tiếng của ông lại càng nổi hơn, số người kéo đến xin xuất gia với ông rất đông nhưng ông nói:
«Không phải vào chùa mới là tu mà phải biết tu trong mọi hoàn cảnh».
Cũng như Vinh Tây, Đạo Nguyên chủ trương thiền phải được thể hiện ngay trong đời sống hàng ngày và trong kinh nghiệm cá nhân. Khi sứ quân Tokiyori hỏi ông có cách nào giảng về thiền một cách thật ngắn và thật dễ hiểu không, ông đă trả lời:
«Đi, đứng, nằm, ngồi đều là thiền cả».
Có thể nói nhờ Đạo Nguyên mà sự giản dị, thanh khiết và thành thật đă ảnh hưởng rất nhiều đến người dân xứ này.
Ngày nay một số người thường phân biệt phương pháp giảng dạy giữa hai ḍng Tào Động và Lâm Tế. Họ cho rằng Tào Động chú trọng về tọa thiền trong khi Lâm Tế chủ trương tham công án.
Thật ra cả hai phái đều chú trọng đến sự tọa thiền cũng như tham công án. Tổ Đạo Nguyên trước khi qua Trung Hoa đă từng tu học với Tổ Vinh Tây, đă từng tham công án trong tám năm và được ấn chứng bởi các thiền sư Lâm Tế.
Sau khi học được phương pháp Chỉ Quán Đả Tọa của phái Tào Động tại Trung Hoa, ông đă trở về Nhật giảng dạy cho các môn đệ của ḿnh nhưng ông đă mang theo bộ Bích Nham Lục, gồm một trăm công án làm tài liệu giảng dạy thêm.
Ngoài ra ít lâu sau ông c̣n soạn thêm cuốn Niêm b́nh tam bách tắc (Nempyo Sambyaku Soku) gồm ba trăm công án nữa để làm sáng tỏ phương pháp giảng dạy của ḿnh.
Ngay trong bộ sách Chánh pháp nhăn tạng của ông cũng chứa đựng rất nhiều công án, do đó không thể nói phái Tào Động chỉ chú trọng đến tọa thiền mà thôi.
Có lẽ v́ phương pháp Chỉ Quán Đả Tọa là một phương pháp rất cao, thuộc Tối Thượng Thiền (Saijojo), những kẻ thiếu nhiệt tâm khó ḷng tu tập nên các thiền sư ḍng Tào Động đă phương tiện dẫn dắt người mới nhập môn tập đếm hơi thở (sổ tức) để cho tâm được hợp nhất.
Sau đó họ giảng dạy cách tham công án để phá tung các vướng mắc của lư trí, tư tưởng, quan niệm, thành kiến, và sau cùng mới dạy Chỉ Quán Đả Tọa để kiến tánh.
Chỉ Quán Đả Tọa (Shikan Taza) là một phương pháp thực hành của phái Tào Động mà tổ Đạo Nguyên đă mang từ Trung Hoa về. Đây là cách tọa thiền không đếm hơi thở cũng như không tham công án, mà chỉ tập trung nỗ lực vào việc ngồi mà thôi (đả tọa).
Dĩ nhiên điều này rất khó v́ tâm dễ bị xao lăng nếu không được tập trung vào sự đếm hơi thở hay vào công án. Đả tọa là cách ngồi sao cho thật ung dung, không vội vă, ngồi thoải mái vững vàng như núi và linh mẫn như nước.
Nói một cách khác, đó là một tâm trạng tập trung cao độ nhưng không quá căng thẳng và dĩ nhiên không giải đăi. Tổ Đạo Nguyên đă diễn tả tâm trạng này như sau:
«Đó là tâm trạng của một kiếm sĩ đang thủ thế trước một địch thủ lợi hại, ông ta phải hết sức đề cao cảnh giác, không ngừng theo dơi từng bước đi, từng cử động nhỏ của đối thủ.
Mỗi người đều chuẩn bị xuất chiêu và sự thiếu cảnh giác, dù chỉ trong giây phút thôi, cũng đem lại cái chết. Trong lúc đó có một đám đông người tụ tập theo dơi cuộc đấu kiếm.
Dĩ nhiên v́ mắt không mù nên kiếm sĩ nh́n thấy họ rất rơ; v́ tai không điếc nên kiếm sĩ nghe rơ những lời khen chê của họ, nhưng ông ta phải biết làm chủ tâm ḿnh, không để ngoại cảnh chi phối dù chỉ trong phút chốc, v́ sai một giây thôi cũng đủ mất mạng rồi.
Do đó một kiếm sĩ phải biết sử dụng kiếm một cách ung dung, không quá gắng sức, chỉ khi cần thiết mới nỗ lực xuất chiêu thôi. Chỉ Quán Đả Tọa là thế đó.
Lúc mới tập ai cũng gắng sức và căng thẳng nhưng khi công phu đă chín muồi th́ sự căng thẳng từ từ biến đi và thay bằng sự ung dung thoải mái, dĩ nhiên vẫn có sự chú tâm đầy đủ.
Giống như bực kiếm sư sử dụng kiếm không hề gắng sức, không hề suy tính chiêu thức v́ kiếm và người đă là một, thân và tâm đă nhất như th́ Chỉ Quán Đả Tọa cũng như thế, không c̣n phương tiện, không c̣n cứu cánh mà tất cả chỉ là một.
Do đó chư Phật quá khứ cũng như vị lai đều thực hành phương pháp này v́ nó biểu lộ sự sống tuyệt đối, sự sống trong các h́nh thức tinh khiết nhất.
Nó không dính dáng ǵ đến việc phải nỗ lực, cố gắng để đạt ngộ giải thoát hay bất cứ một đối tượng nào khác.
Nó hoàn toàn vô cầu, vô niệm. Thực hành thiền như thế chính là thể hiện Chân tánh không hề ô nhiễm của ḿnh và đó chính là Thiền Tối Thượng Thừa ».
V́ chùa Chuoji chỉ mở các khóa tu thiền vào lúc cuối tuần, nên một người bạn đă nói với tôi rằng, người ta không thể tiến bộ ǵ nhiều nếu chỉ tu một cách «tài tử» vào lúc cuối tuần như vậy.
Theo bà, muốn tiến nhanh hơn, người ta cần phải tham dự những tuần lễ Nhiếp Tâm (Zazen Sessin) v́ trong tuần lễ này, thiền sinh phải nỗ lực công phu, ngày cũng như đêm, vượt qua những trở ngại để chứng ngộ.
Tôi được biết tại Maruyama có một thiền viện thuộc ḍng Lâm Tế, thường mở những tuần lễ nhiếp tâm mỗi năm hai lần. Trong tuần lễ này, thiền sinh nỗ lực tham cứu công án và được Thiền sư Joten, một trong những thiền sư nổi tiếng của phái Lâm Tế lúc đó, hướng dẫn.
Có ba cách tu tập :
Thính tham (Sosan) là những buổi giảng chung mà các thiền sinh phải tham dự để nghe các thiền sư dạy về phương pháp tu tập.
Độc tham (Dokusan) là sau khi nỗ lực tu tập, thiền sinh được đưa đến gặp riêng các thiền sư vào những giờ phút qui định trước, để tŕnh bày kiến giải của ḿnh cho thầy nghe.
Đặc tham (Naisan) là bất cứ lúc nào học tṛ cần tŕnh bày kiến giải hay có những nghi t́nh, thắc mắc khẩn cấp cần phải vào gặp riêng thầy vào những giờ phút không qui định trước.
Mùa thu năm ấy, tôi ghi tên tham dự tuần lễ nhiếp tâm tại chùa Zuryuji thuộc t́nh Maruyama.
Đó là một ngôi chùa cổ nằm ở ngoại ô thành phố, mái phủ đầy rong rêu, trước cổng có treo một tấm bảng gỗ nét chữ đă phai mờ, phải nh́n kỹ mới thấy được chữ « Zuryuji ».
Thiền đường trần thiết giản dị với một tượng Phật bằng gỗ, nét khắc đơn sơ một mạc, trên vách có một bức tranh lớn vẽ tổ Bồ Đề Đạt Ma đang quảy chiếc dép đi về phương tây.
Quanh vách là những bục gỗ được đóng cao lên để thiền sinh tọa thiền. Chúng tôi được vị tri khách tăng chỉ dẫn cẩn thận về cách thức đi đứng, sinh hoạt trong tuần lễ nhiếp tâm:
- Quí vị nên biết, đây là một cơ hội hiếm có mà trong đó quí vị sẽ cố gắng để đạt đến giác ngộ (Satori). Thời gian sắp đến rất quan trọng và đ̣i hỏi nỗ lực phi thường, do đó tôi yêu cầu quí vị hăy nghỉ ngơi sớm để sáng mai khi khóa nhiếp tâm bắt đầu, quí vị sẽ có đủ sức theo đuổi.
Nếu quí vị không cố gắng trong khóa tu này th́ quí vị c̣n chờ đến bao giờ? Trong tuần lễ này, tất cả mọi người phải tuyệt đối giữ im lặng, không được nói chuyện hay gây tiếng động, làm phiền người khác.
Thời khóa tu tập đă được ấn định, giờ giấc ăn ngủ, nghỉ ngơi đều có ghi rơ trong lịch tŕnh tu học và sẽ có chuông báo, quí vị phải tuyệt đối tuân lệnh những vị tăng phụ trách...
Khóa Nhiếp Tâm (Zazen Sassin) bắt đầu từ sáng sớm với nghi thức phổ thông trước khi chuyển qua phần thính tham (Sosan).
Thiền sư Joten, người hướng dẫn khóa tu, là một vị tăng có nét mặt oai nghi và nghiêm khắc. Ông im lặng chờ mọi người an tọa rồi mới đưa mắt nh́n quanh thiền đường như để nhận diện từng người một trước khi lên tiếng :
- Trong khóa tu này quí vị phải cố gắng t́m hiểu về thiền. Có lẽ quí vị đă từng nghe, từng đọc, từng đàm luận về thiền rồi nhưng cái thứ thiền trên sách vở, trên đầu môi chót lưỡi đó chẳng có ích lợi ǵ cho quí vị cả.
Càng nói nhiều về thiền, quí vị càng dễ đắm đuối. Càng nghe nhiều về thiền, quí vị càng thêm nhức óc nếu quí vị không thực sự tự ḿnh cố gắng t́m hiểu xem thiền là ǵ.
Người ta không thể hiểu Phật pháp qua kiến văn quảng bác hay các lư luận cao siêu được. Nếu lư luận có thể giải thích được th́ đó chỉ là một mớ kiến thức chứ chắng phải Phật pháp.
Nếu quí vị không nhất quyết một ḷng tu tập th́ chẳng bao giờ quí vị có thể giải thoát được.
Ông im lặng một lúc như để lời nói ăn sâu vào tâm thức mọi người rồi mới tiếp tục :
- Trong tuần lễ Nhiếp tâm này, chúng ta sẽ bắt đầu bằng công án «Vô» của Triệu Châu như sau: Một tăng sĩ đến gặp Triệu Châu và hỏi: «Thưa thầy, con chó có Phật tánh không?» Triệu Châu trả lời: «Vô». Bây giờ quí vị hăy chuyên tâm vào chữ «Vô» này và t́m hiểu xem ư nghĩa của nó như thế nào.
Dĩ nhiên nghĩa đen của nó là «không» nhưng thực ra lời giải đáp của Triệu Châu không nằm ở chỗ đó. Quí vị phải cố gắng tham cứu công án để t́m ra cái cốt tủy của chữ “Vô” này.
Quí vị sẽ thấy rằng mọi lư luận, phân tích bằng lư trí đều vô hiệu v́ ư nghĩa đích thực của nó không thể t́m kiếm được bằng lư trí. Quí vị hăy xếp bằng, thở hít thật đều đặn và thầm đọc chữ «Vô» ở trong tâm.
Hăy cố gắng tập trung mọi năng lực trong người vào chữ «Vô» này, đừng nghĩ đến ư nghĩa của nó, đừng t́m hiểu bằng lư luận, hăy tập trung nỗ lực để trở thành một với nó đă.
Chỉ khi nào ḥa nhập được với «Vô» rồi th́ quí vị mới bắt đầu tự hỏi : «Vô là ǵ hay nó có thể là cái ǵ?» và sau đó tập trung mọi năng lực trong người vào câu hỏi đó cho đến khi nó bùng vỡ ra và từ đó mọi sự sẽ tự nó giải quyết.
Khi đó quí vị sẽ vào độc tham với tôi để chứng minh một cách đích thực rằng quí vị đă hiểu «Vô» là ǵ.
Trong khi tu tập, điều quan trọng nhất là quí vị phải giữ công án này trong tâm, ngày cũng như đêm, sáng cũng như tối, đi, đứng, nằm, ngồi đều phải chú tâm nơi công án, không được nghĩ bất cứ một điều ǵ khác.
Phải sử dụng tất cả mọi năng lực trong người để giữ nó trong tâm, tuyệt đối không được xao lăng v́ một phút ngập ngừng là hỏng hết công phu rồi.
Chỉ một giây lơ đễnh quí vị có thể đi xa cả ngàn dậm, do đó trong việc tham công án, quí vị phải hết sức đề cao cảnh giác. Phải biết gạt bỏ mọi vọng niệm mà chỉ chuyên nhất vào chữ «Vô» mà thôi.
Một tiếng chuông vang lên báo hiệu phần thính tham đă chấm dứt. Các thí sinh xếp bằng quay mặt vào vách và bắt đầu việc tham công án.
V́ đă từng tọa thiền từ trước nên tôi cảm thấy thoải mái ngay với cách ngồi này nhưng không phải ai cũng như vậy. Nhiều người không quen cứ phải thay đổi cách ngồi, co chân duỗi tay, gây trở ngại không ít cho việc tập trung của người khác.
Sau khi hơi thở đă điều ḥa, tôi bắt đầu tập trung tư tưởng vào công án. V́ đây là lần đầu tham công án nên trí óc của tôi chưa thuần thục, nó cứ xoay chuyển t́m đủ mọi cách để giải công án này qua sự suy luận quen thuộc của nó nhưng v́ đă được cảnh cáo trước nên tôi cố gắng loại bỏ những tư tưởng xáo trộn này.
Thoạt nghe th́ tưởng dễ nhưng thật ra đâu là việc không dễ chút nào, tôi cứ phải phấn đấu để loại bỏ những lư luận này măi nên chỉ một lúc sau mồ hôi của tôi đă toát ra như tắm.
B́nh thường tôi có thể ngồi thiền khá lâu, nhưng lần này chỉ khoảng tàn một nén nhang tôi đă cảm thấy mệt mỏi vô cùng. Tôi cố gắng tập trung định lực vào chữ «Vô» nhưng không hiểu sao đầu óc của tôi cứ muốn nổ tung lên.
Mọi ngày khả năng tập trung của tôi rất mạnh, nhưng lần này nó không theo mệnh lệnh của tôi nữa. Hơi thở của tôi tự nhiên tán loạn, đầu óc của tôi trở nên mơ hồ.
Đúng vào lúc tôi cảm thấy gần như không kiểm soát nổi th́ có tiếng gió rít ngang tai và chiếc Tỉnh Thức Côn bằng gỗ đă đập mạnh vào lưng tôi. Tiếng vị tăng kiểm soát (Godo) vang lên :
- Hăy cố gắng tập trung, đừng tách rời công án dù chỉ một thoáng giây.
Lạ lùng thay, cái đánh bằng Tỉnh Thức Côn có một mănh lực kỳ lạ làm tôi như thoát khỏi cơn mê. Tôi vội ngồi thẳng người lên, hít một hơi dài để lấy sức rồi tiếp tục tập trung tư tưởng vào chữ «Vô».
Về sau này tôi nghe nhiều người phàn nàn về việc bị đánh bằng chiếc gậy này, khi họ ngủ gật hay xao lăng tâm thân, có người đă tỏ ra bất măn khi bị đánh như vậy.
Theo tôi th́ đây là một phương pháp rất hay nhằm mục đích làm thức tỉnh những năng lực đang bị tán loạn hoặc hôn trầm, khiến người tu tích cực trong việc tu tập hơn.
Một số nhà phê b́nh người Âu cho việc đánh bằng Tỉnh Thức Côn là dă man, hung bạo, không hợp với tinh thần từ bi của Phật giáo, nhưng thật ra điều này không đúng.
Tỉnh Thức Côn chỉ là cây gậy gỗ dài khoảng một thước, một đầu dẹp trông giống như mái chèo, được chế tạo bằng gỗ mềm nên dù có đánh mạnh cũng không thể gây thương tích cho ai được.
Nên nhớ mục đích của cây gậy này không phải để trừng phạt mà chỉ để thức tỉnh người đang buồn ngủ, khuyến khích kẻ đang mệt mỏi, và cảnh tỉnh một người đang xao lăng thân tâm.
Vị tăng sử dụng Tỉnh Thức Côn thường là một người nhiều kinh nghiệm, được huấn luyện cẩn thận để làm việc này và ông rất ư thức mỗi khi vung gậy lên đánh chứ không hung hăng gây bạo hành như nhiều người thường nghĩ.
Thông thường người bị đánh chắp tay giơ lên để tỏ ḷng biết ơn và vị tăng đi kiểm soát cũng cúi đầu đáp lễ trong tinh thần tương thân tương kính.
Một tiếng chuông vang lên báo hiệu buổi thiền tập đầu tiên đă chấm dứt, tôi nghe có nhiều tiếng thở phào nhẹ nhơm. Theo sự hướng dẫn của vị tăng, mỗi người thong thả xoa nắn chân tay cho đỡ mỏi một lúc rồi sắp hàng để đi kinh hành (Kihin) quanh thiền đường.
Sau buổi kinh hành, chúng tôi được nghỉ ngơi khoảng nửa giờ trước khi vào thiền đường tiếp tục tham cứu công án. V́ là tuần lễ Nhiếp Tâm nên mỗi ngày có tất cả bảy buổi thiền tập như vậy từ sáng đến khuya, trong khi các khóa thiền tập khác thường chỉ có khoảng ba hay bốn buổi thiền tập là nhiều.
Ngoài các thời khóa công phu, mọi người được nghỉ ngơi, ăn uống hay tắm rửa nhưng họ được căn dặn phải giữ tuyệt đối yên lặng và chú tâm vào công án.
Trong ngày đầu đa số chưa quen nên ai nấy đều mệt lả nhưng bước sang ngày thứ hai, tôi thấy nhiều người đă cố gắng tu tập một cách kiên tŕ và đến ngày thứ ba th́ thiền sinh chia làm hai nhóm rơ rệt, một nhóm chăm chỉ gắng sức tham công án bất kể mệt mỏi và một nhóm chỉ cố gắng làm sao để có thể theo kịp các thời khóa mà thôi.
Về phần tôi tuy không gặp khó khăn trong tư thế ngồi nhưng lại gặp trở ngại trong việc tham công án, hàng trăm ư tưởng kỳ lạ cứ nảy sinh trong đầu óc khiến nhiều lúc tôi cảm thấy mệt mỏi, chỉ muốn bỏ cuộc.
Đây là một sự lạ v́ tôi là một người đă có khả năng tập trung khá cao nhưng có lẽ cũng chưa quen với lối tọa thiền tham công án này. Việc đưa ra một đề tài đă kích thích khả năng lư luận của tôi, khiến đầu óc tôi cứ khổ công phấn đấu để loại bỏ các tạp niệm này.
Sự tranh chấp giữa các ư niệm lăng xăng khiến tôi cảm thấy vô cùng mệt mỏi, nhưng lần nào cũng thế, mỗi khi sắp sửa xao lăng th́ vị tăng cầm tỉnh thức côn đă bước đến đập nhẹ vào vai tôi :
- Bà phải cố gắng chiến đấu mănh liệt thêm nữa.
Tôi thầm nghĩ tại sao tọa thiền lại là một sự chiến đấu? Người ta há chẳng nói thiền là ngồi yên tĩnh hay sao? Tôi đă từng ngồi yên tĩnh lặng được kia mà, tại sao trong lối tu này lại phải chiến đấu như thế? Đang mải mê suy nghĩ th́ vị tăng bước lại ghé sát vào tai tôi nói lớn:
- Đừng mất th́ giờ thắc mắc làm ǵ, hăy tập trung vào «Vô» thôi. Đó là điều duy nhất cần làm lúc này, chỉ vậy thôi.
Cứ thế mỗi ngày chúng tôi tiếp tục tham công án như vậy nên đầu óc của tôi mỗi lúc một căng thẳng, hơi thở của tôi không c̣n nhẹ nhàng thoải mái mà trở nên hổn hển gấp rút khác thường.
Tuy nhiên tôi không phải là người duy nhất v́ hầu như ai nấy đều gặp khó khăn tương tự. Khắp thiền đường đầy những hơi thở dồn dập nặng nề, thỉnh thoảng lại có người kêu lớn «Vô», «Vô» như mê sảng.
Vị tăng cầm tỉnh thức côn càng ngày càng mệt nhọc hơn trước, ông đi hết chỗ này đến chỗ khác để nhắc nhở và tùy hoàn cảnh mà ông nhắc mỗi người một cách khác nhau. Có khi ông nói nhẹ nhàng nhưng cũng có khi ông quát lớn và đến những ngày cuối th́ gần như ai nấy đều mệt lả, không thể kiểm soát được nữa.
Thiền đường trở nên một «băi chiến trường» với những tiếng kêu gần như tuyệt vọng: «Vô», «Vô»... Ai nấy đều cố gắng giữ tư thế để tránh khỏi gục xuống sàn v́ kiệt sức.
Tôi cố gắng tập trung tư tưởng nhưng không thể bám víu vào chữ «Vô» được v́ hầu như nó và tôi vẫn c̣n một khoảng cách kỳ lạ nào đó. Tôi nắm chặt hai tay lại, vận dụng tất cả sức b́nh sinh để giữ công án trong tâm nhưng càng cố gắng bao nhiêu nó càng tuột ra bấy nhiêu.
Mồ hôi toát ra như tắm, tôi nghiến chặt răng lại nhưng năng lực trong người tôi dường như biến đâu mất hết. Tôi cảm thấy như đang rơi vào một trạng thái kỳ lạ, không c̣n kiểm soát được ḿnh nữa.
Một tiếng chuông vang lên báo hiệu buổi tập thiền đă chấm dứt, mọi người vội vă xoa bóp chân tay và chuẩn bị cho phần độc tham (Dokusan). V́ là lần đầu c̣n bỡ ngỡ, tôi không biết phải làm ǵ hay thu xếp để tŕnh bày sự hiểu biết của ḿnh như thế nào.
Chúng tôi đi dọc theo hành lang ra hậu liêu rồi chắp tay chờ đến lượt vào độc tham với thiền sư Joten. Tôi chẳng biết ḿnh đă chờ đợi bao lâu v́ lúc đó đầu óc tôi hết sức mệt mỏi v́ tập trung quá độ, thân thể kiệt quệ thiếu điều đứng không nổi nữa. Vị tăng phụ trách ra hiệu cho tôi bước vào một căn pḥng nhỏ ở cuối dăy.
Dưới ánh nến leo lét, tôi thấy thiền sư Joten đang ngồi yên lặng chờ đợi. Lúc đó tôi không biết phải làm ǵ hay tuân theo một nghi thức nào.
Bao nhiêu điều được dặn ḍ trước khi vào độc tham tôi đều quên hết nhưng dường như có một động năng nào đó thúc giục, tôi thu hết can đảm bước thẳng đến chỗ thiền sư Joten ngồi và nói lớn:
- Bạch thầy, tâm chính là đạo.
Vừa thốt xong câu đó tôi bỗng giật ḿnh không hiểu tại sao ḿnh lại nói như vậy. Đó không phải là một câu nói ngẫu nhiên, nhưng là điều mà tôi đă cảm nhận được khi thực hành những nghi thức tẩy uế bằng nước lạnh (Misogi) ở Hokkaido.
Tôi nghĩ rằng đó là một kinh nghiệm về sự giác ngộ (Satori) qua công phu tu tập nhiều năm mà tôi vẫn ấp ủ trong đáy ḷng nhưng chưa có dịp bày tỏ. Không hiểu sao trong giây phút bất ngờ, tôi lại thốt ra như vậy. Vừa nghe tôi nói thế, thiền sư Joten đă nghiêm nghị trả lời ngay:
- Đó là một lư thuyết sai lầm.
Câu nói lạnh lùng làm tôi chưng hửng như vừa bị dội một gáo nước lạnh lên người. Có thể như vậy sao? Tôi toan căi rằng đó không phải là một lư thuyết nhưng là sự cảm nhận, trực ngộ qua công phu tu tập từ trước của tôi nhưng trước ánh mắt nghiêm trang của thiền sư Joten, không hiểu sao tôi lại giữ thái độ im lặng.
Thiền sư chăm chú nh́n tôi như chờ đợi phản ứng nhưng không thấy tôi nói ǵ, ông khoát tay ra hiệu cho tôi lui ra. Tôi đă thất bại trong việc tŕnh bày kiến giải của ḿnh về công án «Vô».
Tôi bước trở về thiền đường trong một tâm trạng chán nản và tuyệt vọng cùng cực. Tôi không biết phải làm ǵ hay thế nào nữa đây. Công phu tu tập và sự cảm nhận vẫn ấp ủ trong ḷng từ trước đến nay bỗng dưng bị gạt bỏ một cách phũ phàng không thương tiếc.
Tại sao thiền sư Joten không an ủi hay ban cho tôi một câu nói khích lệ hơn? Phải chăng thiền sư Joten, giống vị lăo sư của Thần Đạo chỉ là những người ích kỷ, lạnh lùng đầy những mưu toan, tính toán?
Tôi cảm thấy mệt mỏi ră rời, mọi sinh lực trong người gần như mất hết. Tôi cố gắng không lộ vẻ xúc động, bước về chỗ ngồi của ḿnh và giữ im lặng nhưng không hiểu sao công án «Vô» lại tiếp tục ám ảnh đầu óc tôi.
H́nh như có một cái ǵ đang phát triển trong tôi, một cảm giác rất vi tế mà tôi không thể hiểu. Tuần lễ nhiếp tâm chấm dứt với một khóa lễ phổ thông. Sau khóa lễ, thiền sư Joten kết thúc bằng một buổi nói chuyện ngắn:
- Trong tuần lễ nhiếp tâm này, một số lớn quí vị chưa nắm vững được ư nghĩa của công án «Vô». Có lẽ quí vị chưa cố gắng hết sức, chưa một ḷng một dạ để sống chết với công án này.
Một vài người trong quí vị đă tỏ ra hài ḷng với kinh nghiệm nhỏ nhặt đạt được trong lúc tu tập nhưng đó chỉ là những chướng ngại mà thôi. Tu thiền phải biết đi đến chung cuộc, phải đạt chứng ngộ mới được chứ không thể có việc đi nửa chừng.
Một là quí vị ngộ, hai là không ngộ chứ không thể lưng chừng ở giữa được. Do đó quí vị phải biết chuyên tâm vào công án, dù các vọng niệm nổi lên cứ mặc nó mà chỉ chú tâm vào công án thôi.
Một số quí vị đă mắc lỗi lầm thông thường là cố gắng đè nén các vọng niệm đó xuống, quí vị sẽ không thể thành công như vậy được. Chư tổ đă dạy «Cố đạt đến cái tĩnh bằng cách dẹp cái động th́ cái tĩnh lại càng quấy động hơn nữa, càng nỗ lực đè nén cái động bao nhiêu th́ kết quả lại càng ngược lại bấy nhiêu».
Cái «Vô» của Triệu Châu đối với người chưa quán triệt là một bức tường dày bằng sắt nung đỏ, không ai dám đâm đầu vào đó nhưng nếu dũng mănh, cố gắng tham công án ngày này qua ngày khác không một phút ngưng nghỉ, th́ quí vị sẽ thấy nó chẳng có ǵ ghê gớm cả...
Vừa nghe đến đó tôi bừng tỉnh và nghĩ rằng có lẽ thiền sư Joten đă nói riêng cho tôi về phương pháp tham công án. Suốt mấy ngày qua tôi chẳng đă nỗ lực đè nén những vọng niệm xuống hay sao, có lẽ v́ thế nên tôi rất mệt, nhưng hiện nay tôi đă hiểu và biết đâu tôi chẳng chứng ngô được trong một thời gian ngắn.
Tự nhiên tôi nghĩ việc ǵ phải chờ đợi đến khóa nhiếp tâm sang năm như vậy, tôi sẽ về nhà tập trung năng lực để giải công án này rồi tới độc tham với thiền sư Joten để vị này ấn chứng cho.
Tôi rời chùa Zuiryuji với tâm trạng phấn khởi lạ lùng và chuẩn bị ngay một thời khóa công phu tu tập riêng cho ḿnh. Tôi nghĩ một khi đă nắm được bí quyết th́ thời gian chứng ngộ chẳng c̣n bao lâu, chắc chỉ vài tuần hay vài tháng là nhiều.
Để tham cứu công án một cách yên tĩnh, không bị ai quấy phá, tôi quyết định t́m lên một hang động trên núi để tĩnh tu. Gia đ́nh tôi rất ngạc nhiên và khó chịu. Đứa con rể phàn nàn: «Mẹ đă già rồi, sao không tu ở nhà cho thoải mái, bỏ lên núi làm ǵ cho mệt! Không chừng gặp loài chồn hoang rồi trở lại việc lên đồng nhập cốt th́ mệt lắm».
Tôi biết thằng con rể vẫn nghi ngờ động năng tu hành của tôi nhưng bất chấp mọi lời khuyên cản, tôi nhất định cắt bỏ mọi ràng buộc với gia đ́nh để t́m đạo.
Tôi thương lượng với một người tiều phu mua lại căn lều đổ nát của ông trên núi mà ông không dùng nữa. Đó là một căn lều cỏ dột nát, bẩn thỉu, chỉ trơ trụi một tấm mền rách và một cái bếp bằng đất thấp lè tè nhưng tôi thầm nghĩ: «Đức Phật ngày xưa chỉ có độc một tấm bồ đoàn, ngồi dưới gốc cây bồ đề mà thành đạo được th́ một túp lều rách với một cái bếp cũ c̣n tiện nghi chán».
Tôi lập thời khóa công phu để tọa thiền ba lần mỗi ngày, thời giờ c̣n lại tôi vào rừng nhặt củi mang xuống chợ bán, với số tiền bán củi tôi có thể mua thực phẩm và không phải nhờ cậy ǵ đến gia đ́nh nữa.
Lúc đầu tôi nghĩ ḿnh có thể chứng ngộ trong ṿng một tháng, nhưng một tháng trôi qua mà tôi vẫn chưa tiến bộ được chút nào. Tôi cố gắng nỗ lực nhiều hơn nữa, thay v́ mỗi ngày ba buổi tọa thiền, tôi gia tăng lên bốn buổi rồi năm buổi.
Thời gian tiếp tục trôi, một năm, hai năm đă qua mà tôi vẫn chưa thấy có sự thay đổi ǵ. Tôi có ư định trở lại tham dự khóa nhiếp tâm để hỏi thiền sư Joten cho ra lẽ nhưng không hiểu sao tôi lại nghĩ:
«Ḿnh đă từng tham dự khóa nhiếp tâm rồi, cũng chẳng có ǵ lạ, có mỗi công án «Vô» mà giải chưa xong th́ tham dự thêm mấy khóa nữa cũng chẳng lợi lộc ǵ».
Tôi nhất định không đến Zuiryuji mà chờ đến khi tự ḿnh chứng ngộ được sẽ đến độc tham với thiền sư Joten. Thời gian cứ tiếp tục trôi. Thấm thoát tôi đă tham công án được bốn năm mà vẫn không thấy tiến bộ ǵ so với khi trước.
Hơn lúc nào hết, tôi bắt đầu sợ hăi và mất niềm tin. Nhiều lúc tuyệt vọng, tôi đă nghĩ đến việc t́m cái chết. Sau cùng tôi tạm ngưng việc tham công án cho đầu óc bớt căng thẳng rồi kiểm điểm lại hành động của ḿnh trong bốn năm qua.
Tôi thấy ḿnh đă có cố gắng nhưng không hiểu sao vẫn không thể ḥa nhập được với «Vô». Tôi đành kết luận có lẽ nghiệp của ḿnh quá nặng, không thể tu hành tiến bộ được, và muốn tiếp tục tôi phải t́m cách giải trừ các nghiệp chướng này.
Tôi không nhớ đă đọc được ở đâu một phương pháp gọi là Lục Độ Ba La Mật (Bố thí, Tŕ giới, Nhẫn nhục, Tinh tấn, Thiền định và Trí huệ) trong đó hạnh bố thí đứng đầu và làm căn bản cho tất cả những Ba La Mật kia.
Để tiêu trừ túc nghiệp, người tu phải lập hạnh Bố thí bằng việc cho đi tất cả những ǵ ḿnh có như quần áo, thực phẩm, nhà cửa, tài sản, và nếu cần cả thân thể của ḿnh nữa. Trong việc tu thiền, có năm chướng ngại là tham lam, giận tức, hôn trầm, trạo cử và nghi hối.
Nhờ thực hành bố thí mà người tu diệt trừ được ḷng tham lam.
Nhờ phát tâm bố thí một cách trong sạch mà người tu sẽ nhẫn nhục, diệt trừ được sự giận tức.
Nhờ phát tâm cầu đạt đạo giải thoát mà người tu siêng năng bố thí do đó diệt trừ được sự lười biếng, hôn trầm.
Nhờ khởi tâm trong sạch, kính trọng mọi chúng sinh, chú ư đến hành động của ḿnh để không tạo thêm nghiệp nữa mà người tu diệt trừ được trạo cử.
Nhờ biết bố thí như trên mà người tu đạt được phước báu vô lượng, càng được nhiều phước càng vững tin vào sự bố thí mà người tu diệt trừ được nghi hối.
Biết bố thí là căn bản cho mọi hạnh khác. Tôi bèn quyết định thực hành bố thí qua việc chia xẻ những cái ḿnh có với những người chung quanh. Mặc dù sống bằng nghề nhặt củi, lợi tức chẳng bao nhiêu nhưng tôi cố gắng ăn thật ít, để chia xẻ thực phẩm cho những người nghèo và những đứa trẻ thiếu ăn trong xóm.
Vào lúc đó, cuộc thế chiến thứ hai đang bước vào giai đoạn trầm trọng, hầu như mọi hoạt động đều đổ dồn vào chiến tranh. Các hăng xưởng sản xuất khí giới hoạt động mạnh, mọi người bị động viên vào việc sản xuất cho chiến tranh, chỉ trừ những người già yếu, bệnh tật hay trẻ nhỏ mà thôi.
Tôi gặp Kimura, một cựu quân nhân đă phục vụ trong mặt trận Măn Châu trở về. Ông này bị nội thương rất nặng thường thổ huyết, không thể làm ăn ǵ được. Vợ ông lại mang bầu sắp sinh cũng không thể đi làm.
Hai vợ chồng đă bán tất cả những ǵ họ có, từ đồ đạc, nhà cửa, ruộng nương để mua thực phẩm nuôi thân và sau cùng khi không c̣n ǵ nữa, họ gạt lệ rời bỏ căn nhà hương hỏa đă lọt vào tay kẻ khác, cất một cái cḥi nhỏ ở chân núi, sống bằng cách đi mót rau trái ngoài ruộng để sống qua ngày.
Mùa mưa đến, ruộng ngập nước không c̣n rau trái để mót, họ đành sống bằng cách đi ăn xin nhưng trong t́nh trạng chiến tranh, ai ai cũng đói khổ, nên họ thường đói nhiều hơn no. Biết rơ t́nh cảnh, tôi thường đến chia sẻ số thực phẩm ít oi của ḿnh với họ.
Hôm đó khí trời giá lạnh, tôi bước vào căn lều dột nát trơ trụi không có đồ đạc và thấy bà Kimura đang ôm bụng nằm rên la trong ổ rơm dưới đất. Tôi động ḷng trắc ẩn nghĩ đến cái chăn bằng nỉ đă cũ nát của ḿnh.
Dù sao cái chăn cũ cũng c̣n ấm hơn nằm ổ rơm, hơn nữa bà Kimura lại sắp sinh, làm sao một đứa bé sơ sinh có thể chịu đựng được thời tiết lạnh cắt ruột như thế này.
Tôi nảy ư định cho bà Kimura cái chăn cũ của ḿnh nhưng khi trở về lều, nh́n cái chăn rách tôi lại có ư tiếc không muốn cho. Ngay lúc đó tôi thấy rơ hạt giống tham lam, bỏn xẻn vẫn c̣n ở trong tôi và quyết định: «Ta phải cương quyết diệt trừ tính tham lam này».
Tôi vơ vội chiếc chăn rách và mấy cái áo cũ mang qua lều tặng cho bà Kimura. Trên đường trở về tôi thấy trong ḷng nhẹ nhơm, thoải mái khác thường. Một cảm giác ấm áp lạ lùng dường như nảy sinh trong tâm khiến tôi suưt kêu lớn:
«Bây giờ có lẽ ta sẽ đạt ngộ được rồi». Tôi vội vă xếp bằng tập trung tư tưởng vào công án «Vô» và thầm nghĩ có lẽ lần này ḿnh sẽ thành công nhưng rồi một năm lại trôi qua, tôi vẫn không thấy ḿnh tiến bộ chút nào.
Tôi đă khóc hết nước mắt, tôi đă thao thức nhiều đêm để t́m hiểu về số phận hẩm hiu của ḿnh. Tôi tự hỏi tôi đă làm ǵ nên tội, tại sao công phu tu tập siêng năng như vậy mà không đạt được kết quả nào? Không lẽ nghiệp của tôi lại nặng đến như vậy hay sao?
Tự nhiên ư định t́m đến cái chết bỗng nảy sinh trong đầu óc hoang mang, tuyệt vọng của tôi. Tôi lấy một sợi dây thừng treo lên cành cây gần đó toan thắt cổ tự tử nhưng may mắn thay khi vừa treo xong sợi dây, tôi lại nghĩ: «Nếu ta chết đi th́ sự đau khổ này có chấm dứt không? Chắc chắn là không, nó sẽ tiếp tục theo đuổi ta qua những kiếp sau.
Nghiệp chướng đâu thể thay đổi bằng cái chết. Người ta phải gặt hái những ǵ mà người ta đă gieo, không thể trốn chạy được. Có nợ th́ phải trả và phải trả cho đến hết mới thôi. Chắc chắn trên thế gian này thiếu ǵ những kẻ cũng gặp khó khăn như ta, biết đâu hoàn cảnh của họ lại chẳng bi đát hơn ta nữa.
Đi t́m cái chết chỉ là một hành động nhất thời không giải quyết được ǵ hết. Giải pháp duy nhất là phải nhẫn nhục chịu đựng để trả hết nghiệp. Khi hết nghiệp th́ chắc chắn sẽ giải thoát được. Dù thế nào chăng nữa ta cũng phải đạt ngộ giải thoát, nếu không được trong kiếp này th́ kiếp sao hay kiếp sau nữa».
Nghĩ thế tôi bèn bỏ ư định tự tử và từ đó trở đi, dù trong hoàn cảnh tuyệt vọng nào, không bao giờ tôi nghĩ đến việc t́m cái chết nữa. Tôi vất bỏ sợi dây thừng rồi thắp một nén nhang, thành tâm xin xám hối những tội lỗi đă tạo và cương quyết phát nguyện sẽ tu hành để đạt đạo giải thoát, bất chấp mọi khó khăn trở ngại.
Tôi không nhớ rơ ḿnh đă làm những ǵ nhưng tôi biết chắc chắn tương lai của tôi sẽ phải thay đổi từ khi phát nguyện này. Tôi thành kính niệm hồng danh chư Phật, xin xám hối những lỗi lầm đă phạm và tôi đă khóc cho đến khi ngất đi lúc nào không biết.
Tôi không biết ḿnh mê hay tỉnh, nhưng trước mắt tôi bỗng hiện ra một làn hơi mờ đục, tụ lại thành một h́nh bóng vật vờ bay lượn. H́nh bóng này từ từ đông đặc lại thành một con vật lông lá xù x́, trông như con dă nhân.
Con vật này vươn ḿnh lên cao và cao măi cho đến khi đầu nó đụng vào những lớp mây đang bay trên trời. Tôi tự hỏi tại sao lại có hiện tượng kỳ lạ như vậy. Tôi đă từng có dịp tiếp xúc với các cơi giới vô h́nh, nhưng điều này vượt ra ngoài giới hạn mà tôi hiểu biết.
Tôi bèn cố gắng tập trung tư tưởng để quán xét hiện tượng này, và bất ngờ thay tôi bỗng thấy ḿnh chính là Thái Dương Thần Nữ. Tôi nắm rất vững quan niệm về sự giao tiếp với các thần linh trong thiên nhiên và đă từng làm như vậy nhiều lần trong khi hành nghề cô đồng (Miko).
Nhưng lần này tôi không c̣n thấy ḿnh là một dụng cụ để các vị thần nhập vào nữa, mà trở nên là một với các thần linh. Ngay lúc đó, tôi biết ḿnh đang kinh nghiệm được một trạng thái đặc biệt, tối cao của Thần Đạo: Trạng thái hợp nhất với đấng Sáng Tạo hay Thái Dương Thần Nữ.
Một sự an lạc lạ lùng xâm chiếm trọn tâm hồn tôi. Phải chăng đây chính là trạng thái mà lăo sư vẫn thường nói đến, trạng thái đạt đại đạo? Tôi thấy ḿnh tan biến trong một biển ánh sáng lạ lùng. Trước mắt tôi hàng ngàn h́nh ảnh kỳ lạ đầy màu sắc hiện ra chói lọi.
Phải rồi, tôi đang chiêm ngưỡng sự tạo thiên lập địa của Thái Dương Thần Nữ. Không ! Chính tôi là người đang sáng tạo, giữa tôi và Thái Dương Thần Nữ không c̣n ǵ cách biệt mà là một với nhau.
Tôi thấy ḿnh sinh hóa ra muôn loài, ra các chư thần, ra chính tôi, chính tôi đă sinh ra tôi. Tôi đă kinh nghiệm được ḿnh trước khi được sinh ra. Phải chăng đó là điều mà công án «Bộ mặt thật trước khi sinh ra» đă đề cập đến?
Trong khoảnh khắc đó, mọi sự bỗng trở nên rơ ràng hơn bao giờ hết. Tôi reo lớn: «Ngộ rồi (Satori), ta đă chứng ngộ rồi!» Tôi choàng dậy trong một cảm giác kỳ lạ không thể diễn tả.
Tôi thấy ḿnh chạy nhảy chung quanh căn lều và reo lớn như đứa trẻ được quà: «Satori! Satori! Satori!» Tôi có cảm tưởng như toàn thế giới đang tràn ngập một niềm vui không kể xiết và rồi tôi cười, cười măi không thôi.
Không bút nào có thể diễn tả được cảm giác sung sướng mà tôi đă kinh nghiệm được lúc đó. Cái thế giới đầy phiền muộn vẫn quấy phá tôi từ trước đến nay bỗng dưng thay đổi một cách bất ngờ. Tôi thấy trong người nhẹ nhơm thoải mái như vừa trút được một gánh nặng.
Phải chăng tôi đă chứng ngộ? Phải chăng ngộ là như thế? Dĩ nhiên tôi muốn được ấn chứng về kinh nghiệm tâm linh này. Lúc đó vào đầu mùa đông, phải đợi đến cuối xuân mới có khóa nhiếp tâm tại Zuiryuji nhưng tôi không thể chờ đợi lâu như thế được.
Tôi vội vă lấy xe lửa đi Maruyama để gặp thiền sư Joten ngay. Ngồi trên xe tôi đă thảo một bài thơ ngắn tŕnh bày kiến giải của ḿnh với hy vọng sẽ được thiền sư Joten ấn chứng cho. Khi xe lửa đến gần Maruyama, tôi lo lắng tự hỏi không biết thiền sư Joten có chịu tiếp tôi không?
Trong các khóa nhiếp tâm, người ta có thể xin đặc tham được nhưng hiện nay không phải tuần lễ nhiếp tâm. Phần lớn các thiền sư đều tĩnh tu, không dễ ǵ có thể gặp các ngài nếu không có hẹn trước. May mắn thay, khi vừa đến trước cửa chùa Zuiryuji, tôi gặp thiền sư Joten đi đâu về, đang chuẩn bị mở cổng bước vào. Tôi vội vă bước đến :
- Bạch thầy, cách đây hai năm con đă từng tham dự khóa nhiếp tâm với thầy.
Thiền sư Joten nh́n tôi tỏ vẻ ngạc nhiên :
- Thế ư?
- Đúng thế. Con đă được thầy trao cho công án «Vô» nhưng lúc đó con đă không giải được.
- Th́ ra thế, có lẽ bà đă thay đổi nhiều nên tôi không nhận ra...
Tôi vội vă rút bài thơ trong túi ra trao cho thiền sư Joten:
- Bạch thầy, từ đó đến nay con vẫn tiếp tục tham cứu công án và có bài thơ này, xin thầy coi qua để thẩm xét tŕnh độ cho con.
Thiền sư Joten nhận bài thơ từ tay tôi, chăm chú đọc rồi gật đầu :
- Khá lắm! Khá lắm! Bà đă đạt được một tŕnh độ khá cao rồi đó nhưng...
- Nhưng làm sao? Con chưa ngộ hay sao?
Thiền sư Joten ngạc nhiên nh́n tôi như không hiểu tôi vừa nói ǵ. Tôi hỏi dồn :
- Như vậy là thế nào? Phải làm sao mới ngộ được?
Thiền sư Joten im lặng không trả lời. Tôi vội hỏi:
- Con vẫn nghe nói phải cắt bỏ mọi tư niệm để đạt đến tŕnh độ vô ngă, phải chăng tất cả mọi tư niệm đều là vọng hết?
- Không hẳn thế.
- Thế là sao? Nếu chỉ dẹp bỏ một số tư niệm th́ làm sao người ta biết được cái nào cần giữ, cái nào cần bỏ? Làm sao người ta có thể biết được cái nào là chân cái nào là vọng? Làm sao có thể phân biệt được những tư niệm nào là đúng hay sai, thiện hay ác, xấu hay tốt?
Tôi liên tiếp hỏi hết câu này đến câu khác, dường như bao thắc mắc vẫn tích lũy trong tâm tôi từ trước đến nay bỗng được dịp tuôn ra như suối :
- Tại sao người ta cứ phải niệm chữ «Vô» măi trong tâm, như thế có được ích ǵ?
- Điều đó cũng giản dị thôi. Khi muối dưa người ta thường phải nén lên hũ dưa một cái cối đá nặng để đè dưa xuống...
- À con hiểu rồi, khi người ta nhấc cái cối đá nặng đó lên th́ bao nhiêu sức mạnh bị đè nén bỗng bật lên một cách bất ngờ chứ ǵ?
- Phải rồi, như thế đó.
Nói xong thiền sư Joten quay lưng bước vào chùa rồi tiện tay đóng luôn cánh cửa lại như không muốn cho tôi làm phiền ông nữa. Tôi dứng sững trước cánh cửa đă đóng chặt, tự hỏi:
Như vậy là sao? Ông có xác nhận tŕnh độ của tôi không? Tại sao ông lại có thái độ kỳ lạ như thế? Tại sao đang nói chuyện với tôi ông lại quay lưng bỏ đi rồi đóng cửa lại như vậy? Rơ ràng ông đă không xác nhận tŕnh độ của tôi nhưng h́nh như ông cũng không phủ nhận nó, như vậy là thế nào?
Không t́m được câu trả lời, tôi đành lủi thủi quay về với một tâm trạng vô cùng hoang mang, chán nản.
Vài hôm sau tôi trở lại Zuiryuji một lần nữa xin đặc tham với thiền sư Joten nhưng người ta đă từ chối lời yêu cầu của tôi một cách lễ phép.
Cái cảm giác hân hoan sung sướng vừa đạt được của tôi bỗng dưng tắt ngúm như ngọn đèn trước gió. Niềm an lạc dễ chịu chợt tan ră như mây khói, tôi lại rơi vào trạng thái dằn vặt khó chịu như cũ.
Phải chăng tôi lại đi lầm đường một lần nữa? Phải chăng nghiệp của tôi quá nặng, không thể thoát ra được? Tôi thấy mệt mỏi, chán nản về việc theo đuổi sự Chứng ngộ (Satori) của ḿnh.
Tại sao có người chỉ tham dự một khóa nhiếp tâm mà đă chứng ngộ trong khi tôi khổ công suốt mấy năm trường mà kết quả chẳng đi đến đâu? Tôi đă t́m đủ mọi cách để đạt ngộ mà sao kết quả cứ mịt mù như vậy?
Ít lâu sau tôi được tin thiền sư Joten mở khóa nhiếp tâm tại chùa Zuiganji thuộc tỉnh Matsushima, tôi t́m đến đó xin được đặc tham.
Lần này ông chấp thuận lời yêu cầu của tôi nhưng một lần nữa, dù tôi cố gắng thu xếp tư tưởng để tŕnh bày sự hiểu biết của ḿnh thế nào, tôi vẫn không làm sao ăn nói trôi chảy được, dường như vẫn có cái ǵ vướng mắc, không thông suốt trong tâm tư tôi.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
hiendde
Hội Viên
Đă tham gia: 02 May 2010
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2589
|
| Msg 549 of 1146: Đă gửi: 04 July 2010 lúc 10:04am | Đă lưu IP
|
|
|
HOA TRÔI TRÊN SÓNG NƯỚC
CHƯƠNG BẢY
Thất vọng về việc tham cứu công án không mang lại kết quả như ư muốn, tôi đành t́m đến nhà Hayakawa, một người bạn mà tôi đă quen khi tham dự các khóa lễ tại chùa Honganji.
Hayakawa là một phụ nữ b́nh dân, tŕnh độ học vấn chưa hết bậc tiểu học nhưng khả năng về Phật học lại rất thâm sâu. Trong các buổi đàm luận, bà thường đưa ra nhiều lư luận sâu sắc khiến mọi người phải thán phục.
Sở dĩ Hayakawa có một kiến thức rộng răi như vậy là nhờ sự học hỏi suốt mấy chục năm với giáo sư Shibata Fuguan, một học giả rất nổi tiếng về Phật học lúc đó. Nghe tôi than thở về việc tu hành không kết quả của ḿnh, bà đă an ủi và rủ tôi đến thăm nhà học giả này.
- Tôi nghĩ giáo sư Shibata có thể giúp chị được. Có lẽ chị cần một vị thầy không quá nghiêm khắc như những người mà chị đă gặp.
Giáo sư Shibata sống trong một căn nhà nhỏ tại Toyochira-cho, thuộc ngoại ô thành phố Sapporo. Tuy chỉ là cư sĩ nhưng ông sống không khác ǵ một nhà tu. Ông không lập gia đ́nh, ăn chay trường và dành trọn đời nghiên cứu kinh điển Phật giáo.
Mặc dù tuổi đă ngoài bảy mươi lại thêm bệnh suyễn, nói năng khó khăn nhưng ông vẫn vui vẻ tiếp đón chúng tôi. Sau khi nghe tôi kể về trường hợp đi t́m đạo của ḿnh, ông khoan thai nói:
- Bà muốn t́m kiếm con đường giải thoát nhưng tôi thấy h́nh như bà chưa biết rơ ḿnh phải đi theo con đường nào một cách rơ rệt.
Bà sống bằng trực giác nhiều quá, bà cảm thấy cần phải tu, phải đi theo con đường tâm linh, phải làm thế này hay thế khác, mà không thực sự nắm vững mục đích con đường của ḿnh, nên cứ trôi giạt từ nơi này đến nơi khác, từ lư thuyết này đến lư thuyết khác, từ thầy này đến thầy nọ…
- Giáo sư nói rất đúng. Tôi biết ḿnh không thể sống một cách phiêu bạt hồ đồ măi như thế được, đời người th́ ngắn mà phiền năo lại quá nhiều, tôi muốn t́m kiếm con đường thoát khổ. Xin giáo sư thương t́nh giúp cho.
Giáo sư từ tốn lắc đầu:
- Tôi không thể giúp cho bà được, chính bà phải tự giúp bà bằng cách tu học để giải thoát. Tôi chỉ có thể tŕnh bày cho bà thấy con đường mà đức Phật đă chỉ dẫn nhưng bà phải tự cất bước mà đi.
Bà nên biết, đạo Phật là một tôn giáo hết sức thực tiễn, đề cao sự giải thoát bằng nỗ lực cá nhân chứ không trông cậy vào một năng lực nào đến từ bên ngoài.
Do đó người ta không thể đến với đạo Phật bằng cách trông chờ một đấng nào đó cứu giúp cho hay một tu sĩ nào tu giùm cho ḿnh được mà phải tự cất bước.
Muốn thế người ta cần phải học và hiểu những điều đức Phật đă dạy trong kinh chứ không thể tụng kinh mà không hiểu ư được.
Đây là lần đầu tiên tôi nghe có người chủ trương phải học hỏi kinh điển. Các vị thầy tôi gặp trước kia chỉ khuyên tín đồ đọc thật nhiều kinh, nhưng không mấy ai giải thích ư nghĩa kinh điển ra sao, hoặc nếu có giảng th́ họ cố t́nh giảng giải theo ư kiến riêng của họ.
Giáo sư Shibata nói tiếp:
- Đọc tụng kinh điển là điều rất hay nếu người ta hiểu được ư nghĩa những câu kinh, c̣n nếu không th́ được lợi ích ǵ nếu chỉ đọc suông như một con vẹt?
Do đó bà phải chú trọng vào vấn đề học nhưng phải học trong tinh thần tự do tuyệt đối, không nên lệ thuộc vào sự giải thích của bất cứ ai.
Phải có óc hoài nghi, vừa học vừa phân tích cẩn thận, xem đúng sai như thế nào. Chỉ khi nào thấy đúng hăy tuân theo.
Sự tu hành mà thiếu yếu tố học hỏi này dễ đưa người ta đến ḷng cuồng t́n, mù quáng, hẹp ḥi cố chấp, và như thế là không đúng với giáo lư đề cao việc phát triển trí tuệ của đức Phật.
Tôi dè dặt đặt câu hỏi:
- Thưa giáo sư, phải chăng khi theo Phật giáo, tôi đă không đi lầm đường?
Giáo sư Shibata nh́n tôi một cách ưu ái rồi nói:
- Đạo Phật không phải là một lư thuyết hay một mớ tín điều nhưng là một lối sống v́ đức Phật, người khám phá ra những chân lư này, đă minh chứng nó một cách linh động và hùng hồn bằng chính đời sống của ngài.
Ngài đă can đảm dứt bỏ địa vị cao sang, quyền quí để quyết tâm t́m đạo giải thoát. Ngài chủ trương không ỷ lại bất cứ một năng lực bên ngoài, như một đấng nào hay một vị thầy nào, mà chỉ hoàn toàn trông cậy vào khả năng sẵn có của ḿnh.
Sau khi chứng ngộ, ngài không nhập Niết Bàn ngay mà c̣n mang những điều ḿnh biết ra chỉ dẫn để giúp nhân loại giải thoát khỏi những khổ đau hệ lụy của họ.
Theo sự hiểu biết của tôi th́ đạo Phật chính là con đường giải thoát mà bà vẫn t́m kiếm từ bao lâu nay.
Tuy nhiên bà không thể nhắm mắt đi càn mà cần phải nghiên cứu, học hỏi để hiểu cho thật rơ điều đức Phật đă chỉ dẫn v́ giáo pháp của ngài bao trùm tất cả mọi ngành, từ khoa học đến triết học, từ văn chương đến nghệ thuật, càng học hỏi người ta càng thấy nó bao la, cao siêu và mầu nhiệm vô cùng.
- Thưa giáo sư, vậy tôi phải bắt đầu như thế nào?
- Bà có thường tụng kinh không?
- Tôi vẫn thường tụng kinh và niệm hồng danh chư Phật.
- Bà có hiểu ư nghĩa của việc tụng niệm không?
Thấy tôi lúng túng ngập ngừng không trả lời, giáo sư Shibata gật đầu cười:
- Phần lớn mọi người đều lúng túng như vậy cả v́ tụng niệm là một truyền thống, đến chùa th́ tụng kinh. Cha mẹ trước làm thế th́ con cháu sau cũng làm theo, nhưng không mấy ai chịu t́m hiểu ư nghĩa của việc tụng niệm.
Tụng là đọc, niệm là suy tưởng đến lời dạy của đức Phật để làm phương châm cho đời sống hàng ngày và giao hạt giống giải thoát vào tâm thức. Do đó người ta cần phải hiểu thật rơ lời dạy của đức Phật th́ mới có ích. Nếu chỉ đọc mà không hiểu ǵ hết th́ chỉ như ca hát vu vơ chứ có ích lợi ǵ.
Khi biết thật thấu đáo, không c̣n chút nghi ngờ nào th́ mới được. Đối với đạo Phật, đức tin chỉ đến sau khi người ta đă tự ḿnh chứng nghiệm nó bằng chính năng lực bản thân th́ đức tin đó mới vững vàng, không thể lay chuyển.
Ḷng tin đúng với tinh thần Phật giáo không có sự mù quáng, v́ càng hiểu thấu đáo nó bao nhiêu, người ta càng thấy lời dạy của đức Phật giản dị và rơ ràng bấy nhiêu. Một khi đă hiểu thật rơ th́ đâu thể hành động khác với lời dạy của chư Phật được.
Tóm lại, tụng niệm chính là việc ôn lại những lời dạy bảo này, gieo nó vào tâm thức ḿnh để chuyển hóa tâm và thân. Tụng niệm là phương thức huân tập tâm thức rất tốt, giúp cho người tụng kiềm chế được thân, khẩu, ư, không để cho nói năng bừa băi, buông lung theo thói quen nữa và nhờ thế giảm bớt được các nghiệp chướng, tai họa.
Theo ư tôi việc đầu tiên bà nên làm, là học hỏi Phật pháp và tôi sẵn sàng giúp bà trong bước đầu này.
Tôi hết sức cảm động trước lời chỉ dẫn đầy ưu ái, chân thành của giáo sư. Từ đó mỗi tuần tôi đều theo Hayakawa đến đây học hỏi. Giáo sư Shibata là người làm việc theo phương pháp khoa học. Ông thu xếp các bài giảng ra từng phần rơ rệt, bắt đầu từ những bộ kinh ngắn dễ hiểu và sau đến các bộ kinh lớn, hàm súc hơn.
Sau buổi học, ông đúc kết các bài giảng ra những bài ngắn để học sinh có thể mang về nhà tham cứu thêm. Trong mỗi bài viết, ông đều có mục lục tham khảo để học sinh có thể t́m kiếm thêm tài liệu. Cho đến nay tôi chưa thấy ai có phương pháp làm việc quy củ, cẩn thận như ông.
Giáo sư thường nói:” Khi xưa tôi đă đi khắp nơi t́m thầy học đạo. Tôi đă trải qua nhiều khó khăn trở ngại, có lúc muốn bỏ cuộc nên rất thông cảm tâm trạng của những người t́m đạo.
Tôi chỉ muốn làm sao để người đi sau gặp hoàn cảnh tốt, có thể phấn khởi tu học nên không quản công lao, đúc kết những điều đă thâu tập được thành từng bài viết ngắn để những người đến đây học hỏi, nếu không hiểu ǵ nhiều th́ cũng có cái cầm về nhà, sau này có dịp đọc lại biết đâu chẳng hiểu thêm ra”.
Giáo sư Shibata không mở những khóa tu mà chỉ dạy riêng cho từng người hay từng nhóm nhỏ, giới hạn khoảng hai ba người mà thôi. Ông chủ trương “tùy bệnh cho thuốc”, tùy tâm trạng mỗi người mà giảng dạy một cách khác nhau.
Lúc đầu tôi đến học với ông mỗi tuần một lần, nhưng về sau tôi đến thường xuyên hơn, hai lần rồi ba lần một tuần, và sau cùng tôi dọn xuống Sapporo để có thể thăm viếng giáo sư hàng ngày.
Hayakawa xin cho tôi vào làm công cho một gia đ́nh khá giả gần đó. Công việc quét dọn, lau chùi nhà cửa này không đến nỗi bận rộn nên tôi có thể tham dự các khóa học một cách thường xuyên.
Trong suốt bảy năm liền, tôi đă theo học với giáo sư một cách chuyên cần, nhờ đó mà tôi vỡ lẽ ra được nhiều điều từ trước đến nay tôi không hề để ư đến.
Tôi đă đọc nhiều sách vở của Thần Đạo, cũng như của các tôn giáo khác, nhưng giáo sư Shibata đă dạy cho tôi cách phân biệt lư thuyết nào là của Phật giáo, lư thuyết nào là của Thần Đạo hay của các tôn giáo khác.
Ông cho biết:” Truyền thống nước ta (Nhật Bản) kính ngưỡng mọi sự thiêng liêng, từ các đấng thần linh (Kami) đến Bồ Tát và Phật.
Trên nguyên tắc, chư thần (Kami) thuộc về Thần Đạo (Shinto) trong khi Bồ Tát và Phật thuộc về Phật giáo nhưng trải qua hàng ngàn năm, hai truyền thống này đă hợp lại nên rất khó phân biệt.
Gần như ngôi chùa nào tại Nhật cũng có đền thờ chư thần (Kami). Đối với người dân thường th́ không hề có sự khác biệt giữa các đấng thiêng liêng nhưng trong việc học hỏi, người ta phải biết phân biệt thật rơ giáo lư nào là của đức Phật và điều nào không phải.
Thần Đạo tin rằng có một đấng hóa công sáng tạo mọi vật và đấng này cai quản vô số thần linh xuất hiện khắp nơi. Truyền thống Nhật Bản có rất nhiều giai thoại về các đấng thần linh này. Theo thời gian, con số thần linh tiếp tục gia tăng.
Lúc đầu chỉ là ḥn đá, gốc cổ thụ; về sau vua chúa, tướng sĩ đều được tôn làm thần hết. Điều này thực ra không có ǵ xấu v́ các vị thần chỉ tượng trưng cho những lư tưởng cao thượng tốt lành, nhưng về sau người ta đă hạ thấp nó xuống thành một thứ thần quyền có thể ban phúc, giáng họa rồi lồng vào đó những nghi thức mê tín dị đoan khiến cho con người trở nên nhu nhược, ỷ lại, chỉ biết xin xỏ chứ không biết làm ǵ khác hơn.
Phật giáo không chấp nhận có một đấng hóa công hay một vị thần linh nào có thể ban phúc, giáng họa mà giải thích mọi vật qua lư duyên khởi. Đây là một đặc điểm để phân biệt Phật giáo với các tôn giáo khác.
Phật giáo chủ trương ”chư hành vô thường’ nghĩa là mọi hiện tượng trong trời đất luôn luôn thay đổi, không bao giờ thường trụ bất biến, có sinh ắt có tử, có thành ắt có hoại. Mọi hiện tượng đều trải qua bốn thời kỳ: phát sinh, tồn tại, thay đổi và tiêu diệt (sinh, trụ, dị, diệt).
Con người sinh ra, trưởng thành, già yếu và chết đi. Cây cối cũng có bốn mùa: xuân sinh, hạ trưởng, thu liễm, đông tàn. Tuy nhiên có chết đi th́ mới lại sinh ra. Cây cối héo úa rụng lá trong mùa đông th́ đến mùa xuân lại đâm chồi nẩy lộc. Con người có chết đi th́ mới lại sinh ra v́ chết không phải là hết mà là điều kiện cần thiết để tái sinh.
V́ không hiểu lư vô thường, cho rằng mọi vật không thay đổi mà vững bền nên con người mới bám chặt vào những danh lợi phù du, đến khi sự việc thay đổi, không như ư th́ họ đau khổ, tạo nghiệp và đọa lạc trong luân hồi sinh tử.
Phật giáo chủ trương “chư Pháp vô ngă”, nghĩa là mọi cái mà ta tưởng là có thật đều chỉ là huyễn hóa, do duyên hợp lại mà thôi. Có duyên th́ thành, hết duyên th́ hoại, cứ thế thành trụ, hoại diệt măi măi không ngưng.
Ngay thân xác chúng ta cũng do Tứ Đại (đất, nước, gió, lửa) gặp duyên mà hợp thành; khi hết duyên, chúng tan ră th́ đâu c̣n ǵ nữa, đó là sự chết. Thế nhưng đa số con người cứ chấp vào một cái ngă trường tồn nên mới bị mê vọng chi phối. V́ nghĩ rằng có một cái Ngă nên người ta mới lo tô điểm cho nó bằng các danh xưng, địa vị, đồ ăn thức uống, rồi làm nô lệ cho nó và bị chính sự tưởng tượng của ḿnh chi phối.
V́ có Ngă nên mới nảy sinh ra tham, sân, si rồi tạo nghiệp hay điều kiện trói buộc vào trong sinh tử luân hồi. Đạo Phật chủ trương “Niết Bàn tịch tịnh” nghĩa là chuyển mê khải ngộ, phá cái Ngă chấp kia, diệt cái nhận thức mê lầm th́ sẽ thoát khổ. Khi đă thoát khổ th́ giải thoát, không bị chi phối bởi luân hồi, vượt khỏi phiền năo, đạt đến giải thoát tuyệt đối hay Niết Bàn”.
Từ khi học hỏi giáo sư Shibata, tôi bắt đầu sống thoải mái hơn. Phải nói thật, lúc đầu tôi cũng do dự lắm, v́ thâm tâm tôi vẫn không thích những ǵ thuộc về lư thuyết trừu tượng.
Tánh tôi vẫn không ưa những người ăn nói thật hay nhưng lại hành động khác hẳn; nhưng về sau tôi thấy giáo sư không phải một học giả chỉ chuyên về chữ nghĩa mà c̣n có một nội tâm hết sức phong phú nữa. Mỗi lời nói của ông đều có một sức mạnh truyền cảm phát xuất từ kinh nghiệm sâu xa do công phu tu tập chứ không hời hợt như những người khác.
Giáo sư khuyên chúng tôi tiếp tục đi chùa, tụng kinh, và thực tập thiền quán nhưng phải ư thức thật rơ những điều ḿnh làm, đừng để thói quen chi phối. Nhờ sự hướng dẫn của ông mà tánh tôi bắt đầu thuần ra.
Nhờ việc dạy dỗ công phu của ông mà tôi đă hiểu được nhiều điều lợi ích trong kinh điển. Phải nói, nếu không nhờ công ơn dạy dỗ của giáo sư, có lẽ ngày nay tôi vẫn trôi giạt trong những quay cuồng điên đảo không biết ra sao!
Giáo sư cho biết khi c̣n trẻ ông say mê triết học Tây phương, chịu ảnh hưởng các triết gia Hy Lạp và tận t́nh nghiên cứu các lư thuyết này nhưng sau nhiều năm học hỏi, ông đi đến chỗ bế tắc.
Không như các người khác chấp nhận các lư thuyết một cách dễ dăi và mù quáng, giáo sư thường đặt câu hỏi để đào sâu sự việc và ông không chấp nhận những ǵ có tính cách bắt người khác phải tin tưởng hay các điều siêu h́nh viển vông, không thực tế.
Thất vọng với triết học Tây phương, ông quay về Á đông, nghiên cứu Ấn Độ giáo, Khổng giáo trước khi chuyển qua Phật giáo. Ông đă t́m được điều ông muốn trong kinh điển của đức Phật và nhờ siêng năng học hỏi mà ông đă mở được con mắt Tâm khi nghiên cứu bộ kinh Duy Ma Cật.
Ông cho biết, một khi con mắt Tâm đă mở th́ tất cả đều trở nên sáng sủa, không c̣n chút nghi ngờ nào nữa. Từ đó ông có thể giảng dạy kinh điển một cách dễ dàng, thông suốt nhưng không bao giờ ông bắt buộc học tṛ phải tin những điều ông nói.
Trái lại, ông thường đặt câu hỏi và bắt học tṛ phải suy gẫm, t́m câu trả lời. Ông luôn luôn nhấn mạnh rằng:” Những ǵ người khác nói chỉ là kinh nghiệm của họ, không có lợi ǵ cho ḿnh nếu ḿnh không thực sự kinh nghiệm được nó.
Phật giáo không phải là một lư thuyết. Người ta không có lợi ǵ nếu chỉ nghiên cứu suông mà phải biết áp dụng nó vào đời sống”.
Phương pháp giảng dạy của giáo sư thường bắt đầu bằng ư nghĩa tên cuốn kinh. Lư do nào đức Phật đă giảng kinh này, kinh đó thuộc về thời nào trong Ngũ Thời Pháp (Hoa Nghiêm, A Hàm, Phương Đẳng, Bát Nhă và Pháp Hoa) rồi từng đoạn ngắn trong kinh, từng hàng, từng chữ, bắt học tṛ phải nghiền ngẫm ư nghĩa của nó.
Tôi thường nói đùa với Hayakawa rằng giáo sư thích chữ nghĩa quá, cứ nhai đi nhai lại từng chữ một như người “đếm từng hạt đậu” nhưng khi nghiêm chỉnh theo dơi, tôi phải công nhận mỗi câu, mỗi chữ qua sự giải thích của giáo sư đều có những ư nghĩa huyền diệu, sống động vô cùng.
Càng học hỏi với giáo sư, tôi càng say mê và tự nhiên nảy ra ư nghĩ phải tổ chức những khóa học cho quần chúng như tôi đă từng làm khi c̣n là một vị thầy của Thần Đạo.
Tôi dự định sẽ thuê một thính đường lớn, tổ chức thuyết pháp để mang lại lợi ích cho mọi người. Tôi ngỏ lời với giáo sư, mặc dù chưa bao giờ ăn nói trước đám đông nhưng ông cũng vui vẻ trả lời:
- Nếu bà tổ chức một buổi thuyết giảng, tôi sẽ đến tham dự.
Tôi mừng rỡ đem việc này ra bàn với Hayakawa và nghĩ rằng bà sẽ đồng ư nhưng bất ngờ thay, bà này lại nổi giận:
- Chị chưa biết ǵ nhiều mà đă định làm thầy thiên hạ hay sao? Nếu chị làm thế, tôi sẽ tuyệt giao với chị ngay.
Tôi ngạc nhiên vô cùng v́ việc tổ chức giảng kinh thuyết pháp đâu xa lạ ǵ với tôi. Tôi là người có óc tổ chức, đă từng làm việc này nhiều lần rồi. Hơn nữa, đem các lời vàng ngọc học hỏi từ giáo sư ra tŕnh bày cho mọi người là điều nên làm kia mà. Giáo sư đă chẳng chấp nhận lời đề nghị của tôi hay sao?
Tuy có phần bất măn nhưng v́ rất phục Hayakawa nên tôi không muốn làm phật ḷng người bạn tốt này và tạm dẹp ư nghĩ đăng đàn thuyết pháp đó đi. Ngày nay nghĩ lại việc đó, tôi rất xấu hổ v́ nếu làm vậy có lẽ tôi đă phải hối hận rồi.
Khi đó tôi chưa biết ǵ, chưa tự cứu được ḿnh, mới chập chững bước chân vào cửa Phật mà đă có những ư tưởng ngông cuồng, hăo huyền, thật đáng xấu hổ.
Chúng tôi tiếp tục học hỏi với giáo sư và đă có những tiến bộ rơ rệt. Giáo sư thường khen Hayakawa rằng chẳng bao lâu nữa bà này sẽ mở được con mắt Tâm. Một hôm sau buổi học, ông nói:
- Ta không thể chết trước khi mở được con mắt Tâm cho các con.
Một lời nói làm chúng tôi vô cùng hứng khởi, nhưng cuối năm đó, ông đă qua đời một cách bất ngờ. Trong những năm cuối của cuộc đời, giáo sư đă chuyên tâm dạy dỗ tôi, một kẻ già nua bơ vơ, không nơi nương tựa.
Bất chấp tuổi tác và bệnh tật, ông đă giúp tôi có thể hiểu được ư nghĩa những lời dạy cao quí của đức Phật, có khi ông đă giảng cho tôi suốt mấy giờ liền không ngừng nghỉ. Sự qua đời của ông là một mất mát quá lớn đối với tôi.
Sau những xúc động, tôi quyết định sẽ đền ơn giáo sư bằng cách dành trọn phần đời c̣n lại của ḿnh để săn sóc mộ phần cho ông, soạn thảo lại những bài giảng dạy của ông, đúc kết thành những tập sách cho những người muốn t́m hiểu về Phật giáo.
Mùa đông năm đó, tôi quyết định xin xuất gia thọ giới thành một ni sư lănh việc quét dọn nghĩa trang chùa Hongaji v́ giáo sư được chôn cất tại đó, Tuy nhiên Hayakawa không đồng ư:
- Này chị bạn, cuộc hành tŕnh t́m đạo của chúng ta chưa chấm dứt. Chúng ta chưa đạt đến mục đích tối hậu, chúng ta phải tiếp tục th́ mới không phụ ḷng dạy bảo của giáo sư.
Phải chăng giáo sư đă chẳng mong chúng ta sẽ mở được con mắt Tâm? Bằng mọi giá, trong kiếp này chúng ta phải chứng ngộ th́ vong linh của giáo sư mới có thể ngậm cười nơi chín suối được. Chúng ta phải tiếp tục…
Thái độ cương quyết của Hayakawa làm tôi ngạc nhiên và thán phục. Trong khi tôi c̣n đang buồn bă và âu sầu th́ Hayakawa vẫn dũng mănh tiếp tục con đường đạo. Bà chuẩn bị t́m kiếm ngay một vị thầy khác để hướng dẫn cho chúng tôi tu học.
Tiện đây, tôi muốn nói qua vài hàng về người bạn đồng tu này. Nếu xét về công phu tu học th́ Hayakawa xứng đáng là một đại tướng oai phong lẫm liệt trong khi tôi chỉ là một thứ binh nh́, một lính mới ṭ te, ngây ngô chẳng biết ǵ.
Ngoài sự hiểu biết thâm sâu về Phật học, Hayakawa c̣n có một khả năng lắng nghe thật tuyệt vời. Bà có thể ngồi hàng giờ chăm chú nghe giảng về Phật pháp mà không mệt ṃi. Bà thường cùng tôi đến nghe giáo sư giảng dậy, mặc dù tôi biết bà đă nghe giảng nhiều lần về những đề tài đó rồi.
Hayakawa cho biết: Không có một cái ǵ là cũ. Mỗi câu, mỗi chữ đều có những ư nghĩa sống động của nó. Nếu biết nghe một cách chăm chú, từng giây, từng phút, người ta sẽ học hỏi được nhiều điều mới mẻ.
Trên đường từ nhà giáo sư trở về, chúng tôi thường đi ngang một ngôi chùa. Gặp hôm nào có buổi thuyết pháp, Hayakawa đều rủ tôi vào nghe. Tôi đă chán ngán việc nghe các giáo sĩ đạo mạo đăng đàn thuyết pháp đó rồi nên phản đối:
- Việc ǵ phải mất th́ giờ với những người ăn nói chán ngắt đó? Chúng ta đă có thầy là giáo sư Shibata, liệu mấy ai có thể giảng hay hơn thầy chúng ta được?
Hayakawa nhẹ nhàng từ tốn khuyên:
- Này chị bạn, làm sao có thể mất th́ giờ được khi ḿnh đi nghe pháp? Chị không nghe cổ nhân có câu: Làm người khó được, Phật pháp khó t́m, thiện tri thức khó gặp đó sao? Hiện nay ḿnh đă sinh làm người, gặp được Phật pháp, được nghe thiện tri thức giảng dạy, quả là hi hữu lắm rồi, bỏ qua cơ hội này th́ biết bao giờ mới gặp được cơ hội như thế nữa?
Là người ít nói, nhưng một khi đă nói, Hayakawa rất cương quyết nên dù thân, chúng tôi vẫn hay bất đồng ư kiến với nhau. Có lần trong một buổi đàm đạo, tôi đă phát biểu cảm tưởng:
- Nếu quán triệt được những điều đức Phật chỉ dạy th́ chúng ta có thể thoát ly luân hồi sinh tử, xa ĺa những nơi chốn khổ đau.
Hayakawa lắc đầu nói một cách ôn tồn:
- Này chị bạn, phải cẩn thận không nên tuyên bố như vậy. Nếu cứ ăn nói hàm hồ như thế th́ không chừng chị sẽ phải đầu thai thành loài chồn hoang đấy.
Tôi biết Hayakawa muốn nhắc đến câu truyện Bách Trượng thiền sư và Hồ Ly tăng (chồn hoang): Khi tổ Bách Trượng đến giảng dạy Phật pháp tại núi Chung Nam th́ có một ông già râu tóc bạc phơ bước ra nói:
“Thưa ngài, tôi đă ở núi này mấy trăm năm rồi, xưa tôi là một vị tăng hay đăng đàn thuyết pháp, nhân có người đến hỏi: “Bậc đại giác có bị luật nhân quả chi phối không?” Tôi trả lời: ”Không”. V́ thế nên khi chết đầu thai thành một con chồn hoang ở măi nơi đây, xin ngài thương xót giúp cho tôi câu trả lời để tôi thoát kiếp chồn”.
Tổ bèn nói: ”Được, ông cứ hỏi đi”. Ông lăo bèn hỏi: ”Bậc đại giác có bị luật nhân quả chi phối không?” Tổ Bách Trượng trả lời: ”Họ vẫn không tránh khỏi nhân quả đâu”. Ông lăo tóc trắng hốt nhiên đại ngộ, vội quỳ xuống đảnh lễ tổ Bách Trượng: “Đa tạ ḥa thượng chỉ dạy, nay con đă thoát thân chồn, xin ngài thương xót mà làm lễ hỏa thiêu cho”.
Nói xong ông già hiện h́nh thành xác con chồn lông trắng. Tuy biết Hayakawa muốn khuyên tôi không nên chấp trước vào những phân biệt nhị nguyên, nhưng bản tính ương ngạnh không cho phép tôi chịu thua:
- Nếu nói như vậy th́ tất cả đều chịu sự chi phối của nghiệp lực và người ta không thể thoát ra khỏi nó hay sao?
- Chị không nên kết luận vội vàng. Nếu quả quyết như thế th́ có khác ǵ một kẻ chủ xướng thuyết tiền định đâu.
- Như vậy là sao? Chị ăn nói hàm hồ, chẳng có mà cũng chẳng không nghĩa là thế nào? Phải chăng chị muốn nói đến cái tự tánh trong Tánh Không…
Hayakawa ngắt lời tôi:
- Cái ǵ mà tự tánh trong tánh không? Làm ǵ có chuyện như vậy!
- Tại sao lại không?
- Chị nói nhiều quá, không đúng với tinh thần của đạo Phật.
- Tại sao không đúng?
Hayakawa không muốn căi với tôi nên chỉ nói bâng quơ:
- Nếu muốn biết rơ hơn th́ hăy đi kiếm giáo sư mà hỏi.
Tôi bật cười nghĩ thầm: “Chị chẳng hiểu ǵ hơn tôi mà c̣n làm bộ. Chị tưởng tôi không dám hỏi giáo sư hay sao? Tôi sẽ mang điều này ra hỏi cho ra lẽ và rồi chị sẽ biết tay tôi”. Một hôm nhân lúc rảnh rỗi tôi đă mang câu chuyện này ra hỏi giáo sư:
- Thưa thầy, nếu đă quán triệt được các diệu lư trong kinh điển, liệu con có thể nói cho người khác nghe được không?
- Được chứ sao không?
- Nếu không thể nói được chắc hẳn con đă không hiểu rơ chứ ǵ?
- Có lẽ thế.
- Tóm lại, một khi đă hiểu được th́ phải nói được, có đúng không?
- Dĩ nhiên rồi, nhưng không phải người nào hiểu cũng mang ra nói. Có người hiểu rất nhiều nhưng lại không thích nói ra. Hayakawa chẳng hạn…
Câu nói vô t́nh của giáo sư làm tôi bật ngửa. Tôi có cảm tưởng như vừa bị ai đập cho một nhát búa chí tử. Tôi toan căi nhưng giáo sư đă tiếp:
- Cổ nhân đă dạy: “Biết th́ không nói mà nói th́ không biết”. Có những sự việc không thể nói ra bằng lời được ví khi nói ra đă xa rời sự thật rồi. Có những việc người ta chỉ có thể kinh nghiệm chứ không thể diễn tả.
Do đó ai uống nước th́ biết nóng lạnh nhưng kẻ chưa uống th́ làm sao biết được! Ngôn ngữ chỉ là những ǵ tương đối, không thể diễn tả được cái tuyệt đối. Tóm lại, con đừng quá tin tưởng vào lư luận, ngôn từ mà rời xa sự thật.
Tôi cảm thấy hai tai nóng lên, không biết v́ xấu hổ hay v́ điều ǵ khác. Giáo sư nh́n tôi một lúc. Dường như ông hiểu tâm trạng bối rối của tôi nên ôn tồn khuyên:
- Một kẻ thích nói th́ không thể nghe thêm một điều ǵ khác, do đó sự hiểu biết thường hời hợt nông cạn mà thôi. Một người chỉ có thể nghe hoặc nói chứ không thể làm cả hai việc một lúc.
Phật pháp cao siêu vô cùng, thoáng nghe tưởng giản đị nhưng thật ra người ta phải nghe đi nghe lại nhiều lần mới vỡ ra được. Như ta đây đọc kinh Phật nhiều lần, mà mỗi lần đọc lại đều t́m thấy những điều mới lạ. Thế mới biết biển học thật bao la vô cùng, đừng bao giờ bằng ḷng với cái ḿnh đă biết mà phải đào sâu thêm nữa.
Càng học nhiều càng thấy ḿnh không biết ǵ mới đúng với tinh thần học. Đừng tự hào về kiến thức nhỏ nhoi của ḿnh. Hẳn con biết chuyện học giả Mito đến viếng thiền sư Nan In chứ ǵ?
Học giả Mito tự hào lầu thông kinh điển nhưng vẫn đến thăm viếng thiền sư Nan In để hỏi về thiền. Thiền sư mời nhà học giả uống trà nhưng khi rót, mặc dù chén trà đă đầy ắp, ông cứ tiếp tục rót nữa khiến trà tràn đầy ra ng̣ai.
Học giả Mito ngạc nhiên hỏi:” Trà đă đầy rồi, sao ngài cứ rót măi như thế?” Thiền sư chỉ vào chén trà đầy ắp nói:” Tâm ông giống như cái chén trà đă đầy ắp thành kiến và tư tưởng th́ làm sao ta rót trà của ta vào đó được nữa?”
Ngưng lại một lúc như để cho tôi thấm thía câu chuyện trên, giáo sư nói tiếp:
- Hẳn con biết chuyện mười bảy vị tăng đi t́m đạo trên đỉnh Tuyết Sơn rồi chứ ǵ? Họ đi từ Nhật đến Tuyết Sơn để cầu đạo giải thoát, nhưng khi đến chân núi Tuyết th́ họ dừng lại rồi quay về Nhật. Họ cho rằng họ đă giác ngộ và phải quay về để lo việc cứu độ chúng sinh. Con nghĩ thế nào về những người đó?
Tôi có cảm tưởng như vừa bị khâu chặt miệng, không nói năng ǵ được. Giáo sư thong thả nói tiếp:
- Tại sao họ không leo lên đỉnh Tuyết Sơn như đă dự định? Phải chăng khi đến chân núi, họ thấy việc t́m đạo như vậy đă đủ? Dù sao họ cũng đă đi từ Nhật qua Tuyết Sơn, trải qua một cuộc hành tŕnh khá gian nan.
Một khi nghĩ rằng “đă đủ” nghĩa là đă bằng ḷng với cái ḿnh có th́ không bao giờ người ta có thể vượt qua bờ bên kia được. Đó là lười biếng, khiếp nhược, thiếu dũng cảm.
Những kẻ t́m đạo như thế sẽ không bao giờ giải thoát được cho ḿnh chứ đừng nói cứu được ai. Đó là những kẻ không biết bơi nhưng vẫn nói rằng họ sẵn sàng nhảy xuống sông cứu người chết đuối.
Họ sẽ chẳng cứu được ai mà c̣n làm hại đến ḿnh nữa. Đó là những kẻ viển vông, tu hành để giải trí, tiêu khiển; những kẻ chỉ thích ngộ nửa chừng mà thôi.
Sau bài học thấm thía đó, tôi không dám tranh luận với Hayakawa nữa và cũng bỏ bớt bản tính hiếu thắng, ương ngạnh đi.
Như đă nói, sau khi đến học hỏi với giáo sư Shibata được một thời gian th́ tôi quyết định dọn đến Toyohira-cho để tiện việc đi lại. Hayakawa đă giúp tôi t́m được việc làm cho một gia đ́nh khá giả gần đó. Công việc tương đối nhàn hạ nên tôi có thể đến học với giáo sư một cách dễ dàng.
Ít lâu sau, gia đ́nh chủ tôi mở một quán ăn và giao cho tôi việc quét dọn nơi này. Công việc này c̣n nhàn hơn trước v́ tôi chỉ phải quét dọn trước khi quán mở cửa khoảng xế chiều, và sau khi quán đóng cửa lúc nửa đêm mà thôi. Thời giờ c̣n lại tôi muốn làm ǵ tùy ư nên tôi có thể đến học hỏi với giáo sư Shibata thường xuyên hơn.
Đó là một nhà hàng lịch sự, sang trọng, thực đơn gồm những sơn hào hải vị do một đầu bếp nổi tiếng phụ trách, nhưng thật ra đặc điểm của quán là những chiêu đăi viên xinh đẹp, được tuyển lựa cẩn thận để đón tiếp những loại khách thượng lưu, quư phái.
Chỉ một thời gian ngắn sau khi khai trương, quán ăn đă trở nên mơi tụ tập của những người giàu có, tiền rừng bạc biển, những người có địa vị trong xă hội.
Đêm nào tôi cũng phải nghe tiếng nhạc ồn ào phức tạp, tiếng người cười cợt nô đùa, tiếng súc sinh bị bắt mổ thịt, phải ngửi mùi xào nấu, rượu thịt hôi tanh, rồi chứng kiến những cảnh trái tai gai mắt khiến tôi vô cùng khó chịu. Tôi quyết định phải xa rời nơi chốn tối tăm sa đọa đó. Tôi kể mọi sự cho Hayakawa nghe rồi kết luận:
- Tôi không thể tiếp tục làm việc tại những nơi bẩn thỉu, ô uế đó được.
Hayakawa im lặng nghe tôi rồi ôn tồn khuyên:
- Chị không nghe giáo sư giảng ”phiền năo tức bổ đề” hay sao? Chị tưởng ḿnh có thể xa rời được những nơi phiền toái, bẩn thỉu để t́m đến một chỗ yên tĩnh, trong sạch không một chút bợn nhơ nào hay sao? Chị t́m đâu được một nơi chốn thanh tịnh như vậy nếu tâm chị không là một đạo tràng thanh tịnh trang nghiêm trước đă?
- Nhưng làm sao người ta có thể nghe ngày đêm những chuyện thị phi, những điều ngang trái trong trà đ́nh tửu quán mà không bị ảnh hưởng được?
- Đă có lần giáo sư giảng kinh Hoa Nghiêm: ”Đức Phật thị hiện trăm ngàn ức loại âm thanh để diễn tả pháp mầu cho chúng sinh”. Ngài đă nhấn mạnh rằng tất cả âm thanh trên thế giới đều là tiếng thuyết pháp của chư Phật, từ tiếng nước chảy, tiếng chim hót, tiếng gió thổi đều nói pháp cho ḿnh nghe…
- Nhưng điều đó th́ ăn nhập ǵ đến những tiếng động ồn ào náo nhiệt của quán ăn? Không lẽ tiếng nhạc kích động, tiếng súc sinh bị bắt giết mổ thịt, tiếng người nói láo cũng là tiếng pháp hay sao?
- Đúng thế. Nếu biết lắng nghe th́ chị sẽ hiểu được rằng mọi sự vật trong thế giới này đều nói pháp cho ḿnh nghe đấy. Người lành th́ nói pháp lành, người ác th́ nói pháp ác, súc sinh th́ nói pháp của súc sinh, c̣n khách hàng th́ nói pháp của khách hàng. Tất cả đều làm cho ḿnh hiểu được v́ sao mà những sự việc lại xảy ra như vậy.
V́ nhân duyên nào mà súc sinh bị bắt giết mổ thịt cho khách ăn? Phải chăng con gà con vịt khi xưa cũng đă có lúc làm người, v́ không hiếu thảo với mẹ cha, không làm đầy đủ bổn phận làm người, không biết sống theo đạo lư nên kiếp này mới sinh ra làm súc vật như thế?
Phải chăng những kẻ đang say sưa ăn uống thịt cá rồi khen ngon mà không biết rằng họ đang ăn thịt cha mẹ vợ con của họ từ những kiếp trước?
Phải chăng những kẻ đang mổ thịt súc vật không gớm tay kia không biết rằng trong một kiếp tương lai, y cũng trở nên nạn nhân của những cuộc chém giết tàn bạo như vậy?
Chiến tranh là ǵ? Phải chăng nó bắt nguồn từ những chém giết trong bàn tiệc, bữa ăn mà ra? Miếng thịt trong bữa ăn chứa đựng cả một biển oán hận, con người càng sát sinh nhiều th́ thế giới càng lắm chiến tranh chứ đâu có ǵ là lạ.
Này chị bạn, con mèo bắt con chuột, cá lớn nuốt cá bé, kẻ mạnh ức hiếp kẻ yếu, phải chăng tất cả đều đang nói pháp cho ḿnh nghe về luật nhân quả, gieo nhân nào gặt quả đó.
Kẻ ăn cướp đồ vật của người khác v́ biết đâu kiếp trước y đă bị người kia cướp mất đồ vật và kiếp này đến đ̣i nợ? Nếu không vậy th́ kiếp sau y cũng sẽ bị người kia cướp lại. Có vay ắt có trả, mọi vật đều là luật nhân quả báo ứng. Nếu cái đó không phải là Phật pháp th́ là ǵ?
- Như vậy chị khuyên tôi phải làm ǵ?
- Trong những nơi chốn thị phi đó, hiển nhiên có nhiều người lầm lạc đau khổ, cần được an ủi giúp đỡ. Đó là cơ hội tốt để chị khuyên bảo những người này, giảng dạy cho họ một chút về Phật pháp, giúp họ t́m được ư nghĩa chân thật của đời sống.
Đức Phật đă nói: ”Mọi chúng sinh đều có Phật tánh” th́ dù làm thầy tu hay làm chiêu đăi viên cũng đều có Phật tánh như nhau.
Sở dĩ đa số không biết v́ họ đang bị lôi kéo bởi nghiệp lực, trí tuệ của họ mờ tối, chẳng hiểu được bản tánh thật sự của ḿnh nên cứ trầm luân điên đảo trong bể khổ đó măi.
Nếu phát ḷng từ bi muốn giúp đỡ người khác th́ tại sao chị không bắt đầu với những người chiêu đăi viên đó?
Mặc dầu không hiểu được hết lời khuyên sâu xa của Hayakawa nhưng trong ḷng tôi cũng nhen nhúm một cái ǵ đó nên tôi không nghĩ đến xin nghỉ việc nữa.
Năm sau, đại học Hokkaido có mở phân khoa về Phật học, Hayakawa rủ tôi ghi tên tham dự. Tôi e ngại tuổi tác đă lớn không biết có được thu nhận hay không nhưng Hayakawa đă nói: ”Trong việc học, tuổi tác không có nghĩa ǵ cả. Việc quan trọng là ḿnh có muốn học hay không mà thôi”.
May mắn thay, sau khi nộp đơn, cả hai chúng tôi đều được thu nhận làm sinh viên dự thính. Năm đầu chúng tôi ghi tên theo học lớp Phật học đại cương do giáo sư Hiragawa giảng dạy. Ông này ăn nói lưu loát nhưng tôi thấy ông chẳng nói được điều ǵ mới lạ.
Qua năm sau, chúng tôi ghi tên vào lớp Các Tông phái của Phật giáo do giáo sư Haranobu giảng dạy. Ông này biên soạn bài giảng rất công phu nhưng cũng chỉ chú trọng về phương diện lịch sử nhiều hơn là đào sâu vào nguyên nhân hay các chi tiết.
Tuy nhiên đến năm thứ ba th́ các lớp học bắt đầu khó hơn nhiều nhưng nhờ đă có sẵn một căn bản vững nên tôi và Hayakawa không gặp trở ngại nào.
Đến khi đó chúng tôi mới phục công tŕnh giảng dạy của giáo sư Shibata. Thời gian qua nhanh, chẳng mấy chốc tôi và Hayakawa đă học xong chương tŕnh Phật học ở đây.
Tôi c̣n nhớ khi ghi danh vào năm thứ nhất, lớp học có khoảng bốn mươi học sinh, nhưng đến khi học lên năm thứ tư, th́ cả lớp chỉ có vỏn vẹn ba người.
Trong ba năm đầu tại đại học, chúng tôi vẫn tiếp tục đến học hỏi thêm với giáo sư Shibata. Khi ông này qua đời, chúng tôi vẫn theo đuổi việc học cho đến khi tốt nghiệp.
Nhờ Hayakawa khuyến khích và khuyên bảo nên tôi bỏ ư định trở nên người quét dọn nghĩa trang cho chùa Hongaji nhưng sau đó, v́ không có môi trường học hỏi chung nên chúng tôi không có dịp gặp nhau thường xuyên như trước.
Đối với tôi, việc ra đi của giáo sư Shibata là một mất mát rất lớn. Tôi cảm thấy khó có thể t́m được ai thay thế cho vị thầy hiền từ, uyên bác này. Thiếu người hướng dẫn, tôi đành trở lại chùa Chuoji tiếp tục những khóa tu thiền dưới sự chỉ dạy của vị trụ tŕ.
Tóm lại, sau một thời gian học hỏi, nghiên cứu về Phật học, tôi lại thấy ḿnh trở về với pháp môn thiền. Sau khóa tu, tôi thường mang những thắc mắc của ḿnh ra hỏi để vị trụ tŕ hướng dẫn cho nhưng tiếc thay, đă quen với lối suy luận về Phật học, tôi không thể hiểu được những câu trả lời có tính cách nghịch lư của thiền, dù hỏi đi hỏi lại măi tôi vẫn không hiểu thêm được bao nhiêu.
Khi học hỏi với giáo sư Shibata, v́ chỉ có hai người là Hayakawa và tôi nên việc đặt câu hỏi rất thoải mái, không có ǵ e ngại. Giáo sư Shibata là người kiên nhẫn và nhiều kinh nghiệm nên ông có thể trả lời tùy theo tŕnh độ của người đặt câu hỏi.
Hỏi cao th́ ông nói cao, hỏi thấp th́ ông trả lời thấp nhưng vị trụ tŕ tại chùa Chuoji th́ không được như thế. Lúc đó khóa tu có đông người tham dự, một câu hỏi ngớ ngẩn thường làm mất nhiều th́ giờ của người khác nên hôm đó một người đă phát biểu:
”Thật đáng tiếc cho những kẻ tu tập Pháp môn vi diệu mà không có một chút kiến thức căn bản ǵ. Làm sao họ có thể tiến bộ được nếu một chữ cũng không thể hiểu nổi?”
Nghe vậy tôi thấy khó chịu v́ có cảm tưởng họ đang chế giễu ḿnh. Tôi nghĩ thầm: ”Không hẳn thế. Một là tất cả. Nếu tôi có thể hiểu được một chữ thôi, nhưng hiểu thật hoàn toàn, th́ tôi có thể hiểu được cả trăm ngàn những chữ khác”.
Người kia lại nói tiếp: ”Người ta không thể nghĩ bàn đến những cái không thể nghĩ bàn, những điều tuyệt đối vô thượng với cái kiến thức bé nhỏ tối thiểu đó được do đó họ cần phải tin, không nên đ̣i hỏi quá nhiều”.
Nghe vậy tôi phải cố gắng lắm mới khỏi khỏi buồn bực. Tôi thầm nghĩ: ”Ai nói rằng người ta không thể quán triệt được những điều lớn lao, vi diệu? Điều này không hợp lư chút nào. Làm sao có thể tin tưởng suông khi không hiểu ǵ hết?”
Đáng lẽ tôi đă lên tiếng dạy cho người kia một bài học nhưng khi tôi nghĩ đến sự ung dung điềm đạm của Hayakawa tôi lại cố giữ im lặng, không bày tỏ thái độ.
Người ta nói rằng:” Thiền là nghệ thuật soi sáng thể tánh của con người; con đường giải thoát giúp người ta cởi bỏ những ràng buộc vào các khổ lụy thế gian.
Thiền trực tiếp kêu gọi sự chứng nghiệm bản thân, vượt qua các kiến thức của sách vở để đưa ta đến thực tại mầu nhiệm. Khi nghe những lời giải thích như trên, tôi nghĩ rằng tôi có thể hiểu được phần nào nhưng không hiểu sao, trong tâm tôi vẫn có một cái ǵ đó không được ổn.
Tôi có cảm tưởng như ḿnh muốn đi mà không sao đi được, muốn vùng lên mà cứ bị giữ chặt xuống. Càng suy gẫm đầu óc tôi càng quay cuồng với những câu hỏi không được giải đáp. Sau cùng tôi đánh bạo đến gặp vị trụ tŕ để hỏi cho ra lẽ:
”Thưa thầy, khi nghe pháp con có thể hiểu được đôi ba phần, nhưng không hiểu sao con vẫn không thể tin được. Con nghĩ rằng khi hiểu được th́ sẽ phát ḷng tin, nhưng không hiểu sao con vẫn không thể tin được. Phải chăng sự hiểu biết của con c̣n nhiều thiếu sót?”
Lúc đó một vị tăng ngồi gần đấy đă buột miệng nói: ”Lạ thật! Sao có thể như thế được? Ta đây chẳng hiểu biết ǵ nhưng rất tin vào Phật pháp”.
Sau khóa thiền hôm đó, vấn đề tin tưởng đă được đem ra thảo luận một cách sôi nổi và sau cùng vị trụ tŕ đă kết luận:
”Có người nói rằng họ có thể hiểu nhưng không thể tin. Những kẻ thiếu đức tin như vậy khó có thể tiến xa v́ thiếu nhiệt thành, thiếu một nội tâm bừng lửa đốt…”
Tôi ngồi nghe mà có cảm tưởng như bị đóng đinh vào người. Từ đó tôi lại rơi vào trạng thái dằn vặt đau khổ như trước. Tôi đă t́m kiếm khắp nơi nhưng vẫn không thấy lối thoát.
Tất cả vẫn hoàn toàn đen tối. Tôi biết thời gian không c̣n bao lâu nữa, cuộc đời của tôi đă đến lúc gần đất xa trời mà sao tôi vẫn c̣n loay hoay trong những bế tắc, không thấy được một chút hy vọng ǵ ở cuối chân trời.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
hiendde
Hội Viên
Đă tham gia: 02 May 2010
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2589
|
| Msg 550 of 1146: Đă gửi: 04 July 2010 lúc 10:07am | Đă lưu IP
|
|
|
HOA TRÔI TRÊN SÓNG NƯỚC
CHƯƠNG TÁM
Thỉnh thoảng tôi có đến thăm Hayakawa. Mỗi khi gặp nhau chúng tôi thường hỏi: ”Chị đă t́m được vị thầy nào chưa?” Trong một khóa tu tại chùa Chuoji, tôi có nghe vài người nhắc đến tên thiền sư Suga Sama tại tỉnh Chitose và nói rằng đó là một vị thầy cự phách.
Tôi bèn kể cho Hayakawa nghe, bà có vẻ thích lắm nhưng vốn cẩn thận, bà bảo tôi:” Chị hăy để tôi đến đó trước xem thế nào. Lời đồn đăi nhiều khi không đúng sự thật đâu. Nếu quả là một vị chân tu đạo hạnh, chúng ta sẽ cùng đến đó cầu đạo”.
Hôm sau Hayakawa thu xếp đi Chitose ngay. Khi trở về, bà đến t́m tôi và nói vắn tắt: ”Vị thầy đó rất giỏi, tôi đă xin phép gặp ngài vào tuần sau, chúng ta sẽ cùng đi với nhau”.
Tôi biết Hayakawa là người cẩn thận, có nhận xét thâm trầm. Một khi bà đă nói vậy chắc chắn thiền sư Suga Sama phải là một người đặc biệt hiếm có.
Chitoji là một ngôi chùa khá lớn, chánh điện trần thiết giản dị nhưng nghiêm trang. Thiền sư Suga Sama dáng người cao lớn, trông có vẻ lạnh lùng khắc khổ hơn những vị tăng mà tôi đă gặp. Vừa nghe Hayakawa giới thiệu, ông đă nói ngay:
”Tôi nghe nói bà nghiên cứu rất nhiều về Phật học?”
Tôi ngượng ngập v́ kiến thức hạn hẹp của ḿnh nên chỉ ấp úng nói vài câu lấy lệ nhưng thiền sư Suga Sama đă nói:
”Học nhiều mà không biết áp dụng chỉ là một mớ kiến thức suông, không ích lợi ǵ cho việc giải thoát hết”.
Mặc dù đó chỉ là một câu nói b́nh thường nhưng không hiểu sao tôi cảm thấy nó có một sức mạnh vô cùng. Dường như ông đă đánh trúng vào tâm lư đang hoang mang của tôi nên tôi không thể chịu được nữa, bao nhiều nghi ngờ bất măn trong ḷng tôi trào ra như suối.
Bỏ qua các dè dặt thường lệ, tôi kể lại việc theo học với giáo sư Shibata như thế nào, và những khó khăn tôi gặp phải sau khi ông này qua đời. Thiền sư Suga Sama im lặng nghe tôi nói rồi đặt câu hỏi:
- Bà đă tọa thiền bao giờ chưa?
- Thưa có. Con đă từng tọa thiền tại chùa Chuoji và đă tham dự khóa nhiếp tâm tại Zuiganji với thiền sư Joten.
- Thiền sư Joten dạy những ǵ?
- Con được dạy phải tham công án Vô.
- Bà đă kinh nghiệm được ǵ khi tham công án đó?
Đây là lần đầu tiên có người hỏi tôi về những kinh nghiệm khi tu thiền, tôi bèn kể lại công phu tu tập suốt mấy năm, và nói rơ về kinh nghiệm lạ kỳ mà tôi đă trải qua khi c̣n ở trên núi Hokkaido. Tôi cũng kể thêm việc xin đặc tham và sự im lặng, không trả lời một cách bí hiểm của thiền sư Joten.
Thiền sư Suga Sama lập tức nói ngay:
- Thiền sư Joten đă từ bi chỉ dẫn như thế mà bà vẫn không hiểu ư? Nếu không có sự im lặng sấm sét đó th́ giờ này bà đâu được như thế này.
Câu nói bất ngờ của thiền sư Suga Sama làm tôi giật ḿnh và chớm lên hy vọng. Phải chăng hoàn cảnh của tôi không đến nỗi bi đát như tôi nghĩ?
Thiền sư Suga Sama nói tiếp:
- Bà hăy lập tức đến tu viện Mitaka tại Tokyo xin nhập thất tu trong thời gian một năm. Tôi sẽ viết thư giới thiệu. Bà phải đi ngay, không nên chần chờ ǵ nữa.
Lời nói của thiền sư Suga Sama như có một sức mạnh kỳ lạ, vừa nghe xong tôi đă quyết định đi Tokyo nhập thất tu thiền ngay. Có lẽ cũng cảm nhận được điều đó nên ông mỉm cười có vẻ hài ḷng. Lần đầu tiên tôi thấy một nụ cười trên khuôn mặt khắc khổ của ông.
Thiền sư Suga Sama chỉ tay ra chính điện:
- Bà hăy vào đó lạy Phật và đừng quên cám ơn ḷng từ bi của thiền sư Joten. Tôi sẽ thỉnh chuông cho bà.
Chúng tôi bước vào chính điện làm lễ. Thiền sư Suga Sama đích thân thỉnh ba hồi chuông. Sau khi lễ Phật xong, ông chỉ vào một bức tranh bằng giấy treo trên vách bị thủng mấy lỗ, ôn tồn nói:
- Nhờ công phu tu tập, bà đă chọc thủng được bức màn vô minh, ít ra cũng thủng được hai lỗ nhỏ như bức tranh kia, dù chưa hoàn toàn, dù vẫn c̣n nông cạn nhưng ngộ vẫn là ngộ.
Lời nói của ông như luồng ánh sáng chiếu thẳng vào tâm thức đen tuối, đầy hoang mang của tôi. Lạ lùng thay, tôi cảm nhận được một sức mạnh kỳ lạ phi thường từ ông rót qua tôi. Chưa bao giờ tôi cảm thấy thoải mái sung sướng như lúc đó. H́nh như tôi vừa t́m lại được một cái ǵ quư báu nhất đời.
Câu trả lời mà tôi t́m kiếm bao lâu bỗng dưng được giải đáp một cách ngắn gọn và bất ngờ. Trước đây tại chùa Chuoji, tôi đă kể về kinh nghiệm này cho hai vị tăng nghe. Một người cười lớn và nói rằng tôi đă “mê ngủ”, người kia nói rằng đó chỉ là một “cảm hứng nhất thời” mà thôi.
Có lẽ v́ thế, tôi không bao giờ muốn nói đến cái kinh nghiệm kia nữa. Thiền sư Suga Sama nói:
- Bà nên biết kỷ luật nhập thất tại Ni viện Mitaka rất nghiêm khắc, nhưng đă khổ công tu hành trong suốt mấy năm, tôi nghĩ bà có thể chịu đựng được. Bà hăy đi ngay trước khi thân thể của bà không chịu đựng nổi những kỷ luật gay gắt này.
Hayakawa vẫn im lặng từ trước đến nay nhưng đến lúc đó th́ bà vội vă can thiệp:
- Thưa thầy, chị bạn tôi đă già yếu lắm rồi, tu nhập thất với những kỷ luật khắt khe tôi sợ bạn tôi chịu không nổi. Tại sao thầy không thâu nhận và hướng dẫn cho chị ấy ngay tại đây có hơn không?
- Ta rất bận, không thể thâu nhận đệ tử trong lúc này.
- Nếu thế th́ cứ để chị ấy ở lại đây, khi nào rảnh rỗi thầy chỉ dẫn cho chị ấy cũng được.
- Không được. Bà phải lên đường ngay trước khi nghiệp lực đời trước của bà làm giảm đi ḷng nhiệt thành cầu đạo. Bà nên biết đây là cơ hội cuối cùng.
Tôi cương quyết nói ngay:
- Xin cám ơn ḷng từ bi chỉ dẫn của thầy, con xin đi ngay.
Quay qua Hayakawa, tôi khẩn khoản:
- Xin cám ơn ḷng tốt của chị nhưng ư tôi đă quyết rồi.
Hayakawa rưng rưng nước mắt nh́n tôi nhưng tôi biết chị đang mừng cho tôi.
Tôi trở về Toyohiro-cho thu xếp hành trang để lên đường ngay. Tôi cho đi tất cả mọi vật sở hữu, chỉ giữ lại ba chiếc áo. Trước khi lên đường, tôi trở về làng cũ để thăm mộ song thân.
Được tin tôi sẽ xuất gia nhập thất trong một tu viện tại Tokyo, gia đ́nh tôi phản đối kịch liệt. Đứa con rể nói: ”Mẹ đă lớn tuổi rồi, không thể mạo hiểm như thế được. Không ai ở tuổi đó mà xuất gia tu hành nữa. Tu như vậy th́ được lợi ích ǵ? Bây giờ mẹ đă có cháu, đă trở thành bà ngoại rồi mà sao không hành động như người đă có tuổi?”
Đứa con gái vốn ít nói cũng can ngăn: ”Mẹ già rồi, đă chịu đựng cực nhọc cả đời rồi, bây giờ là lúc mẹ nên ở nhà tĩnh dưỡng cho con cháu báo hiếu”.
Tôi cảm động trước tấm ḷng hiếu thảo của đứa con mà tôi không hề nuôi nấng chăm sóc. Hai cháu ngoại cũng chạy đến ôm chầm lấy tôi, không muốn để cho tôi ra đi. Trước t́nh cảm gia đ́nh, tôi cũng mủi ḷng nhưng lại nghĩ:
” Đời người nhanh như bóng câu qua cửa, ta chưa t́m được con đường giải thoát th́ một phút chưa đại ngộ là một phút phí phạm. Ta không thể lưu luyến nơi đây được”.
Chiều hôm đó chúng tôi mang hương hoa phẩm vật ra lễ trước mộ song thân của tôi. Đứng trước hai nấm mộ, tôi đă khóc hết nước mắt. Tôi biết ḿnh là một đứa con bất hiếu, một người mẹ không ra ǵ, một bà ngoại chẳng bao giờ biết đến các cháu nhưng làm sao được khi tâm tôi không hề yên ổn, lúc nào cũng bị dằn vặt bởi khổ đau.
Sau cùng tôi gạt nước mắt khuyên hai con:
”Thời gian rất quư, một phút giây ngắn ngủi cũng là một chút mạng sống rồi cho nên mẹ không thể lăng phí thời gian được. Mẹ không muốn chờ đến ngày mai khi chân tay đă mỏi, mắt mờ, tai điếc không tu hành được nữa.
Có lẽ v́ kiếp trước mẹ không chịu tu hành nên kiếp này mới gặp khó khăn trở ngại như vậy, nhưng nay mẹ đă gặp được cơ hội th́ phải bắt lấy ngay. Cả đời mẹ chỉ chờ đến cơ hội này. Nếu các con thương mẹ, hiểu mẹ th́ hăy vui vẻ để cho mẹ ra đi”.
Trước khi rời khỏi làng, một người bạn cũ rất giỏi về khoa tử vi bói toán đă đến gặp tôi, cảnh cáo:
”Số chị năm nay gặp nhiều tai họa lớn, có thể thiệt mạng. Chị hăy đợi đến năm sau đi cũng không muộn”.
Tôi cương quyết trả lời:
”Cám ơn bạn đă khuyên nhưng tôi đă chờ cơ hội này từ bao nhiêu năm nay rồi. Một phút chờ đợi là một phút khổ đau, xin hăy cho tôi ra đi một cách thoải mái”.
Một cô đồng (Miko) khi xưa đă học hỏi về Thần Đạo với tôi cũng khuyên:
”Tôi được chư thần cho biết chuyến đi này của chị dữ nhiều lành ít, chị hăy xét lại”.
Tôi trả lời:
”Tôi không c̣n bao nhiêu thời giờ nữa mà cơ hội chỉ đến một lần thôi. Xin hăy để cho tôi nắm bắt lấy cơ hội cuối cùng này. Dù chết tôi cũng cam ḷng”.
Tôi rời Hokkaido vào ngày 2 tháng 6 năm 1955. Khi đó tôi vừa được 59 tuổi.
Ngồi trên xe lửa đi Tokyo, tôi đă suy nghĩ rất nhiều về quyết định xin xuất gia của ḿnh. Đây là một vấn đề mà tôi và Hayakawa đă bàn căi rất nhiều lần trước đó. Theo tôi, muốn tiến bộ trên con đường tu, người ta phải từ bỏ gia đ́nh để vào chùa, giữ ǵn giới luật, xả thân tu hành để cầu giải thoát.
Hayakawa lại cho rằng việc xuất gia không cần thiết v́ một người tu tại gia vẫn có thể giải thoát được.
Tôi cho rằng nếu không có một nhóm người cùng nhau khuyến tu, hỗ trợ tinh thần trong một môi trường thuận tiện, người tu một ḿnh dễ bị lung lạc, cám dỗ, khó tiến bộ, và có thể lầm lạc vào các con đường tà. Kinh nghiệm bản thân tự ḿnh cầu đạo suốt mấy chục năm nay đă dạy tôi như thế.
Hayakawa cho rằng người ta không thể t́m đến một môi trường thuận tiện, cùng một số người xa ĺa thế gian để tĩnh tu mà phải biết tu trong mọi hoàn cảnh.
Bà chủ trương người ta không thể ĺa bỏ xă hội v́ mọi chúng sinh đều có liên hệ mật thiết với nhau, không thể tách rời ra được, do đó theo bà con đường đứng đắn nhất là phải đem đạo vào đời, không ĺa xa thế gian mà phải t́m giải thoát ngay trong thế gian này.
Chúng tôi đă bàn căi nhiều lần về việc này, có lần chúng tôi đă phải hỏi giáo sư Shibata nhưng ông này chỉ cười và nói rằng không có con đường nào là tuyệt đối, mỗi cá nhân có một nghiệp quả riêng biệt, và mỗi người phải tự t́m lấy cho ḿnh một con đường thích hợp.
Nghe vậy, tôi nhất quyết chọn con đường xuất gia. Theo tôi nếu không thành công trong kiếp sống này, ít ra tôi đă gieo trồng một hạt giống tu hành, nhờ thế những kiếp sau tôi có thể tiếp tục con đường tu học cho đến khi giải thoát được.
Tôi đến Tokyo vào một ngày hè, trời nóng như thiêu đốt. Chuyến hành tŕnh dài làm tôi vô cùng mệt mỏi, chỉ mong được nghỉ ngơi và tắm rửa cho mát. Từ nhà ga xe lửa, tôi phải đi bộ dưới cái nắng như nung nấu đó một lúc mới đến tu viện Mikata.
Đây là một ni viện nổi tiếng về kỷ luật và cách sống kham khổ, đạm bạc. Không như các tu viện khác sống bằng sự yểm trợ của Phật tử, các ni sư tại đây đă sống tự túc bằng cách trồng trọt rau trái, đan rổ, dệt chiếu theo đúng tinh thần cần lao của tổ Bách Trượng khi xưa.
Điều không ngờ là tôi đến Mikata nhằm vào mùa an cư kiết hạ, trước cửa tu viện có gắn một yết thị yêu cầu mọi người đừng làm rộn các ni sư trong thời gian tu tập này. Tôi ngần ngại đứng trước cánh cửa bằng gỗ dầy không biết có nên vào hay không. Sau cùng tôi tự nhủ dù sao đă mất công đến đây, không lẽ lại quay về nên tôi mạnh dạn đẩy cửa bước vào.
Qua mảnh sân nhỏ trồng rất nhiều hoa, tôi đi đến nhà bếp và gặp một ni sư già đang nấu ăn. Tôi xuất tŕnh lá thư giới thiệu của thiền sư Suga-sama và giải thích lư do cuộc viếng thăm của ḿnh. Bà ni sư già mời tôi dùng trà và nói:
- Tôi biết bà đă trải qua một hành tŕnh dài từ Hokkaido đến đây nhưng bà không thể gặp ni sư trưởng được. Trong mùa an cư, chúng tôi không tiếp xúc với người ngoài, hơn nữa lúc này ni trưởng đang tọa thiền, không thể làm rộn ngài được.
- Như vậy ni trưởng tọa thiền trong bao lâu?
- Có khi một ngày, có khi lâu hơn thế.
- Liệu tôi có thể chờ đợi đến khi ni trưởng hoàn tất thời khóa thiền được không?
- Không được, lúc khác bà hăy trở lại.
Tôi cố gắng năn nỉ bà này cho phép tôi tạm trú tại đây ít hôm nhưng bà lễ phép từ chối:
- Tôi chỉ là người làm bếp, không thể quyết định ǵ được. Kỷ luật tu viện rất nghiêm, không ai được phép tá túc nơi đây nếu không có lệnh của vị ni trưởng. Ngay như thiền sư Suga-sama có đích thân đến đây cũng phải xin phép trước chứ không thể đường đột mà đến như vậy được, xin bà hiểu cho.
Một lần nữa tôi cảm thấy niềm hy vọng đang chan chứa bỗng tắt ngúm. Tại sao mỗi lần tôi sắp đạt được điều ǵ lại có những trở ngại như vậy? Phải chăng đây là một thử thách? Tôi nghiến răng quyết định dù gặp khó khăn thế nào cũng nhất định không bỏ cuộc. Tôi cố gắng năn nỉ:
- Thưa bà, tôi chẳng quen ai ở Tokyo cả. Tôi đến đây chỉ với mục đích duy nhất là được xuất gia đầu Phật và nhập thất tu thiền.
Bà ni già tỏ vẻ thương hại, sau một lúc suy nghĩ bà nói:
- Thôi được rồi, nếu bà đă nói thế th́ tôi sẽ thưa lại với ni trưởng sau khi bà hoàn tất công phu thiền quán. Nếu ni trưởng bằng ḷng tiếp bà th́ mời bà trở lại sau vậy.
- Nhưng tôi không quen ai ở Tokyo cả, xin bà cho tôi tạm trú qua đêm nay.
- Không được. Nếu không có phép, tôi không thể cho bà tạm trú tại đây. Không lẽ bà không quen biết một người nào ở đây hay sao?
Ngay lúc đó, tôi chợt nhớ đến một vị tăng tên Minamikawa, xuất thân từ Tokyo, thường hay đến giảng dạy các khóa thiền tại chùa Chuoji.
- Tôi có quen một vị tăng tên là Minamikawa.
- Tưởng ai chứ Đại đức Minamikawa th́ chúng tôi biết. Vị này tu tại chùa Taiheiji, cách đây không xa. Bà có thể đến đó xin tá túc qua đêm được.
Biết không thể năn nỉ ǵ thêm, tôi đành xách khăn gói theo lời chỉ dẫn của ni sư kia t́m đến Taiheiji. Một lần nữa tôi phải đi bộ dưới cái nắng gay gắt của mùa hè suốt mấy giờ liền mới đến được Taiheiji.
Khi đến đây th́ quần áo tôi ướt đẫm mồ hôi, tôi phải cố gắng lắm mới tŕnh bày được hoàn cảnh của ḿnh. Một lần nữa, tôi lại thất vọng. Vị tri khách tại đây cho biết Đại đức Minamikawa đă đi hoằng pháp tại chùa Ryukyu phải mấy tuần lễ nữa mới về.
Tôi lặng người không biết phải nói ǵ. Dĩ nhiên tôi có thể t́m một xó nào đó ngủ tạm qua đêm nhưng trải qua chuyến hành tŕnh dài, tôi thấy trong người vô cùng mệt mỏi, cần một mái nhà che chở.
Tôi đang ngập ngừng lúng túng th́ một vị sư già ở đâu bước vào. Vị tri khách tăng liền giới thiệu tôi với vị này:
- Đây là vị trụ tŕ chùa Taiheiji, Thiền sư Yasutani.
Đó là một ông lăo có khuôn mặt gầy ốm, hai g̣ má rất cao và đầy những vết nhăn. Ông im lặng nghe vị tri khách tăng tŕnh bày hoàn cảnh của tôi rồi ôn tồn nói ngay:
- Tội nghiệp quá! Bà đi từ xa đến đây chắc mệt mỏi lắm rồi, bà hăy tạm trú tại đây qua đêm nay đă. Để tôi thu xếp pḥng riêng cho bà.
Tôi mừng rỡ đến chảy nước mắt và không biết phải nói ǵ hơn ngoài mấy câu cám ơn tầm thường. Không như những vị trụ tŕ khác có thể sai người dọn pḥng cho tôi, Thiền sư Yasutani đích thân đưa tôi đến tận pḥng riêng.
Ông c̣n thân hành mang cho tôi một tấm nệm ngủ nữa. Tôi cảm động trước cử chỉ thân ái, giản dị của vị sư già này. Hôm sau tôi trở lại Mikata nhưng người ta cho biết ni trưởng vẫn c̣n tọa thiền chưa xong nên tôi đành trở về Taiheiji kể lại mọi sự cho Thiền sư Yasutani. Ông này ôn tồn nói:
- Bà cứ tự nhiên tạm trú tại đây thêm ít hôm nữa cho đến khi nào ni trưởng tu viện Mikata hoàn tất thời khóa công phu. Từ nay bà khỏi mất công qua lại bên đó nữa, để tôi cho người nhắn với họ rằng bà hiện tạm trú tại đây, khi nào ni trưởng có thể tiếp bà th́ bà hăy qua đó gặp họ sau.
Tôi hết sức cảm động trước thịnh t́nh của Thiền sư Yasutani. Trong thời gian tạm trú tại đây, tôi ra sức làm công quả, quét dọn lau chùi quanh chùa cẩn thận để báo đáp tấm ḷng tử tế của các sư săi nơi đây.
Vài hôm sau, một ni sư từ Mikata đến gặp tôi vào cho biết ni trưởng đă hoàn tất thời khóa thiền và sẵn sàng tiếp tôi. Tôi mừng rỡ theo vị nay trở lại Mikata. Vị ni trưởng là một người lớn tuổi, mặt đầy những vết nhăn và đặc biệt có một cặp mắt rất sáng. Bà nói:
- Tôi đă đọc kỹ lá thư giới thiệu của Thiền sư Suga-sama và đă suy nghĩ kỹ về trường hợp của bà. Theo ư tôi th́ có lẽ giải pháp tốt nhất là bà hăy t́m một nơi nào đó tại Tokyo rồi hàng tuần đến đây tu học.
Tôi thất vọng kêu lớn:
- Thưa ni sư, con đến đây với mục đích xin xuất gia tu học. Việc sống với một gia đ́nh nào đó rồi hàng ngày đến chùa tu học không phải là điều con muốn.
- Như vậy ư bà muốn xin được xuất gia?
- Thưa đúng như vậy. Hoàn cảnh của con không cho phép con tu hành một cách nửa chừng được nữa. Xin ni trưởng cho phép con được xuất gia thọ giới và nhập thất…
Vị ni trưởng nh́n tôi một lúc rồi nhẹ nhàng:
- Nhưng ít ra phải có một người nào đó bảo đàm cho bà kia chứ.
- Bảo đảm ǵ nữa, con tự bảo đảm cho ḿnh là được rồi.
- Nhưng nếu bà đau yếu hay bệnh tật th́ sao?
- Không sao đâu, con khỏe lắm, chẳng bao giờ đau yếu cả.
- Nhưng ốm đau đâu phải điều người ta có thể tránh được.
- Xin ni truởng đừng quá quan tâm, đến khi đó hẵng hay.
- Không được, nếu bà đau ốm sẽ làm phiền những người chung quanh. Ai sẽ săn sóc lo lắng cho sức khỏe của bà đây?
- Thưa ni truởng, con biết thế nhưng xin ni trưởng mở ḷng từ bi.
- Chúng tôi rất tiếc, ni viện tại đây có luật chỉ nhận những người từ hai mươi đến ba mươi tuổi thôi. Bà đă vượt quá số tuổi ấn định rồi.
Tôi có cảm tưởng như bị sét đánh ngang tai. Có thể như vậy hay sao? Có lư nào người ta lại không nhận tôi? Tôi cố gắng nói nhưng cổ họng cứ nghẹn lại không sao nói được. Vị ni trưởng tiếp tục:
- Kỷ luật tại đây rất gắt gao, các ni sư tại đây đều sống tự túc bằng cách làm việc lao động. Họ đan rổ, dệt chiếu, trồng trọt cây trái, do đó sức khỏe là điều rất quan trọng. Tu viện này chỉ nhận những người c̣n trẻ mà thôi.
- Nhưng… nhưng không lẽ nào không đổi luật được sao?
- Không được. Chúng tôi không thể vi phạm luật lệ đă đặt ra được.
- Thưa ni trưởng, nếu bà không cho phép con xuất gia th́ ít ra cũng cho phép con được sống tại đây.
- Không được. Bà chỉ có thể đến đây trong những thời khóa tu tập mà thôi.
- Như thế th́ ít quá, con muốn xin nhập thất.
- Không được. Việc nhập thất chỉ dành cho những người đă được chọn lựa cẩn thận, những người đă dày công tu hành trong nhiều năm tại đây. Phần bà là người mới, lại chưa xuất gia thọ giới, ta không thể cho phép bà nhập thất được.
- Nhưng ni sư không cho phép con xuất gia th́ làm sao con có thể nhập thất?
- Chúng tôi rất tiếc nhưng hiện nay tuổi bà đă cao, sức khỏe của bà đă suy giảm nhiều nên chúng tôi không thể thâu nhận bà được.
Tôi trở về Taiheiji với một tâm trạng buồn chán thất vọng hơn bao giờ hết. Một lần nữa tôi lại thất bại trong việc t́m lối thoát cho ḿnh. Có lẽ nghiệp của tôi quá nặng, mỗi lần muốn tu là một lần gặp trở ngại. Con đường đạo vẫn c̣n là một cái ǵ xa vời, không thể đạt được và tôi trở lại tâm trạng bơ vơ lạc lơng như hôm nào. Thiền sư Yasutani yên lặng nghe tôi tŕnh bày rồi ôn tồn hỏi:
- Bây giờ bà định làm ǵ?
- Thưa thầy, có lẽ tôi đành phải trở lại Hokkaido vậy.
Lúc đó tôi chỉ có ư nghĩ duy nhất là trở về Hokkaido t́m đến Thiền sư Suga-sama xin thụ giáo mà thôi. Tôi biết Thiền sư Suga-sama rất bận và không có ư định thâu nhận đệ tử nhưng tôi không c̣n giải pháp nào khác. Ông là cái phao duy nhất mà tôi có thể bám víu được trong lúc này mà thôi.
Thiền sư Yasutani quan sát tôi một lúc rồi nhẹ nhàng nói:
- Nhưng bà đă mất bao công phu đến đây để xin xuất gia.
Tôi nghẹn ngào như muốn khóc:
- Thưa vâng, nhưng con không may mắn…
Thiền sư Yasutani nh́n tôi một lúc rồi thong thả nói:
- Cửa chùa lúc nào cũng rộng mở, nếu bà đă nhất quyết th́ ta có thể thu xếp cho bà xuất gia tu học tại đây được.
Tôi rất cảm động trước câu nói của Thiền sư Yasutani, nhưng lúc đó v́ đầu óc vẫn c̣n xúc động bởi những chuyện vừa xảy ra nên tôi không thể quyết định ngay. Tôi xin ông hăy cho tôi vài hôm để suy nghĩ đă.
Thật ra lư do chính làm tôi bối rối v́ lúc trước tôi đă hứa với Thiền sư Suga-sama sẽ xin tu nhập thất tại Mikata, nếu không được thu nhận ít ra tôi cũng phải báo tin cho ông này biết rồi xin ông chỉ dẫn cho.
Thiền sư Yasutani ôn tồn:
- Được lắm, bà cứ thong thả suy nghĩ. Nếu muốn thọ giới xuất gia tại đây, ta có thể thu xếp cho bà được. C̣n như bà muốn trở về Hokkaido cũng không sao.
Tôi tiếp tục sống tại Taiheiji trong vài hôm cho qua cơn xúc động. Ngày nào tôi cũng lên chánh điện cầu nguyện, xám hối và cầu mong chư Phật hướng dẫn cho tôi. Cuối tuần đó sau khóa lễ phổ thông, có một buổi thuyết pháp của Thiền sư Yasutani. Ông đă nói:
- Sau khi chứng ngộ dưới cội bồ đề, đức Phật Thích Ca đă thốt lên: “ Thật kỳ diệu thay, tất cả chúng sanh đều có Phật tánh nhưng v́ bị vô minh che lấp nên họ không nhận ra điều ấy”.
Lời tuyên bố đầu tiên của đức Phật chính là tinh yếu của toàn bộ giáo lư của ngài. Đúng như thế, mọi chúng sinh, dù nam hay nữ, dù thông minh hay khờ dại, dù đẹp đẽ hay xấu xa, dù khỏe mạnh hay yếu đau cũng đều có Phật tánh như nhau.
Trải qua bao nhiêu kiếp sống luân hồi, tâm thức của chúng sinh đă bị những lớp vỏ cứng của vô minh bao phủ nên họ không thể nhận thức được cái Phật tánh toàn vẹn, trong sạch, hoàn hảo kia nữa.
Muốn giải thoát ta phải quay về với cái Phật tánh đó để thấy rơ rằng lâu nay chúng ta đă để cho vô minh lôi cuốn mà không hề hay biết.
Phương pháp hữu hiệu nhất để trở về với cái Phật tánh thanh tịnh đó là tọa thiền. Lịch sử Phật giáo đă chứng minh một cách hùng hồn rằng từ đức Phật đến các đệ tử của ngài, đều giác ngộ từ công phu tọa thiền.
Tâm của Phật và tâm của chúng sinh thật ra không hề khác nhau. Cái tâm này có thể ví như mặt nước hồ, tâm của Phật th́ như mặt nước yên tĩnh, trên đó mặt trăng chân lư có thể phản chiếu một cách toàn vẹn.
Trong khi tâm của chúng sinh th́ giống như mặt nước đang bị các làn sống vô minh quấy động, không thể phản chiếu ǵ được.
Mặt trăng chân lư lúc nào cũng chiếu sáng, do đó vấn đề chính của sự tu tập là làm sao để tâm của ḿnh có thể phản chiếu rơ ràng mặt trăng chân lư mà thôi.
Bây giờ quí vị nên tự hỏi cái ǵ đă làm khuấy động tâm của quí vị? Phải chăng đó là các tư tưởng? Trong việc tu tập, việc đầu tiên quí vị phải làm là bặt các tư tưởng lúc nào cũng dấy lên này.
Đây là điều không dễ v́ trải qua bao nhiêu kiếp sống một cách vô ư thức, vọng niệm đă thành một thói quen không dễ ǵ mà bỏ ngay được. Quí vị nên nhớ, tất cả mọi tư tưởng, dù thanh cao hay xấu xa, đều có khởi đầu và có chấm dứt.
V́ có sinh nên có diệt nhưng v́ nó cứ tiếp tục nổi lên nên quí vị tưởng rằng nó thường hằng, đó là sai lầm đầu tiên. Nếu những tư tưởng này tiếp tục khuấy động tâm của quí vị, quí vị sẽ không thể phân biệt cái thật với cái hư được.
Con người đă đánh giá cao các tư tưởng trừu tượng, các phân biệt của lư trí, của lư luận, nhưng tất cả những cái này đều là sản phẩm của tư tưởng, mà đă là sản phẩm của tư tưởng vốn vô thường, có sinh có diệt th́ gốc rễ của nó đă nằm ở chốn vô minh rồi.
Tư tưởng chính là tâm bệnh của con người. Nó chính là nguồn gốc của sự mê hoặc và quí vị cần phải phân biệt thật rơ vai tṛ của tư tưởng, lư trí vốn có tính cách nhất thời với các khái niệm cố định.
Thiền định là phương pháp làm ngưng lại và dứt đi những tư tưởng này. Một khi các làn sóng tư tưởng khuấy động đó dứt tuyệt th́ quí vị sẽ nhận thấy rằng mặt trăng chân lư lúc nào cũng chiếu sáng.
Giây phút nhận ra điều này là kiến tánh, tức là ngộ, là hiểu rơ được bản thể chân thật của tự tánh. Khác với những ư niệm lư luận hay triết học vốn xuất phát từ tư tưởng, nghĩa là có khởi đầu và có chấm dứt, và có thể thay đổi theo thời gian.
Sự chứng ngộ chân lư khi các làn sóng tư tưởng chấm dứt này không thay đổi hay có thể mất đi được. Nó sẽ ở măi măi với quí vị, và từ đó quí vị có thể sống một cách thoải mái, b́nh an trong cái tâm trạng đầy phúc lạc, thanh thản đó…
Sau buổi thuyết pháp, tôi t́m gặp Thiền sư Ysautani để tŕnh bày hoàn cảnh của mính. Cho đến lúc đó tôi mới kể cho ông nghe về công phu tu học của tôi cũng như các kinh nghiệm tâm linh mà tôi đạt được:
- Thưa thầy, lúc năy thầy nói rằng một khi đă kiến tánh th́ cái kinh nghiệm đó sẽ không mất đi.
- Đúng như thế.
- Nhưng trường hợp chứng ngộ của con lại khác. Thiền sư Suga-sama nói rằng con đă chọc thủng được bức màn vô minh, dù chỉ được một hai lỗ rất nhỏ.
- Nếu bà có thể sống măi trong tâm trạng đó th́ đó là kiến tánh, c̣n nó đến trong một phút nhất thời rồi lại mất đi th́ đó chỉ là một thứ mà ta gọi là Ma cảnh (Makyo), không có ǵ đáng nói cả. Đừng nên để ư đến nó và cũng đừng quan trọng hóa nó lên.
Tôi giật ḿnh, mồ hôi toát ra đầy áo. Chưa bao giờ tôi thấy trong người lại chấn động mănh liệt như vậy. Sau một lúc định thần, tôi lên tiếng:
- Xin thầy từ bi chỉ dẫn thêm cho con về Ma cảnh.
Thiền sư Yasutani mỉm cười:
- Ma cảnh là những hiện tượng không có thật, những cảm giác hư huyễn, những ảo tưởng mà người tu thiền thường gặp phải trong giai đoạn nào đó. Ma cảnh là những vọng tưởng đến và đi theo thời gian nhưng nó sẽ trở thành “chướng” khi người tu, v́ thiếu sự chỉ dẫn, để nó quyến rũ và tưởng rằng nó là thật.
Ma cảnh thường xuất hiện tùy theo nhân cách, tính khí của người tu. Trong kinh Lăng Nghiêm, đức Phật đă giảng rơ về năm mươi hai loài Ma cảnh khác nhau, nếu muốn bà nên nghiên cứu kinh này.
Trong các tuần lễ nhiếp tâm, thường thường học tṛ của tôi bắt đầu kinh nghiệm về ma cảnh vào ngày thứ ba hay thứ tư. Sau khi siêng năng tu tập để kiềm chế tư tưởng, đến một lúc nào đó Ma cảnh sẽ xuất hiện và điều này rất thông thường, không có ǵ lạ đâu.
Có người nh́n thấy các hiện tượng lạ lùng, có người nghe được những lời nói hay mách bảo, xui khiến, có người c̣n ngửi được các mùi hương hay có thể sờ mó được một vật ǵ kỳ lạ. Có khi họ thấy thân thể họ nhẹ bổng lên như bay, có khi họ cảm thấy như rơi vào một hố thẳm không đáy, có khi họ bật ra các câu nói kỳ lạ mà không thể kiếm soát được.
Đôi khi những câu nói tưởng như vô t́nh này lại trở nên linh nghiệm như những lời tiên tri. Nhưng dù thế nào chăng nữa, nó vẫn là Ma cảnh, vẫn là những chướng ngại, vẫn xuất phát từ các tư tưởng nghĩa là gốc rễ của nó nằm trong vô minh.
Trong trường hợp của bà, đó là một ma cảnh về thị giác, bà đă kinh nghiệm được những điều kỳ lạ, nh́n thấy những quang cảnh với màu sắc lạ lùng, có thể nó xuất phát từ trong tiềm thức do những h́nh ảnh kư ức ghi nhận được khi bà tu theo Thần đạo.
Ảo ảnh về thị giác là điều thường xảy ra nhiều nhất v́ mắt là giác quan gắn liền với tư tưởng và người ta sử dụng giác quan này nhiều hơn cả. Một cái nệm ghế bỗng biến thành một con quái vật. Một vết nứt trên tường biến thành con rắn.
Nhiều đệ tử của tôi đă thấy h́nh ảnh ma quỷ nhe nanh múa vuốt hoặc thấy các đức Phật hiện ra với hằng hà sa số đệ tử đi quanh ngài. Điều quan trọng nhất phải ư thức đó là Ma cảnh, đừng để nó quyến rũ, lôi cuốn mà cứ để tự nhiên v́ nó đến th́ nó sẽ đi.
Đừng để tâm vọng động, cứ tiếp tục công phu thiền tập, không sợ hăi, không vui mừng, v́ vui hay sợ, lo hay mừng đều là những cảm giác làm khuấy động tâm thức của người tu.
Như tôi đă nói, vấn đề quan trọng là làm bặt mọi tư tưởng, làm sao để tâm trống rỗng, yên tĩnh như mặt nước hồ thu th́ ánh trăng của chân lư mới có thể phản chiếu một cách toàn vẹn được. Bất cứ một cái ǵ làm cản trở điều này đều là những chướng ngại do đó điều quan trọng nhất là phải biết tự chủ.
- Nhưng lư do nào đă làm cho ma cảnh xuất hiện?
- Ma cảnh là những trạng thái tâm thức xuất hiện một cách nhất thời trong khi khả năng tập trung của con người đă đạt đến một mức độ nào đó. Nếu hiểu theo một nghĩa khác th́ công phu thực hành có tiến bộ, các lớp tư tưởng hời hợt trong tâm thức có bị chế ngự th́ Ma cảnh mới xuất hiện.
Nếu giải thích theo Duy Thức học th́ khi các vọng niệm thuộc thức thứ sáu đă lắng đọng, các chủng tử tâm thức chứa đựng trong thức thứ bảy và thứ tám sẽ bị khích động và nổi lên, tạo ra các h́nh ảnh, màu sắc, âm thanh đặc biệt.
Ma cảnh là một sự trộn lẫn của cái thực và cái không thực, hư hư ảo ảo. Nó khác các giấc mộng thông thường v́ nó xuất phát từ những chủng tử hết sức vi tế nằm rất sâu trong tâm thức con người.
Một số người tu, thiếu sự chỉ dẫn của một vị thầy đă có kinh nghiệm về Ma cảnh, thường bị chúng quyến rũ và đi lạc vào ma đạo. Đừng bao giờ nghĩ rằng các hiện tượng ḿnh kinh nghiệm được trong lúc này là thật. Thấy một cảnh giới chư thiên không có nghĩa là ḿnh đă đạt được cảnh giới đó, đă trở thành một chư thiên.
Thấy Phật hay Bồ tát không có nghĩa là ḿnh đă nhập được vào các Pháp hội, nghe Phật thuyết pháp mà lầm lẫn. Một người tu tập phải biết coi đó là một giấc mộng, là hư, là vọng tưởng, là những chướng ngại làm cản trở công phu tu hành.
Dù thấy bất cứ điều tốt lành ǵ cũng đừng phấn khởi, dù thấy điều ǵ xấu xa cũng đừng sợ hăi v́ nếu trong tâm nảy sinh bất cứ một cảm giác ǵ, nó cũng khuấy động mặt nước hồ tâm, cản trở sự phản chiếu toàn vẹn của ánh trăng chân lư.
Khi tu tập đến mức thuần thục, các Ma cảnh c̣n xảy ra ghê gớm hơn nữa. Có khi người tu thấy vào cơi Phật, thấy được ban phúc, được truyền những mặc khải rồi tưởng ḿnh đă chứng đắc này nọ. Tất cả những cái đó đều là Ma cảnh.
Nếu bị quyến rũ, nếu để tâm vọng động th́ kết quả chỉ là sự phung phí năng lực mà thôi. Nhưng nói một cách khác, khi bắt đầu thấy những Ma cảnh th́ đó là dấu hiệu cho biết ḿnh đă đến một mốc điểm quan trọng nào đó rồi, và nếu giữ tâm yên tĩnh, không bị xao động th́ chắc chắn sẽ thành công, sẽ kiến tánh, sẽ giác ngộ.
Bà không nhớ đức Phật cũng đă trải qua bao nhiêu thử thách, bao nhiêu khó khăn, trước khi thành đạo dưới gốc bồ đề hay sao? Người ta có thể cho rằng có những Thiên Ma hiện ra quấy quá, thử thách ngài nhưng cũng có thể đó là những Ma cảnh mà ngài kinh nghiệm trước khi đạt đến trạng thái giác ngộ.
Dù thế nào chăng nữa, phải biết coi thường những hiện tượng này, cứ để nó đến rồi nó đi, không phản ứng, không chống đối, không vui cũng không buồn, không mừng cũng không lo, thản nhiên bất động trước mọi sự kiện, đó chính là điểm then chốt của người tu thiền.
Từ trước đến nay tôi đă nghe nhiều người giảng về thiền nhưng chưa bao giờ tôi thấy ai giải thích giản dị và rơ rệt như vậy. Hiển nhiên đây không phải là lư thuyết mà là kinh nghiệm thâm sâu của một bậc thầy đă từng trải.
Tuy cố gắng ngồi yên nhưng thực ra toàn thân tôi đă chấn động mănh liệt, bao thắc mắc nghi ngờ của tôi từ trước dường như đều được giải đáp cả. Thiền sư Yasutani thong thả giải thích thêm:
- Theo kinh nghiệm của tôi, Ma cảnh thường xảy ra khi sự điều hành của hơi thở và tâm thức chưa được hoàn chỉnh. Khi tâm và thân chưa hoàn toàn nhất như th́ sự sai lệch này có thể tạo ra những hiện tượng kỳ lạ, do đó tư thế tọa thiền và việc điều ḥa hơi thở rất cần thiết.
Người ta không thể tu thiền một cách hấp tấp mà phải chú trọng đến cách ngồi (thiền tọa) cho thật đúng cách, thật thoải mái, và buông xả hoàn toàn.
Bà nên nhớ thân và tâm là một, bất cứ một sự căng thẳng nào của thân cũng ảnh hưởng đến tâm, và bất cứ một sự xung đột nào của tâm cũng ảnh hưởng đến thân.
Việc ngồi thoáng nghe thấy giản dị nhưng thật ra quan trọng không kém việc điều ḥa hơi thở. Phần lớn các vị thầy dạy thiền thường quá chú trọng đến việc đếm hơi thở hay tham công án mà xao lăng việc dạy học tṛ phải ngồi sao cho thật đúng cách.
Phần đông các học tṛ cũng quá nôn nóng hập tấp vào những công án lạ lùng, các quán tưởng cao xa trong khi chưa biết cách ngồi sao cho thoải mái. Có lẽ đó là lư do nhiều người tu thiền đă bỏ cuộc v́ ngồi lâu, chân tay tê buốt đau đớn mà chẳng thấy kết quả ǵ khả quan.
Tư thế trong lúc tọa thiền chính là một trong những căn bản quan trọng của công phu tu tập. Đừng tưởng chỉ ngồi xếp bằng, điều ḥa hơi thở và tập trung tâm thức là được. Đừng tưởng chỉ tham công án hay quán tưởng vào các h́nh ảnh, màu sắc là đủ.
Một người tu thiền phải biết ngồi một cách trang nghiêm, thành kính với ḷng biết ơn sâu xa chư Phật và chư Tổ, những người đă làm cho Phật pháp biểu hiện. Một người tu thiền c̣n phải biết ơn tổ tiên, cha mẹ đă tạo ra thân thể, h́nh hài này nhờ đó người tu mới có thể kinh nghiệm được thực tánh của Pháp.
Chính nhờ biết cách ngồi một cách trang nghiêm mà tâm thức sẽ trở nên thành kính, rồi từ đó cử chỉ hành động như đi, đứng, ăn, ngủ cũng ảnh hưởng theo mà có sự chuyển hóa.
Nhờ công phu tu thiền mà tâm thức được thoải mái, các vọng tưởng dần dần lắng xuống, và tâm được thanh tịnh. Khi tâm và thân đă quân b́nh th́ sự an lạc sẽ đến, và chỉ trong sự an lạc này người tu mới kinh nghiệm rơ rệt được từng hơi thở sống động, mầu nhiệm từng phút giây.
Từ đó sự hô hấp, vốn có tính cách vô thức và thụ động, sẽ chuyển qua ư thức và tích cực, và toàn bộ diễn biến của sự sống sẽ biểu hiện ra một cách rơ ràng hơn bao giờ hết.
Tóm lại, việc ngồi cho đúng cách là căn bản chính yếu, cần thiết cho những người mới bước vào con đường thiền. Đừng cố gắng ngồi cứng ngắc như khúc gỗ, vừa không tự nhiên, vừa quá căng thẳng nhưng cũng đừng ngồi một cách cẩu thả, nặng nề, tŕ trệ như bị một vật ǵ đè nặng lên vai.
Tư thế ngồi phải thật thoải mái, vững chăi do đó khi mới tập chỉ nên ngồi khoảng mười lăm phút cho quen thuộc, cho gân cốt co giăn tự nhiên theo tư thế, rồi dần dần tăng lên nửa giờ rồi một giờ.
Dĩ nhiên thời gian tọa thiền lâu hay mau tùy ḷng nhiệt thành và công phu hành tŕ nhưng khi người ta có thể ngồi khoảng từ nửa giờ đến một giờ mà thân thể không đau đớn, tê buốt th́ cảm giác an lạc, thoải mái sẽ đến một cách tự nhiên.
- Thưa thầy, con có thể ngồi lâu không mỏi mệt nhưng sao vẫn không thấy có kết quả bao nhiêu?
- Phải chăng khi ngồi thiền bà đă cố gắng để đạt đến giác ngộ? Cái ḷng mong cầu, ao ước đó chính là một chướng ngại đă phá đi trạng thái ung dung tự tại cần thiết.
Sự mong cầu, dù mong cầu một sự b́nh an, giác ngộ, vẫn là một vọng niệm làm khuấy động mặt nước hồ tâm th́ làm sao ánh trăng chân lư có thể phản chiếu một cách toàn vẹn được?
Một lần nữa tôi thấy toàn thân rung động mănh liệt. Thiền sư Yasutani đă vạch trần những lỗi lầm mà tôi mắc phải. Tôi cố gắng biện bạch:
- Nhưng dù sao con cũng đă phát triển được về định lực (Joriki).
- Phát triển về định lực không phải là mục đích tối hậu của Phật giáo. Nó chỉ là một phương tiện, một tŕnh độ mà người ta có thể đạt được khi sự tập trung lên đến mức nào đó. Có định mà thiếu tuệ th́ làm sao có thể kiến tánh được.
Câu nói giản dị trên làm tôi giật nẩy người như bị điện giật. Nó là câu trả lời mà tôi vẫn t́m kiếm trong bao lâu nay. Th́ ra thế! Tôi đă quá chú trọng đến công phu, đến phương pháp, đến cách điều ḥa hơi thở, và hài ḷng với những quyền năng của định lực mà quên lăng việc phát triển trí tuệ, cái điều kiện tiên quyết của người học Phật. Thiền sư Yasutani nói tiếp:
- Người có định lực có thể phát triển được những năng lực siêu nhiên hay thần thông, nhưng dù đạt đến trạng thái tuyệt đỉnh, người ta vẫn không thể cắt đứt được sự kiềm chế của luân hồi sinh tử v́ vẫn c̣n chịu sự chi phối của nghiệp lực.
Người có định tuy làm chủ được thân tâm nhưng vẫn không thoát khỏi sự chi phối của khổ năo v́ chưa nhận ra được tự tánh của ḿnh. Có định phải có tuệ đi kèm th́ mới nhận ra tự tánh của ḿnh được.
Đó chính là điều mà Tổ Huệ Năng đă nói:” Nào ngờ bản tánh vốn tự đầy đủ, vốn tự thanh tịnh, vốn bất sinh diệt”. Nếu đă nhận ra tự tánh, th́ thực chất của cái kinh nghiệm đó, sẽ không thể khác điều mà xưa kia chư Phật, hay chư tổ đă chứng đắc.
Kiến tánh chính là sự phối hợp tự nhiên của định và tuệ. Định là sức mạnh và tuệ là chất xúc tác để mở con mắt Tâm. Thiếu trí tuệ, người ta chỉ có thể kinh nghiệm được những cái ǵ hời hợt, nông cạn, chợt đến chợt đi trong chốc lát và sau cùng chỉ là những kỷ niệm rời rạc, chẳng giúp ích ǵ mà c̣n là những chướng ngại nếu cứ mải bám víu vào đó.
Không c̣n nghi ngờ ǵ nữa! Thiền sư Yasutani quả thật là vị thầy mà tôi vẫn t́m kiếm từ bao lâu nay. Tự nhiên nước mắt tôi trào ra như suối, nhưng lần này tôi đă khóc v́ vui mừng. Tôi cung kính quỳ mọp xuống sàn đảnh lễ:
- Bạch thầy, xin thầy mở ḷng từ bi thu nhận con làm đệ tử và hướng dẫn con trên đường tu học.
Thiền sư Yasutani chắp tay đáp lễ:
- Được lắm, ta sẽ thâu nhận con làm đệ tử.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
hiendde
Hội Viên
Đă tham gia: 02 May 2010
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2589
|
| Msg 551 of 1146: Đă gửi: 04 July 2010 lúc 10:12am | Đă lưu IP
|
|
|
HOA TRÔI TRÊN SÓNG NƯỚC
CHƯƠNG CHÍN
Trong đời sống vẫn có những sự kiện xảy ra thật bất ngờ, ngoài sự mong cầu, ao ước. Tôi đă mải miết t́m kiếm khắp nơi một cách mù quáng nhưng vẫn không t́m thấy điều tôi muốn. Quả thật tôi có mắt mà như mù, ngay khi đến Taiheiji, tiếp xúc với thiền sư Yasutani, tôi vẫn không nhận ra đó là vị thầy mà tôi muốn t́m từ bao lâu nay.
Nếu thiền sư Yasutani không từ bi mở cho một con đường th́ không biết hiện nay tôi sẽ như thế nào? Có thể tôi vẫn lang thang t́m kiếm cho đến những ngày cuối của cuộc đời.
Tôi được thọ giới tỳ kheo và giao phó nhiệm vụ quét dọn, nấu nướng tại Taiheiji. Mỗi sáng tôi dậy rất sớm để tham dự các thời khóa thiền. Tôi thực hành theo lời chỉ dẫn của thiền sư Yasutani, luôn luôn cẩn thận, ngồi thật đúng cách, và ǵn giữ cử chỉ thật trang nghiêm, thành kính trong mọi hành động.
Trong lúc tọa thiền, nếu có điều ǵ thắc mắc tôi đều đem ra hỏi, nhờ thế tôi mới thấy việc t́m được một vị thầy có kinh nghiệm hướng dẫn quan trọng như thế nào. Đôi khi có những thắc mắc rất nhỏ, tưởng chừng không có ǵ đáng kể nhưng khi nhận được câu giải đáp, tôi mời thấy tầm quan trọng của nó.
Một hôm trong lúc tọa thiền, tôi cảm thấy trong người thoải mái, dễ chịu, dường như có một cái ǵ kỳ lạ đang biến chuyển trong tâm tôi.
Tôi thấy ḿnh như được nâng lên một b́nh diện nào đó, khắp người được bao phủ trong một niềm phúc lạc vô biên, tôi thấy ḿnh như tan biến trong một biển t́nh thương rộng lớn. Tôi mừng rỡ t́m đến thiền sư Yasutani để kể cho ông nghe về kinh nghiệm này. Ông thản nhiên nói ngay:
- Điều này không có ǵ lạ, đa số học tṛ của ta cũng đều có những kinh nghiệm tương tự như vậy. Phần lớn con người thường quen suy nghĩ theo đuờng lối nhị nguyên, có chủ thể và đối tượng, nên thường bám víu vào bản ngă. Các cảm giác khoái lạc, hạnh phúc cũng đều xảy ra quanh cái bản ngă này.
Lần này bà đă kinh nghiệm được một thứ t́nh cảm cao thượng hơn v́ không c̣n tập trung vào bản ngă nên bà thấy sung sướng, thoải mái hơn các cảm giác khoái lạc của bản ngă.
Tuy nhiên bà đừng nên bám víu lấy nó, chỉ nên coi đó là một việc đă xảy ra rồi và quên nó đi. Đừng để kinh nghiệm này trở nên một kỷ niệm rồi giữ măi trong tâm mà thành chướng ngại.
Trong một buổi thiền tập khác, tôi bỗng dưng thấy chán nản và thất vọng một cách kỳ lạ. Tôi sợ ḿnh sẽ không thể thành công được và cảm giác sợ hăi này cứ chi phối tôi trong suốt khóa thiền. Thiền sư Yasutani đă khuyên:
- Đó là một điều thường xảy ra. Một cái máy có thể hoạt động đều đặn không ngưng, nhưng một con người th́ không như thế. Có lúc cơ thể mệt mỏi v́ các hiện tượng tâm lư hay sinh lư, hoặc cả hai.
Điều quan trọng là hăy vững tâm và đừng thất vọng. Bà phải tin chắc rằng ḿnh sẽ thành công và sự quyết tâm này sẽ gây phấn khích và khôi phục ḷng nhiệt thành của bà.
Một khi bà nghĩ rằng ḿnh không thể đạt được điều ḿnh muốn hoặc tệ hơn nữa, bà cho rằng việc đó vượt khỏi khả năng của bà, th́ bà không bao giờ nhận ra được chân tánh của ḿnh.
Hôm sau, trong buổi giảng hàng ngày, thiền sư Yasutani đă nói:
- Có ba yếu tố hết sức quan trọng trong việc tu thiền, đó là Đại Tín Căn (Daishinkan) hay ḷng tin nhiệt thành, một ḷng tin đă cắm rễ rất sâu, không ǵ có thể lay chuyển được.
Đây không phải là ḷng tin mù quáng hay mê tín dị đoan nhưng là một ḷng tin tưởng chắc chắn vào những điều đức Phật đă chỉ dạy.
Phật giáo bắt đầu với sự giác ngộ của đức Phật, do đó niềm tin nhiệt thành của chúng ta là sự chứng ngộ của Phật và bản chất của sự chứng ngộ đó.
Đức Phật nói: “Ta là Phật đă thành và các con là Phật sẽ thành” th́ chắc chắn chúng ta sẽ thành Phật v́ chúng ta vốn sẵn có khả năng đó. Nếu người nào không tin được điều này th́ chắc chắn không thể tiến xa được.
Yếu tố quan trọng thứ hai là Đại Nghi Đoàn (Daigidan) hay sự nghi ngờ mănh liệt, một nỗi nghi khiến chúng ta cảm thấy áy náy, khó chịu không sao t́m được sự giải thích thỏa đáng. Đây không phải là một mối nghi ngờ tầm thường hay đơn giản nhưng là một mối nghi phát xuất từ cái ḷng tin nhiệt thành kia.
Nó là cái nghi rằng tại sao thế giới này lại đầy xung đột, mâu thuẫn và đau khổ khi ḷng tin nhiệt thành cho rằng chính sự ngược lại như vậy mới đúng. Cái nỗi nghi mănh liệt này hiện hữu tương xứng với cái ḷng tin nhiệt thành kia, do đó mới nảy sinh yếu tố quan trọng thứ ba là Đại Phấn Chí (Daifunshi) hay sự quyết tâm dũng mănh.
Sự quyết tâm này phát xuất một cách tự nhiên từ sự nghi ngờ mănh liệt kia. Để dẹp tan mối nghi ngờ đó, người ta dốc toàn lực ra để khám phá v́ sao lại có sự nghịch lư như vậy, tại sao “bản tánh của chúng ta vốn tự trong sạch, đầy đủ và không sinh diệt” mà thế giới của chúng ta, vốn chỉ là những biểu hiện của nội tâm chúng ta, lại bất toàn, thiếu sót, đầy những khổ đau và luôn luôn thay đổi như vậy?
Chính cái động năng cương quyết t́m câu trả lời này sẽ dẫn người ta đến Ngộ. Giải quyết được mối nghi này là phá vỡ được tất cả những mâu thuẫn nhị nguyên và đó chính là con đường mà các tổ thiền tông đă chỉ dạy “trực chỉ nhân tâm, kiến tánh thành Phật”.
Sau khi sống tại Tokyo khoảng một tháng, tôi được thiền sư Yasutani cho tham dự khóa Nhiếp tâm (Sesshin) tại chùa Shinkoji.
Cũng như khóa nhiếp tâm trước tại Zuiryuji với thiền sư Joten, mọi người bắt đầu bằng công án Vô. Trong buổi độc tham (Dokusan) với thiền sư Yasutani, tôi đă cố gắng tŕnh bày kiến giải của ḿnh nhưng lúc đó tôi vẫn c̣n chịu ảnh hưởng các kinh nghiệm quá khứ nên thiền sư Yasutani đă nói ngay:
- Đó là Ma cảnh chứ chẳng phải Phật pháp, hăy khởi sự lại từ đầu.
Tôi lui ra và nhủ thầm: “Lần này ta phải bắt đầu lại như người sơ tâm, chưa biết ǵ”.
Tôi xếp bằng để tham công án nhưng một lần nữa, các thói quen quá khứ lại chi phối tôi. Chỉ trong thoáng giây tôi lại bước vào trạng thái trống rỗng, thụ động như khi c̣n thực hành các phương pháp của Thần đạo.
Mặc dù cố gắng nhưng lần nào cũng thế, lúc th́ tôi thấy ḿnh lo chiến đấu để gạt bỏ các lư luận nổi lên một cách rối loạn, khi th́ tôi lại rơi vào trong hư vô không sao làm chủ được ḿnh. Trong suốt khóa Nhiếp Tâm, tôi đă không tiến bộ bao nhiêu.
Trong buổi nói chuyện trước khi chấm dứt khóa Nhiếp Tâm, thiền sư Yasutani đă nói:
”Tôi biết trong quí vị có một số người đă thất vọng v́ nỗ lực mà không đạt ngộ, nhưng quí vị nên biết sự nỗ lực không bao giờ lăng phí cả. Điều này có thể so sánh với việc bắn cung.
Ai dám bảo 99 lần bắn hụt không liên quan ǵ đến lần thứ 100 bắn trúng hồng tâm? Điều quan trọng là quí vị phải biết áp dụng những điều đă học vào đời sống hàng ngày.
Có nhiều người khi trở về nhà mới kiến tánh, có người vài tháng sau khóa nhiếp tâm đang ngồi trên xe lửa bỗng kiến tánh.
Tóm lại, việc có đạt ngộ hay không trong khóa nhiếp tâm không quan trọng. Điều quan trọng là quí vị hăy tiếp tục tập trung vào công án, đừng làm phí phạm công phu này.
Đừng đợi đến khóa nhiếp tâm sau mới tiếp tục tham công án mà hăy thực hành những ǵ có thể ngay trong đời sống hàng ngày.
Người ta không thể đạt ngộ bằng cách tham dự khóa nhiếp tâm, hay nghe các thiền sư chỉ dạy, mà bằng chính nỗ lực cá nhân không ngừng nghỉ của ḿnh”.
Sau khóa nhiếp tâm, tôi t́m đến thiền sư Yasutani:
- Thưa thầy, con cố gắng lại lại từ đầu nhưng cứ bị các thói quen cũ chi phối. Mỗi khi tập trung tư tưởng vào công án con lại thấy trong tâm nổi lên những lư luận này nọ khiến con phải cố gắng gạt bỏ nó. Dĩ nhiên con biết như vậy là sai nhưng không hiểu sao đầu óc con cứ mâu thuẫn như một băi chiến trường.
- Đó là cái bệnh của trí thức. Bà có thói quen suy nghĩ và lư luận nhiều quá nên vẫn thấy giữa ḿnh và thế gian bên ngoài là hai thực thể khác biệt.
Sự vướng mắc lại trầm trọng hơn khi bà cố gắng gạt bỏ nó v́ vẫn c̣n sự phân biệt giữa cái bản ngă và cái không phải bản ngă. Bà phải biết bản ngă vốn là huyễn, do sáu thức sinh ra và tứ đại hợp thành.
Cái quan niệm về bản ngă thực ra đă ăn sâu vào tiềm thức cá nhân, từ kiếp này qua kiếp khác, không dễ ǵ có thể gạt bỏ ngay được. Nhờ sự tập trung vào Vô một cách nhất tâm mà bà sẽ dần dần loại bỏ được vọng niệm này, và khi xóa sạch được nó là kiến tánh.
- Nhưng con đă tham cứu công án Vô nhiều năm mà vẫn không sao giải được. Xin thầy từ bi ban cho con một công án khác.
- Bà đừng thất vọng và bỏ cuộc một cách dễ dàng như vậy. Xưa khi tổ Huệ Khai đă tham cứu công án này suốt sáu năm trời, mới giải được th́ công phu của bà đă thấm vào đâu?
Sau khi giác ngộ, tổ Huệ Khai soạn bộ Vô môn quan và đưa công án Vô lên hàng đầu trong tất cả các công án hẳn phải có lư do đặc biệt rồi.
Dĩ nhiên tôi có thể trao cho bà công án Tiếng vỗ của một bàn tay, hay Bộ mặt thật trước khi cha sinh mẹ đẻ là ǵ, nhưng hai công án này sẽ c̣n kích thích trí tưởng tượng của bà nhiều hơn nữa khiến bà cứ bận tâm suy luận, không đạt lợi ích nào cả.
Tổ Huệ Khai đă nói:
“Cố gắng giải Vô bằng lư luận th́ có khác ǵ sờ tay vào một tấm vách bằng thép dày nung đỏ”.
Theo tôi, với những người trí thức, thích suy nghĩ lư luận, công án Vô là phương pháp tốt nhất. Người trí thức sẽ t́m đủ mọi lư luận, biện giải để t́m ra cho được ư nghĩa của Vô.
Dĩ nhiên họ sẽ t́m được một câu trả lời nào đó để mang ra tŕnh bày, nhưng chắc chắn vị thầy hướng dẫn sẽ gạt nó qua một bên, và yêu cầu người đó phải t́m nữa.
Họ sẽ tiếp tục tṛ chơi của lư luận này một hồi, lần nào cũng thế, cứ t́m ra câu trả lời nào là bị vị thầy hất hủi, quát mắng, gạt bỏ không thương tiếc. Bà không thấy sao? Phần lớn các cuộc độc tham trong khóa nhiếp tâm đâu mấy khi kéo dài quá một phút v́ tất cả những ǵ có thể lư luận, suy nghĩ, hay tưởng tượng đều bị gạt bỏ.
Chỉ sau những năm tháng khổ công mà chẳng đi đến đâu, khi mọi lư luận, biện giải đều kiệt quệ th́ người ta mới tuyệt mọi ư niệm, và rồi trong sự tuyệt ư niệm đó, người ta hốt nhiên nhận ra Vô.
Thiền sư Yasutani nh́n tôi một lúc rồi thong thả giải thích:
- Bà cần hiểu rằng công án được thiết lập ra để làm bối rối những kẻ trí thức, những kẻ say mê chữ nghĩa, danh từ, lư luận, phân biệt. Mục đích của công án là giải phóng cái tâm ra khỏi tṛ chơi của ngôn ngữ hay cái bẫy của văn tự.
Công án thường lấy những đề tài rất giản dị như cây cối, súc vật, sông núi để cho người ta dễ hiểu rồi khiêu khích lư trí đưa ra những giải đáp không thể có được.
Nói một cách khác, công án vạch trần sự giới hạn của lư trí, của lư luận nhị nguyên và giúp người ta kinh nghiệm được chân lư không thể nghĩ bàn. Sự giải đáp công án chính là sự chuyển hóa của tâm, đưa nó từ trạng thái mê hoặc đến trạng thái thức tỉnh.
Sự quyết tâm chiến đấu với công án chính là sự nỗ lực phá tan xiềng xích của vô minh để đạt đến giải thoát. Chỉ những người đă giải được công án mới có thể hiểu rằng mỗi công án đều có những ư nghĩa rất sâu xa, chỉ rơ bộ mặt thật của con người trước khi sinh ra chứ không giản dị đâu.
Với những người khao khát giải thoát một cách nhiệt thành th́ tham công án là phương pháp rất hữu hiệu nhưng với kẻ lười biếng, không khát khao bao nhiêu th́ phương pháp này không ích lợi ǵ mấy.
- Như vậy con phải làm ǵ?
- Điều quan trọng là phải tập trung để thành một với Vô chứ đừng nghĩ đến ư nghĩa của nó. Sự tập trung phải liên tục và hết sức ư thức v́ một ngập ngừng là hỏng công phu rồi.
Tổ Tăng Xán đă nói:
”Đạo lớn vốn không khó, chỉ b́nh thường giản dị, nhưng nếu sau một ly, là đất trời xa cách”. Do đó, bà phải biết cảnh giác rồi nhờ công phu bền bỉ mà sẽ ḥa nhập được vào Vô.
- Nhưng nếu tránh được việc bị các lư luận quấy rầy, con lại rơi vào một trạng thái trống rỗng lạ lùng, không thể kiểm soát được.
Thiền sư Yasutani gật đầu nói:
- Trường hợp của bà rất đặc biệt. Bà hết rơi vào cực đoan này lại mắc vào cực đoan khác. Bà gặp ba chướng ngại lớn: Bản tánh của bà ưa lư luận, suy nghĩ nhiều quá, bà lại có ḷng tham cứ mong cầu đạt ngộ, và bà có thói quen trở nên mẫn cảm, thụ động do việc thực hành một phương pháp thiền ngoại đạo.
Ba chướng ngại này đă cản trở công phu tu tập của bà nên dù cố gắng bà vẫn không đạt kết quả bao nhiêu, Đa số mọi người chỉ gặp khó khăn về một phương diện nào đó thôi, nhưng trường hợp của bà lại khác.
Đây là lần đầu tiên tôi ư thức rơ rệt về những sai lầm tai hại do sự tu tập một cách tự do, phóng túng của ḿnh. Nước mắt tôi trào ra, tôi thấy rơ lư do tại sao dù cố gắng mà tôi vẫn không tiến bộ bao nhiêu.
Tôi khóc cho sự dại dột, bất cẩn của ḿnh. Tôi tiếc cho thời gian mấy chục năm lang thang t́m đạo một cách vô ư thức. Tuy nhiên tôi cũng mừng v́ một vị thầy đă phân tích rơ rệt được “bệnh trạng” của tôi như vậy ắt hẳn phải có “thuốc chữa”. Tôi quỳ mọp xuống sàn:
- Xin thầy từ bi chỉ dẫn cho con làm sao có thể khắc phục được những chướng ngại này.
Thiền sư Yasutani ung dung nói:
- Có một cách tọa thiền để thực hiện tự tánh, nó không phải là sự tập trung vào công án để đả phá những lư luận, cũng không phải đếm hơi thở để chống lại việc đầu óc trống rỗng.
Phương pháp này đ̣i hỏi ḷng quyết tâm, can đảm và hùng lực, đó là phương pháp “Chỉ quán đả tọa” (Shikan-taza) mà tổ Đạo Nguyên (Dogen), người sáng lập ḍng thiền Tào Động Nhật Bản đă đem nó từ Trung Hoa về.
Nền tảng của nó là việc ngồi với ḷng tin dũng mănh không lay chuyển, ngồi như Phật ngồi, ngồi với tâm vô cầu, vô niệm, để thể hiện cái tâm thức Bồ Đề tự nhiên sẵn có.
Người ngồi thiền theo phương pháp này tin rằng một ngày nào đó chắc chắn họ sẽ đạt Ngộ (Satori) một cách tự nhiên.
Đây chính là điều mà tổ Đạo Nguyên đă dạy:
“Ngồi thiền đúng cách là thể hiện chân tánh không ô nhiễm của ḿnh chứ không phải cố gắng để Ngộ”.
Tuy nhiên bà cần nhớ kỹ rằng Ngộ vẫn là điều hết sức quan trọng, tôi đă nghe có người lư luận một cách sai lầm rằng Ngộ không phải là điều cần thiết. Nếu tu thiền mà không đạt Ngộ th́ cái đó là thứ thiền ǵ chứ không phải thiền Phật giáo.
Bà nên biết có nhiều phương pháp khác nhau, cố gắng đạt Ngộ qua việc tham công án, quán hơi thở hoặc đạt Ngộ qua cách ngồi với ḷng tin rằng giây phút kiến tánh sẽ đến tự nhiên, Tổ Đạo Nguyên đă nói: ”Trong Chỉ Quán Đả Tọa không có phương tiện (thiền tọa) hay cứu cánh (giác ngộ) mà phương tiện và cứu cánh là một”.
Đây là một phương pháp thực hành mà người tu chỉ tập trung vào việc ngồi mà thôi. V́ không có công án hay hơi thở trợ giúp nên người ta rất dễ xao lăng, do đó nói th́ dễ nhưng thực hành lại rất khó.
Đây không phải phương pháp cho người mới tập mà dành cho những người đă có công phu tu tập lâu dài, những người có thể ngồi lâu không mỏi mệt, có thể đếm hơi thở rơ ràng, không nhầm lẫn, v́ nó đ̣i hỏi một sự tập trung cao độ.
V́ trạng thái tập trung này không thể kéo dài duy tŕ lâu được, nên một thời khóa chỉ nên kéo dài khoảng nửa giờ là nhiều. Tôi tin chắc rằng nếu ngồi đúng cách, bà sẽ toát mồ hôi đầm đ́a, dù giữa mùa đông giá lạnh, v́ sự tập trung sẽ sinh nhiệt.
Tuy nhiên trên con đường đạo, không có một phương pháp cố định nào để áp dụng cho tất cả mọi người. Mỗi người tùy tâm trạng, hoàn cảnh và hạnh nguyện sẽ lựa chọn phương pháp nào thích hợp với ḿnh nhất để tu tập.
Theo kinh nghiệm của tôi, bà cần phải áp dụng cả ba phương pháp để đối trị với những chướng ngại của bà. Bà cần tham công án để phá vỡ những chướng ngại về trí thức, lư luận.
Bà cần quán hơi thở để giữ đầu óc minh mẫn, luôn luôn chủ động chứ không để lọt vào trạng thái trống rỗng thụ động.
Và sau cùng bà cần thực hành Chỉ Quán Đả Tọa để thể hiện Phật tánh sẵn có, tránh những mong cầu về Ngộ.
Một khi đă ngồi một cách thành kính, không mong, không cầu ǵ nữa mà hoàn toàn để tâm thoải mái thanh tịnh th́ dù bà có đạt ngộ hay chưa, tự tánh sẵn có cũng vẫn khai mở và thể hiện một cách tốt đẹp.
Từ đó tôi bắt đầu áp dụng phương pháp thiền sư Yasutani chỉ dạy vào thời khóa hàng ngày, bắt đầu bằng việc tham cứu công án, quán hơi thở và Chỉ Quán Đả Tọa.
Dưới sự chỉ dẫn của thiền sư Yasutani, tôi tập trung tư tưởng vào đan điền (hara) v́ đó là nơi các năng lực tinh thần quy tụ, Một số người tin rằng óc là nơi trú ngụ của tư tưởng, nên khi tọa thiền họ thường tập trung tất cả sức mạnh vào đầu, hoặc giữa trán để mở con mắt tâm.
Thiền sư Yasutani không đồng ư và chủ trương phải bắt đầu từ đan điền (hara) để giữ quân b́nh cho cơ thể và thiết lập một trung khu ư thức tại đây.
Ông cho rằng nếu tập trung tư tưởng lên óc th́ dễ bị nhức đầu, căng thẳng thần kinh, tê liệt cảm giác, rồi sinh ra các biến chứng kỳ lạ như thụ động, mẫn cảm dễ bị các động lực khác sai khiến.
Ông nói rằng sự tập trung sinh lực vào đan điền sẽ làm giảm đi các vọng niệm nảy sinh trong đầu, v́ máu trên óc sẽ được kéo xuống đan điền, xoa dịu bộ óc và hệ thần kinh, làm xả giăn các sự căng thẳng không tự nhiên.
Khi tâm được giữ chặt ở đan điền, các vọng niệm ích kỷ vốn xuất phát từ trí óc hạn chế, phân biệt, sẽ được thay thế bằng các tư tưởng rộng răi, bao dung khiến người ta kinh nghiệm được một cảm giác tự do, thoải mái tràn ngập khắp tâm và thân.
Khi tập trung tư tưởng lên óc một cách quá độ, người ta thường vô t́nh cúi đầu ra phía trước khiến lưng không được thẳng. Một cái lưng cong sẽ kéo theo vô số tạp niệm nảy sinh do sự lưu chuyển không b́nh thường của khí.
Những tạp niệm này sẽ ảnh hưởng lên hơi thở và làm cho nó trở nên nhanh chậm bất thường, tùy bản chất các tạp niệm. Sự rối loạn hơi thở sẽ phản ảnh ngược lên thần kinh tạo ra trạng thái căng thẳng không cần thiết.
Nếu tập trung vào đan điền, người ta dễ ngồi thẳng lưng một cách thoải mái, nhờ thế mà cơ thể ngồi lâu, chân tay không bị tê cứng, đau buốt. Chính nhờ biết ngồi đúng cách, mà các năng lực tinh thần bị lăng phí trước kia vào những lư luận thị phi, những toan tính ích kỷ, sẽ được sử dụng một cách hài ḥa để gia tăng cường lực cho các bộ phận của cơ thể.
Chính sự ngồi đúng cách và thở hít một cách ư thức này, sẽ tái sắp đặt các năng lực của cơ thể, phân phối nó đi một cách đồng đều, làm ổn định tâm thần, tự tánh sẵn có được thể hiện và chuyển hóa nhân cách cũng như cá tính con người.
Tôi sống tại Taiheiji được khoảng một tháng, th́ chùa Raikoji gần đó có mở khóa nhiếp tâm (Sessin) và thiền sư Yasutani khuyến khích tôi nên đến đó tham dự.
Khóa nhiếp tâm này được thiền sư Shibayama hướng dẫn. Ông dạy học tṛ phải tham công án “Cây cột phướn trước sân chùa” như sau:
Đại đức A Nan đến hỏi Tổ Ca Diếp:
”Khi đức Thế Tôn phó chúc và truyền y bát cho sư huynh, ngài c̣n truyền pháp riêng ǵ nữa không?”
Tổ Ca Diếp liền gọi:
”Này A Nan!”
Đại đức A Nan trả lời:
“Dạ”
Tổ Ca Diếp liền nói:
”Cây cột phướn trước cổng chùa đổ”.
Đại đức A Nan nghe đến đó giật ḿnh liễu ngộ và được Tổ Ca Diếp ấn chứng và truyền chánh pháp nhăn tạng cho làm vị tổ thứ hai của Thiền Tông.
Tôi ngồi xếp bằng và khởi sự tham công án, th́ nh́n thấy những tấm chiếu trải trên thiền đường đều đă rách nát cả. Tôi cảm khái nghĩ thầm:
”Ngôi chùa này nghèo quá, ngay những tấm chiếu trải mà cũng để cũ nát như vậy. Ngày trước khi c̣n hành nghề cô đồng (Miko), có bao giờ ta để ngôi đền Thần Đạo có những tấm chiếu cũ nát như thế đâu! Có lẽ ta phải hành lại nghề này để kiếm tiền tu bổ cho ngôi chùa này mới được. Nghĩ cho cùng, hành nghề đồng cốt đâu có ǵ xấu…”
Vừa lan man nghĩ đến đó th́ tôi nhận thức được rằng ḿnh đă thiếu tự chủ, để cho những tư tưởng không cần thiết dấy lên một cách vô ư thức. Ngay lúc đó tôi cũng hốt nhiên hiểu được ẩn nghĩa của công án “Cây cột phướn trước sân chùa đổ”.
Chỉ một thoáng giây, mọi sự trở nên rơ ràng hơn bao giờ hết. Chỉ một phút sơ ư, tâm người đă bị ngoại cảnh chi phối, vọng tưởng nổi lên không ngừng khiến người ta mất tự chủ. Từ chuyện nhỏ như tấm chiếu rách rồi đến việc tu theo Thần đạo, việc hành nghề đồng cốt…
Ôi thôi! Chỉ một thoáng giây thiếu tự chủ mà vọng niệm đă nổi lên cuồn cuộn như vậy th́ làm sao mặt nước hồ tâm có thể tĩnh lặng để mặt trăng chân lư biểu hiện rơ ràng được?
Cho đến lúc đó tôi mới hiểu được rằng chân lư đâu phải một thứ để đem ra bàn luận, để suy tưởng, để quán xét mà phải trực nhận, kinh nghiệm nó trong từng phút giây.
Khi bắt đầu suy gẫm đến nó là đă lạc đề rồi. Khi bắt đầu đặt câu hỏi là đă xa ĺa nó rồi, và chỉ sai lệch đi một ly là đi xa cả vạn dậm. Đó chính là sự hiểu biết của tôi về công án “Cây cột phướn trước sân chùa đổ”.
Phải rồi, phải làm bặt mọi tư tưởng, phải dứt tuyệt mọi suy gẫm, mọi tư niệm, phải hoàn toàn làm chủ cái Tâm của ḿnh trong bất cứ hoàn cảnh nào, trong từng phút giây.
Từ trước đến nay, việc tọa thiền của tôi không có kết quả bao nhiêu v́ tôi chưa tự ḿnh t́m ra được một mấu chốt nào để bám vào, nhưng đến nay tôi đă có một ch́a khóa để hướng dẫn công phu tu tập.
Từ đó mỗi khi một tư tưởng nào đó nảy sinh, tôi lại quán đến công án này để loại bỏ nó và tập trung nỗ lực vào đan điền.
Tôi tiếp tục tu tập thêm hai tháng nữa, cho đến khóa nhiếp tâm sau được tổ chức vào cuối mùa hè năm đó. Lần này thiền sư Yasutani là người hướng dẫn nên chứng tôi trở lại tham công án Vô.
Vào ngày thứ hai trong tuần lễ nhiếp tâm, tôi đang tập trung nỗ lực để giữ công án này trong tâm, th́ bất chợt có một sức mạnh kỳ lạ ở đâu đẩy tôi ngă bật ngửa ra phía sau. Tôi cố gắng ngồi dậy, chuẩn bị lại tư thế ngồi cho vững chắc và tập trung nỗ lực vào công án nhưng một lần nữa, tôi lại bị đẩy ngă bật ngửa ra phía sau.
Tôi ngạc nhiên suy nghĩ: Có thể lúc trước ḿnh ngủ gật rồi bị ngă, nhưng lần này rơ ràng ḿnh đă tỉnh táo mà sao lại ngă lăn ra như vậy? Đang suy nghĩ th́ thời khóa thiền cũng vừa chấm dứt, mọi người xả thiền để xoa nắn chân tay rồi xếp hàng để đi kinh hành.
Tôi xoa nắn chân tay rất kỹ cho xả giăn rồi theo mọi người đi kinh hành quan thiền đường. Sau khi đi kinh hành, mọi người trở lại chỗ ngồi để tiếp tục tọa thiền.
Lần này rút kinh nghiệm, tôi cẩn thận ngồi thật ngay ngắn, thở hít rất ư thức, và tập trung tư tưởng vào đan điền trước khi khởi sự tham công án. Vừa đề xướng công án trong tâm, tôi đă bị ngay một sức mạnh kỳ lạ ở đâu đẩy ngă bật ngửa ra phía sau, nhưng nhờ đề cao cảnh giác, tôi ư thức ngay được đó là một ngoại lực gây ra bởi các vong linh.
Nhờ hành nghề đồng cốt, tôi đă được dạy bảo rằng khi bị đẩy ngă ngửa ra phía sau, th́ nguyên nhân thường do các yếu tố bên ngoài như các vong linh; c̣n như ngă chúi ra phía trước th́ nguyên nhân có thể do các yếu tố bên trong, do sự rối loạn của tâm thân hay bị bùa chú trù ếm ám hại.
Tôi kết luận rằng có thể đây là những vong linh vất vưởng quanh chùa, những cô hồn không người thờ cúng, không nơi nương tựa đă quấy phá tôi. Tôi biết đây là một chướng ngại mà tôi cần vượt qua.
Dĩ nhiên một người đă từng là vị thầy của Thần Đạo như tôi hiển nhiên có cách đối phó nhưng không hiểu sao tôi lại thấy nảy lên trong ḷng một ư nghĩ thương xót. Tôi thở mạnh một hơi cho tỉnh táo rồi chắp tay khấn thầm:
”Hỡi các vong linh, các loài ma quái hiện diện quanh đây. Tôi chỉ là một người cũng đang lầm đường lạc lối như quư vị và tôi không ao ước ǵ hơn là tu tập để giải thoát.
Nếu tôi t́m được con đường giải thoát trong kiếp này th́ tôi nguyện sẽ phát tâm hồi hướng công đức, xin giúp đỡ và hướng dẫn tất cả mọi loài chúng sinh cũng đều được giải thoát như tôi.
Xin quư vị đừng quấy phá tôi nữa mà giúp cho tôi có thể tṛn được đạo quả”. Sau khi phát nguyện xong, tôi quyết tâm ngồi thật ngay ngắn và tập trung mọi sức mạnh trong người để tọa thiền.
Lạ lùng thay, từ đó tôi không bị đẩy ngă bật ngửa ra sau nữa, nhưng mỗi lần sơ ư, không kiểm soát hay thiếu công phu hành tŕ th́ tôi lại bị đẩy ngă lăn ra như trước.
Suốt ngày hôm đó tôi rất mệt mỏi v́ phải dụng công nhiều, nhưng tôi cương quyết giữ công án trong tâm không ngưng nghỉ. Đến tối, khi đặt ḿnh nằm xuống sàn, tôi vẫn tiếp tục tham công án Vô. Tôi thấy mỗi hơi thở đều là Vô, thở ra cũng là Vô, hít vào cũng là Vô, tất cả đều là Vô… cứ thế tôi ḥa nhập vào trong Vô lúc nào không biết.
Tôi ư thức rằng mỗi tiếng động cũng là Vô; tiếng chó sủa, mèo kêu cũng là Vô; tiếng gió thổi, tiếng lá cây rụng cũng là Vô; từ cánh cửa đến bức tường cũng đều là Vô, và bất chợt mọi sự trở nên rơ ràng hơn bao giờ hết.
Cái kinh nghiệm lúc này thật không thể diễn tả v́ ”chỉ ai uống nước mới biết được nóng lạnh”. Tôi bật cười sung sướng thốt lên ”Ôi cái ông già Triệu Châu này, ông đă làm khổ tôi biết mấy! Th́ ra công án Vô chỉ có thế thôi…”
Tôi toan ngồi bật dậy để đi t́m thiền sư Yasutani để xin Độc tham (Dokusan) nhưng không hiểu sao tôi thấy điều này không c̣n cần thiết nữa. Khi xưa tôi vẫn nghĩ nếu giải được công án này, chắc hẳn tôi phải sung sướng lắm, nhưng không hiểu sao lần này tôi lại thấy trong ḷng hết sức yên tĩnh, chẳng vui mà cũng chẳng không vui.
Trong ḷng tôi hoàn toàn an tĩnh, thông suốt và tôi quyết định nằm xuống ngủ cho đẫy giấc. Chưa bao giờ tôi ngủ được một giấc dài thật thoải mái, nhẹ nhàng, thanh thản như lúc đó.
Hôm sau tôi tiếp tục tham dự thời khóa thiền tập như thường lệ cho đến khi được gọi vào độc tham với thiền sư Yasutani. Tôi quỳ xuống đảnh lễ và thong thả nói:
”Thầy ơi, con đă thấy được Vô!”
Thiền sư Yasutani chăm chú nh́n tôi một lúc rồi ông bắt đầu đặt câu hỏi. Tôi tuần tự trả lời từng câu một cách rơ ràng, mạch lạc. Cuộc độc tham kéo dài hơn hai mươi phút và sau cùng ông xác nhận rằng tôi đă kiến tánh (Kensho). Ông mỉm cười hỏi:
- Thế nào, đêm qua bà ngủ ngon chứ?
- Thưa vâng, con đă ngủ được một giấc thoải mái. Người ta nói rằng khi kiến tánh, ai cũng vui mừng rộn ràng, vui đến nỗi không thể ngủ được. Tuy nhiên con chỉ thấy trong ḷng b́nh an, thanh thản chứ không có ǵ khác lạ. Con cảm thấy như vừa nuốt trôi được một cái ǵ vướng mắc trong cổ họng từ bao lâu nay và từ đó mọi sự trở nên thông suốt.
Nhăn quan của con dường như mở rộng và con tự hỏi: ”Phải chăng đó là Kiến tánh?” Khác hẳn với kinh nghiệm khi xưa với những h́nh ảnh lạ lùng, những màu sắc, âm thanh và một niềm vui tràn ngập khắp châu thân, lần này con chỉ thấy một sự an lạc thầm kín, nhẹ nhàng không thể diễn tả, con chỉ có một ư nghĩ duy nhất là
”nếu một kẻ già nua, quê mùa hủ lậu như con mà cũng có thể kiến tánh được th́ chắc chắn trên thế gian này, không có ai không thể kiến tánh. Nếu đă muốn, chắc chắn ai cũng có thể tu hành để giải thoát được như vậy v́ tất cả mọi chúng sinh đều có sẵn khả năng này”.
Đó là ư nghĩ của con khi kinh nghiệm được sự an lạc ấy. Cho đến lúc này con mới hiểu rơ điều thầy đă dạy:
”Kiến tánh là kinh nghiệm mà ḿnh có thể sống măi trong đó, không bao giờ dứt tuyệt” và con cũng hiểu điều Tổ Huệ Khai nói với Tổ Bách Trượng: “Kho báu trong nhà dùng không bao giờ hết mà c̣n đi t́m ở đâu?”
Bạch thầy, trong bao năm qua con đă khổ công đi t́m đạo giải thoát, con đă phạm hết lỗi lầm này đến lỗi lầm khác, cứ như kẻ đi trong đêm tối, sờ soạng không sao t́m được lối thoát.
Hiện nay con thấy rơ lớp mây mù chung quanh đă tan, có thể thấy rơ mọi sự và con hiểu rằng tất cả mọi cố gắng của con từ trước đến nay không có ǵ vô ích, quả đúng như lời thầy đă dạy ”Ai dám bảo rằng 99 lần bắn hụt không liên quan ǵ đến lần thứ 100 bắn trúng hồng tâm?”
Hiện nay tất cả mọi sự đều sáng tỏ, thông suốt và con hiểu được lời Tổ Tăng Xán đă dạy:
”Đạo lớn chẳng ǵ khó, cốt đừng lựa chọn thôi, quư hồ không phân biệt, th́ tự nhiên sáng ngời, sai lạc đi một ly, đất trời liền xa cách, chớ nghĩ chuyện ngược xuôi, th́ hiện liền trước mắt”.
Hơn lúc nào hết, con thấy rơ ḿnh như đứa con đi hoang trở về nhà, như kẻ cùng tử trong kinh Pháp Hoa, có hạt châu quí trong túi áo mà không biết sử dụng. Con thấy rơ ơn thầy đă từ bi chỉ dạy, công ơn chư Phật, chư Bồ Tát, v́ thương xót chúng sinh mà đă khai đường chỉ lối.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
hiendde
Hội Viên
Đă tham gia: 02 May 2010
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2589
|
| Msg 552 of 1146: Đă gửi: 04 July 2010 lúc 10:13am | Đă lưu IP
|
|
|
HOA TRÔI TRÊN SÓNG NƯỚC
PHẦN KẾT
Ni sư Satomi Myodo tiếp tục tu học với thiền sư Yasutani trong nhiều năm và đă giải được hơn 546 công án cần thiết để trở nên một vị thầy của ḍng Tào Động.
Bà được thiền sư Yasutani chứng nhận đă hoàn tất chương tŕnh huấn luyện theo phương pháp của ông và thầy của ông, thiền sư Harada Sogaku.
Không như những chương tŕnh huấn luyện khác tại các thiền viện Nhật Bản, phương pháp này bao gồm cả hai truyền thống Tào Động và Lâm Tế và được biết đến như một chương tŕnh huấn luyện hết sức khó khăn v́ nó đ̣i hỏi một kỷ luật vô cùng khắt khe và một ư chí cương quyết mănh liệt.
Dĩ nhiên một người đă được chứng nhận như thế có thể mở trường đào tạo học tṛ, hoặc đi trụ tŕ một ngôi chùa nào đó nhưng ni sư Satomi Myodo đă không làm thế.
Bà chỉ muốn tiếp tục tu tập và thực hành Chỉ Quán Đả Tọa. Chính thiền sư Yasutani đă công nhận bà là một trong những người thực hành Chỉ Quán Đả Tọa lỗi lạc nhất nước Nhật mà ông được biết.
Trái với khi xưa, lúc là vị thầy Thần Đạo, bà đă có những chương tŕnh hoạt động to tát, xây cất các đền thờ, thắng tích nổi tiếng, mở các khóa tu cho hàng ngàn người tham dự.
Lần này mặc dù có thể làm như vậy nhưng bà đă từ chối mọi sự mà chỉ khiêm tốn nhận chức quét dọn, nấu nướng tại chủa Taiheiji, hoặc phụ tá cho thiền sư Yasutani trong các khóa Nhiếp Tâm.
Bà sống âm thầm giản dị và thường được mọi người biết đến như một trong hai thị giả nổi tiếng của thiền sư Yasutani.
Người ta thường thấy bà mặc một tấm áo nâu cũ, trên vai đeo túi đựng kinh đi sau thiền sư Yasutani trong các khóa giảng dạy về thiền. Tuy không chính thức giảng dạy nhưng hành động, cử chỉ của bà đă là một tấm gương sáng cho nhiều người khác.
Những ai đă đến chùa Taiheiji đều biết đến vị ni sư già lo việc nấu nướng, quét dọn, đun bếp với nụ cười an lạc trên môi và những người có dịp tiếp xúc với bà đều phải công nhận rằng bà là một trong những thiền sư lỗi lạc nhất của Nhật Bản trong cuối thế kỷ hai mươi.
Bà thường nói: ”Ta đă t́m kiếm không ngừng về con đường thoát khổ v́ ta không thể hài ḷng với những con đường hứa hẹn thật nhiều nhưng chẳng giải quyết được bao nhiêu.
Ta không thể chấp nhận một cái ǵ xa vời, hăo huyền rời xa thực tế v́ những điều này không ăn nhập ǵ đến đời sống hiện tại.
Điều ta muốn t́m là con đường giải thoát ngay trong đời sống hiện tại, v́ ta biết khi t́m ra nó, người ta sẽ không c̣n đau khổ và đời sống sẽ là một ân sủng thay v́ một sự phấn đấu khôn nguôi”.
Năm 1978, sau khóa an cư kiết hạ, ni sư Satomi Myodo xin phép thiền sư Yasutani trở về thăm nhà v́ đă đến lúc bà phải ra đi.
Bà về Hokkaido, đi thăm mộ song thân, gặp lại con cháu một lần cuối rồi vào ngày 2 tháng 8 năm 1978, bà xếp bằng nhập thiền và trút hơi thở cuối cùng.
Khi đó bà vừa được 80 tuổi. Người con gái của bà đă viết:
”Mẹ tôi vốn là một người khắc khổ, lạnh lùng, suy nghĩ nhiều và thường ít nói nhưng lần này khi trở về, bà là một con người khác hẳn.
Mặc dù tuổi đă cao, trên mặt đầy vết nhăn nhưng nét mặt của bà thật rạng rỡ, và đặc biệt lúc nào bà cũng mỉm cười khiến ai nh́n thấy cũng phải cười theo.
Chưa bao giờ tôi thấy mẹ tôi sung sướng thoải mái như lần này, ngay trước khi qua đời, mẹ tôi vẫn c̣n vui đùa với hai đứa cháu ngoại một lúc rồi mới nhập thiền và trút hơi thở cuối cùng”.
Dịch GIả: Nguyên Phong
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
hiendde
Hội Viên
Đă tham gia: 02 May 2010
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2589
|
| Msg 553 of 1146: Đă gửi: 04 July 2010 lúc 10:17am | Đă lưu IP
|
|
|
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
hiendde
Hội Viên
Đă tham gia: 02 May 2010
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2589
|
| Msg 554 of 1146: Đă gửi: 04 July 2010 lúc 2:14pm | Đă lưu IP
|
|
|
CHẾT - TRUNG ẤM THÂN - TÁI SINH
TÁC GIẢ: ĐỨC ĐẠT LAI LẠT MA THỨ 14
Một cách đơn giản, lúc lâm chung, thái độ quen thuộc lâu dài thường ưu tiên và trực tiếp ảnh hưởng đến sự tái sinh.
Cùng lư do này, những sự vướng mắc, chấp trước mạnh mẽ th́ tự nó sinh khởi, từ đó một người sợ hăi rằng, tự người ấy đang trở nên không tồn tại, họ sợ rằng chết là hết, v́ mối lo sợ ấy dẫn đến tái sinh.
Sự chấp trước này phục vụ như sự liên kết, đến trạng thái trung gian giữa những đời sống (thân trung ấm), sự ưa mến một thân h́nh, trong sự chuyển biến, hành động như một nguyên nhân thiết lập thân thể, của sự tồn tại trung gian.
Đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 14
1. CHẾT
Qua những khổ đau của khát vọng, thù ghét và u mê, nghiệp ô nhiễm được h́nh thành, nó sản sinh những năng lực mạnh mẽ trong tâm, trong h́nh thức của những khuynh hướng. Khi một đời sống chấm dứt, một người có những khuynh hướng như thế nào, sẽ được sinh lại trong ṿng luân hồi, với một tâm linh và thân thể, qua những khuynh hướng nguyên nhân này.
Một số người chết trong lúc hoàn toàn kiệt lực, trong sự thúc đẩy của hành động nào đó, điều mà trong đời sống khác, nó sẽ dựa trên nền tảng của điều này. Những người khác chết mà chưa hết thời gian thọ mạng của họ, trong t́nh trạng chưa đầy đủ những nhân tố của đời sống, như là thiếu thốn hay những sự cần thiết.
Đấy gọi là chết yểu, hay chết trong sự tiêu phá cộng nghiệp, bởi sự thúc đẩy của những hành động, thực hiện trong đời sống hiện tại này, nhưng những trường hợp phù hợp ngoại tại, đạt được qua những hành động đạo hạnh trong đời trước, đă không hiển lộ.
Một người chết với một tâm đạo đức, không đạo đức hay trung tính. Trong trường hợp đầu tiên, cái chết của một người, có thể đem đến trong tâm một đối tượng đạo đức, như Tam bảo (Phật, lời Phật dạy, và cộng đồng tâm linh) hay đạo sư của người ấy. V́ thế sinh ra một tâm tin thành.
Người ấy có thể phát triển vô lượng tĩnh lặng yên b́nh, trở nên tự tại với khát dục và thù hận trước bất cứ chúng sinh nào, hay thiền định trên tính không hay phát triển từ bi. Điều này có thể được hoàn thành, hoặc là xuyên qua sự nhớ lại những hành động như thế, hay qua sự cảnh tỉnh của người khác.
Nếu những thái độ như thế, được phát triển tại thời điểm của lâm chung, một người chết với một tâm đạo đức, điều ấy sẽ được tăng cường trong kiếp tiếp theo. Thật là tốt lành để chết trong cách này.
Tuy vậy, thỉnh thoảng nó xảy ra những thứ khác, ngay cả mặc dù không chủ tâm t́m kiếm, sự khuấy động giận hờn phiền muộn, người sắp chết với sự sợ hăi, khủng hoảng, v́ vậy làm họ giận hờn. Đôi khi, bạn bè hay thân nhân tập trung chung quanh giường bệnh khóc than, ai oán trong hoàn cảnh như vậy họ đă khơi dậy niềm khát ái.
Dù là khát ái hay thù hận, nếu một người chết trong tâm trạng vướng mắc, tội lỗi, hoặc những việc không lành, mà người ấy rất quen thuộc, điều ấy rất nguy hiểm. Một số người chết với thái độ trung tính, không có đối tượng đạo đức, cũng không phát sinh khát ái hay thù hận. Đây là ba thái độ: đạo đức, không đạo đức và trung tính, xuất hiện trong tâm vi tế khi lâm chung.
Theo kinh điển, thời điểm tâm vi tế cuối cùng này, cần thiết trung tính, không giống Tantra Yoga tối thượng, kinh điển không diễn tả kỹ năng, để chuyển hóa tâm vi tế thành t́nh trạng đạo đức, chỉ là những chỉ bảo thô thiển. Tuy vậy, một hành giả Tantra đúng phẩm chất, có thể chuyển hóa tâm vi tế, liên hợp với cái chết thành một nhận thức con đường đạo đức. Tại thời điểm ấy hành giả phải rất thâm sâu.
Trong bất cứ mọi trường hợp, quan kiến tâm linh trong lúc lâm chung rất quan trọng, ngay cả một hành giả thuần thục ôn ḥa, nếu bị quấy rầy lúc này, khát ái và thù hận hiển nhiên sẽ được phát sinh. Điều này là bởi v́ tất cả chúng ta, đều có những khuynh hướng, đă thiết lập bởi những hành động quá khứ không đạo đức, những điều sẵn sàng bị kích động, khởi dậy khi gặp những điều kiện bất lợi.
Những khuynh hướng này cung cấp sự thúc đẩy, cho những đời sống như súc sinh...Một cách đơn giản, chúng ta có những khuynh hướng, thiết lập bởi những hành động đạo đức quá khứ, khi gặp những điều kiện thuận lợi, sẽ cung cấp sự thúc đẩy cho những đời sống hạnh phúc như loài người..
Những khă năng này đă có sẵn, trong liên tục tâm của chúng ta, chúng được nuôi dưỡng bởi vướng mắc chấp thủ và sự tham đắm, dẫn đến một sự tái sinh tốt hay xấu. V́ vậy, nếu khuynh hướng do nghiệp xấu được hoạt động, một đời sống như súc sinh, quỷ đói hay địa ngục sẽ là kết quả.
Một cách đơn giản, nếu một người thường cư xử sai trái, khi lâm chung với một quan kiến đạo đức, người ấy chắc chắn được tái sinh trong một hoàn cảnh tốt. V́ vậy, rất quan trọng cho cả người lâm chung và những người chung quanh, để tránh tạo những hoàn cảnh của khát ái, hay thù hận và tốt hơn là nuôi dưỡng những t́nh trạng đạo đức của tâm. Chúng ta cần biết điều này.
Những ai lâm chung trong quan kiến đạo đức, có nhận thức đi ngang qua một vùng tối đến vùng sáng, tự do với phiền giận và cảm thấy thoải mái xuất hiện. Có nhiều trường hợp của những người bệnh nặng, gần với cái chết, nói năng trong trạng thái thật thoải mái, bất chấp bệnh t́nh của họ.
Những người khác bệnh t́nh dù không nặng, nhưng rơi vào sự sợ hăi vô cùng, với hơi thở nặng nề. Những người đó cuối cùng, ch́m trong những tư tưởng không đạo đức, có nhận thức đi ngang qua từ vùng sáng, đến vùng tối và thấy những h́nh trạng không dễ chịu.
Một số người nhiệt độ thân thể bị giảm do bệnh, trở nên khao khát sức nóng, v́ vậy làm mạnh thêm khuynh hướng cho sự tái sinh, như một chúng sinh trong địa ngục nóng, ngay lúc đó họ bị tái sinh trong một nơi cực kỳ nóng.
Những người khác trở nên vướng mắc trong một ao ước cảm giác mát lạnh, thí dụ, uống nước, họ củng cố thêm khuynh hướng, bị sinh làm một chúng sinh trong địa ngục lạnh, v́ vậy nó liên hệ với một sự tái sinh như thế. Do đó rất quan trọng để tránh những tư tưởng khao khát trong lúc lâm chung và hướng tâm trực tiếp đến những đối tượng có tác dụng tốt.
Trong đời sống hằng ngày, thái độ khát ái, thù hận, ghen tị...những tư tưởng mà chúng ta đă quá quen thuộc, dễ dàng hiển lộ chỉ với sự khiêu khích nhỏ; nhưng những thứ mà khi chúng ta có một chút hiểu biết, th́ phải có sự khiêu khích to tát.
Như là sự viện dẫn lư lẽ đến tranh luận, để tự chính chúng hiển lộ. Một cách đơn giản, lúc lâm chung, thái độ quen thuộc lâu dài, thường ưu tiên và trực tiếp ảnh hưởng đến sự tái sinh. Cùng lư do này, những sự vướng mắc, chấp trước mạnh mẽ th́ tự nó sinh khởi, từ đó một người sợ hăi rằng, tự người ấy đang trở nên không tồn tại, họ sợ rằng chết là hết v́ mối lo sợ ấy dẫn đến tái sinh.
Sự chấp trước này phục vụ như sự liên kết đến trạng thái trung gian giữa những đời sống (thân trung ấm), sự ưa mến một thân h́nh, trong sự chuyển biến, hành động như một nguyên nhân, thiết lập thân thể của sự tồn tại trung gian. Đối với những kẻ liên hệ mạnh mẽ, với những hành động không đạo đức, sức nóng trước hết rút lui ở phần trên của cơ thể, và rồi mới đến những phần khác.
Nhưng trái lại những người liên hệ mạnh mẽ, với những hành động đạo đức, sức nóng trước tiên rút lui ở chân. Trong cả hai trường hợp, sức nóng cuối cùng hội tụ tại tim, nơi mà ư thức xuất ra.
2. TRẠNG THÁI TRUNG GIAN (TRUNG ẤM THÂN)
Ngay lập tức sau đó, trạng thái trung gian bắt đầu, ngoại trừ những ai tái sinh trong thế giới không h́nh dáng, vô sắc giới của không gian vô tận (không vô biên xứ), nhận thức vô biên (thức vô biên xứ), vô sở hữu xứ hay tột đỉnh của ṿng luân hồi (phi tưởng phi phi tưởng xứ). Cho những ai kiếp sống mới, bắt đầu lập tức ngay sau khi chết.
Những kẻ sinh trong thế giới của khát ái và h́nh sắc, bắt buộc phải qua một giai đoạn của trạng thái trung gian (trung ấm thân), trải qua điều một chúng sinh có h́nh thể của con người như người ấy sẽ tái sinh. Chúng sinh trung ấm thân có tất cả năm giác quan, nhưng cũng có thần thông và tính khiêm tốn kín đáo và khả năng đến ngay lập tức, bất cứ nơi nào họ muốn đến.
Người ấy thấy những chúng sinh trung ấm thân, cùng loại với chính họ, địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh, nhân loại, a tu la hay chư thiên, và có thể thấy bằng thần thông. Nếu một vị trí để sinh thích hợp, cho khuynh hướng của người ấy chưa t́m ra, một "cái chết nhỏ" sẽ xảy ra trong bảy ngày và người ấy sẽ sinh trong một thân trung ấm khác.
Điều này có thể xảy ra tối đa sáu lần, với kết quả của thời điểm dài nhất, dành cho trạng thái trung ấm là bốn mươi chín ngày.
3. TÁI SINH
Điều này có nghĩa rằng những chúng sinh ngay cả chết sau một năm. báo cáo rằng họ không t́m ra một địa điểm sinh không trong trạng thái trung ấm, nhưng đă sinh như một tâm linh.
Người ấy bị hấp dẫn lôi cuốn một cách khao khát đến địa điểm sinh tương lai, ngay cả nếu nó là địa ngục. Thí dụ, một người đồ tể, có thể thấy con cừu trong khoảng cách khi trong mộng, trong sự lướt tới để giết chúng, sự kiện xuất hiện nḥa nhạt đi, khiến người ấy giận dữ, ngay lúc đó trạng thái trung ấm ngừng lại và kiếp sống trong địa ngục bắt đầu.
Cũng vậy, như đă nói ở trước, những kẻ bị tái sinh trong địa ngục nóng bị hấp dẫn bởi sức nóng; và trong địa ngục lạnh th́ với cái mát lạnh.
Trạng thái trung ấm của một người bị tái sinh trong chiều hướng xấu th́ tự nó rất khủng khiếp; và cuối cùng, họ xốc tới địa điểm tái sinh và khi sự ao ước không đạt được, họ giận dữ, ngay sau đó trạng thái trung ấm dừng lại và kiếp sống mới bắt đầu.
Sự liên kết với một kiếp sống, v́ vậy, được tạo ra dưới ảnh hưởng của khát ái, thù hận, và u mê. Cho đến khi vượt thoát được những phiền năo này, người ta bị trói buộc trong xiềng xích và không có tự do.
Quả thực có những sự tái sinh tốt và xấu, nhưng, trong khi một người vẫn c̣n bị xiềng xích, người ấy phải mang gánh nặng, của cả toàn bộ tâm lư và vật lư, những điều dưới sự ảnh hưởng, của những hành động cấu nhiễm và phiền năo.
Điều này không phải được làm một lần, nhưng cứ lặp đi lặp lại không ngừng nghĩ. Để vượt thoát khổ đau của sinh, già, bệnh, và chết; khát ái, thù hận, và hỗn loạn phải được vượt thoát.
Gốc rễ của chúng là vô minh si ám u mê, nhận thức tồn tại, vốn gắn liền với con người và những hiện tượng khác. Thuốc men bên ngoài làm giảm bớt những khổ đau ở bề mặt, nhưng không thể chữa trị cốt lơi của vấn đề.
Những sự thực hành nội tại th́ hữu ích hơn, như là dùng đến những loại thuốc giải, đặc trị đối với khát ái và thù hận, nhưng sự tác dụng của chúng th́ tạm thời, tuy nhiên nếu một người, có phá tan màn vô minh si ám u mê, gốc rễ của chúng, th́ tất cả những phiền năo theo chúng sẽ đồng dừng lại.
Nếu vô minh si ám u mê được loại trừ, rồi th́ những hành động cấu nhiễm tùy thuộc trên nó sẽ dừng lại. Xa hơn nữa, không có vô minh, sự bám chặt chấp trước và những xu hướng, sản sinh bởi những hành động trước đây dừng mở rộng, ngay khi ṿng luân hồi của tái sinh không kiểm soát chấm dứt.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
hiendde
Hội Viên
Đă tham gia: 02 May 2010
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2589
|
| Msg 555 of 1146: Đă gửi: 04 July 2010 lúc 2:16pm | Đă lưu IP
|
|
|
CHẾT - TRUNG ẤM THÂN - TÁI SINH
PHẦN THẢO LUẬN
DỤC TRI TIỀN THẾ NHÂN KIM SINH THỌ GIẢ THỊ
YẾU TRI LAI THẾ QUẢ KIM SINH TÁC GIẢ THỊ.
Câu này quá quen thuộc, hầu hết mọi Phật tử thường nghe nói đến và ư nghĩa khá đơn giản là: muốn biết nhân đời trước thế nào, th́ hăy xem những ǵ chúng ta đang thụ hưởng và muốn biết quả đời sau thế nào, th́ hăy xem những ǵ chúng ta đang thực hiện.
Đạo Phật nói đến sáu cơi mà chúng ta đă và sẽ lưu chuyển không ngừng trong muôn kiếp, nếu chúng ta không đủ khă năng để tách rời khỏi, hay không có sức tự tại như những bậc Thánh. Sáu cơi ấy là:
Thần tiên yên b́nh - Deva
Thần tiên chiến tranh - Asura
Người
Súc sinh (thú vật)
Ngạ quỷ (quỷ đói)
Địa ngục.
Và bốn cơi của các bậc Thánh Vô lậu là:
Thinh văn
Duyên giác
Bồ tát
Phật.
Trong Thinh văn lại có bốn bậc là:
Tu đà hoàn - Thất lai, c̣n qua lại cơi người bảy lần nữa
Tư đà hàm - Nhất lai, c̣n qua lại cơi người một lần nữa
A na hàm - Bất lai, không c̣n phải trở lại cơi người nữa
A la hán - Vô sinh.
Câc bậc Thánh khác th́ tuỳ nguyện lực, năng lực, thần lực có thể tự tại qua lại cơi sinh tử nhân gian để độ chúng sinh.
Tuỳ theo Kinh :
Trú xứ của Phật gọi là Bửu sở hay Thường tịch quang
Trú xứ của Thinh văn gọi là Hoá thành hay Siêu thế giới
Trú xứ của Bồ tát gọi là Viên lâm.
Ngoài ra theo :
PGNT: nhàn cảnh cho những người tạo phước nghiệp
PGBT: các cơi Tịnh độ như:
Cực lạc của Phật A Di Đà
Diệu hỉ của Phật A Súc Bệ
Tịnh lưu ly của Phật Dược sư.
VĂNG SINH - VÔ SINH - TÁI SINH
VĂNG SINH: là nói sinh về các cơi TỊNH ĐỘ
VÔ SINH: hay vô sinh bất diệt hay NIẾT BÀN
TÁI SINH: dù do nghiệp lực, hay nguyện lực cũng hướng
về TAM ĐỒ, LỤC ĐẠO.
Mỗi chúng ta sẽ tự hỏi ḿnh, và tự chọn hướng đi và chốn đến hay "một cơi đi về" cho chính ḿnh, dù là cư sĩ hay tu sĩ, để vất bỏ những vướng bận không cần thiết, để gạt bỏ những chướng duyên trên đường đi, những tranh chấp vô bổ (nhưng không phải bỏ những tranh luận hữu ích) để tu tập gắt củ kiệu, hay hành tŕ miên mật khi đă thẩy:
Hướng nào khó, hướng nào dễ
Hướng nào bảo đảm, hướng nào không bào đảm
Hướng nào hiện tại an lạc, tương lai thoát khổ luân hồi.
Nếu được vậy mỗi chúng ta sẽ biết chắc "CHÚNG TA SẼ
VỀ CHỐN NÀO?"
Dù trong THANH TỊNH ĐẠO LUẬN có chia làm ba hạng là:
Bậc tiểu: tu để tái sinh hưởng phước báu.
Bậc trung: tu để thoát sinh tử luân hồi.
Bậc đại: tu v́ tất cả chúng sinh.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
hiendde
Hội Viên
Đă tham gia: 02 May 2010
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2589
|
| Msg 556 of 1146: Đă gửi: 04 July 2010 lúc 2:19pm | Đă lưu IP
|
|
|
CHẾT - TRUNG ẤM THÂN - TÁI SINH
CHÚNG TA SẼ VỀ CHỐN NÀO?
Hằng ngày chúng ta giao thiệp, lao tâm, lao lực tạo ra những hạt giống nghiệp, tạo thành năng lực của nghiệp dẫn dắt chúng ta đến kết quả, hay là nghiệp nhân bị nghiệp lực đưa đến nghiệp quả.
Những suy nghĩ, lời nói, hành động sẽ tạo thành những nghiệp nhân; những nguyện vọng, hy vọng, thất vọng tạo thành những dấu vết nghiệp và nó sẽ thúc đẩy chúng ta đến những cơi tương ứng.
Và chúng ta có thể cảm nhận được điều này, qua những xúc t́nh hay những t́nh cảm khi tiếp xúc hằng ngày, tạo nên ngay trong đời sống hiện tại, ngay trên thân thể chúng ta, ngay tại đây:
"Chúng ta nối kết với mỗi chiều kích của kinh nghiệm một cách năng động qua một trung tâm năng lực (chakra*) trong thân thể":
CƠI XÚC T̀NH CHỦ ĐẠO---LUÂN XA
Deva-Thần tiên yên b́nh. Phóng dật thích thú---Đỉnh đầu
Asura-Thần tiên chiến tranh. Đố kỵ---Cổ họng
Người--- Ghen tỵ---Rốn
Ngạ quỷ-quỷ đói---Tham lam---Xương cụt
Địa ngục---Thù hận---Ḷng bàn chân.
Tất cả chúng ta đều có những thời kỳ kinh nghiệm các cơi khác nhau: hạnh phúc của cơi thiên, cơn đau của tham muốn, khi thấy cái ǵ cảm thấy cần phải có, sự nhục nhă của ḷng kiêu mạn bị thương, những cơn đau nhói của ghen tỵ, tính địa ngục của cay đắng và thù hận, sự mờ đục và mê mờ của vô minh.
Chúng ta di chuyển từ kinh nghiệm của một cơi này đến cơi khác dễ dàng và thường xuyên. Chúng ta thay đổi những chiều kích của kinh nghiệm và thế giới bên ngoài h́nh như cũng phải thay đổi đối với chúng ta.
Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ. Cũng như thế, những chúng sanh trong những cơi khác nối kết với mọi cơi; cả hai, một con mèo và một a-tu-la bán thiên cũng kinh nghiệm giận dữ, ghen tỵ, đói khát..
SÁU CƠI CỦA SANH TỬ LUÂN HỒI
Theo những giáo lư có sáu cơi (loka*) của hiện hữu, trong đó tất cả những chúng sanh bị mê lầm đang sống. Đó là những cơi của deva, asura, người, thú, quỷ đói và địa ngục. Một cách căn bản, những cơi ấy là sáu chiều kích của tâm thức, sáu chiều kích của kinh nghiệm có thể có được.
Chúng biểu lộ trong cá nhân chúng ta như là sáu xúc t́nh tiêu cực, sáu phiền năo : Sân, tham, vô minh, ghen ghét, kiêu mạn và phóng dật thích thú. (Phóng dật thích thú là trạng thái xúc t́nh, khi năm xúc t́nh kia hiện diện trong mức độ cân bằng, ḥa hợp quân b́nh).
Tuy nhiên sáu cơi không chỉ là những phạm trù của những kinh nghiệm xúc t́nh, mà cũng là những cơi thực có mà chúng sanh, sanh ra trong đó như chúng ta được sanh vào cơi người, hay một con sư tử sanh vào cơi thú.
Sáu xúc t́nh tiêu cực không tạo thành, một danh sách đầy đủ các phiền năo, nhưng vô ích khi nói rằng, tại sao không có cơi nào cho buồn bă và sợ hăi. Sợ hăi có thể xảy ra trong bất kỳ cơi nào, cũng như buồn bă hay giận dữ hay ghen tỵ hay t́nh thương.
Dù những xúc t́nh tiêu cực là những kinh nghiệm cảm xúc mà chúng ta có, và là những kinh nghiệm cảm xúc đặc trưng của các cơi, chúng cũng là những chủ âm tiêu biểu cho toàn thể chiều kích của kinh nghiệm, ḍng tương tục từ kinh nghiệm xúc t́nh cá thể, đến những cơi có thực.
Và những chiều kích này mỗi cái, đều bao trùm những khả tính rộng lớn của kinh nghiệm, gồm cả kinh nghiệm khác nhau. Sáu phẩm tính của tâm thức được gọi là những con đường, bởi v́ chúng dẫn đến nơi nào đó:
Chúng đưa chúng ta đến những nơi chốn để tái sanh, cũng như vào những lănh vực khác nhau, của kinh nghiệm trong cuộc đời này. Khi một chúng sanh đồng hóa với một trong những xúc t́nh tiêu cực, hay bị chúng đánh bẫy bắt, và kết quả xảy ra.
Đây là cách nghiệp tác động. Thí dụ, để được sanh làm một con người, chúng ta phải đă dấn thân mạnh mẽ vào những giới luật trong những đời trước.
Ngay trong văn hóa quần chúng, điều này được diễn tả trong nhận xét rằng, cho đến bao giờ t́nh thương và sự quan tâm cho những người khác trưởng thành, mà một người mới được xem là “tính người trọn vẹn.”
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
hiendde
Hội Viên
Đă tham gia: 02 May 2010
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2589
|
| Msg 557 of 1146: Đă gửi: 04 July 2010 lúc 2:19pm | Đă lưu IP
|
|
|
CHẾT - TRUNG ẤM THÂN - TÁI SINH
CƠI ĐỊA NGỤC
Mỗi cơi có thể được nghĩ như một ḍng tương tục của kinh nghiệm. Chẳng hạn cơi địa ngục tạo lập trong dăy từ kinh nghiệm xúc t́nh, bên trong là giận dữ và thù ghét, cho đến những thái độ tính khí cắm rễ trong giận dữ như chiến đấu và chiến tranh.
Đến những thể chế, thành kiến và thiên chấp xây dựng trên thù ghét như quân đội, thù ghét chủng tộc, và không khoan dung, đến cơi thực trong đó chúng sanh địa ngục sống. Một cái tên cho toàn bộ chiều kích kinh nghiệm này, từ xúc t́nh cá nhân đến chỗ có thật, là “địa ngục.”
Nếu chúng ta sống một cuộc đời mang tính chất của những xúc t́nh tiêu cực thù ghét hay giận dữ, chúng ta kinh nghiệm một kết quả khác: chúng ta tái sanh vào địa ngục.
Điều này xảy ra thực sự, một người có thể tái sanh trong cơi địa ngục, cũng như về mặt tâm lư. Nối kết ḿnh với chiều kích thù hận tạo ra những kinh nghiệm mà thậm chí ngay trong đời này chúng ta gọi là “địa ngục.”
Giận dữ là xúc t́nh hạt giống của cơi địa ngục. Khi những dấu vết nghiệp của giận dữ biểu lộ, có nhiều diễn tả như ghét bỏ, căng thẳng, phẩn nộ, chỉ trích, tranh luận và bạo động. Khi giận dữ đánh bại chúng ta, chúng ta mất tự chủ và tỉnh giác. Khi chúng ta bị mắc vào thù hận, bạo động và giận dữ, chúng ta tham dự vào cơi địa ngục.
Trung tâm năng lực của giận dữ là trong bàn chân. Cái đối trị cho giận chỉ là t́nh thương trong sạch vô điều kiện, nó khởi từ vô ngă.
Theo truyền thống, những địa ngục được nói là gồm chín địa ngục nóng và chín địa ngục lạnh. Những chúng sanh sống ở đó chịu khổ vô hạn, bị hành hạ đến chết và tức thời sống lại, cứ thế trở đi trở lại măi.
NAM MÔ CỰC LẠC GIÁO CHỦ TIẾP DẪN ĐẠO SƯ A DI ĐÀ PHẬT
NAM MÔ THIÊN THỦ THIÊN NHẢN QUÁN THẾ ÂM BỒ TÁT
NAM MÔ ĐỊA TẠNG VƯƠNG BỒ TÁT.
CƠI QUỶ ĐÓI
Đôi khi những cá nhân có một sự trổi bật về một chiều kích trong sự cấu tạo của nó: nhiều tính thú vật hơn, hay nhiều tính quỷ đói hơn, hay nhiều tính chư thiên hơn. Nó trổi bật như một nét thống trị của tính cách họ, và có thể được nhận ra trong cách họ nói năng, đi đứng và trong những mối quan hệ của họ.
Chúng ta có thể biết người luôn luôn h́nh như bị mắc vào cơi quỷ đói: họ không bao giờ thấy đủ, họ luôn luôn đói khát hơn nữa mọi thứ, thêm nữa bạn bè, môi trường, cuộc sống, nhưng chẳng bao giờ thỏa măn.
Tham lam là xúc t́nh hạt giống của cơi quỷ đói (preta). Tham lam khởi lên như một cảm giác cần thiết quá độ không thể đáp ứng được. Thử thỏa măn tham lam th́ giống như khát mà uống nước muối.
Khi mất ḿnh trong tham lam chúng ta t́m kiếm bên ngoài hơn là bên trong để thỏa măn, tuy nhiên chúng ta không bao giờ t́m thấy đủ để lấp đầy sự trống không mà chúng ta muốn trốn thoát. Cơn đói thực sự chúng ta cảm thấy là sự đói khát hiểu biết về bản tánh chân thật của chúng ta.
Tham lam phối hợp với tham muốn t́nh ái, trung tâm năng lực của nó trong thân thể là luân xa phía sau xương cụt. Rộng lượng, bố thí, sự cho đi rộng răi cái mà những người khác cần, cởi mở nút thắt cứng cơi của tham.
Những quỷ đói theo truyền thống được h́nh dung là những chúng sanh với cái bụng khổng lồ, đói khát và miệng và cổ họng th́ nhỏ xíu. Một số ở nơi những miền hàng trăm năm không có một ngụm nước.
Những quỷ đói khác có thể t́m thấy đồ ăn và thức uống, tuy nhiên nếu lại nuốt một miếng qua miệng, thức ăn bùng cháy thành ngọn lửa trong bao tử và gây rất đau đớn. Có nhiều loại khổ đau cho quỷ đói, nhưng tất cả đều từ tính keo kiệt và chống lại sự rộng lượng của những người khác.
NAM MÔ CỰC LẠC GIÁO CHỦ TIẾP DẪN ĐẠO SƯ A DI ĐÀ PHẬT
NAM MÔ THÁNH QUÁN THẾ ÂM BỒ TÁT
NAM MÔ DIỆN NHIÊN VƯƠNG BỒ TÁT.
CƠI THÚ
Những cơi là những biểu lộ của những dấu vết nghiệp, nhưng trong trường hợp các cơi, những dấu vết nghiệp là tập thể, cộng nghiệp hơn là biệt nghiệp. Bởi v́ nghiệp là tập thể, những chúng sanh trong mỗi cơi chia xẻ những kinh nghiệm tương tự trong một thế giới đồng cảm, như khi chúng ta chia xẻ những kinh nghiệm tương tự với những người khác.
Cộng nghiệp tạo ra những thân thể và giác quan và khả năng tinh thần, cho phép cá thể tham dự chia xẻ những tiềm năng và phạm trù của kinh nghiệm, trong khi lại làm cho các loại kinh nghiệm khác không thể có được.
Chẳng hạn, những con chó đều có thể nghe những âm thanh mà con người không nghe được, và những con người kinh nghiệm ngôn ngữ theo một cách mà loài chó không thể.
Sự biểu lộ của sáu cơi có thể được nhận thấy trong chính kinh nghiệm, những giấc mơ và đời sống lúc thức, và trong cuộc sống của những người gần chúng ta. Chẳng hạn, đôi khi chúng ta cảm thấy mất ḿnh. Chúng ta biết làm thế nào tiếp tục thói thường hàng ngày của ḿnh, nhưng ư nghĩa th́ trốn tránh chúng ta.
Ư nghĩa đi đâu mất, không phải qua sự giải thoát, mà qua sự thiếu thấu hiểu. Chúng ta có những giấc mộng ở trong bùn, hay trong một chỗ tối, hay trên một đường phố không có dấu hiệu. Chúng ta vào một văn pḥng không có lối ra, hay cảm thấy bối rối không biết đi hướng nào.
Đây có thể là một biểu lộ của vô minh, cơi thú. (Cái vô minh này không giống như vô minh bẩm sinh, nó là một sự mờ đục, một thiếu vắng thông minh.)
Vô minh là hạt giống của cơi thú. Nó được kinh nghiệm như một cảm giác bị lạc mất, mờ đục, bất định hay không tỉnh táo rơ biết. Nhiều người kinh nghiệm một sự tối tăm và buồn rầu cắm rễ trong vô minh này, họ cảm thấy một nhu cầu nhưng thậm chí không biết ḿnh muốn cái ǵ, hay làm cái ǵ để măn nguyện.
Luân xa phối hợp với vô minh là ở trung tâm của thân, ngang mức với rốn. Trí huệ được t́m thấy khi chúng ta xoay vào bên trong, và đi đến chỗ hiểu biết bản tánh chân thật của chúng ta, là sự đối trị của vô minh.
Chúng sanh trong cơi thú bị bóng tối của vô minh ngự trị. Thú vật sống trong sợ hăi, sợ thú khác và người. Những con thú lớn cũng bị hành hạ bởi côn trùng đào vào da và ở trong thịt.
Thú nuôi th́ bị vắt sữa, chở nặng, xỏ mũi, không có cách thoát. Thú vật cảm thấy khổ và sướng, nhưng chúng bị vô minh ngự trị, không thể nh́n vào thân phận của chúng, để t́m bản tánh chân thật của chúng.
NAM MÔ CỰC LẠC GIÁO CHỦ TIẾP DẪN ĐẠO SƯ A DI ĐÀ PHẬT
NAM MÔ SƯ TỬ VÔ UƯ QUÁN THẾ ÂM BỒ TÁT
NAM MÔ NHIẾP CHƯ THÚ BỒ TÁT.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
hiendde
Hội Viên
Đă tham gia: 02 May 2010
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2589
|
| Msg 558 of 1146: Đă gửi: 04 July 2010 lúc 2:21pm | Đă lưu IP
|
|
|
CHẾT - TRUNG ẤM THÂN - TÁI SINH
CƠI NGƯỜI
Mỗi văn hóa đều biết sự ghen tỵ. H́nh thức xuất hiện của ghen tỵ có thể biến đổi, bởi v́ sự diễn tả xúc t́nh là một phương tiện thông tin, một ngôn ngữ bằng cử chỉ, cả hai đều do sinh học và văn hóa quyết định, và văn hóa th́ sai khác.
Nhưng cảm xúc ghen tỵ là như nhau ở bất kỳ nơi đâu. Trong Phật giáo, tính phổ quát này được giải thích bằng và liên hệ với sự hiện hữu của các cơi.
Ghen tỵ là xúc t́nh gốc rễ của cơi người. Khi bị ghen tỵ chiếm hữu, chúng ta muốn bám lấy và rút về ḿnh cái chúng ta có: một ư tưởng, một sở hữu, một tương quan. Chúng ta thấy nguồn của hạnh phúc là cái ǵ ở ngoài chúng ta, điều này đưa chúng ta đến bám luyến mạnh mẽ hơn vào đối tượng của tham muốn.
Ghen tỵ liên hệ với trung tâm tim trong thân thể. Cái đối trị cho ghen tỵ là sự mở rộng ḷng ḿnh, cái rỗng rang khi chúng ta nối kết với bản tính chân thật của chúng ta.
Chúng ta dễ dàng quan sát sự khổ đau của cơi ḿnh. Chúng ta kinh nghiệm sanh, già, bệnh, chết. Chúng ta phiền muộn v́ biến dịch thường trực, những nỗ lực giữ ǵn cái chúng ta muốn cuối cùng đều thất bại.
Thay v́ tùy hỷ với những hạnh phúc của những người khác, chúng ta thường làm mồi cho đố kỵ và ghen tỵ.
Dù sự tái sanh làm người được xem là may mắn nhất, v́ con người có dịp nghe và thực hành giáo pháp, nhưng chỉ có một số nhỏ t́m thấy và lợi dụng được cơ hội vĩ đại này.
Nhân vị tối thắng.
Nhân thân nan đắc, Phật pháp nan văn.
Nhất thất nhân thân vạn kiếp bất phục.
NAM MÔ CỰC LẠC GIÁO CHỦ TIẾP DẪN ĐẠO SƯ A DI ĐÀ PHẬT
NAM MÔ CHUẨN ĐỀ QUÁN THẾ ÂM BỒ TÁT
NAM MÔ TIÊU TAI GIÁNG CÁT TƯỜNG BỒ TÁT.
CƠI ASURA - THẦN TIÊN CHIẾN TRANH
Dù những cơi có vẽ phân biệt và cứng đặc, như thế giới của chúng ta đối với chúng ta, chúng thật sự là như mộng và không có bản chất. Chúng thâm nhập lẫn nhau và chúng ta đều nối kết với mỗi cơi.
Chúng ta có những hạt giống của sự tái sanh vào các cơi khác trong chúng ta, và khi chúng ta kinh nghiệm những xúc t́nh khác, chúng ta tham dự vào một số những tính cách và khổ đau đặc trưng của những cơi khác.
Chẳng hạn khi chúng ta bị giam nhốt trong kiêu hănh tự quy hay trong ghen ghét giận dữ, chúng ta kinh nghiệm cái ǵ thuộc về tính cách của cơi asura.
Kiêu mạn là phiền năo chính của cơi asura. Kiêu mạn là một cảm giác nối kết với sự thành công và thường là cục bộ, gây chiến. Có một phương diện ẩn dấu của kiêu mạn, là khi chúng ta tin rằng ḿnh tệ hơn những người khá,c trong một khả năng hay nét đặc biệt nào đó, một thứ tự quy tiêu cực tách ĺa chúng ta với người khác.
Kiêu mạn phối hợp với luân xa cổ họng. Kiêu mạn thường biểu lộ trong hành động phẫn nộ, và cái đối trị của nó là thanh b́nh vĩ đại và khiêm hạ bao la khi chúng ta ở trong bản tính chân thật của chúng ta.
Những asura hưởng thụ lạc thú và sự dồi dào nhưng họ có khuynh hướng đố kỵ và hung nộ. Họ thường đánh nhau, nhưng khổ đau lớn nhất của họ là khi họ tuyên chiến với chư deva, những người hưởng thụ sự dồi dào c̣n hơn loài asura.
Những deva th́ nhiều quyền lực hơn asura và rất khó giết. Họ luôn luôn thắng trận, và những asura chịu sự hủy hoại của ḷng kiêu hănh và đố kỵ bị thương, và điều này lại dẫn họ đến chiến tranh vô vọng trở đi trở lại.
NAM MÔ CỰC LẠC GIÁO CHỦ TIẾP DẪN ĐẠO SƯ A DI ĐÀ PHẬT
NAM MÔ THẬP NHẤT DIỆN QUÁN THẾ ÂM BỒ TÁT
NAM MÔ ĐIỀU THUẬN HUỆ BỒ TÁT.
CƠI DEVA - THẦN TIÊN YÊN B̀NH- NHÀN CẢNH
Chúng ta kinh nghiệm cái ǵ của cơi deva khi chúng ta mất ḿnh trong phóng dật thích thú, hưởng thụ những thời kỳ mù sương của lạc thú và hạnh phúc. Nhưng những thời kỳ này cuối cùng rồi cũng hết. Và khi chúng c̣n, tỉnh giác của chúng ta phải bị bó chặt. Chúng ta phải ở trong một loại bề mặt cạn cợt và không nh́n khá sâu vào hoàn cảnh chung quanh chúng ta, không biết đến những khổ đau quanh ta.
Hưởng thụ những thời kỳ thích thú trong cuộc đời của chúng ta th́ cũng tốt thôi, nhưng nếu chúng ta không thực hành, không tiếp tục giải thoát chúng ta khỏi những cá tánh bản sắc bó hẹp và sai lầm, cuối cùng chúng ta sẽ đi qua thời kỳ thích thú và rơi vào một trạng thái khó khăn hơn, không chuẩn bị, nơi chúng ta có khả năng mất ḿnh trong một loại khổ đau.
Vào cuối một buổi tiệc hay một ngày rất thích thú thường có một loại hụt hẫng hay thất vọng trên đường về nhà. Hay sau một kỳ nghỉ cuối tuần hạnh phúc chúng ta có thể cảm thấy buồn chán khi trở lại công việc.
Phóng dật thích thú là hạt giống của cơi deva. Trong cơi deva, năm phiền năo tiêu cực cũng hiện diện, quân b́nh như năm giọng ḥa âm của một dàn nhạc. Những deva bị mất ḿnh trong một cảm thức say sưa của niềm vui lười biếng và lạc thú tự quy.
Họ hưởng thụ sung túc và tiện nghi lớn lao trong đời sống kéo dài cả một kiếp. Mọi nhu cầu có vẻ được thỏa măn và mọi tham muốn được đáp ứng. Cũng đúng như đối với một số cá nhân và xă hội, chư thiên bị mắc vào lạc thú và sự theo đuổi lạc thú. Họ không có cảm thức về thực tại bên dưới kinh nghiệm của họ. Mất tăm trong những tiêu khiển và lạc thú vô nghĩa, họ bị phóng dật và không trở lại con đường giải thoát.
Nhưng hoàn cảnh cuối cùng rồi thay đổi khi những nguyên nhân nghiệp cho sự hiện hữu ở cơi deva cạn kiệt. Khi cái chết cuối cùng rồi cũng đến gần, họ bị bạn bè và đồng nghiệp bỏ rơi, v́ những deva này không thể đối mặt với bằng chứng về bản chất phải chết của họ. Với thiên nhăn, vị deva này thấy những điều kiện của cơi khổ mà ḿnh bị sanh vào, và ngay trước khi chết khổ đau của đời tới đă bắt đầu.
Cơi deva phối hợp với luân xa đỉnh đầu. Cái đối trị với niềm vui ích kỷ của chư deva là ḷng bi trùm khắp khởi lên một cách tự nhiên qua tỉnh giác về thực tại nền tảng của bản ngă và thế giới.
NAM MÔ CỰC LẠC GIÁO CHỦ TIẾP DẪN ĐẠO SƯ A DI ĐÀ PHẬT
NAM MÔ NHƯ Ư LUÂN QUÁN THẾ ÂM BỒ TÁT
NAM MÔ PHỔ CÚNG HUỆ BỒ TÁT
NHẤT THIẾT THINH VĂN
THIÊN VƯƠNG ĐẾ THÍCH,
TỨ THIÊN VƯƠNG CHÚNG
THIÊN LONG BÁT BỘ,
HỘ PHÁP THẦN VƯƠNG
NHẤT THIẾT HỘ GIÁO
HỘ GIỚI GIÀ LAM THÁNH CHÚNG LIỆT VỊ THIỆN THẦN.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
hiendde
Hội Viên
Đă tham gia: 02 May 2010
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2589
|
| Msg 559 of 1146: Đă gửi: 04 July 2010 lúc 2:40pm | Đă lưu IP
|
|
|
CHẾT - TRUNG ẤM THÂN - TÁI SINH
PHẦN THẢO LUẬN
Sáu nẽo:
Thần tiên yên b́nh - Deva
Thần tiên chiến tranh - Asura
Người
Súc sinh (thú vật)
Ngạ quỷ (quỷ đói)
Địa ngục
Sáu nẽo c̣n chia ra làm bốn loài là: thai, thấp, noăn, và hóa sinh, tức là:
Thai sinh: chúng sinh sanh sản băng bào thai.
Thấp sinh: chúng sinh sanh sản nơi ẩm thấp.
Noăn sinh: chúng sinh sanh sản bằng trứng.
Hóa sinh: chúng sinh sanh sản bằng cách biến hóa như thần tiên ở thượng giới.
Sáu nẽo hay bốn loài c̣n được chia làm ba cơi hay tam giới là:
Cơi dục: Cảnh giới tham sắc dục và thực dục. Gồm sáu cơi trời, cơi người và địa ngục. Chúng sanh trong cơi dục giới nầy đều có ngũ uẩn, tạo thành thân thể vật chất (thế giới vật chất bao trùm từ lục đạo, đến các cơi trời đều thuộc dục giới nầy).
Cơi sắc: Cảnh giới bên trên Dục giới gồm, Tứ Thiền Thiên. Đây là cơi của thiên thần bậc thấp. Chúng sanh trong cơi nầy không có dục và thực dục, chỉ có thân thân thể vật chất tốt đẹp thù thắng, cơi nước cung điện nguy nga.
Tóm lại trong cơi nầy tham dục vật chất không ngừng tự thạnh, nhưng chưa giải thoát hết các mối phiền trược của vật chất vi tế. Y cứ theo tinh thần tu dưỡng cao cấp, cơi nầy chia làm tứ thiền thiên.
Cơi vô sắc: Cảnh giới vô sắc, không c̣n thân thể, cung điện, đồ vật. Nơi đó tâm an trụ trong thiền định thâm diệu. Cảnh giới nầy trải dài đến Tứ Không Xứ.
Đây là cơi của thiên thần bậc cao, cảnh giới nầy cao hơn cảnh sắc giới, chúng sanh không c̣n bị vật chất ràng buộc, đương thể thuần là tinh thần độc lập, chúng sanh trong cơi nầy thường trụ trong thâm định, không có cảnh giới xứ sở. Y theo thắng liệt của thiền định, cơi nầy là cơi tứ không xứ.
Chúng sinh thuộc ba cơi, sáu nẽo hay bốn loài cứ lưu chuyển không ngừng, hể tạo được nhiều phước th́ được sinh vào cơi sung sướng, hưởng hết phước th́ sa vào các cơi thấp hơn, hoặc khổ năo như địa ngục, ngạ quỉ, súc sinh, hoặc làm người khốn khổ.
Trả hết nghiệp lại dần dần lên các cơi sung sướng hơn, và cứ thế lên xuống, xuống lên, hết khổ rồi sướng, hết sướng rồi khổ, đời này sang đời khác, kiếp này sang kiếp khác với ṿng luân hồi vô cùng tận. Không bao giờ chấm dứt.
Khi khổ đau th́ muốn dứt khổ, khi sung sướng th́ không nhớ đển cảnh khổ và không có lư do ǵ, để t́m cách thoát khỏi cảnh luân hồi, khi ḿnh đang sung sướng. Lưu chuyển không ngừng trong các cơi luân hồi tứ sinh, lục đạo, tam giới như vậy gọi là TÁI SINH DO NGHIỆP LƯC.
Ngoài ra c̣n có TÁI SINH DO NGUYỆN LƯC, tức là những bậc đại sĩ, thánh nhân, Bồ tát, Phật, do ḷng đại từ bi, nên phát đại thệ nguyện vào các cơi sinh tử luân hồi hướng dẫn, chỉ dạy, giáo hóa chúng sinh thấy được khổ đau của kiếp sinh tử luân hồi và v́ vậy muốn thoát ly sinh tử luân hồi.
Như vậy trong ba cơi sáu nẽo hay bốn loài, không chỉ có chúng sinh v́ nghiệp lực mà c̣n có các bậc TÁI SINH DO NGUYỆN LƯC
Và c̣n có bậc tu đà hoàn, c̣n tái sinh bảy lần trong cơi người, bậc tư đà hàm c̣n tái sinh một lần trong cơi người, bậc a na hàm tuy không sinh trở lại cơi người, nhưng chưa ra khỏi tam giới, nhưng không c̣n phải sinh tử luân hồi nữa và sẽ chứng quả vô sinh.
VÔ SINH: tức là quả A la hán, không c̣n sinh tử luân hồi nữa, thực sự thoát ly tam giới. Có người cho rằng quả A la hán là vị kỷ, v́ chỉ thoát khổ cho cá nhân và không trở lại lục đạo, để cứu khổ những chúng sinh khác.
Tức là cho đấy là tâm địa hẹp ḥi, hay c̣n gọi là tiểu thừa. Chúng ta có thể hiểu vấn đề này qua các phương diện:
1. Mỗi người có một tâm nguyện và c̣n tùy theo khả năng của ḿnh.
2. Những vị theo A la hán đạo cho rằn,g như vậy là đă đủ, chứng quả vô sinh, và thời gian c̣n lại các vị cũng làm mọi việc, có thể đề giáo hóa chúng sinh, như các vị la hán thời Phật tại thế.
3. Không phải ai cũng có điều kiện để phát nguyện rộng lớn hơn.
VĂNG SINH: tức là sinh về các cơi Phật như Cực lạc của Phật Di Đà, Diệu hĩ của Phật A súc, Tịnh lưu ly của Phật Dược Sư; được về các cơi Phật là đă thoát ly sinh tử luân hồi, và đủ mọi điều kiện thù thắng để tu tập, cho đến quả vị tối thượng là Phật quả, và tùy duyên hóa độ chúng sinh.
Nói gần, nói xa, không qua nói thật, hay nói cho cùng là dù muốn VĂNG SINH - VÔ SINH - hay TÁI SINH DO NGUYỆN LỰC, th́ trước hết phải chấm dứt cho được TÁI SINH DO NGHIỆP LỰC.
Tức trước hết là phải KHÔNG MUỐN TÁI SINH DO NGHIỆP LỰC, tức là phải MUỐN GIẢI THOÁT, MUỐN THOÁT LY SINH TỬ LUÂN HỒI, tức là phải LẬP CHÍ CẦU GIẢI THOÁT.
Đây phải là điều căn bản nhất, v́ muốn thoát ly sinh tử luân hồi, nhưng chưa đủ công năng tu tập, hay chưa đủ năng lực, th́ vẫn bị nghiệp lực lôi kéo vào ṿng sinh tử, huống ǵ là không muốn thoát ly sinh tử luân hồi, th́ lấy ǵ để ra khỏi luân hồi, để mà văng sinh hay vô sinh, hay tái sinh bằng nguyện lực.
VẬY MUỐN GIẢI THOÁT HAY MUỐN KHÔNG BỊ TÁI SINH DO NGHIỆP LỰC CÓ TIÊU CỰC KHÔNG?
Trích dẫn từ Kim cương thừa:
" Một trích dẫn từ một giáo lư Kim Cương thừa, thường được đưa ra như một động lực, trong thời gian chuẩn bị cho một nhập môn Kim Cương thừa:
Những người có ḷng sùng mộ lớn lao, những người mưu cầu siêu vượt sinh tử, được phép đi vào mạn đà la. Ta không nên tham muốn những kết quả của đời này.
- Người tham muốn cuộc đời này không thành tựu ư nghĩa siêu vượt sinh tử.
Điều này có nghĩa là những hoạt động của những người tham muốn cuộc đời này, sẽ không trở thành nguyên nhân của Giác ngộ, là trạng thái siêu vượt sinh tử.
- Việc mưu cầu siêu vượt sinh tử, sẽ phát triển hạnh phúc của sinh tử của đời này.
Trong Lá Thư gởi một người Bạn, Đức Nagarjuna nói:
- Nếu tóc hay y phục của bạn bị bén lửa, bạn lập tức dập tắt nó. Cũng thế, nỗ lực để không bị tái sinh là một việc rất đáng làm.
Khi một tàn lửa rơi vào bạn, bạn thoát khỏi nó không chút chậm trễ. Bạn phản ứng tức th́ mặc dù tàn lửa có thể chỉ đốt cháy tóc hay y phục của bạn. Chắc chắn là bạn nên mănh liệt hơn, trong việc nỗ lực tiệt trừ những nguyên nhân của sự tái sinh, trong những cơi thấp và những nỗi khổ liên tục của luân hồi sinh tử ".
- Một người thấy khổ, biết khổ, bị khổ, cho nên muốn thoát khổ, muốn giải thoát.
- Một người không thấy khổ, không biết khổ, không bị khổ, tức là luôn sung sướng cho nên không cần thoát khổ, tức là không cần giải thoát, hay không có nhu cầu thoát khổ. Kinh Phật cũng nói những chúng sinh ở nhàn cảnh là vậy.
- Một người khổ, muốn thoát khổ, là chuyện b́nh thường, và cũng là người b́nh thường.
- Một muốn thoát khổ và muốn người khổ khác thoát khổ, hơn nữa là muốn có năng lực giúp người những người khổ thoát khổ, mới chính là THÁNH NHÂN và khi đầy đủ năng lực để chính ḿnh thoát khổ và cứu giúp kẻ khác thoát khổ mới là đắc THÁNH QUẢ (?)
Không biết những chúng sinh ở khổ cảnh địa ngục, ngă quỉ, súc sinh, a tu la, khi thấy một kẻ trong chúng sẽ thoát khổ, sắp thoát khổ, đang thoát khổ, đă thoát khổ th́ buồn rầu, vui mừng, tị hiềm; để cho đồng loại thoát khổ hay làm trở ngại cho việc vượt thoát ấy?
Dù sao th́ việc vượt thoát luân hồi, cũng là việc tu tập của mỗi chúng ta, dù nương nơi tự lực hoặc do tha lực đi nữa, th́ đấy là thành công do cố gắng của từng cá nhân.
Nếu tự mỗi chúng ta không cố gắng, th́ Phật không thể phóng hào quang, để mà rước chúng ta về cơi Phật, và điều chắc chắn là giờ phút lâm chung, th́ chỉ có chúng ta đối diện với những kết quả, mà minh đă tạo ra trong lúc sinh tiền.
Dù cổ xe đại thừa hay tiểu thừa, th́ giờ phút ấy cũng không tiếp nhận những ai không đủ tư lương.
TU SĨ PHẬT GIÁO TENZIN GYATSO nói rằng:
Nguyện vọng vị tha, hướng đến giác ngộ tối thượng, v́ tất cả chúng sanh, là nền tảng của sự thực hành của một Bồ tát, trong cả hai Thừa Hoàn Thiện và Kim Cương thừa.
Nguyện vọng vị tha được khởi dẫn từ t́nh thương và bi mẫn, chúng là kết quả của việc nh́n thấy sự khổ đau của ṿng sanh tử, phát sanh ư muốn từ bỏ nó, và rồi áp dụng cái hiểu biết này cho những người khác.
NẾU NGƯỜI TA KHÔNG MUỐN THOÁT KHỎI V̉NG SANH TỬ, TH̀ KHÔNG THỂ NÀO MONG MUỐN CHO NHỮNG NGƯỜI KHÁC THOÁT KHỎI NÓ.
Ư muốn từ bỏ ṿng sanh tử này, là chung cho cả Tiểu thừa lẫn Đại thừa, và trong Đại thừa th́ chung cho cả Thừa Hoàn Thiện và Kim Cương thừa.
ĐẠI SƯ PHÙNG XUÂN nói rằng:
Ba điều cầu nguyện thông thường là sức khoẻ, sự thành đạt, và sự hài hoà. Nhưng đối với người xuất gia th́ có khác, điều cầu nguyện trước tiên nhất của người xuất gia, là vượt thoát sinh tử và thực hiện cho được sự an lạc hạnh phúc, của pháp giới bản môn ngay trong thế giới tích môn.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
hiendde
Hội Viên
Đă tham gia: 02 May 2010
Nơi cư ngụ: United States
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2589
|
| Msg 560 of 1146: Đă gửi: 04 July 2010 lúc 2:41pm | Đă lưu IP
|
|
|
CHẾT - TRUNG ẤM THÂN - TÁI SINH
PHẬT GIÁO CÓ YẾM THẾ VÀ TIÊU CỰC KHÔNG?
KHÔNG.
Phật giáo rất thực tế về thế giới. Trong tứ diệu đế, điều thứ nhất, Đức Phật đă dạy về sự hiện hữu của khổ đau trên thế gian.
Và điều thứ hai Đức Phật dạy rằng, nguyên nhân của khổ đau, tuỳ thuộc vào những nguồn gốc và điều kiện khác nhau, trước tiên nó là hiện thân của sự thiếu hiểu biết, tham dục, và vị kỷ.
Điều thứ ba dạy rằng, một người có thể chấm dứt khổ đau, và điều thứ tư giảng giải, con đường để chấm dứt khổ đau.
Phật giáo nhấn mạnh sự hiện hữu của vô thường, phiền năo và khổ đau. Phật giáo dạy rằng tham dục, ích kỷ là những hạt giống chường ngại cho giác ngộ. Có những chân lư về thế gian mà hành giả nên quán chiếu.
Tuy nhiên những sự thật này, đă được khám phá bởi Đức Phật với một thông điệp tích cực: rằng con người có thể khắc phục, những sự thật về khổ đau, v́ chúng ta có sự tái sinh quư báu của con người, và rằng mỗi người có bổn tánh không khác Đức Phật.
Phật giáo khuyến tấn mọi người, hăy nh́n thế gian trong một chiều hướng hiện thực và hữu ích. Đức Phật và những bậc thầy hiện tại, không là những nhân vật mờ ảo, ảm đạm, yếm thế.
Thực sự, Đức Phật đă nổi tiếng v́ tính hài hước, và nhiều bậc thầy ngày nay đă được biết đến, v́ mẫu chuyện vui của các ngài. Longchenpa, một bậc thầy Tây tạng, một lần đă nói rằng:
- Một người phá lên cười, xuất hiện từ trong tất cả. (?)
Khi Dilgo Khyentse Rinpoche giải thích rằng, đấy là những người thực sự, thấy rơ và tự tại với sợ hăi, và nh́n thế gian ở khía cạnh tích cực.
Đức Phật và nhiều bậc thầy hiện tại, với ḷng từ bi của các ngài, là những người quan tâm đến loài người và những loài chúng sinh khác.
Đối lại với khổ đau, vô thường và ngay cả sự chết là hiện thực, vài cá nhân có thể thích giam ḿnh trong những tiểu mật thất và lẫn tránh thế gian, tuy nhiên đấy không phải là một cách thực tế, để tiếp cận với hiện hữu.
Dù sao th́ muốn thoát khổ luân hồi cho tự thân, hay cứu khổ chúng sinh, và tạo dựng nhân gian thành nơi hạnh phúc hơn, ḥa b́nh hơn, tươi mát và tồn tại lâu dài hơn, chúng ta phải thực sự cố gắng phấn đấu, để trở thành một thành phần của tứ thánh:
- Thinh văn.
- Duyên giác.
- Bồ tát.
- Phật.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
|
|
Chủ đề: Truyện tâm linh - hiendde
