Msg 1 of 5: Đã gửi: 09 October 2010 lúc 12:23am | Đã lưu IP

Các pháp Thiền nếu chia theo mục đích, phương pháp thì vô số nhưng tựu trung có thể phân làm 3 cách Thiền.
Đây chỉ là cách phân chia tạm để thấy rõ dụng công và hiểu rõ hơn các Pháp trong Phật Pháp vốn không lìa nhau:

- Thiền định: Lắng tâm, an tĩnh nhờ vậy đạt tới các cảnh giới Thiền khác nhau như Tứ Thiền Bát định. Tất cả các tông phái Đạo Phật đều có dùng tới Pháp Thiền này như Phật giáo Nguyên thuỷ, PG Đại Thừa Hiển và Mật. Đặc điểm của pháp Thiền này là phải có điều kiện như Nơi chốn phù hợp tránh phồn tạp, Tư thế ngồi, điều kiện tu phù hợp mới thực hành được.

- Thiền Tuệ: Đa số các pháp thiền quán như tứ niệm xứ, Thiền Quán Đại thừa hay các Công Án..., Thiền Quán Bổn tôn Kim cang thừa đều dùng tới hình thức Thiền này chỉ khác nhau về đối tượng Quán và kết quả trực tiếp là Phát sinh tuệ giác về đối tượng quán và thành tựu mục đích của Thiền Giả. Hình thức Thiền này khá phổ biến thời nay do sự dụng công dễ dàng, ít cần điều kiện ngoại cảnh thuận lợi mà chỉ cần sự chuyên chú và dụng công miên mật. Ngay việc niệm Phật A di đà và quán tưởng Đức Phật cùng cảnh giới tịnh độ của Ngài cũng là một hình thức của Thiền Quán mà mục đích là thay đổi nhận thức (vô minh) của người thực hành và tạo sự kết nối với đối tượng Quán.

- Thiền năng lực: con đường này đã ít được nhắc đến và chủ yếu tồn tại Trong các pháp tu đặc biệt của Mật thừa Như Đại Thủ Ấn... Bởi vì nó có độ nguy hiểm riêng. Thiền năng lực còn gọi là Thiền Thần Thông vì cấp độ phát triển năng lực sẽ tự nhiên xuất hiện với các khả năng Thần thông. Tuy nhiên khi con Đường Thiền năng lực du nhập vào Phật giáo nó đã đựoc chuyển hoá mạnh kết hợp với Quán Tâm trong Phật Pháp trở thành một pháp tu cao cấp của Mật thừa. Thần thông hay năng lực chỉ là phần PHương tiện đạt được, trong đại thừa hiển giáo nó ứng với Công Đức hay PHương tiện tức là 5 ba la mật đầu tiên: Bố thí, trì giới, nhẫn nhục, tinh tấn, thiền định. Còn phần Ba la mật thứ 6 sẽ đứng riêng là TRí Tuệ Ba la mật. Do vậy Thiền năng lực để đạt tới đích tối thượng cần phải kết hợp hoàn hảo giữa Phương Tiện- Năng lực và Trí tuệ tánh Không.

Msg 2 of 5: Đã gửi: 09 October 2010 lúc 12:34am | Đã lưu IP

Đến đây sẽ có câu hỏi, vậy thì trong Ngoại giáo (ngoài Phật giáo chính thống) có các pháp Thiền trên hay không. Xin thưa là có trước Phật giáo từ rất lâu nhưng chỉ khác nhau về mục đích và đối tượng dụng công mà tạm chia thành Phật và không phải Phật.

Nhưng theo cách đánh giá mà tôi thấy đúng thì việc phân chia Pháp môn thuộc PHật hay thuộc Phái khác hoàn toàn là dựa trên sự Dụng Tâm và mục đích chứ không phải do Pháp. Cùng một Pháp ví dụ Tụng Kinh cầu Siêu cho người Chết nhưng nếu ông Thầy chỉ tụng để lấy xôi oản mang về thì rõ ràng ông ấy tụng kinh Phật nhưng Tâm Ma. Ngược lại một đạo sĩ du phương chỉ chí tâm cầu nguyện cho người chết không dùng kinh kệ gì của nhà Phật thì vẫn là Phát tâm bồ đề theo tinh thần PG Đại thừa.

Như đã nói cả 3 pháp Thiền Định Tuệ Năng lực đều có ở các môn phái khác nhau nhưng do mục tiêu mà khác nhau. Ví dụ Đạo Gia Trung Hoa cũng có con đường Tu tiên bằng Nội đan, cũng thực hành năng lực rất khắt khe nhưng khi kết đan thành tựu, nhập Thánh Thai thì do mục đích ban đầu của họ không có hướng tới Bồ đề tâm vì lợi ích vô lượng nên kết quả của họ bị hạn chế. Ba la môn giáo cũng có các hành Thiền quán Thần Siva, Mâhabrâman nhưng dụng công không hướng tới trí tuệ tánh không nên cuối cùng thể nhập vào Thiên Quốc hoặc Thượng đế theo quan niệm của họ.

Điểm khác biết duy nhất có thể so sánh là Phật hay không chỉ bởi dụng tâm. Con đường giống nhau nhưng dụng tâm mục đích ban đầu khác nhau thì vẫn có đích khác nhau.

Msg 3 of 5: Đã gửi: 09 October 2010 lúc 12:46am | Đã lưu IP

Có 2 quá trình vận động của một hành giả để tiến tới giải thoát rốt ráo: Vận động công đức và vận động trí tuệ.
- Vận động công đức ứng với 5 ba la mật đầu tiên của đại Thừa: Bố thí, trì giới, nhẫn nhục....Thiền định.
- Vận động Trí tuệ là một hành trình riêng có thể đi song song với vận động công đức và chính là Ba la mật thứ 6: TRí tuệ ba la mật hay thâm nhập Tánh Không.

Vận động công đức tận cùng phải kết thúc bằng vận động Trí tuệ, ngược lại những ai theo con đường vận động Trí tuệ thì tận cùng là sự kết tập Công đức vô lượng.

Chỉ có Trí tuệ ba la mật mới khiến cho sự tích luỹ công đức thành Công đức vô lượng. Bởi vì vận động công đức không có trí tuệ sẽ chỉ là một cái Kho hữu hạn cho riêng mình hoặc cho một dòng phái một tôn giáo nào đó vẫn còn hữu hạn. Thực tế của công đức vô lượng không phải là tích tập mà chính là sự thể nhập vào Công đức vô lượng, cũng chính là thể nhập Đại Nguyện của chư Phật 3 đời.
Ngược lại chỉ có vận động công đức vào giai đoạn cuối của những ai theo hành trình trí tuệ mới khiến cho Trí tuệ thành trí tuệ ba la mật. Vận động công đức cuối cùng chính là thể nhập Đại Nguyện Chư Phật 3 đời.

Công đức và Trí tuệ là 2 phần song hành không bao giờ thiếu nhau. Được gọi là ngoại đạo chỉ bởi thiếu một trong 2 phần trên hoặc không tích luỹ hoàn chỉnh 2 phần trên.

Msg 4 of 5: Đã gửi: 09 October 2010 lúc 12:49am | Đã lưu IP

Cũng có những hành trình ngắn để dành tạm cho nhiều chúng sinh có căn cơ nhất định tuy nhiên nếu hành trình đúng thì đều sẽ phải rốt ráo 2 mặt trên.

Việc cầu vãng sinh tịnh độ mà đới nghiệp cũng là một hành trình ngắn phù hợp với chúng sinh thời sau bởi Đại nguyện Chư Phật là giúp đỡ tất cả chúng sinh ra khỏi luân hồi.

Msg 5 of 5: Đã gửi: 09 October 2010 lúc 1:01am | Đã lưu IP

Trong Đại thừa thì ta thấy rõ 2 hành trình trên diễn ra rất rõ ràng và có thứ tự với 10 địa bồ tát, nhưng đôi khi các bạn sẽ không rõ các vị Tổ thiền tông sẽ thành tựu như thế nào, tại sao chỉ ngồi một chỗ diệt vô minh mà thành tựu quả Phật.

Đó là ta chỉ thấy các Ngài tích luỹ Trí tuệ tới Trí tuệ ba la mật mà chưa biết rằng thực sự đã có (hoặc đã hoàn thành rồi) quá trình tích luỹ Công đức từ trước rồi. Sự tích tập công đức cuối cùng của các Ngài phải chăng chính là sự khế nhập Đại nguyện chư Phật 3 đời. Bởi vì công đức lớn nhất chính là Công đức nguyện sẽ thành tựu vì vô lượng hữu tình.

Ở đây cần hiểu thêm một khái niệm mà cả Đại thừa Hiển và Mật nhắc tới đó là Ba Thân Phật: Pháp Thân, Báo Thân và Ứng hoá thân.

Đại thừa có nói rằng: 3 thân này là đích tới của Chúng sinh tu tập thành quả Phật. Có thể thành tựu ở Pháp Thân, Báo Thân hay ứng Thân nhưng đều là thành tựu. Là chúng sinh chúng ta phải tu tập để chứng ngộ 3 thân Phật. Tuy nhiên có rất nhiều vị cụ thể là các Tulku hay hoá thân các vị đời trước dù đã thành tựu nhưng vẫn Quay trở lại dưới hình tướng của một ứng hoá thân để giúp đỡ các chúng sinh có duyên.

Tóm lại chúng ta chỉ biết có hành trình chứng ngộ tới Quả Phật nhưng vì chúng ta là chúng sinh nhưng không thể biết được hành trình ngược lại tức là các vị Hoá thân trở lại để chuyển hoá chúng sinh.

Do vậy hoàn toàn không thể nói chư Tổ chỉ tích tập Trí tuệ mà không thấy tích tập công đức. Vì chúng ta chưa biết chư Tổ đã tích luỹ công đức như thế nào?

Có thể nói Phát nguyện Bồ đề tâm là một công đức lớn Nhưng thâm nhập vào Bồ đề tâm Tối thượng của chư Phật thì thực sự mới là Công đức vô lượng. Trạng thái này chắc chắn không thể mô tả được.

Ở đây chỉ xin nêu một cách đơn giản dễ hiểu nhất về 3 pháp Thiền khác nhau để ngõ hầu quý vị có 1 cái nhìn dễ hiểu và bao dung với tất cả các pháp tu khác nhau trong các tông phái tu tập.